උපාධි නිබන්ධනය අවසන් කල පසු එය තමන්ගේ සුපර්වයිසර් වන ජ්‍යෙෂ්ඨ කථිකාචාර්ය වරයකුට දිය යුතුය. ඉන්පසු මහාචාර්ය වරුන්ද ඇතුලත් ගුරු කමිටුවක් ඉදිරියේ තම නිබන්ධනය සෂිශාත් කල යුතුය. සෂිශාත් කිරීම උපාධි නිබන්ධනය ඩිෆෙන්ඩ් කිරීම යන අරුතම ඇති පදයකි. මෙහිදී අසන ප්‍රශ්න වලට දෙන පිළිතුරු මත ලැබෙන උපාධියේ ලකුණු විශිෂ්ඨ, හොඳ හෝ සාමාන්‍ය ලෙස වෙනස් විය හැකිය.
කොපමණ කලින් පටන් ගත්තත් නිබන්ධනයේ අවසන් දවස් වෙහෙසකාරී ලෙසින් ගෙවේ. ගිහාන් ඒ වෙහෙස සතුටින් විඳ ගත්තේ තාන්යා ද පසෙකින් සිටි හෙයිනි. මරියා, සුහද හා ගිහාන් සිටියේ එකම උපාධි පාඨමාලාවක හෙයින් සශිශාත් කරන දිනයද එකට වැටී තිබුණි. එදින සවස කුඩා උත්සවයක් සංවිධානය කල යහළුවන් කියුබන්, වියට්නාම්, කොලොම්බියා, එක්වදෝර් , පේරු වැනි ලතින් ඇමෙරිකානු රටවලින් ආ සිසුන් කිහිප දෙනෙකුටද ආරාධනා කළහ.
සාදය මැද හරියක ලැට්ටන් (ලතින් ඇමෙරිකානු සිසුන්) හා කියුබන් වරුන් නිතරම ගයන ගීතයක් වන ග්වන්තනමෙරා ගීය ගැයීමට ගිටාරය රැගෙන දියානා සූදානම් විනි. සියල්ලෝම නටමින් ගැයූ ගීතය තමන්ටත් ගිටාරයෙන් වයන්නට හැකිනම් හොඳ යයි ගිහාන් තාන්යා ට කීවේය. එය සවනත වැකුණු මරියා කළේ ඒ අවස්ථාවේම ගීතය පොතකින් ඉරා ගත් පිටුවක ලියා තාන්යා අතට දීමය.
ග්වන්තනමෙරා ගීතය ලියා ඇත්තේ ග්වන්තනමෝ පෙදෙසින් පැමිණි රුවැත්තියක් ගැනය. කියුබාවේ ප්‍රසිද්ධ ගීතයක් වූ එය ලතින් ඇමෙරිකානු හා කියුබනුවන් වටවෙන සාදයන් හි බොහෝ විට ගයන්නකි.
"මම සුදු රෝස පැළයක් සිටවමි
ඇසළ මස මෙන්ම දුරුත්තෙත්
තමන්ගේ විවෘත දෙඅත් මට දෙන
ඒ අවංක මිතුරාට පිරි නමන්න
ලෝකයේ දිළින්දන් සමග
මට ඇති දේත් බෙදා ගමි
කඳුකරයේ ගලන පුංචි දිය දහර
සතුට දනවයි මට මහා සාගරයට වඩා "
මරියා පදවැල් දෙක තුනක් පමණ රුසියානු බසට පෙරලා දුන්නාය.
තාන්යා එය තමන්ට දුන් බව හදිසියේ ගිහාන්ට සිහි විය. කල්පනා ලොවින් මිදුණු ගිහාන් කළේ ඔහු කුලියට සිටින නිවසේ ගබඩා කාමරයක් ලෙස භාවිතා කළ කුඩා කාමරයේ තිබූ පරණ සූට්කේසය ඇවිස්සීමය. මරියාගේ අත් අකුරු සහිත ග්වන්තනමෙරා ගීතය මෙන්ම තාන්යා ලියා දුන් ගීත හා සංගීත සංකේත ද ඇති කවරය එලෙසින්ම තිබෙනු ඔහු දිටීය. ගිටාරය වාදනය කිරීම තබා ඔහුට ඒවා අඩුම තරමින් කවරයෙන් එලියට ගන්නට වත් වෙලාවක් නොතිබූ බව සිතු ඔහු ශෝකයට පත් විය.
එදා මැදියම් රැය ද පසුවී උදෑසන තුන් වන හෝරාව පමණ වනතුරු ගයා වයා, සප්පායම් වූ මධු විතින් ද වෙහෙසට පත්ව සිටි ඔවුන් දෙදෙනා කාමරයට ගියේ මරියා හා සුහද තවමත් කියුබානු හා අනිකුත් යහළුවන් සමග මධු විත ගැනීමේ හා අල්ලාප සල්ලාපයේ යෙදී සිටි බැවිනි. තාන්යා සිටියේ ඔහුගේ අතේ එල්ලී ගෙනය. අතර මග කොරිඩෝරයේ දී ඇය තරමක් ආවේගීව ඔහු ව තදින් සිප ගත්තාය.
