මුදල් හෝ භාණ්ඩ සංසරණය - ප්‍රාග්ධනය ( අංක 6)

මුදල් හා භාණ්ඩ සංසරණය ගැන තව දුරටත් කතා කරන්න හිතනවා මෙහිදී. එක කාරණයක් මතක් කරන්න ඕනේ. මම ප්‍රාග්ධනය මුළුමනින්ම පරිවර්තනයක් කරනවා නෙමේ. මට වැදගත්ය කියල හිතෙන තැන්  අරගෙන හැකිතාක් සරල විධිහට පරිවර්තනය කරලා පොඩි විමසුමක් හා විවේචනයක් තියෙනවා නම් එය ඉදිරිපත් කිරීම තමා  මම කරන්නේ. සිංහල පරිවර්තන තව ඕන තරම් ඇති. මේ ලිපි පෙලේ අංක පහට කොමෙන්ටුවක් දාල  තිබෙනවා. මාර්ක් තෝන්ටන් මුදල් ගැන දේශනයක් කරනවා. අහල බලන්න. එය ධනවාදී ආර්ථික විශේෂඥයකු වශයෙන් වෙන අමුතු දෙයක් ද කියන්නේ කියල. මාක්ස් කිව්වා වගේ barter හුවමාරුව ගැන කියනවා, ඕනනම් පරිවර්තනය කරලම දාන්නම් . තොර්න්ටන්  නොකියන්නේ මේ medium ඔෆ් Exchange කියන මුදල ශ්‍රමය විකුණන ආකාරය ගැන. මාක්ස් ගැන හරියට නොකියෙව්වම හිතන්නේ මේ මිනිස්සු තමා  හරි කියල. නමුත් ඇත්ත තත්වය තම ඒ ගොල්ල මාක්ස්වාදය පරිශීලනය කරලා තම ඔතනට ඇවිත් තියෙන්නේ. 

1. වටිනාකම මැනීම
මාක්ස් මෙතනින් පසු උපකල්පනයක් ගෙනෙනවා පහසුව සඳහා. එනම් රත්රන් යනු මුදල් - භාණ්ඩයක් වශයෙන්.
මුදලේ ප්‍රධාන කාර්යය වන්නේ භාණ්ඩවලට තම අගය විදහා පෑමට හෝ තම අගය නියෝජනය කිරීමට, ප්‍රමාණය අතින් සමාන ගණනකට (බෙදීම් , එකතු කිරීම, වැඩි කිරීම ආදියට  අනුකුලව )  , ගුණාත්මක භාවයෙන් සමාන දෙයක් සැපයීමයි. ඒ නිසා මුදල විශ්වීය මිනුම් අගයක් ගන්නවා. ඒ නිසා රත්රන් මේ නිසා මේ තැන ඉතා හොඳින් ගන්නවා කියල කිව්වා හැකියි.

නිශ්චිත මිලක් සහිත භාණ්ඩ මොන විධිහේ ස්වරුපයක්ද ගන්නේ:
ඇඳන් 10ක් = රත්රන් කෑලි  8  => a commodity A = x gold
පුටු 8ක් = රත්රන් කෑලි 5 => b commodity B = z gold

මෙට්ට 6ක් = රත්රන් කෑලි 3 =>  c commodity C = y gold
a,b,c (10, 8, 6) නියෝජනය කරන්නේ නියමිත A, B, C කියන (ඇඳ , පුටු, මෙට්ට ) භාණ්ඩ සංඛ්‍යාවක් සහ x, z, y (8, 5, 3) කියන්නේ ඒවාට අදාල වටිනාකම රත්රන් කෑලි වලින් (සංචිතයෙන්) .  ඉතින් මොන භාණ්ඩය  වුනත් රත්රන් වල ප්‍රමාණයෙන් නිර්ණය කල හැකියි. එතකොට කිසියම් නිශ්චිත රත්රන් ප්‍රමාණයක් ඒකක අගයක් ලෙස ගන්න පුළුවන් අපට. එතකොට ඒ ඒකකය එක හා සමාන ප්‍රමාණ වලට බෙදල මිනුම් දණ්ඩක් හදා  ගන්න පුලුවන් . (standard or scale).

