ලඟදි කියවා නිම කළ බ්ලොග් කරුවන් දෙතුන් දෙනෙකුගේ පොත් ගැන යමක් ලියන්නට සිතේ සටහන් කරගෙන සිටිමි. නමුත් ලඟදී නැරඹු මේ චිත්රපටිය ගැන හදවතේ ඇතිවූ තෙරපීම අකුරු කරගන්නට ඇති අවශ්යතාවය ඒ සියල්ලටම වඩා බලවත් විය.
මගේ වීරයකු වන සුබ්රමනියම් චන්ද්රසේඛර් ගැන ලිවූ ලිපිය මෙන්ම මගේ තවත් වීරයෙකු වන ස්රිනිවසන් රාමනුජන් ගැන ලියන්නේත් ඔහු ගණිතයට මෙන්ම තාරකා විද්යාවටද සම්බන්ධ නිසාය.
රාමනුජන් ගැන චිත්රපටියක් එලි දැක්වෙන බව මුලින්ම සොයා ගත්තේ මගේ බිරිඳය. චිත්රපටිය අවසානයේ මගේ දියණියන් දෙදෙනා මෙන්ම බිරිඳගේ නෙතු අග ද රාමනුජන් වෙනුවෙන් නැඟුණු කඳුලු දුටිමි. ගණිතයේ කෙළ පැමිණියෙකු වූ ඔහුගේ ජීවිතය අසාධාරණ ලෙස වයස 32න් අවසන් වූයේ ලෝකය ඔහුගෙන් ගත්තා මිස කිසිවක් ඔහුට නැවත නොදුන් නිසා බව මට සිතිනි. ඔහු එය බලාපොරොත්තු වූයේ නැතත් ඔහු වැන්නකු වඩා හොඳින් රැක ගත යුතුව තිබිණි.
බ්රාහ්මණ වංශික දිළිඳු පවුලක ඔහු ඉපදුනේ 1887 දෙසැම්බර් 22 වනදා මැද්රාස් හි එරෝඩ් නමැති නගරයේය. වයස එකොළහේදී ත්රිකෝණමිතිය පොතක් තනියම හදාරා එහි ප්රමේයන් ස්වයංඅධ්යනයෙන් නැවත සොයා ගත් ඔහු වයස් 16 දී ජී එස් කාර් ගේ ශුද්ධ හා ව්යවහාරික ගණිතය පොතේ ප්රමේයන් 5000 පමණ හදාරා තමන්ගේ ගණිතමය දැනුම මුවහත් කර ගති. ඔහුගේ ගණිතය පිලිබඳ පිබිදීම ඇති වුයේ එහිදී යයි කියති. ඉන්දියානු සිරිතට අනුව 1909 දී දස වියැති පුංචි කෙල්ලක ඔහුට කරකාර කමට ගන්නට සිදු විය. පාසල් අධ්යාපනයෙන් පසු ඔහුට ශිෂ්යත්වක් ලැබුනේ කලාව අධ්යයනයට ට නිසා ගණිතය හැර අනෙක් විෂයන් ගෙන් ඔහු අසමත් විය. රාමනුජන් ට මේ නිසා විශ්ව විද්යාල අධ්යාපනයක් හෝ උපාධියක් ලබා ගීමට නොහැකි විනි. තම ලාබාල බිරිඳ හා මව කැටුව වෙනත් නගරයක රැකියාවක් සොයා යන්නේ ඉන් පසුවය. එහිදී ඔහුගේ ගණිත සටහන් කියවූ ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තුවේ බදු එකතු කිරීමේ අංශයේ නියෝජ්ය කළමනාකරු වන රාමසාමි අයියර් ඔහු එහි රැකියාවට බඳවා ගති. එසේම ඔහුගේ ගණිතමය සටහන් ඉන්දීය ගණිත සංගමයට මෙන්ම බ්රිතාන්යයේ ගණිතඥයන්ට යැවීමටද ඔහු රාමනුජන්ව උනන්දු කරවිය.
