Tuesday 29 May 2018

ඇය සමුගෙන ගියාය

රත්මලානේ හෙන්ට්ලි සහ මැක්සිම් යනුවෙන් ඇඟලුම් කම්හල් දෙකක් තිබුණි. මේවා නිදහස්  වෙළඳ කලාප පැමිණීමට පෙර  ශ්‍රී  ලංකාවේ පිහිටවූ එවැනි මුල්ම කම්හල්ය. ඇය හෙන්ට්ලි ආයතනයේ සුපර්වයිසර් හෙවත්, ඈ කිවූ අන්දමට "ළමයින්"  ගේ වැඩ පාලිකාවක් වූවාය . එවැන්නියන් කිහිප දෙනෙක් ශාලාවකට සිටිති. බොහෝ විට 'ලයින්' එකකට එක් අයෙකු බැගිනි. පසුව මැක්සිම් ඇඟළුම් කම්හලේ තත්ව පාලකවරියක් (quality control) ලෙස රැකියාව ලැබුවාය.

මේ ආයතන යුරෝපයට ඇඟළුම් සැපැයූ සාර්ථක කම්හල් දෙකක් විය. මේ ආයතනයන් රත්මලානේ බොහෝ අයට රැකියා සැපයූ  ස්ථානයන්ය.

මේ 1970 දශකයේ අග කාලයයි.  මැක්සිම් සහ හෙන්ට්ලි යන ආයතන දෙකෙහිම එක දිගට වර්ජන රැල්ලක් පටන් ගැනුනි. එය පටන් ගත්තේ මැක්සිම් ආයතනයේ සේවකයෙක් කිසියම් වරදකට එලියට දැමීම හා සේවකයන්ට වැසිකිලි පහසුකම් ලැබීමේ කාලය පිලිබඳ ප්‍රශ්නයකට විය යුතුය. ඒ දිනවල කුඩා ළමයෙකු වන මට ඒ පිලිබඳ හරි මතකයක් නැත.

නමුත් අප බැලීමට පැමිණෙන ඇය අත සැමවිටම හොඳ රස කැවිලි තිබුණු බව මතකය.  ඉඳ හිට ඇඳුම් පැළඳුම්  තෑගී වශයෙන් ලැබුණි.

මේ කාලයේ ඇය, පෙමින් බැඳුණේ ඇයට වඩා  රැකියාවෙන් පහළ කම්කරු ශ්‍රේණියේ කෙනෙකු සමගය. ඔහු වාමාංශික පක්ෂයක සාමාජික ගාස්තු ගෙවන ඒ දිනවල  කොළඹ කම්කරු පන්තිය මෙහෙයවූ වා...හා බා ...දෙදෙනාගේ භක්තිවන්ත සපෝටර් කෙනෙකු විය. මේ සම්බන්ධයට විරුද්ධව මගේ පියා ඇතුළු අය  කොතෙකුත් අය කරුණු කීවද සැලුනේ ඇය නොවේ. (ඔවුන් විරුද්ධ වූයේ රැකියාව ගැන නොව ඔහු නිතරම බීමතින් සිටීම නිසාය)

ඇයට දරුවෙකුද ලැබුණි. ඇය සැමියා සමග මැයි දින රැලි වලටද  ගියාය.  මේ කාලයේ සෝවියට් සඟරා  මෙන්ම සෝවියට් පොත පත කියවමින් තරමක මාක්ස්වාදී මතයක සිටි මට ඇය පෙනුනේ සම්මතයට එරෙහිව යන, මේ  පොත් පත්වල සිටින වීරවරියක ලෙසිනි.  මා ළඟ තිබූ  "අම්මා " සහ ගෝර්කිගේ පොත් පෙළ ,"ගුරු ගීතය",  "වානේ පන්නරය ලැබූ හැටි","සැබෑ මිනිසෙකුගේ කතාවක්" ආදී සියල්ල ඇය ඉල්ලාගෙන ගෙන ගොස්  කියවා  තිබුණාය . ඇයට තමන්ව පෙනුනේ "පාවෙල්" ගේ මව ලෙසය.

මැක්සිම් ආයතනය තුල පක්ෂය මෙහෙයවූ ඊළඟ වර්ජනයට නායකත්වය දුන් අයගෙන් කෙනෙක් ඇය වූවාය. ඇය රැකියාවෙන් නෙරපා දැමුණි. අසූවේ  වර්ජනයට සහභාගී වීමෙන්  ඇගේ ස්වාමියා ගේ රැකියාව ද අහිමි වුනි.