දෙදෙනා වැළඳගෙනම කාමරයට පිවිසුනහ. කාමරයේ ඇතුළුවන විටම ඇත්තේ විශාල උස ඇඳුම් දමන අල්මාරියයි . අල්මාරිය ඇරෙන්නේ දොර දෙසටය. කවුරුන් හෝ කාමරයේ සිටින්නේ නම් මේ අල්මාරි දොර ඇරුණු විට එයත් බිත්තියත් අතර පෙදෙසේ තැනෙන කුඩා කාමරයක් වැනි ඉඩකඩේ කෙනකුට පහසුව ඇඳුම් මාරු කරගත හැකිය. දොරේ ඇතුළු පැත්තේ ජැකට්, විශාල රුසියානු ශීත කබා ආදිය එල්වා තබන කොකු සවි කර තිබේ.
ගිහාන් ඔහු ඇඳසිටි ඇඳුම් කට්ටලයේ කබාය අල්මාරියේ දොර හැර එහි එල්ලුවේය. තාන්යා ඒ අවස්ථාවේ තරමක් ආවේගීව ඔහු බදා සිප ගත්තාය. ඇගේ තෙරපුමට ගිහාන් අල්මාරිය තුලට ඇද වැටුනේය. ගිහාන් ට සිනා ගියේ ඔවුන් දෙදෙනා එකිනෙකා මත ඇද වැටුනේ ඇඳුම් ගොඩක්ද සමග බැවිනි.
තාන්යා ඔහු හැඳ සිටි ඇඳුම් උදුරා ඉවත් කරන විට ඔහු සිතුවේ ඇය මදක් පමණ ඉක්මවා වොඩ්කා හෝ වයින් බීමට ඇතැයි කියාය. ඇගේ නිරුවත ස්පර්ශ වනවිට ඔහු අවදි වන ඇය දැන සිටියාය. නමුත් තාන්යා ගේ හැසිරීම වෙනස් බව ඔහුට හදිසියේම වැටහුණි. ඈ, ඔහු තමන් තුලට වැද්ද ගත්තේ දැඩි ආවේගයකිනි. ඇගේ ඉරියව් වෙනස්ය. ආ තදින් ආශ්වාස ප්‍රාශ්වාස කළේ ඔහු මත දැඩි ලෙස ඇද වැටෙමෙනි. ගීතයක් හෝ සම්භාව්‍ය සංගීතයක් අසමින් ඒ මතින් ප්‍රේමයෙන් මත්වන යුවතිය එතැන සිටියේ නැත.
"තානිච්කා, මොකෝ මේ. පොඩ්ඩක් ඉන්න" ඔහු වෑයමින් ඇගෙන් මිදෙන්නට වෙර දැරීය. ඈ ඔහුගේ උරහිස තදින් සැපුවාය. වේදනාවෙන් පෙළුණු ඔහු කෑ ගැසීය.
"තාන්යා, පිස්සු වැහිලද? "
ඔහු වෑයම් කර ඇගෙන් ඉවත්වී බිත්තිය අසළ ඇල වුනේය.
ඇය, ඇගේ හිස ඔහුගේ ගෙලට තබා වැළපුනාය. ඉකි බිඳින තරුණියගේ උරහිස සෙලවෙනු ඔහුගේ ළයට දැනුණි.
"මට දරුවෙක් ඕනේ. ඔයා යනවා. මට දරුවා හරි ඉඳියි."
"සලතායා, ඔයාට තව අවුරුද්දකට පොඩ්ඩක් අඩුවෙන් තියනවා ඉවර කරන්න. ළමයෙක් එක්ක කොහොමද කරන්නේ"
"මට ඉවර කරන්න ඕනේ නැහැ. ළමය එක්ක මම රොස්ටොව් ගිහින් අම්මල එක්ක ඉන්නවා"
"තානිච්කා, ඔයාට දුක නිසයි එහෙම කියන්නේ. මට තේරෙනෙවා. එහම අවශ්‍ය නැහැ අපිට කරන්න. අපි හිතා ගත්ත විධිහටම කරමු මගේ කෙල්ලේ. ඔයා ඉවර කරලා ලංකාවට එනවා. නැත්නම් මම මෙහෙ එනවා. එහෙම ඇවිල්ල හරි බඳිමු. අර මම කිව්වා වගේ ඊට පස්සේ වෙන රටකට යමු. ලංකාවේ ඉන්න බැරි වුනොත්. "
"මට නිකන් හිතනවා එහෙම නොවෙයි කියල ගිහාන්. ඔයා එහෙ ගියහම මොනවා වෙයිද කියන්න මම දන්නේ නැහැ. "
ඇයට ළංවූ ඔහු සෙමින් නළල සිපගත්තේ ඇගේ ගෙල සහ උරහිස දෙසින් පහළට සෙමින් සෙමින් පිරි මදිමිනි. ඔහු තදින් වැළඳ ගත් ඈ නිහඬව සිටියාය. ඒ දිනවල පැවති උපාධි නිබන්ධනය කිරීමේ පීඩනය නිසා ද බොහෝ සේ නිදි මැරූ හෙයින් ද අධික වෙහෙසට පත්ව සිටි දෙදෙනාම එකිනෙකා ට තුරුළුව නින්දට වැටුනහ. ගිහාන් අවදි වූයේ සුහද දොරගුළු අරින හඬින්ය.