මේ පළමු වන ලෝක යුද්ධයට ප්රථම තිබුණු බ්රිතාන්ය යටත් විජිතයක් වූ ඉන්දියාව බව අප අමතක නොකල යුතුය. ඉන්දියාවේ ස්වාමින් වූ සුදු ජාතික මහාචාර්ය වරු හෝ සමාගම් අයිතිකරුවන් වූ ඇතැමෙක් ඔවුන් කරා ගිය රාමනුජන් එලවා ගත්තේ තමන් යටතේ රැකියාවන් කරන හා අශිලාචාර යයි ඔවුන් සිතන ඉන්දියානුවන් ට මොලයක් තිබිය නොහැකි බව ප්රකාශ කරමිනි. මේවයින් නොසැලුණු රාමනුජන් තමන්ගේ ගණිතමය සොයා ගැනීම් එංගලන්තයේ නොයෙකුත් ගණිතඥයන්ට, මහාචාර්ය වරුන්ට විශ්ව විද්යාල වල ගණිත දෙපාර්තමේන්තු වලට යැවිය. මින් එක ලිපියක් අත්පත් වුනු කේම්බ්රිජ් සරසවියේ මහාචාර්ය ජොෆ්රි හාඩි එම ලිපිය තමන්ගේ යහළු ආචාර්යවරයෙකු වන ආචාර්ය ලිට්ල්වුඩ් ගේ විහිළුවක් යයි සිතයි. එසේ නොවන බව ලිට්ල්වුඩ් ගෙන් දැන ගන්නා හාඩි විශ්මයට පත් වී රාමනුජන් ට ශිෂ්යත්වයක් ප්රදානය කර එංගලන්තයට ගෙන්වීමට කටයුතු කරන්නේ ඉන් පසුවය.
බ්රාහ්මණ වංශිකයන් රටින් පිට නොයන්නේ යැයි ඔහුගේ දෙමාපියන් ගේ විරුද්ධත්වය තිබුනද පසුව හාඩි ගේ ආරාධනය පිළිගෙන රාමනුජන් එංගලන්තය බලා පිටත් වෙයි. ඒ පළමුවන ලෝක යුද්ධය ඇරඹුණු සමයයි. එංගලන්තයේ වර්ණ භේද වාදී ඉංග්රීසි ජාතිකයන්ගෙන් මෙන්ම ඔහුගේ ගණතමය දැනුම නොඉවසූ සමහර ආචාර්යවරුන්ගේ ද ප්රශ්න තිබුනද හාඩි ලිට්ල්වුඩ් හා බර්ට්රන්ඩ් රසල් ඔහුව විශ්වාස කරමින් ඔහුගේ පස ගැනීම නිසා ඒ බාධක මැඩ ගැනීමට ඔහු සමත් වෙයි. එහෙත් යුද්ධය නිසා ඇති වූ එළවලු හිඟ කමින් කිසිම මාංශ වර්ගයක් ආහාරයට නොගන්නා ඔහු පීඩාවට පත්වෙයි. එහෙත් ඒ නොසලකා හාඩි සමඟ තමන්ගේ ප්ප්රමේයන්ට අවශ්ය සාධක සැපයීමට වෙහෙස වෙයි.
මුලදී ඇත්තටම මේ දෙදෙනාගේ සුසංයෝගය ප්රශ්නයක් වන්නේ දැඩි හින්දු භක්තිකයෙකු වන රාමනුජන් තමන්ට ගණිත සමීකරණ එන්නේ දෙවියන්ගෙන් බවට ඇදහීමයි. බොහෝ හින්දුන් කරන අයුරින්ම තම පවුලේ දෙවඟන වන නමගිරි තමන්ට උදව් කරතියි රාමනුජන් දැඩි ලෙස විශ්වාස කරයි. අදේවවාදියෙකු වන හාඩි ඔප්පු කිරීමකින් (Proof) තොරව රාමනුජන් ගේ සමීකරණ පිළි ගැනීමට මැලි වෙයි. සාමන්යයෙන් පවතින අධ්යයන ක්රමය හා පර්යේෂණ පත්රිකාවක් පල කරන ක්රමය එය බව හාඩි පෙන්වා දෙයි. එහෙත් රාමනුජන් කියන්නේ දෙවියන්ගේ සිතිවිලි ගණිතමය සමීකරණ හරහා තමන් ට ප්රකාශ වෙන බවයි.
