ග්‍රීක රජයේ සේවක අතිරික්තය හා ශ්‍රී ලංකාව?

වසර 2015 දී පමණ මම සිරිසා සංවිධානය ගැන පළවූ සම්මුඛ සාකච්ඡාවක්  පරිවර්තනය කලෙමි. එය පරිවර්තනය කිරීමට මට යොමු කළේ දීප්තිය.  (දීප්ති කුමාර ගුණරත්න  ) - ඒ ලිපි පෙළෙහි අවසන් ලිපිය මෙයයි. සිරිසා යනු වමට පරම්පරාවකින් පසුව ලැබුන ජයක්. නමුත් සමාජවාදීන්ට අපහසුම කාර්යය ඇරඹෙන්නේ චන්ද දිනට පසුදා. සෙබස්තියන් බජන්සමග ස්ටදිස් කූවෙලකිස් - 5 නමුත් මම සම්පූර්ණ සකච්ඡාවම  පරිවර්තනය නොකලෙමි. අවසන් කොටස ගැන හිතේ ඇතිවුණු විචිකිච්චාව නිසාය. ඒ සිරිසා යුරෝපා සංගමයෙන් ග්‍රීසියේ  ඉවතට යෑම හෝ අතිරික්ත සේවකයන්  ඉවත් කිරීම ආදිය නොවෙන දේ බවටත්  සිරිසා සංයුතියේ විවිධ දේශපාලන පක්ෂ වල කකුලෙන් ඇදීමක් වේයැයිත්  සිතු නිසාය. දීප්ති ඒ කොටස නොකිරීම ගැන  ගැන මගෙන් ඇසුවේද නැත.  

පින්තූරයේ සිටින්නේ ආර්ථික විද්‍යාව හදාරා ගණකාධිකාරිවරයෙකු ලෙස වැඩ කරන නිකොස් ය. ඔහු දක්ෂිණාංශික නව ප්‍රජාතන්තවාදී (new demoracy)  පක්ෂයට සහය දක්වන්නෙකි. ඔහුගේ ප්‍රියම්බිකාව අනස්තාසියා සිරිසා සංවිධානයට සහය දක්වන්නියකි. ඇය ද ආර්ථික විද්‍යාව හැදෑරුවත් රැකියාව කරන්නේ ග්‍රීක සෞඛ්‍ය සේවයේය. (උගත් දෙයට අනුකුලව රැකියා නොමැති බවට ඇය චෝදනාවක් ද කළාය.)  දක්ෂිණාංශික නව ග්‍රීක රජයට සහය දක්වන නිකෝස් ට යනුස් වරෆාකිස් හොඳ  ආර්ථික විද්‍යාව මහාචාර්යවරයෙකු වන අතර අසාර්ථක දේශපාලනඥයෙකි. ඔහු සිතන්නේ ග්‍රීක රජයේ අතිරික්ත සේවක සංඛ්‍යාව අඩු කළ යුතු බවය.  අනස්තසියා  ඇලෙක්සිස් සිප්‍රස් ට කැමති අතර සිරිසා ඊළඟ  මහා මැතිවරණයෙන් බලයට ඒ යැයි සිතන්නීය. සිරිසා පක්ෂ සභාගය  සංක්‍රමණිකයන්ට මානුෂිය ලෙස සැලකීම,   රැකියා ඇති කිරීම සහ සහනාධාර   දුප්පතුන්ට ලබා දීම ආදී කරුණු නිසා ඇය ඔවුන්ට සහය දක්වන බව පැවසුවාය.

මේ දිනවල විදුලි බල මණ්ඩලය, ඛනිජ තෙල් නීතිගත සංස්ථාව ආදියේ අතිරික්ත සේවකයන් ගැන බොහෝ අයද වත්මන් ශ්‍රී ලංකා රජයද  කතා කරති. අතිරික්තයක් ඇත්තේ ඒවායේ පමණක්ද? 