ඒ කාලයේ එක්තරා වලව්වකට  සම්බන්ධයක් ඇති වාමාංශික නායකයෙකු ගේ නිවසට ගිය විට ගේට්ටුව වත් නොඇරවුනු බව ඇය කීවාය.

වරෙක් දහවල කෑම කන වෙලාවේ පැමිණි ඇයට අප කෑමට ආරාධනා කල විට කුස ගින්නේ සිටි  පුතාට කෑම දී ඇය කෑම නොගෙනම පිටව ගියාය. ඇගේ අභිමානය නොසැලී තිබුණි.

බ්‍රිතාන්‍ය අධිරාජ්‍යවාදයට එරෙහිව සටන් කල ඇන් ඇම් ගැන කොල්වින් ගැන, බ්‍රේස්ගර්ඩ්ල් ගැන මා  මුලින්ම දැනගත්තේ ඇගෙන්ය.

යුඇන්පී රෝයල් එකට පුතා ඇතුලත් කිරීම ගැන ඇය මපියාට උපහාසයෙන් සිනාසුනාය. මා  ශිෂ්‍යත්වයෙන් සමත්ව එසේ ඇතුළත් වූ බව මම ඇයට පැවසුවෙමි.

ඇගේ පුතාට හොඳ විදුහලක් සොයා වමේ නායකයන් ගේ උදව් පැතූ බව දනිමි.  ඔහු ගියේ ඇස්වාට්ටුව පැත්තේ   රජයේ  පාසැලකටය.

මා සෝවියට් දේශයට ඉගෙනුමට යන බව අසා ඈ සතුටු වූවාය. පාවෙල්ලා ඒ රටේ තව දුරටත් නොමැති බව අසා ඈ කම්පා නොවුනාය. ඒ වනවිට ඇගෙන් පළවූයේ උපේක්ෂා සහගත බැල්මක් පමණි.

ඇය ඇගේ රැකියාව අතහැර දැමීම වරදක් බව මම ඇයට නිතර කීවෙමි. වර්ජනය කිරීම ජනතාවගේ පරම අයිතියක් බව ඇය මට නිතර කීවාය.

වර්ජනය කිරීම ගැන සමාව ඉල්ලා එජාප මන්ත්‍රී කෙනෙකු හරහා ඇගේ සැමියා රැකියාව නැවත  ලබාගත්තේ නොකළ බැරිකමට බව මම  දනිමි.

 සැමියා වෙනත් ගැහැනියක සමග සම්බන්ධයක් පටන් ගනිද්දී ඇය නොසැලී සිටියාය.

ඇගේ පුතා අතුරුදහන් විය.

ඇගේ කිසිදු වාමාංශික සගයෙකු ඇය බැලීමට පසුගිය අවුරුදු 25 තුල නොපැමිණියහ. සමහර විට ඔවුන්ද  ජිවිත සටනින් පැරදී සිටිනවා විය හැකිය.

ඇගේ දෑසේ තිබු දීප්තිය  මම ඉන්පසු නොදිටිමි. ඉඳහිට මුදලින් කල සුළු උපකාරයක්, චොකලට් එකක් දීමක් හැර වෙනත් උපකාරයක් නොකෙලෙමි. 

කිහිප දෙනෙකුගේ පමණක් දෙනෙත් තුල කඳුලක් රඳවා ඈ හුදෙකලාවම නික්ම ගොස්ය.

ලංකාවට කතා කර ඇගේ අවමගුලේ වියදම් පිළිබඳ  වගකීම භාර ගතිමි.

බ්‍රිතාන්‍යයේ රැකියාව කර ලැබෙන මුදලින් එය පියවීමට සිදුවීම ගැන ඇය මට සමාව දෙනවා නිසැකය.

සමහර ෆයර් බ්‍රෑන්ඩ් සෝෂලිස්ට් (firebrand socialist) ලා එක්කෝ අවසානයේ තම සටන පාවාදෙන බවත් නැත්නම් හුදෙකලාව මිය යන බවත් මම දැන් අත්දැකීමෙන් දනිමි.