මුළු මහත් විශ්වයම දෙවියන් යයි සැලකුවොත් විශ්වය අප හඳුනා ගන්නේ ගණිතමය සමීකරණ හා විද්යාත්මක සොයා ගැනීම් වලිනි. ඒවා අප විසින් නිර්මාණය කරන සමීකරණ නොව විශ්වයේ රහස් හෙළි කිරමට අප සොයා ගන්නා සමීකරණය. ඒ අරුතින් අප විශ්වය නමැති දෙවියන්ගේ රහස් හෙළි දරව් කර ගැනීමට ගණිතය උපයෝගී කර ගනිමු යයි සිතන හාඩි රාමනුජන් ගේ අදහස ට එකඟ වෙයි. නමුත් ඔහු අවශ්ය සාධනය කිරීම් රාමනුජන් ගෙන් ඉල්ලයි. එසේ නොලැබෙන මුල් අවස්ථාවේ තමන් විසින්ම ඔප්පු කරන ලද රාමනුජන් ගේ ගණිතමය සමීකරණ හාඩි විසින් පර්යේෂණ පත්රිකාවක් ලෙස පල කරයි. මින් උදම් වන රාමනුජන් හාඩි ට අවශ්ය ආකාරයට ගණිතමය ලෙස ඔප්පු කරන ලද සමීකරණ ඇති සටහන් හාඩි ට ලබා දෙයි.
ඔහුගේ ගණිතමය සොයා ගැනීම් වලින් එකක් වන්නේ තේටා සමිකරනයි. (theta functions-modular forms) විශ්වයේ සැකැස්ම සොයා යාමේදි අපට හමුවන ස්ට්රින්ග් තියරි (බහුමාන ප්රමේය) වල අති-සමමිතික භාවය (supersymmetry) සැලකීමේ දී මේ රාමනුජන් ගේ සමීකරණ අවශ්ය වන බව එමරි විශ්ව විද්යාලයේ ගණිතඥ කෙන් ඔනෝ පර්යේෂණ පත්රිකාවක් පල කරමින් 2012 දී පැවසිය. මේ සමීකරණ දැන් කළු කුහර වල කැළඹීම් ස්වභාවයන් හැදෑරීමට උපයෝගී කර ගනු ලැබේ. එකද නමසිය විසි ගණන් වල රාමනුජන් සොයා ගත්තේ 2002 දී ගණිතඥයන් පළමුවරට භාවිතා කිරමට උගන්නා සමිකරනයි.
මිට අමතරව රාමනුජන් විසින් රාමනුජන්-සටෝ ශ්රේණිය, පෛ (PI ) සමීකරණ ආදියද සොයා ගති.
හරි ආහාර හා විටමින් ආදිය මදි කමින් නැවත අසනීප වන රමනුජන්ට ක්ෂය රෝගයද වැළඳෙයි. එසේම ඔහුගේ මව විසින් ලිපි සැඟවීම නිසා තමන් ආදරය කරන බිරිඳ ගෙන් ඔහුට ලිපි නොලැබීමේ ශෝකයෙන් ද පෙලෙන රාමනුජන් වරක් දුම්රියෙන් පැන සිය දිවි නසා ගැනීමට තැත් කරයි. හාඩි විසින් එංගලන්තයේ දී ඔහුට ප්රතිකාර ගැනීමට සැලැස්වුවද ඔහු සම්පුර්ණයෙන්ම සුව වන්නේ නැත.