සිද්ධිය 1: මහින්ද තුමා දෙවන වර රජවී තිස්සමහාරාම පාරවල් යෝධ සංවර්ධනයකට ලක්කළ පසු අපි ඒ පැත්තේ ගියෙමු. තිස්සමහාරාමයේ දී මට යම් මුදල් ප්‍රමාණයක්  අවශ්‍ය විය. සාමාන්‍යයෙන් මම බාක්ලේස් ඩෙබිට් කාඩ් පතින්  මුදල් අදින මුත් අතේ පවුම් තිබු නිසා ඒ අසල ලංකා බැංකුවේ ශාඛාවට (මතක විධිහට)  ගියෙමි.  දහවලක් වූ ඒ වෙලේ උෂ්ණය ඉතා අධික විය.  මම බැංකුව තුලට ගොස් මුදල් මාරු කිරීමට ගියේ මිනිත්තු කිහිපයකින් සල්ලි මාරු කරගෙන ආපසු යාමටය. මගේ නිගමනය සම්පුර්ණයෙන්ම වැරදි විය. මාව මේසයෙන් මේසයට යැවු බැංකු නිලධාරීහු  (එය පාසලක පන්ති කාමරයකට ටිකක් විශාල ශාලාවක්ය). අහවල් පොතේ , අර පොතේ මේ පොතේ ලියමින්, විදේශ ගමන් බලපත්‍රයේ  ෆොටෝ කොපි ගනිමින් යකා නැටූහ.  එක පොතක ලේඛන කෙරවූ පසු පියන් මහතා  එය රැගෙන අනික් මේසයට යයි.  එක අයෙකු පමණක් තැනම නැගිට අනික් මෙසයට් එය භාර දුන්නේය. 

පවුම් සුළු ගණනක් මාරු කිරීමට පස් දෙනෙකු වැඩක්  බෙදාගෙන කරන මේ විගඩම කුමක්දැයි සිතනා තර මගේ බිරිඳ ඉනෙස් බැංකුවට පැමිණියාය. මගේ  සහෝදරයා වෑන් රථයේ එන්ජිම නවතාගෙන බලා සිටින නිසා රථය තුල ඉතා උණුසුම් වී තිබුණි. ඇයට එය උසුලාගත නොහැකි වීම නිසා බැංකුවට පැමිණ ඇත්තේ මොනවා වෙන්නේ දැයි බැලීමටය. මා ඇය සමග කතා කරනු දුටු මුල් ලිපිකරු, " ආ එයාගේද සල්ලි, මම මේක මහත්තයට පෙන්වන්නම්  " යැයි මට පවසා මගේ ගමන් බලපත්‍රයද, ෆෝරම ද රැගෙන රැගෙන දකුණු පැත්තේ  කාමරයකට ගියේය. කාමරයේ හිටියේ ලොකුම ලොකු මැනේජර් කෙනක් වෙන්නට ඇත. ලොකුම ලොකු මැනේජර් එලියට පැමිණ අප දෙදෙනා දෙස  බලා හිස වනා ඇතුලට ගියේය.  මාරු කරන ලද මුදල් ලැබුනේ ඉන් පසුවය.

රාජපක්ෂවරුන් උන්ඩියල් ක්‍රමය නිර්මාණය කළේ කේපී හරහා එල්ටිටිඊ සල්ලි ඇදීමට යයි ඇතැම් අය කියති. නැත්නම් ආධාර වලින් ගසා කන ඩොලර් තම ගිණුම් වලට දා ගැනීමට යයි කියති. ඒ මොන හේතුව වුවත් උන්ඩියල් ක්‍රමයට අපට මුදල් ඉතා ඉක්මණින් මාරු කර ගත හැකි විය. බැංකු අස්සේ බඩ ගා මුන්ගේ ඔළුකම් හා නිලධාරිවාදය අත් විඳින්නට අවශ්‍ය නැත. වැල්ලවත්තේ දැන් සීල් තබා වසා  ඇති තැනක ඒ සඳහා ගතවූයේ   මිනිත්තු කිහිපයකි.