අයිරීන් සහෝදරිය (අයිරීන් නැන්දේ)  ඔබට සුභ ගමන්.




Thursday 17 May 2018

ජර්මන් තානාපති කාර්යාලයේ සික්කා හා සික්කි

ශ්‍රී ලංකාවේ ජර්මානු තානාපති කාර්යාලය 
සික්කන් යනු ආරක්ෂක නිලධාරී මහතුන් ට ඔවුන් නැති තැන හඳුන්වන ගෞරවනීය නාමයයි.බොහොම අමාරුවෙන් උදේ සිට හවස් වෙනකම් හෝ රැයක් නිදි මරාගෙන දරු පවුල රැක ගැනීමට රැකියාව කරන ආරක්ෂක නිලධාරී මහතුන් සිටි. ඒ අය පාලනය කරන්නේ බොහෝවිට විශ්‍රාම ගිය උසස් පොලිස් නිලධාරියකු හෝ විශ්‍රාම ගිය උසස් හමුදා නිලධාරියෙකි. ඔවුන්ගේ තර්ජන ගර්ජන විඳිමින් රැකියා කරන මේ මහතුන් ගේ ජිවිත කතාවල්  බොහොමයක් ශෝචනීයය. එයට හේතුව ඔවුන් ගේ රැකියාවවල විටෙක   කිසිම සුරක්ෂිත භාවයක් නැති වීම මෙන්ම අඩු පඩි ද විය හැකිය.

නමුත් සමහර  සික්කන් වැඩක් කර ගැනීමට එන මිනිසුන්ට ගෝරනාඩු කරන්නේ ඔවුන් රකිනා කාර්යාලය හෝ ස්ථානයේ අයිතිකරු තමන් යයි සිතාය. ඒ සික්කන්  යුනිෆෝම් ඇන්දාම එන අමුතු උෂ්ණත්වයද නැත්නම් වෙන හේතුවක්ද යන් මට වටහා ගත නොහැකිය.

මේ කියන කතාව  සිදුවන්නේ දැනට වසර 19 පමණ ඉහත දීය.

මගේ බිරිඳට විවාහ වීමට අවශ්‍ය වූයේ සින්හල චාරිත්‍රානුකුලවය. ඒ නිසා අපි ඒ උත්සවය ගත්තේ ශ්‍රී ලංකාවේය. ඉන්පසු සිංහල විවාහ සහතිකය ඉංග්‍රීසියට පෙරලා ගැනීම මදක් අපහසු විය. උදේ වරුවේ කොටුව පැත්තේ තිබූ එම රජයේ කාර්යාලයට ගිය විට  පරිවර්තක එදා වැඩ නැති බවත්,  නිවාඩු ගොස් ඇති බවත් කියා  දින තුනකින් එන ලෙසත් දන්වන ලදී. අපට නැවත ලන්ඩන්  යාමට තිබුනේ දින  දෙකකිනි. මෙනිසා එදාම මේ වැඩය  කර ගත යුතුව තිබුණි.

මදක් එලියට පැමිණි මම බිරියට පසෙකට වී සිටින්නට කියා නැවත ඇතුළට ගොස් කාර්ය කාර්ය සහයක උත්තමයෙකු හමුවී අවශ්‍ය ප්‍රදානයන් කලෙමි.  සෝවියට් දේශයේ හිටි  කාලයේ මේවා හොඳින් පුරුදු වී තිබුණි.  නිවාඩු ගිය පරිවර්තකයා හදිසියේ නැවත කාර්යාලයට පැමිණ තිබුණි. විනාඩි  තිහකින් පමණ ඒ වැඩේ කරගෙන අප ගියේ ජර්මන් තානාපති කාර්යාලයටය. එතනින් අපට අවශ්‍ය සීල් ගසා යුරෝපයේ සහතික කර ගත යුතුව තිබුණි.

බිරිඳ ජර්මන් තානාපති කාර්යාලයට කලින් ඇමතුමක්  දුන්නාය. තානාපති කාර්යාලයේ සිවිල්  වැඩ කටයුතු භාර නිලධාරියා සවස දෙකට  අපට එන ලෙස දැන්වීය. මුහුද පැත්තේ ටිකක් ඇවිද දහවල්  ආහාරයද ගෙන හරියට දෙකට විනාඩි දහයක්  තබා අපි එහි ගියෙමු. ජර්මානුවන් හරියටම වෙලාවට වැඩ කරන නිසා අප පමා  වීමට සිතුවේ නැත.