හාඩි හා ලිට්ල්වුඩ් රසල් ගේද සහයෝගයෙන් ශ්රිනිවාස් රාමනුජන් රාජකීය විද්යා සංගමයේ සාමාජිකත්වයට යෝජනා කරන මුත් (fellowship) ඔහුට එය නොලැබෙන්නේ ඉන්දියානුවන් ඒ කාලයේ පහත් කොට සලකන වර්ණභේද වාදී විද්යාඥයන් පිරිසක් එහි අරක් ගෙන සිටීමෙනි. නමුත් ඔහුගේ තවත් ගණිතමය බෙදීම් හා මුලික සංඛ්යා (Prime numbers) පිලිබඳ සමීකරණ එලි දැකීමෙන් පසුව එම සංගමයේ සාමාජිකත්වය ලැබෙන දෙවන ඉන්දියානුවා බවට පත් වෙයි. ඉනික්බිති කේම්බ්රිජ් විශ්ව විද්යාලයේ උසස් ලෙස සලකන ට්රිනිටි විද්යාලයේ සාමාජිකත්වය ද (fellowship) ඔහුට පිරිනැමෙයි. ගණිතමය බෙදීම් (Continued fraction) පිලිබඳ ඔහුගේ සටහන් කේම්බ්රිජ් සරසවියේදී සොරා ගන්නා අතර ඒවා ඇත්තේ තමන්ගේ හිසේ යයි කියමින් ඔහු එය මග හරියි. නැවත 1976 වසරේදී ඒවා සොයා ගැනෙන අතර දැන් කේම්බ්රිජ් විශ්ව විද්යාලයේ ප්රදර්ශනයට තබා තිබේ.
මේ කලාත්මක ශෝක ජනක චිත්රපටිය අවසන් වන්නේ නැවත ඉන්දියාව බලා යන රාමනුජන් අවුරුද්දකට පසු වයස 32 දී මිය යාමෙනි. ඔහුගේ බිරිඳ ජානකී වයස් 94 වන තෙක් ජිවත් වී මිය ගියේ 1994 දීය .
චිත්රපටිය: The Man Who knew Infinity
-අජිත් ධර්මකීර්ති 2016-04-12
රාමනුජන් පිලිබඳ මගේ ඉංග්රීසි ලිපිය: http://quantumchecks.blogspot.co.uk/2016/04/the-man-who-knew-infinity-film-about.html
මුලාශ්ර: 1. http://www.businessinsider.com/researchers-unlock-formula-mathematician-srinivasa-ramanujan-2012-12?IR=T
2. http://www.britannica.com/biography/Srinivasa-Ramanujan
3. http://ajitvadakayil.blogspot.co.uk/2011/11/fractal-mind-of-srinivasa-ramanujan.html3. Picture from: http://www.famousscientists.org/srinivasa-ramanujan/
මගේ වීරයකු වන සුබ්රමනියම් චන්ද්රසේඛර් ගැන ලිවූ ලිපිය මෙන්ම මගේ තවත් වීරයෙකු වන ස්රිනිවසන් රාමනුජන් ගැන ලියන්නේත් ඔහු ගණිතයට මෙන්ම තාරකා විද්යාවටද සම්බන්ධ නිසාය.
රාමනුජන් ගැන චිත්රපටියක් එලි දැක්වෙන බව මුලින්ම සොයා ගත්තේ මගේ බිරිඳය. චිත්රපටිය අවසානයේ මගේ දියණියන් දෙදෙනා මෙන්ම බිරිඳගේ නෙතු අග ද රාමනුජන් වෙනුවෙන් නැඟුණු කඳුලු දුටිමි. ගණිතයේ කෙළ පැමිණියෙකු වූ ඔහුගේ ජීවිතය අසාධාරණ ලෙස වයස 32න් අවසන් වූයේ ලෝකය ඔහුගෙන් ගත්තා මිස කිසිවක් ඔහුට නැවත නොදුන් නිසා බව මට සිතිනි. ඔහු එය බලාපොරොත්තු වූයේ නැතත් ඔහු වැන්නකු වඩා හොඳින් රැක ගත යුතුව තිබිණි.