සිද්ධිය 2: පහුගිය දිනවල ග්‍රීසියේ සංචාරයක යෙදුනෙමු. ඇතැන්ස් නුවරදී  මම මුදල් මාරු නොකළ බැවින් යුරෝ සීයක් පමණ අතේ තිබුනොත් මැනවයි සිතා පවුම් සීයක් මාරු කිරීමට ගියේ බැංකුවකින් ක්‍රියාත්මක වන මුදල් මාරු කරන තැනකටය. එහි සිටියේ එක කාන්තාවක වුනත් ඇය මුලින්ම දුරකථන උපදෙස් ගත්තාය. ඉන්පසු ගමන් බලපත්‍රය රැගෙන ෆෝරම පුරවන්නට ගත්තාය. මගේ නම, ලිපිනය ආදිය ලියාගෙන මගේ පියාගේ නමද විමසුවාය. මේ වෙලාවේ හොඳටම  තරහ ගිය මම මුදල් ආපසු ඉල්ලුවෙමි. ඉනෙස් ද ඇතුලට පැමිණ මුදල රැගෙන ආපසු යමු යැයි කීවේ අමනාපයෙනි.  එහිදී සමාව ඉල්ලු කාන්තාව ඇයට ඒ සියල්ල කළ යුතු බව පවසා  පිරවූ ෆෝරමය ෆැක්ස් කලාය . අනුමැතිය ලැබුණු පසු මට ලැබිය යුතු  යුරෝ 116 වෙනුවට ලැබුනේ යුරෝ 89කි. ඒ කියන්නේ මාරු කල යුතු නියම රේට් එකට නොව ඉතා අඩු රේට් එකකි.   එතැන කිසිවකු නොඑන වේලෙන  තැනක් බව මම  නිරීක්ෂණය කළෙමි. එසේම  කෙලින්ම ඩෙබිට් කාඩ් පතින් ගෙවීම ග්‍රීසියේදී වඩා ලාභදායක  බවද වටහා ගතිමි.

සිද්ධිය 3: ඇක්‍රෝපොලිස් හි  අගෝරාව බැලීමට  ගිය ගමනේදී ග්‍රීක ස්ටොආ (Stoa) තුල පිහිට ඇති කෞතුකාගාරයේ කුඩා කියෝස්ක් එකට ගියෙමි. එහි එම  කෞතුකාගාරය හා වෙනත් කෞතුකාගාර ගැනද , අගෝරාව ගැනද , වෙනත් නටබුන් සහිත ස්ථාන ගැනද පොත් සහ සිහිවටන විකිනීමට  තිබුණි.  එතැන වැඩ කිරීමට එක් අයෙකු සිටියොත් ඇතිය. නමුත් ඒ වෙනුවට උපාධිධාරීන් තිදෙනෙකු ඒ කුඩා කඩයේ වැඩ කළහ. අපට අවශ්‍ය පොත නොතිබුණු අතර තිබුනේ ගණන් සඳහන් කළ ඩිස්ප්ලේ කොපියකි (පොත කියවා  බැලීමට ඇති කොපිය) . අප එය මුදලට ඉල්ලුවේ ඔවුන්ට තවත් එකක් ගෙන්වා ගත හැකි බැවිනි. ඔවුන් එය ප්‍රතික්ෂේප කළහ. එක අයෙකු අප ගත්  පොත් දෙක එකතු කර පොතක ලියූ අතර  තව අයෙකු කාඩ් වලට බිල් දෙන යන්ත්‍රය ඇල්ලුවේය. තව අයෙක් පිටු පසින් සිටගෙන මේ සියල්ල අධීක්ෂණය කරමින් උපදෙස් දුන්නේය. අපි දෙදෙනා සිනා වෙමින් පොත් දෙක මිලදීගෙන එතනින් පිටව ආවෙමු.