තානාපති කාර්යාලයේ ආරක්ෂක නිලධාරියෙක් සහ නිලධාරිනියක් ඇර තිබුණු ගේට්ටුව ළඟ සිටියහ. අපට විවාහය සහතික කර ගැනීමට ඇතුළට යාමට අවශ්‍ය බව කීවෙමු. ඔහු අපට  යාමට දීම එකහෙලාම ප්‍රතික්ෂේප  කළේය.  මම ඔහුට කතා කලේ සිංහලෙනි. ඒ ඔහු කැඩුණු ඉංග්‍රීසියෙන් අපට කතා කළ බැවිනි. බිරිඳ ඔහු අමතා අපට අපොයින්ට්මන්ට් එකක් තිබෙන බවත් ජර්මානු  මහතාගේ නමත් කියා නැවතත් ඇතුළට  යාමට අවසර ඉල්ලුවාය .

ඔහු වහාම කිවේ ඒ මහතා කිසිවකු හමු නොවන බවත් අප බොරු කියන බවත්ය. වහා  එලියට යන ලෙසද තර්ජනාත්මකව දැන්විය.

"නෝනව  රවට්ටගෙන පනින්නද කොහෙද?" නිලධාරිනිය කීවාය.
"මම එංගලන්තේ ඉන්නේ. මට එහෙ වීසා  තියනවා. පනින්න දෙයක් නැහැ. " කියා ගමන් බලපත්‍රය පෙන්වුවත් ඔවුන් එදෙස බැලුවේ වත් නැත.

සික්කා මුස්ලිම්  ජාතිකයකු බවද සික්කිය සිංහල බවද ඔවුන්ගේ නම් ටැග් වලින් තේරුම් ගතිමි.

මා කළේ බිරිඳට මොබයිල් එක දී (ඒ දිනවල මෝටරෝලා හෝ නොකියා  මොබයිල් එකක් මා ළඟ තිබුණි. මිල අධික නිසා භාවිතා නොකළ මුත් වෙලාවේ හැටියට කල හැකි දෙයක් නොමැති විය.) ජර්මනුවාට කතා කරන්නට  කීවෙමි. බිරිඳ දුරකතනයෙන් කතා කරන විට සික්කා ගේ තර්ජනය දැඩි විය.
තානාපති භූමිය තුල මොබයිල් පාවිච්චිය තහනම් බව කී  ඔහු පොලිසිය ගෙන්වන බවට තර්ජනය කළේය.

"ගෙන්නනව  ඕයි පුලුවන්නම් " මම කීවෙමි.
කොහොමත් ඒ පැත්තේ පොලිසි දෙක තුනකම යහළුවන් කිහිප දෙනෙක් ද සිටින බව මට මතක් විය. එසේම තානාපති කාර්යාල භුමියේ පොලිසියට කරන්නට පුළුවන් දෙයක් නැති බව මම දැන සිටියෙමි.

බිරිඳ මදක් පසුබට වූවාය. ඇයට නීතියට ගරු කිරීමට උගන්වා තිබු බැවින් සික්කාට කීකරුව ඉවත්ව යාමට සුදානම්ව  සිටි බව දැන  සිටියෙමි. ලංකාවේ නීතිය ක්‍රියාත්මක කරන්නා නීතිය  නවන බව ඇය දැන  සිටියේ නැත.  මා සිටියේ රතු කට්ට ආසන්නයේය.

"Go ahead and make the call. Ignore this bloody idiot.  The man is a fool with a head full of shit.  "  මම ඇයට මදක් තදින් කීවෙමි.
"මේ අර නෝනට හොඳටම බනිනවා. මොනවා හරි කරන්න ". සික්කී සික්කා  වීරයාට කීවාය.
ඉංග්‍රීසි වත් නොතේරෙන ඇය මේ රස්සාවට පැමිණියේ කෙසේදැයි මට කුතුහලයක් ඇති විය.
බිරිඳ කතා කර විස්තරය කිවේ අර නිලධරයාටමය. ජර්මන්  තානාපති කාර්යාලයේ තානාපතිට  පසුව සිටින සිවිල් කටයුතු (මිනිස්ටර් කවුන්සිලර් ) නිලධාරියා වන ඔහු නිහතමානීව කාර්යාලයෙන්  එලියට පැමිණ අප කැඳවා ගෙන ගියේය. ඔවුන් තමන්ගේ රටේ වැසියන්ට සලකන්නේ ලෙසය.

