ඔක්තෝබර් විප්ලවයට අවුරුදු සීයයි

කෙරෙන්ස්කි රජයේ ඇමතිවරුන් අත් අඩංගුවට ගත් කාමරය 

මම හිතන්නේ මේක මගේ 297 වැනි ලිපිය. අදට ඔක්තෝබර් විප්ලවයට අවුරුදු සීයක්. මට හදිසියේම මතක් වුනේ මගේ වයසත් අවුරුදු  පනස් දෙකක් කියල. ඒ කියන්නේ ඇත්තටම බැලුවොත් මේ වගේ ලෝක ඉතිහාසය දැඩි ලෙස වෙනස් කරපු සිදුවීමක් වෙලා තියෙන්නේ මම ඉපදෙන්න අවුරුදු  48 කට කලින්. කලින් නොහිතුනු දෙයක්.  පෘථිවියේ ඉතිහාසය, මානව ඉතිහාසය ඉඳල බැලුවත් අවුරුදු 48 ක් කියන්නේ පොඩි කාලයක්. සීයක් කියන්නේ මිනිහෙකුගේ ජිවිත කාලයක්.  ඉතා පින්තුරයේ තියෙන්නේ අපි රුසියාවට 2016 ගිය වෙලේ ගත්  පින්තුරයක්. ශාන්ත පිතර්බුර්ගයේ "ශීත මාලිගාවේ  - winter palace " ප්‍රසිද්ධ කාමරයක්. එය තමා නොවැම්බර් හත් වනදා කෙරෙන්ස්කි රජයේ ඇමතිවරුන් රැස්ව සිටියදී රතු භටයන් විසින් අත් අඩංගුවට ගත් කාමරය.

පුංචි කාලේ ඉඳන් රුසියන් ළමා කතා කියවලා, පස්සේ ටෝල්ස්ටෝයි ගේ පටන් තුර්ගේනිව්, පුෂ්කින්, ඔස්ත්‍රොව්ස්කි , බොන්දර්යේව් ගේ නවකතා දක්වා කියවපු කාලයක්, ලිබරේෂන් වගේ  චිත්‍රපට අවුරුදු  දහඅට වෙනකොට බලල තිබ්බ කාලයක්.
අපේ අම්ම ලෙනින්ට හරි ආදරෙයි. මම ගෙනාපු "අම්මා " පොතත් ඇය කියවල තියෙනවා.  අම්ම අදත් කියන්නේ ලෙනින් උත්තමයා නිසා ඔයා  සෝවියට් දේශයට ගියා.  ඊට පස්සේ රට රටවලට ගියා. දේවල් ඉගෙන ගත්ත. කොච්චර හොඳ මනුස්සයෙක්ද එයා ..? (හැබයි අම්ම ජිවිතේට කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට චන්දෙ දීල නැහැ. බැතිමත් ශ්‍රීලනිප).
මතකද? ජෝන් රීඩ් ගේ " ලොව හෙල්ලූ දස දවස " කියෙව්වහම පුදුම ගැම්මක් නේ එන්නේ.

මම හුඟක් ලිපි ලියල තියනවා සෝවියට් දේශය විවේචනය කරලා. නිලධාරිවාදය, ස්ටාලින් ගේ දරුණු කම. ලෙනින් නිසා සෝවියට් ගිහින් උන්ගේ රූබල් 90න්  ජිවත් වෙලා දැන් බනිනවා කියල ආපු විවේචන හුඟක් තියනවා.  මම ඒවා ගණන් ගන්නේ නැත්තේ අම්ම වගේම වෙන දෙයක් ගැන   දන්නේ නැති වුනත් ඒ හුඟක් අය "සෝවියට් දේශය " සහ එය බිහි කරපු ක්‍රමයට අහිංසක ලෙස දක්වන කැමැත්ත නිසා  බව දන්නා නිසා.