එතකොට මේ මුදල කියන එකට එකිනෙකට වෙනස් කාර්යයන් දෙකක් ඉෂ්ට කරන්න වෙනවා. වටිනාකම් හෝ අගයේ මිනුම්  දණ්ඩක් ලෙස හා  මිල දර්ශකයක්  ලෙස. මෙය වටිනාකම් හෝ අගයේ මිනුම්  දණ්ඩක්වුණා  වගේම සමාජය පිළිගත් මිනිස් ශ්‍රමයේ පුනරුප්පත්තියත් වෙනවා. මෙය මිල දර්ශකයක් වෙනවා වගේම කිසියම් නිශ්චිත ලෝහ වර්ගයක බරකුත් වෙනවා. 

මිල කියල කියන්නේ භාණ්ඩය එතුල ගැබ් වී ඇති මුදල්-නාමය (money-name) කියල මාක්ස් කියනවා.  ඒ නිසා මාක්ස් කියනවා මේ භාණ්ඩයක වටිනාකම මුදලෙන් පමණක් කීම මිත්‍යාවක් කියල. හොඳයි දැන් මිල කියල කියන්නේ භාණ්ඩයක වටිනාකමේ ප්‍රමාණය වගේම  මුදල් සමග එහි ඇති  හුවමාරු අනුපාතයේ  නියෝජනය. හැබැයි එහි අඩු වැඩි වීම සහ භාණ්ඩයේ වටිනාකමේ අඩු වැඩි වීම අතර සමාන කමක් නැහැ.
උදාහරණයක් ගමු.  අපි හිතම එක හා සමාන ප්‍රමානයකින් යුත් සමාජයට අවශ්‍ය ශ්‍රමයන් දෙකක්   හාල් කිලෝ දහයකින්   නියෝජනය වුණා  කියල.  මේ හාල්  කිලෝ දහය  පවුම් £10  කියලා (රත්රන් අවුන්ස 2 ක් විතර) . දැන් හාල්  කිලෝ දහයේ මිල වැඩි වුණා  කියල  හිතමු පවුම් 15ට යම් හේතුවක් නිසා (යුද්ධය, අස්වැන්න අඩුවීම වගේ) .  එහෙම නැත්නම් අඩුවුණා කියල හිතමු පවුම් 8ට (£8).  මේ දෙකම (15 හා 8) හාල්  වල මිල අගයන්. පලවෙනි තැනදී හාල්  වල වටිනාකම මුදලින් පිළිබිඹු වෙනවා. දෙවෙනි තැනදී එහි මුදල් සමග ඇති හුවමාරු අනුපාතයේ අඩු වැඩි වීම වලට අනුච්ව තීරණය වෙනවා. ශ්‍රමයේ නිෂ්පාදන බලය වෙනස් නොවී පැවතුනා  නම්,  අපි කලින් උප කල්පනය කල ශ්‍රම දෙක මේ මිල වැඩි වීම අනුව එක්කෝ වැඩි වෙන්න ඕන. නැත්නම් අඩුවෙන්න ඕන.  මේ තත්වය හාල් නිපදවන්නා මතවත්  (ගොවියා) වෙනත් භාණ්ඩ අයිතිකරුවන් මතවත් තීරණය වෙන්නේ නැහැ. (මාක්ස් පාවිච්චි කලේ තිරිඟු).  

මෙහිදී මිලක් ඇති මුත් භාණ්ඩ හෝ සේවා ස්වභාවයක් වන ශ්‍රමයට අදාල නැති දේ තිබිය හැකියි. උදාහරණ වන්නේ නොතාරිස් සීල්  එක, කාගේ  හරි වලව්කාර නාමයක් (title ) මිලට ගැනීම වගේ දේ. මාක්ස් මේවා වල මිල මවාගත් දෙයක් බවයි කියන්නේ.