බ්රාහ්මණ වංශික දිළිඳු පවුලක ඔහු ඉපදුනේ 1887 දෙසැම්බර් 22 වනදා මැද්රාස් හි එරෝඩ් නමැති නගරයේය. වයස එකොළහේදී ත්රිකෝණමිතිය පොතක් තනියම හදාරා එහි ප්රමේයන් ස්වයංඅධ්යනයෙන් නැවත සොයා ගත් ඔහු වයස් 16 දී ජී එස් කාර් ගේ ශුද්ධ හා ව්යවහාරික ගණිතය පොතේ ප්රමේයන් 5000 පමණ හදාරා තමන්ගේ ගණිතමය දැනුම මුවහත් කර ගති. ඔහුගේ ගණිතය පිලිබඳ පිබිදීම ඇති වුයේ එහිදී යයි කියති. ඉන්දියානු සිරිතට අනුව 1909 දී දස වියැති පුංචි කෙල්ලක ඔහුට කරකාර කමට ගන්නට සිදු විය. පාසල් අධ්යාපනයෙන් පසු ඔහුට ශිෂ්යත්වක් ලැබුනේ කලාව අධ්යයනයට ට නිසා ගණිතය හැර අනෙක් විෂයන් ගෙන් ඔහු අසමත් විය. රාමනුජන් ට මේ නිසා විශ්ව විද්යාල අධ්යාපනයක් හෝ උපාධියක් ලබා ගීමට නොහැකි විනි. තම ලාබාල බිරිඳ හා මව කැටුව වෙනත් නගරයක රැකියාවක් සොයා යන්නේ ඉන් පසුවය. එහිදී ඔහුගේ ගණිත සටහන් කියවූ ආදායම් බදු දෙපාර්තමේන්තුවේ බදු එකතු කිරීමේ අංශයේ නියෝජ්ය කළමනාකරු වන රාමසාමි අයියර් ඔහු එහි රැකියාවට බඳවා ගති. එසේම ඔහුගේ ගණිතමය සටහන් ඉන්දීය ගණිත සංගමයට මෙන්ම බ්රිතාන්යයේ ගණිතඥයන්ට යැවීමටද ඔහු රාමනුජන්ව උනන්දු කරවිය.
මේ පළමු වන ලෝක යුද්ධයට ප්රථම තිබුණු බ්රිතාන්ය යටත් විජිතයක් වූ ඉන්දියාව බව අප අමතක නොකල යුතුය. ඉන්දියාවේ ස්වාමින් වූ සුදු ජාතික මහාචාර්ය වරු හෝ සමාගම් අයිතිකරුවන් වූ ඇතැමෙක් ඔවුන් කරා ගිය රාමනුජන් එලවා ගත්තේ තමන් යටතේ රැකියාවන් කරන හා අශිලාචාර යයි ඔවුන් සිතන ඉන්දියානුවන් ට මොලයක් තිබිය නොහැකි බව ප්රකාශ කරමිනි. මේවයින් නොසැලුණු රාමනුජන් තමන්ගේ ගණිතමය සොයා ගැනීම් එංගලන්තයේ නොයෙකුත් ගණිතඥයන්ට, මහාචාර්ය වරුන්ට විශ්ව විද්යාල වල ගණිත දෙපාර්තමේන්තු වලට යැවිය. මින් එක ලිපියක් අත්පත් වුනු කේම්බ්රිජ් සරසවියේ මහාචාර්ය ජොෆ්රි හාඩි එම ලිපිය තමන්ගේ යහළු ආචාර්යවරයෙකු වන ආචාර්ය ලිට්ල්වුඩ් ගේ විහිළුවක් යයි සිතයි. එසේ නොවන බව ලිට්ල්වුඩ් ගෙන් දැන ගන්නා හාඩි විශ්මයට පත් වී රාමනුජන් ට ශිෂ්යත්වයක් ප්රදානය කර එංගලන්තයට ගෙන්වීමට කටයුතු කරන්නේ ඉන් පසුවය.