මෙවැනි සිද්ධීන් බොහොමයක් ලංකාව හා ග්‍රීසිය අලලා ලිවිය හැකිය. කෙටියෙන් කියන්නේ නම් අතිරික්ත සේවකයන් ග්‍රීසියේ සිවිල් සේවයේ  සිටින්නේ එරට පාලනය කල ප්‍රධාන දේශපාලන පක්ෂ දෙකක් නිසය. නව ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී හා පැසොක් යනු එම පක්ෂ දෙකයි. (පැසොක් තරමක් දුරට  ශ්‍රීලනිප, එක්සත් සමාජවාදී  පෙරමුණ සභාගය  හා සමානය) පැසොක් දැනට දුබල වී ඒ තැනට  සිරිසා පැමිණ  තිබේ.  ඉහත පක්ෂ දෙකම ඡන්ද ලබා ගැනීම සඳහා රජයේ පාලන ආයතන ආධාරකරුවන්ගෙන් පිරවීය. ප්‍රශ්නය වන්නේ සිරිසා ට සම්බන්ධ වෘත්තීය සමිති වල මේ අතිරේක සේවකයන් ද සාමාජිකයන් වීමය. එනිස සිරිසා නායක ඇලෙක්සිස් ට්සිප්‍රස් ඔවුන් රැකියා වලින් එළවීමට අකැමත්ත දක්වයි. නමුත් හිටපු මුදල් ඇමැති යානිස්  වරෆාකිස් මේ ප්‍රතිසංස්කරණ  වැඩ පිළිවෙලට කැමැතිය. යුරෝපා මධ්‍යම බැංකුව (ECB), යුරෝපා සංගමය, සහ ජාත්‍යන්තර මුල්‍ය අරමුදල සමග ඔහු සාකච්ඡා කර ග්‍රීසිය වෙනුවෙන් ක්‍රියාත්මක කිරීමට ප්‍රතිපත්ති මාලාවක් සැදුවේය. නමුත් ජනමත විචාරණයේදී එය පරාජයට පත්වී යානිස් ට ඉල්ලා  අස් වන්නට සිදුවුණි. සිරිසා මැතිවරණයෙන් පරාජයට පත්විය. අද ග්‍රීසියේ ඇත්තේ දක්ෂිණාංශික රජයකි.    

  

අප ක්‍රීටයේ සිටියදී හවස ආහාර ගත් කුඩා අවන්හලේ අයිතිකරු ලන්ඩන් වල සිටි ආර්ථික උපාධිධරයෙකි. ජෝර්ජියොස් සේර්වකිස් ගේ ආපන ශාලාව ගැන මගේ ඉංගිරිස් බ්ලොගයේ ලියා ඇත. එම ලිපියම ෆේස්බුක් වෝල් එකේද පල කර ඇත. ඔහුත් මා අදහස් හුවමාරු කරගත් හේරක්ලියොන් නගරයේ ප්‍රසිද්ධ මාකට් එකේ සාප්පු  හිමි සුළු වෙළඳන් කිහිප දෙනෙකුම යනිස් වරෆාකිස් ට කැමතිය. .   එසේනම් ඔහුගේ යෝජනා පැරදුනේ ඇයි? ඒ අය කියන්නේ  ට්සිප්‍රස් යුරෝපා සංගමයෙන් ඉවත්වීම පොරොන්දු දී එසේ නොකළ බවය. සිරිසාවේ සහයෝගය හිමි බොහෝ අයගේ රැකියා අහිමි වීමත් බදු ප්‍රශ්නයත් ඔවුන්ට වැදගත්ය. විශාල ව්‍යාපාරිකයන් ගෙන් අය වියයුතු  බදුත් ගෙවා නැත්නම් සුළු වෙළඳුන් වන තමන් බදු ගෙවිමද අනවශ්‍ය බව ඔවුන්ගේ තර්කයයි.  රටේම පෙරලියක් ඇතිකිරීම මිස කොටස් වශයෙන්කරන  පෙරළියකට කවුරුත් කැමති නැත.