දෙවෙනි වතාවට කියවන්න ගත්තේ  සොල්ශේනිට්සින් ගේ "පිළිකා වාට්ටුව ",   සයිබීරියාවේ සිර කඳවුරු ගැන වූ ගුලාග් අර්කිපෙලාගෝ වගේ පොත පත. ස්ටාලින්ගේ දුව ලියපු පොත වගේම අයින් රෑන්ඩ් ගේ පොත් ටික කියවන්න , පැස්ටර්නැක්  සහ (උක්රයිනයේ) "44 වෙනි ළමයා" වැනි චිත්‍රපට බලන්න ගත්තේ ඊටත් පස්සේ. ඒ චිත්‍රපටියේ කොමියුනිස්ට් ක්‍රමය තුල අපරාධ නැහැ කියල අපරාධ සඟවන හැටි පෙන්වනවා.  ටිකින් ටික,  ලෙනින්  "නව ආර්ථික පිළිවෙත " කියල 1921 දී  පෞද්ගලික වෙළඳාම ට සහ පෞද්ගලික ගොවිපල  වලට ඉඩ දුන්නේ ඇයි වගේ දේ, ගොර්බචෝව් ගේ කාලේ අපට රුසියාවේදී උගන් වන්න පටන් ගත්තේ ඇයි කියලත් තේරෙන්න ගත්ත. ග්ලාස්ට්නාස්ට් (විනිවිද දැකීම)  සහ පෙරෙස්ත්‍රොයිකා  (නැවත ගොඩ නැගීම) හරහා ගොර්බචෝව්  රට නැවත  ගොඩ නංවන්න හැදුව. ලෙනින් දිගටම යුධ ආණ්ඩුවක් තියන් ඉන්න හිතුවේ නැති බවත් මිනිස් නිදහස දෙන්න  සුදානම් වෙලා හිටි බවත් ඔවුන් අපට උගන්වන්න පටන් ගත්ත. හැබැයි සෝවියට් කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ස්ටලින්වාදී තදයන් මේකට කැමති වුනේ නැහැ.

මට මතක යෙල්ට්සින් කියන මොස්කව් වල හිටපු පක්ෂ ලේකම් ගැන. යෙල්ට්සින් ස්වෙර්ද්ලොව්ස්ක් ප්‍රදේශයේ ගොඩනැගිලි ඉදිකිරිම් පිලිබඳ ප්‍රධානියා. ගොර්බචෝව් ගේ අගසව් ලිගචෝව් යෙල්ට්සින්ව ගේනවා මොස්කව් වලට 1985 විතර. ගෙනත් ඉදිකිරීම් කටයුතු පිලිබඳ අංශය භාර දෙනවා. අපි එතකොට මොස්කව් වල ඉගෙන ගනිමින් සිටින්නේ. යෙල්ට්සින් ගැන රුස්සෝ කතා වෙනවා මට මතකයි.

යෙල්ට්සින් දුෂිත නිලධාරීන් අස්  කළා. ඉදි කිරීම් ක්ෂේත්‍රයේ දූෂණ නැවැත්වුවා. බටහිර දේශපාලකයෝ වගේ එයාගේ රියදුරු සහිත වාහනය  එපා කියල ට්‍රොලි බස් එකේ වැඩට ගියා. පක්ෂයේ  අයට වෙන් කරපු විශේෂ සාප්පු වලට යන්නේ නැතිව පෝලිමේ හිටිය කඩෙන් බඩු ගන්න. විප්ලවීය නායකයෙක් හැටියට ප්‍රසිද්ධයි. එනිසා පක්ෂයේ මධ්‍යම  කාරක සභාවටත් ගත්ත. නමුත් මිනිහට සතුරෝ වැඩියි. පක්ෂයේ දක්ෂිනාංශය කකුලෙන් අදිනවා කියල යෙල්ට්සින් ඉවත් වුණා . ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට මධ්‍යම කාරක සභාවෙන් කෙනෙක් ඉල්ලා අස් වෙන්නේ. විප්ලවවාදී මනුස්සයෙක් තමන්ගේ "විප්ලවීය" සගයන් කුහකකම් කරන කොට පක්ෂය හිරිහැර කරන කොට අනිත් පැත්තට ගිහින් උන්ව විනාශ කරලා අන්ත දක්ෂිණාංශිකයෙක් වෙන්නේ කොහොමද  කියල යෙල්ට්සින් පෙන්නුවා.  ඇත්තටම එහෙමද වුනේ නැත්නම් පරණ කොමියුනිස්ට් නිලදාරීන් රොත්ත දක්ෂිනාංශික ද ? යෙල්ට්සින් ලිබරල් නායකයෙක්ද?  ඕව තමයි ඔළුවට එන ප්‍රශ්න.