බ්රාහ්මණ වංශිකයන් රටින් පිට නොයන්නේ යැයි ඔහුගේ දෙමාපියන් ගේ විරුද්ධත්වය තිබුනද පසුව හාඩි ගේ ආරාධනය පිළිගෙන රාමනුජන් එංගලන්තය බලා පිටත් වෙයි. ඒ පළමුවන ලෝක යුද්ධය ඇරඹුණු සමයයි. එංගලන්තයේ වර්ණ භේද වාදී ඉංග්රීසි ජාතිකයන්ගෙන් මෙන්ම ඔහුගේ ගණතමය දැනුම නොඉවසූ සමහර ආචාර්යවරුන්ගේ ද ප්රශ්න තිබුනද හාඩි ලිට්ල්වුඩ් හා බර්ට්රන්ඩ් රසල් ඔහුව විශ්වාස කරමින් ඔහුගේ පස ගැනීම නිසා ඒ බාධක මැඩ ගැනීමට ඔහු සමත් වෙයි. එහෙත් යුද්ධය නිසා ඇති වූ එළවලු හිඟ කමින් කිසිම මාංශ වර්ගයක් ආහාරයට නොගන්නා ඔහු පීඩාවට පත්වෙයි. එහෙත් ඒ නොසලකා හාඩි සමඟ තමන්ගේ ප්ප්රමේයන්ට අවශ්ය සාධක සැපයීමට වෙහෙස වෙයි.
මුලදී ඇත්තටම මේ දෙදෙනාගේ සුසංයෝගය ප්රශ්නයක් වන්නේ දැඩි හින්දු භක්තිකයෙකු වන රාමනුජන් තමන්ට ගණිත සමීකරණ එන්නේ දෙවියන්ගෙන් බවට ඇදහීමයි. බොහෝ හින්දුන් කරන අයුරින්ම තම පවුලේ දෙවඟන වන නමගිරි තමන්ට උදව් කරතියි රාමනුජන් දැඩි ලෙස විශ්වාස කරයි. අදේවවාදියෙකු වන හාඩි ඔප්පු කිරීමකින් (Proof) තොරව රාමනුජන් ගේ සමීකරණ පිළි ගැනීමට මැලි වෙයි. සාමන්යයෙන් පවතින අධ්යයන ක්රමය හා පර්යේෂණ පත්රිකාවක් පල කරන ක්රමය එය බව හාඩි පෙන්වා දෙයි. එහෙත් රාමනුජන් කියන්නේ දෙවියන්ගේ සිතිවිලි ගණිතමය සමීකරණ හරහා තමන් ට ප්රකාශ වෙන බවයි.
මුළු මහත් විශ්වයම දෙවියන් යයි සැලකුවොත් විශ්වය අප හඳුනා ගන්නේ ගණිතමය සමීකරණ හා විද්යාත්මක සොයා ගැනීම් වලිනි. ඒවා අප විසින් නිර්මාණය කරන සමීකරණ නොව විශ්වයේ රහස් හෙළි කිරමට අප සොයා ගන්නා සමීකරණය. ඒ අරුතින් අප විශ්වය නමැති දෙවියන්ගේ රහස් හෙළි දරව් කර ගැනීමට ගණිතය උපයෝගී කර ගනිමු යයි සිතන හාඩි රාමනුජන් ගේ අදහස ට එකඟ වෙයි. නමුත් ඔහු අවශ්ය සාධනය කිරීම් රාමනුජන් ගෙන් ඉල්ලයි. එසේ නොලැබෙන මුල් අවස්ථාවේ තමන් විසින්ම ඔප්පු කරන ලද රාමනුජන් ගේ ගණිතමය සමීකරණ හාඩි විසින් පර්යේෂණ පත්රිකාවක් ලෙස පල කරයි. මින් උදම් වන රාමනුජන් හාඩි ට අවශ්ය ආකාරයට ගණිතමය ලෙස ඔප්පු කරන ලද සමීකරණ ඇති සටහන් හාඩි ට ලබා දෙයි.
ඔහුගේ ගණිතමය සොයා ගැනීම් වලින් එකක් වන්නේ තේටා සමිකරනයි. (theta functions-modular forms) විශ්වයේ සැකැස්ම සොයා යාමේදි අපට හමුවන ස්ට්රින්ග් තියරි (බහුමාන ප්රමේය) වල අති-සමමිතික භාවය (supersymmetry) සැලකීමේ දී මේ රාමනුජන් ගේ සමීකරණ අවශ්ය වන බව එමරි විශ්ව විද්යාලයේ ගණිතඥ කෙන් ඔනෝ පර්යේෂණ පත්රිකාවක් පල කරමින් 2012 දී පැවසිය. මේ සමීකරණ දැන් කළු කුහර වල කැළඹීම් ස්වභාවයන් හැදෑරීමට උපයෝගී කර ගනු ලැබේ. එකද නමසිය විසි ගණන් වල රාමනුජන් සොයා ගත්තේ 2002 දී ගණිතඥයන් පළමුවරට භාවිතා කිරමට උගන්නා සමිකරනයි.