"පොඩ්ඩක් ඉඳපන් , පොඩ්ඩක් ඉඳපන් " ඔහු කෑ ගැසුවේය. අඩ නින්දේ සිටි තාන්යා වත්තන් කරගෙන ගොස් ඩිවානයේ තබා පොරෝණය ඈ මත ඇතිරූ ගිහාන් සුහදට දොර හැරියේය.
"මොකද බං මේ. උඹල වලියක් වත් ගියාද " අල්මාරිය පාමුල ඇඳුම් ගොඩ දෙස බලමින් සුහද ඇසුවේය.
"ෂ් ෂ් ෂ් වරෙන් කියන්න. " දෙතොල මත ඇඟිල්ල තබමින් සුහදත් සමග ගිහාන් කොරිඩෝරයට පිවිසියේය.
"තාන්යා දරුවෙක් හදමු අරක මේක කියල පොඩි නැටුමක් දැම්ම. මම කිව්වා එහෙම තීරණ අරන් හරියන්නේ නැහැ . මම එනකන් හරි එයා එහෙ එනකන් හරි ඉඳිමු කියල"
"හ්ම්" සුහද මද වේලාවක් කල්පනා කළේය.
"උඹ හරි තමයි. ඒත් මට තාන්යා ව තේරුම් ගන්න පුළුවන්. අපි ජිවිතේ කොච්චර සැලසුම් ගැහුවත් මචං ඒවා ඒ විධිහටම වෙයි කියල අපට කියන්න බැහැ. ළමයෙක් හැදුවොත් සමහර විට උඹ කොහොම හරි ආයේ එයි කියල හිතනවා ඇති. ඒක බැඳීමක් නේ මචං. රාහුලෝ ජාතෝ බන්ධනං ජාතං කියල සිදුහත් කුමාරයත් කිව්වලුනේ. ?"
"මම පොඩ්ඩක් අවුල් උනා එතන මචං"
පිබිදුනු තාන්යා හැර තිබූ දොරින් හිස එබුවාය.
"ගිහාන් පශ්ලි" පශ්ලි යනු රුසියානු භාෂාවෙන් අපි යමු යන්නය.
තාන්යා එදා නේවාසිකාගාරයේ හැරදමා පැමිණි ගිහාන්ට නැවත ඇය හමුවීමට කළින් කලයුතු වැඩ රාශියක් තිබුණි. උපාධි සහතිකය කලින් ගන්නේ නම් රුසියානු විදේශ අමාත්‍යංශයට ගොස් සහතික කරගෙන ශ්‍ර ලංකාවේ තානාපති කාර්යාලයෙන්ද සහතික කර ගත හැකිය. එසේම ශ්‍රී ලංකාවට තමන්ගේ ඉතිරි බඩු බාහිරාදිය පැටවීම වෙනත් විශ්ව විද්‍යාල වල සිටි යහළුවන් හමුවී සමු ගැනීම ආදියද ඒ අතර විය. අවසානයේ සෝවියට් දේශයෙන් නික්ම යාමේ දිනය ලඟාවුනේ නොදැනුවත්වමය.
"දැන් උඹ අපිත් එක්ක එයාපෝට් යනවද" සුහද ඇසුවේ ගිහාන් ඒ පිළිබඳ අතීරණයකින් සිටි බැවිනි.
"නැහැ , තාන්යා ගේ අක්කයි, වලොද්යා නුයි අර අපි පික්නික් ගිය දවසේ හිටි රුස්සෝ හෙම එනවා කියල තාන්යා එන්න කිව්වා. අන්තිම දවසේ රෑ උන්ගේ හොස්ටල් එකේ ඉන්නලු. අනික එයා එයාපෝට් එන්න බැහැ කිව්වා. තනියම කාමරේට වෙලා අඬයි"
"ඒකත් ඇත්ත . ඔය එයාපෝට් වල සමුගන්න එකත් වදයක් බං. ගිහින් බඩු ඇතුළට දැම්ම. වීසා ගේට්ටුවෙන් පැන්න . ඉවරයි."
~~~මතු සම්බන්ධයි
*****************************
ජොආන් බඑස් ගයන ග්වන්තනමෙරා ගීතය
මුල් ගීතයේ වදන් හොසියේටෝ ෆර්නන්දෙස් ගෙනි. කියුබන් ගීතයේ වදන් වෙනස් වන අතර එය ලියා ඇත්තේ හොසේ මාටි විසිනි.