ග්‍රීසිය වනාහි සෙනසුරාදා දහවලට කඩසාප්පු  වසා විවේකයක් ගෙන හවසට පැමිණ ඒවා විවෘත  කරන වෙළෙඳුන් සිටින සහ සිකුරාදා දහවල් වනවිට කන්තෝරුවේ බොසා  සමග සියල්ලෝම එලියට බසින රටකි. 

ජනතා විමුක්ති පෙරමුණේ ස්ථාවරය මම දන්නේ නැත. බොහෝ දුරට ඔවුන් අන්තර්ජාතික  මූල්‍ය අරමුදලේ චෝදනාවන්ට මෙන්ම ඔවුන්ගෙන් ණය ගැනීමටද විරුද්ධ බව සිතමි. හිතවතෙකුට අනුව  පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂයේ තර්කය , ඇමතිවරුන් සංඛ්‍යාව අඩු කිරීම හා  දේශපාලකයන් ගෙන් ඇති බර අඩුකිරීම රැකියා කප්පාදුවකට කලින් කළ යුතු බවය. ඒ අදහසට මටද  එකඟ විය හැකිය. 

ශ්‍රී ලංකාවේ ජනතාවට තෙල් සහ විදුලිය පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක්,  එනම් ඒවායේ හිඟයක් සහ විදුලි කප්පාදුවක් ඇති නිසා එම ආයතන වල අතිරේක සේවක සංඛ්‍යාවන් ගේ සිට අතිකාල හා වෙනත් දීමනා පිළිබඳ ප්‍රශ්නයක් ඇතිවීම සාධාරණය. එහෙත් ප්‍රශ්නය ඇත්තේ ආයතන දෙකක් පමණක් නොව සමස්ත රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණය තුලය. ඒ හැම තැනකම ප්‍රතිසංස්කරණය කරන්නට යාම ඕනෑම රජයකට සියතින් ගෙල සිඳ ගැනීමකි. කිසිවකුත් තමන්ගේ රැකියාව අහිමි වෙනවාට කැමති නැත.

එනිසා රජය විසින් දේශපාලකයන් ගේ දීමනා හා අනිකුත් වරප්‍රසාද කප්පාදුවෙන් සියල්ල පටන් ගත යුතුව ඇත. පළාත් සභා වැනි වැඩක් නොකෙරෙන සුදු අලින් ගෙන් එක්කෝ වැඩක් ගත  යුතුය. නැත්නම් ඒවා දේශපාලනඥයන් සමගම වසා දැමිය යුතුය.  එවිට අනිකුත් රජයේ ආයතන ප්‍රතිව්‍යුහ ගත කිරීම් වලට ඇති ජනතා විරෝධය අඩු වනු ඇත. 

පෞද්ගලිකරණය කිරීම හැම ලෙඩටම තෛලය නොවේ. ජර්මනියේ හා ප්‍රංශයේ දුම්රිය සේවයන් භාග රාජ්‍ය ආයතන වෙති. ඒවා යුරෝපයේ හොඳම දුම්රිය සේවාවන් ය. නමුත් අවශ්‍ය තැන්වල දී පෞද්ගලික අංශයට ඇතැම් සේවාවන් භාර දීමෙන් හොඳ ප්‍රතිපල අත් විය හැකිය. දේශපාලනඥයන් ගෙන්  පටන් ගෙන සාමාන්‍ය වැසියා දක්වා වන අනවශ්‍ය රැකියා හා වරප්‍රසාද ඉවත් කිරීමද සුළු ව්‍යාපාර දියුණු කිරීමද සීමිත පෞද්ගලීකරණ වැඩ පිළිවෙළක්ද ක්‍රියාත්මක කිරීමේ වැරැද්දක් තිබේද? 

මේ යොමුවල  වැදගත් ලියවිලි දෙකක් ඇත.

Yanis Varoufakis’s Account of the Greek Crisis

The Greek Warrior -How a radical finance minister took on Europe—and failed.