පක්ෂයේ ස්ටාලින්වාදීන් බලය ගොර්බචෝව් ගෙන් ගනිද්දී යෙල්ට්සින් විරය වගේ පැනල ඒක බේරුවා. නමුත් 1991 දී සෝවියට් දේශය ඇද වැටුන. යෙල්ට්සින් රුසියන් සමුහාණ්ඩුවේ ජනාධිපති වුණා.  ඊට පස්සේ ඉතිහාසයේ කරපු ලොකුම මෝඩකම යෙල්ට්සින් කෙරුව.රුසියාවට එකොනොමික් ෂොක් තෙරපි එකක් හෙවත් හදිසි ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණයක් ගෙනාව. ඇත්තට  උනේ වෙන දෙයක්.  හොරෙන් බිස්නස්  කර කර හිටි හොරු ටිකකුයි , කේජිබි එකේ සහ හිටපු කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ලොකු එවුනුයි රටේ සම්පත් ටික කොල්ල කා ගෙන හොර ධනපතියන් රැලක්  (robber baron ) නිර්මාණය කර  ගත්ත. ආයෝජන වෙනුවට උන් කලේ තියෙන දේ හොරකම් කරලා බටහිර රටවලට ගෙනිච්ච එක. තෙල් සහ  දියමන්ති සහ ස්වාභාවික සම්පත් තුට්ටු දෙකට දුන්න. මුළු සෝවියට් මාකට් එකම එහෙම්මම වැට්ටුව.  පුටින් ඇවිල්ල නවත්තනකම්ම ඕක තමයි වුනේ.

ඇත්තම කියනවා නම් මම තවමත් සෝවියට් දේශයට ආදරෙයි. එක පාරක් ලන්ඩනයේදී සෝවියට් දුම්රිය මාර්ග පද්ධතිය ගැන විස්තරයක් තිබ්බ ජාත්‍යන්තර  දුම්රිය සඟරාව (international railway journal) ක්  ගත්ත. සෝවියට් පස් අවුරුදු  සැලැස්මක් ගැන ඒකෙ තියෙන්නේ. (ඉහත පින්තූරය) දුම්රිය මාර්ග තව වැඩි කරන්න. ඇත්තට ම සෝවියට් දුම්රිය සේවය ඉතාම අනර්ඝයි. බඩු ප්‍රවාහනය  විතරක් නෙමේ මගී ප්‍රවාහනයත්.   බ්‍රිතාන්‍යය සහ ජර්මනිය තවමත් ඒ පද්ධතිය අගය කරනවා. අපි 84 ලංකාවෙන් සෝවියට් දේශයට ගියේ. ඒ කාලේ සෝවියට් දේශය ලංකාවට  වඩා පොහොසත් දියුණු රටක්. ස්ටාලින් මැරුණට පස්සේ 1961 කම්කරු සිර කඳවුරු (ගුලාග්) වහනවා. හැට පහේ සිට හැත්තෑවේ දශකය පහු වෙද්දී බටහිර වගේම ඩිස්කෝ සංගීතය ජනප්‍රිය වෙන්න ගත්ත සම්භාව්‍ය සංගීතය එක්කම. චිත්‍රපට, නාට්‍ය සහ සාහිත්‍යයේ පුනරුදයක් එනවා. රට පුරා මිනිසුන්ට නවීන ගෙවල් හදනවා . පළමු මිනිසා අභ්‍යවකාශයට යවනවා.  න්‍යෂ්ටික සහ අවි ආයුධ බලයෙන් ඇමෙරිකාවට සහ බටහිරට සම වෙනවා.

සෝවියට් දුම්රිය මාර්ග 

මොස්කව් වල යුගෝ සපද්නයා වල තට්ටු නිවස හෙම හොඳම බටහිර තත්වයේ ඒවා.  හැබැයි මොස්කව්  වලින් ඈතට යන්න යන්න තත්වය හෙමින් හෙමින් වෙනස් වෙනවා. මෙහම තිබ්බ රට අන්තිමට දියුණු වෙන්න ගත්තේ හුඟක්  හෙමින්.  ආර්ථික වර්ධන වේගය 1% වඩා අඩුවෙන්න  ගත්ත. ප්‍රශ්න එන්න ගත්තේ අන්න එතකොට.