විනාඩි  පහක් තුල  සහතිකය, සහතික කරදී ඔහු එලියටම පැමිණ සමු දුන්නේය. අප ඔහුට සික්කා ගැන පැවසුවෙමු. ඔහු මද සිනහවක් පා "ගණන් ගන්නට එපා" යයි කිවේය.
අප ගේට්ටුව  අසලට එන විට සික්කා  හා සික්කිගේ මුහුනවල් චප්පවූ තක්කාලි ගෙඩි දෙකක් මෙන් විය.

"සර් කියන්න එපාය . මම හිතුවේ මේ ගයිඩ් කෙනෙක් කියල "  ඔහු යාප්පුවෙන් කීවේය.

"ගයිඩ් කේස් එකක් නෙමේ මෙතන තියෙන්නේ ඕයි . තමුසෙලාට තමන්ගේ රටේ කෙනෙකුට සලකන්න බැරි කුහක කම. අර ජර්මන් කාරය උගේ රටේ එකෙකුටත් ඒ රටේ නොවන මටත් එකම විධිහට සැලකුවට තමුසෙලට ඒවා පුරුදු නැහැ. යුනිෆෝම් දැම්මම  පොර පාට් දානවා මිනිස්සුන්ට "

සික්කා  සිටියේ නිහඬවය.
කාර්යාල නිලධාරීන් පේන්නට සිටි හෙයින් වැඩි තර්ජනයක් නැතිව මෙසේද කීවෙමි.

"තමුසේ දන්නවද ලංකාවේ  පොලිසියට මේ ගේට්ටුවෙන් ඇතුලට  එන්න බැහැ  කියල. ගේට්ටුවෙන් ඇතුලේ භුමිය අයිති ජර්මනියට. පොලිසියට  මාව  අල්ලන්න පුළුවන් ආයේ එලියට  ගියොත්  විතරයි."

 එසේ කියා පිටව ආවෙමු.

මේ කතාව  කිවූ පසු බොහෝ සිංහල මිතුරන් කීවේ  මෙවැනි දෙයකි.

බටහිර තානාපති කාර්යාලවල මෙවැනි  රැකියා  වලට ගන්නේ දෙමළ  හා මුස්ලිම් අය බවත් ඔවුන් සිංහලයන් කෙරෙහි කටයුතු කරන්නේ ද්වේශයෙන් බවත් විසා වුවත් වැඩිපුර ලැබෙන්නේ ඔවුන්ට බවත්ය .

මෙහි ඇත්ත නැත්ත මම නොදනිමි.

එසේ නම් සිංහල ආරක්ෂක නිලධාරිනිය ඔහුට උඩගෙඩි දුන්නේ  ඇයි? යන්නට පිළිතුරක් තිබුනේ නැත.

ටුවරිස්ට් ගයිඩ් තනතුර හෙවත් සංචාරක මග පෙන්වන්නන් හට හොඳ තත්වයක් එකල තිබුනේ නැත.  නමුත් දශක දෙකකට පසු දැන් තත්වය බොහෝ වෙනස්ය. මා දන්නා පරිදි සෝවියට් රුසියාවේ හා එංගලන්තයේ උපාධි ලද අයද, අවම වශයෙන් ආචාර්ය උපාධි ලද දෙදෙනෙක්ද සංචාරක මාර්ගෝපදේශකවරු  ලෙස සේවය කරති. ඔවුන් ඉහල ආදායම් ලබන අයයි.  මාසයකට රුපියල් ලක්ෂ තුන ඉක්මවා උපයන අය සිටිති.

සික්කලා තවමත් එතනය.