මිට අමතරව රාමනුජන් විසින් රාමනුජන්-සටෝ ශ්රේණිය, පෛ (PI ) සමීකරණ ආදියද සොයා ගති.
හරි ආහාර හා විටමින් ආදිය මදි කමින් නැවත අසනීප වන රමනුජන්ට ක්ෂය රෝගයද වැළඳෙයි. එසේම ඔහුගේ මව විසින් ලිපි සැඟවීම නිසා තමන් ආදරය කරන බිරිඳ ගෙන් ඔහුට ලිපි නොලැබීමේ ශෝකයෙන් ද පෙලෙන රාමනුජන් වරක් දුම්රියෙන් පැන සිය දිවි නසා ගැනීමට තැත් කරයි. හාඩි විසින් එංගලන්තයේ දී ඔහුට ප්රතිකාර ගැනීමට සැලැස්වුවද ඔහු සම්පුර්ණයෙන්ම සුව වන්නේ නැත.
හාඩි හා ලිට්ල්වුඩ් රසල් ගේද සහයෝගයෙන් ශ්රිනිවාස් රාමනුජන් රාජකීය විද්යා සංගමයේ සාමාජිකත්වයට යෝජනා කරන මුත් (fellowship) ඔහුට එය නොලැබෙන්නේ ඉන්දියානුවන් ඒ කාලයේ පහත් කොට සලකන වර්ණභේද වාදී විද්යාඥයන් පිරිසක් එහි අරක් ගෙන සිටීමෙනි. නමුත් ඔහුගේ තවත් ගණිතමය බෙදීම් හා මුලික සංඛ්යා (Prime numbers) පිලිබඳ සමීකරණ එලි දැකීමෙන් පසුව එම සංගමයේ සාමාජිකත්වය ලැබෙන දෙවන ඉන්දියානුවා බවට පත් වෙයි. ඉනික්බිති කේම්බ්රිජ් විශ්ව විද්යාලයේ උසස් ලෙස සලකන ට්රිනිටි විද්යාලයේ සාමාජිකත්වය ද (fellowship) ඔහුට පිරිනැමෙයි. ගණිතමය බෙදීම් (Continued fraction) පිලිබඳ ඔහුගේ සටහන් කේම්බ්රිජ් සරසවියේදී සොරා ගන්නා අතර ඒවා ඇත්තේ තමන්ගේ හිසේ යයි කියමින් ඔහු එය මග හරියි. නැවත 1976 වසරේදී ඒවා සොයා ගැනෙන අතර දැන් කේම්බ්රිජ් විශ්ව විද්යාලයේ ප්රදර්ශනයට තබා තිබේ.
මේ කලාත්මක ශෝක ජනක චිත්රපටිය අවසන් වන්නේ නැවත ඉන්දියාව බලා යන රාමනුජන් අවුරුද්දකට පසු වයස 32 දී මිය යාමෙනි. ඔහුගේ බිරිඳ ජානකී වයස් 94 වන තෙක් ජිවත් වී මිය ගියේ 1994 දීය .
චිත්රපටිය: The Man Who knew Infinity
-අජිත් ධර්මකීර්ති 2016-04-12
රාමනුජන් පිලිබඳ මගේ ඉංග්රීසි ලිපිය: http://quantumchecks.blogspot.co.uk/2016/04/the-man-who-knew-infinity-film-about.html
මුලාශ්ර: 1. http://www.businessinsider.com/researchers-unlock-formula-mathematician-srinivasa-ramanujan-2012-12?IR=T
2. http://www.britannica.com/biography/Srinivasa-Ramanujan
3. http://ajitvadakayil.blogspot.co.uk/2011/11/fractal-mind-of-srinivasa-ramanujan.html3. Picture from: http://www.famousscientists.org/srinivasa-ramanujan/