මේ දවස් වල කියවමින් ඉන්නේ වොල්කාගොනව් ගේ පොත් පේලිය. දිමිත්‍රි වොල්කගොනව් සෝවියට් රතු හමුදාවේ තරු තුනේ ජනරාල් කෙනෙක්. වසර 1985 ඉඳන් යුධ ඉතිහාසය පිලිබඳ සෝවියට් ආයතනයේ හිටපු අධ්‍යක්ෂක. ස්ටාලින් ගේ ජිවිත කතාව ඔහු ලියන්න පටන් ගන්නේ 1978 ඉඳල. ඊට පස්සේ 1992 වෙනකොට ට්‍රොට්ස්කි ගැන හා ලෙනින් ගැන ලිව්වා.  ඔහුට රහසිගත ලේඛන පරිහරණය කරන්න අවසර  තිබ්බ නිසා ඔහුගේ සටහන් ඉතා වැදගත් ලෙස සත්‍යය පවසනවා. උදාහරණයකට ඔක්තෝබර් (නොවැම්බර් හත) විප්ලවයට මාස  තුනකට කලින් ට්‍රොට්ස්කි සහ ලෙනින් විප්ලවයක්  කරනවද නැත්ද  කියල දෙගිඩියාවකින් හිටි  බව. එසේම  හිටපු අගමැති පැරණි සමාජවාදියෙකු වූ  කෙරෙන්ස්කිට රුසියාව  ධනවාදී රටක් ලෙස   දියුණු කරන්න  ඉඩ දෙමු කියල හිතූ  හැටි. නමුත් වාස්තවික තත්වයන් හා අහඹු ලෙස පැන නැගුනු සිද්ධි සමුදායක් විසින් සියල්ල වෙනස්  කරන හැටි ඔහු අගේට ලියනවා.

ඔහුගේ "සෝවියට් අධිරාජ්‍යයේ නැගීම සහ වැටීම (the rise and fall of the Soviet Empire)" පොතේ මුල් පරිච්චේදයෙන් මේ ලිපිය අවසන් කරන්නම්.

"විසිවන සියවසේ දශක හතක්ම සෝවියට් දේශය ලෙනින් විසින් සිතියම් ගත කල මගේ ගමන් ගති.  එය සෙසු ලෝකයා භීතියට පත් කල සුපිරි හමුදා බලයක් ගොඩ නැගූ, ප්‍රබල තාක්ෂණික, කාර්මික, විද්‍යාත්මක හා හමුදා ආර්ථිකයක් සහිත දේශයක් විය. නමුත් එහි වෙසන වැසියන් ප්‍රීතිමත් කරන්නට හෝ නිවහල් කරන්නට එය අසමත් වුනි. එය ලෝකයේ පළමු වතාවට  මිනිසෙක් අජටකාශයට යැවූවත් තමන්ගේ වැසියන්ගේ මානව අයිතීන් දියුණු කිරීමට  කිසිවක් කළේ  නැත.   "ශ්‍රේෂ්ඨ ඔක්තෝබර්  විප්ලවය " කළ මිනිසුන්, "ශ්‍රේෂ්ඨ දේශප්‍රේමී යුද්ධය (1945 දෙවන ලෝක යුද්ධය) "  දිනු මිනිසුන් සහ රටේ  "ශ්‍රේෂ්ඨ කොමියුනිස්ට් වාදී සමාජයක් ගොඩ නැගීමට " වෙහෙස වූ මිනිසුන් නිදහස හෝ සෞභාග්‍යය හෝ වෙනත් කිසිවක්  තමන්ගේ ඒ මහා මහන්සියට නොලැබූහ.  "උරහිසෙන් උරහිස"  ගැටී ලෙනින්වාදී මග ඔස්සේ ගිය පෙළපාලියේ ඉඩක්  වෙන් කර තිබුනේ උරෙන් ඇන  එළවා දැමූ "පුද්ගලයාට" නොව "මහා ජනතාවට" පමණි .

සෝවියට් ජිවිතයෙන් බිඳක් 1

සෝවියට් ජිවිතයෙන් බිඳක් 2