අජිත් ධර්මකීර්ති  


Saturday 12 May 2018

නුතන ලාංකික කලාවන්හි අවසාන ප්‍රභූවරයා ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්

[මැයි 13 දා ලන්ඩනයේදී ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස් අනුස්මරණය කෙරෙමින් නිධානය සිනමා දැක්ම වෙනුවෙනි]

-නන්දන වීරරත්න 


ලාංකික කලාවන්හිදී අපට මුල්න්ම හමුවෙන ප්‍රභූ පංතියෙන් එන බලවත් නිර්මාණකරුවා කලිකාල සාහිත්‍ය සර්වඥ පන්ඩිත ගෞරව නාමයෙන් ඉතිහාසාය වාර්තා කරන කව්සිළුමිණ හෙවත් කුසජාතක කාව්‍යයේ කතුවරයා වූ දෙවන පැරකුම්බාවන්ය.[කැමතිනම් ඔබට මීට පෙර සීගිරි කාශ්‍යපයන්ද මුලට දමා ගැනීමට පුලුවනි] එතනින් පටන් ගැනෙන ලංකාවේ ප්‍රභූ පංතියෙ නිර්මාන පෙලහර තොටගමුවේ රාහුල, අලගියවන්න මුකවෙටි හරහා සුර්ය ශන්කර් මොල්ලිගොඩ, දේවාර් සුර්යසේන , ජොර්ජ් කීට් හා ලයනල් වෙන්ඩ් මතින් ලෙස්ටර් ජේම්ස් පීරිස්ට ලැබෙන්නේය. ලෙස්ටරයන් ස්වකීය මාර්ගෝපදේශකයා ලයනල් වෙන්ට්යන් බව නිතර පුනරුච්චාරනය කිරීමෙන් මේ බව තහවුරු වන්නේය.
ලෙස්ටර් 

ප්‍රභූ පංතියක කලා නිර්මාන හා පීඩිත මැද හා පහල මැද පංතිකයන්ගේ නිරමාණ අතර බලවත් වෙනසක් ඇත්තේය. මේ බව තේරුම් ගැනීමට ඇලෙක්සැන්දර් පුෂ්කින්, ලියෝ තොල්ස්තෝයි, තර්කොස්කි, තාගෝර් හෝ අල් රුමි වෙතට යායුතු නැත. ජොර්ජ් කීට් සමඟ පාල පොතුපිට්ය හෝ එස්. එච්. සරත් ගේ නිර්මාන සසඳා බලන්න. ලෙස්ටරයන් සමඟ සන්ජය පුෂ්ප කුමාර හෝ අසෝක හඳගමගේ නිර්මාන සසඳා බලන්න. මේ සියල්ලම පසෙක ලා මාර්ටින් වික්‍රමසිංහගේ අපේ ගම සමඟ ජිනදාස විජේතුන්ගගේ මා පයට තණ නිල්ල එකට කියවා බලන්න. එසේත් නැතිනම් විමලරත්න කුමාරගමගේ කවි සමඟ මහගම සේකරගේ කවි කියවන්න එවිට ප්‍රභූ පංතියේ කලාවේ බලවත් කම නිර්ප්‍රභූන් පරයා නැඟෙන අපුරුව ඔබට විඳින්නට පුලුවන.


මැද හා පහල මැද පංතික නිර්මානකාරුවන්ගේ නිර්මාණ තුල ඇති ජාතිකවාද, ආගම්වාද, ප්‍රාදේශය වාද හෝ දරිද්‍රතාවය දේවවරමක් සේ උත්කර්ශයට නැඟ්වීම ප්‍රභූ පංතියෙන් පැමිනෙන නිර්මාණ තුල නැත. ලයනල් වෙන්ට් ගේ අගනා පිංතුරද කීට් ගේ චිත්‍රද කුමාරගමගේ කවිද ආනන්ද සමරකොන්ගේ ගීතද ලෙස්ටරයන්ගේ සිනමාවද අප ආනන්දයෙන් ප්‍රඥාවට රැගෙන යන්නේය. අපේ බුද්ධියේ නිම්වළලු පුළුල් කරන්නේය.


පසුගිය සියවසේදී ලාංකික කලාවට නිර්මානාත්මක දායකත්වයක් සපයන්නට පැමිනි අවසාන ප්‍රභූවරයා හැටියට ලෙස්ටරයන් නම් කරද්දී අපට පියානෝවාදක එශාන්ත පිරීස් හා වයලීනවාදක ලක්ෂ්මන් ජොසප් ඩි සේරම් අමතක කල නොහැකිය. නමුත් ඔවුන් දෙදෙනාගේම බලවත් නිර්මානයන් තවමත් අප ඉදිරියේ දර්ශනය වී නැත. එශාන්ත ලාංකික කලාව සොයා ගනිමින් සිටියත් අප මිත්‍ර ලක්ශ්මනයන්ට තවමත් එය හමුවී ඇති බවක් පෙනෙන්නට නැත. 

මේ ගැටලුවම ලෙස්ටරයන් කෙරෙන් අපට හමුවන්නේ බැද්දේගමදීය. ලෙනාඩ් වුල්ෆ් නැමැති බ්‍රිරිතානි යුදෙව් බුද්ධිමතා ඉන්ගිරිසි අධිරාජ්‍ය වෙනුවෙන් රටවල් පාලනයට හවුල්වීමට මට උවමනාවක් නැතැයි කියා යටත් විජිත සිවිල් සේවයෙන් ඉල්ලා අස්වී ගොස් රචනා කල බැද්දේගමට බතික් අමුඩ ගස්සවා සිනමාවට නැඟුවේ මන්දැයි වරක් අපි ලෙස්ටරයන්ගෙන් ඇසු විට ඔහු උපහාසයෙන් සිනාසුනේය. විමතියට පත් අපට මද වේලාවක් නිහඬව සිට දුන්නේ අපුරු පිලිතුරකි. "මගේ චිත්‍රපටවලින් වැඩිහරියක් පාඩුවුනා. මම වැඩිම මුදලක් පොතක් සිනාමාවට නැඟිම වෙනුවෙන් ගෙව්වේ බැද්දේගමට. නමුත් මම වැඩිම ආදායම්ක් ඉපයුවේ බැද්දේගම චිත්‍රපටයෙන්. මම බැද්දේගම ජපානයට, රුසියාවට හා ප්‍රංශයට ඉහලම මිලකට විකිනුව. ලංකාවේ රසිකයෝ නොබලපු එක මට දැනුනෙ නැ" 

ලෙස්ටරයන්ට ලන්ඩනය ගැන බලවත් අතීතකාමයක් තිබුනේය. ඔහු කලක් ෆ්ලීට්විදියේ පුවත්පත්වල සේවය කර තිබු නිසාම ස්ට්‍රැන්ඩය අවට බොහො මධුශාලා බොහොමයක නම් ජීවිතේ අවසානය දක්වාම මතකයේ තිබුනේය. කිසිම තැනක සඳහන් නොවෙන ඔහුගේ ප්‍රථම විවාහයද ඉන්ගිරිසි තරුනියක් සමඟ සිදුවීම මේ අමතක කිරීමට බල කෙරුනු අතීතය තුල සැඟවී තිබෙන්නට ඇත. ඔහුගේ මස්සිනාවු ලන්ඩනයේ ප්‍රකට වාම රැඩිකල් නායකයෙක්වූ කුරු ගුනවර්ධන එක්ව ජර්මානු ටෙලිවිශනය්ක් හා හතරවැනි චැනලය සමඟ දෙමස්සිනෝ දෙදෙන රොබට් නොක්ස් සිනමාවට නැඟීමට වසර පහක් තිස්සේ දැරු අසාර්ථක උත්සාහය ඔහුගේ යුරෝපා මතකය රිදවන්නට අත. නමුත් හැමදාමත් ඔහු සිටියේ නවීන යුරෝපීයෙකු වගේය. ඇන්දේ පැලන්දේත් කතාකලේත් මනසින් යුරෝපයේ ජීවත්වෙමිනි. නමුත් ඔහුගේ මේ නුතනත්වය ජනප්‍රිය ගෝලයන් වෙනුවට මිත්‍රයන් ලබා දුන්නේය තරඟකරුවන් වෙනුවට සමකාලීනයන් ලබා දුන්නේය. ඔහු සමඟ නිර්මානවලට හවුල්වූ ඒ.ජේ. ගුනවර්ධන, රෙජී සිරිවර්ධන, තිස්ස අබේසේකර මෙන්ම ජනප්‍රිය ගාමිනි ෆෝන්සේකාද ගෝලයෝ නොවුහ මිත්‍රයෝම වූහ. 


ඔහු ලාංකික ප්‍රභූ පංතියෙන් පැමිනි එකම සිනමාකරුවා වීම නිසාම වසන්ත ඔබේසේකරට, ධර්මසේන පතිරාජට මෙන් ජීවිතේ අවසාන කාලයේ ජනාධිපති උපදෙශක, සංස්ථා අධ්‍යක්ශක හෝ වෙනත් ආන්ඩුවේ හිඟන තනතුරු වලින් ජීවිතය ගැටගසා ගැනීමට සිදු නූනේය. කොළඹ හතරේ ඩික්මන් පාරේ කුලී ගෙයක සිටියත් ලාංකික සිනමාවේ ඒකායන ප්‍රභූවරයා හැටියට මරනය තෙක්ම වැජඹුනේය. ඉතින් ලාංකීය කලාවන්ට නව නිර්මානකරුවන් ප්‍රභූ පංතියෙන් දැන්දැන් නොයෙන්නේ මන්දැයි අපි සොයා බැලිය යුතු නොවේද?



[මතකය අවදිකලාට ලන්ඩනයේ වෙසෙන ලසන්ත වික්‍රමරත්න, ගාමිනි මුතුකුමාරන හා චන්ද්‍රගුප්ත මිතුරන්ට ස්තුතියි]

- නන්දන වීරරත්න 


Thursday 10 May 2018

ගැඹුරු මුහුද සහ ඩීප් ස්ටේට්

ගැඹුරු මුහුද ඇතුලේ සිදුවන දේවල් බොහොමයක් තවම අපි දන්නේ නැහැ. ද ඩීප් රේන්ජ් කියල පොතකුත් ආතර් සී ක්ලාක් හෙම ලියල තියනවා.

මම කියන්න යන්නේ ගැඹුරු මුහුද ගැන නෙමේ . ගැඹුරු රජය ගැන. දන්නා තරමින් නම් රජයක් ගැඹුරු නැහැනේ. ලංකාව , මාල දිවයින වගේ බලපුවහම. හැබැයි ඉන්දියාව ගැන එහෙම කියන්න බැහැ. චීනය වුනත් එහෙමයි.  ඉන්දියාවේ ආණ්ඩුව පැරදුනාට සමහර ප්‍රතිපත්ති ක්‍රියාත්මක කරන්න  වෙනම කට්ටියක් ඉන්නව.

කියුබාව, උතුරු කොරියාව වගේ රටවල පාලනය කරන උඩින් පෙනෙන පාලක  නිලධාරී  පෙලන්තිය යට තව එකක් තියනවා. හරියට අර සමහර පක්ෂ  වගේ. එළියේ කට්ටියක් පේන්න වැඩ කරන කොට   ඇතුලේ පක්ෂය මෙහෙයෙව්වේ වෙන කට්ටියක්.

ඉතින් මම මේ කියන්න හැදුවේ "ගැඹුරු රජය " කියල බටහිර කියන්නේ රජයට ම තමයි. නමුත් රජය මෙහෙයවීම සඳහා ක්‍රියාත්මක වන අපට නොපෙනෙන සැඟවුණු රාජ්‍ය බලයක් ගැන සහ  ඒ බලය ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා තිබෙන ආයතනික පද්ධතියට.  "ඩීප් ස්ටේට් "කියල හඳුන්වන්නේ ඒක. ඒක බොරුවක් නෙමෙයි.

සෝවියට් දේශයේ ඒක ක්‍රියාත්මක වුනේ කේජිබි එක හරහා කියල කවුරුත් දැනන් හිටිය. රුසියාවේ නම් තවම හදාගෙන යනවා.

ඉතින් ට්‍රම්ප් ඊයේ, ඉරානයට සිමිත න්‍යෂ්ටික බලයක් (ජනතා සේවා සඳහා පමණක්) භාවිතයට අවසර දීම සඳහා  එක්සත් ජාතීන්ගේ සංවිධානය හා බලවත් රටවල් අතර අත්සන් කිරීමට  නියමිත න්‍යෂ්ටික ගිවිසුමෙන් එලියට ආව. යුරෝපා සංගමය විතරක් නෙමේ බ්‍රිතාන්‍යයත් විරුද්ධයි ට්‍රම්ප් ගේ ඒ ක්‍රියාවට. ඊශ්‍රායලය විතරක් පක්ෂයි.

ට්‍රම්ප් එහෙම කලේ ඇයි කියල තේරුම් ගන්න පුළුවන් මෙන්න මේ රුපවාහිනී චිත්‍රපට මාලාව බැලුවොත්. අවාසනාවකට වගේ ඔවුන් ඒක හරියටම කියනවා. "ඩීප් ස්ටේට් ".