හබලයාගේ නියමය

හබලයාගේ නියමය -

මුලින් ගිය ලිපි පෙලේදී විශ්වය ප්‍රසාරණය වන බව පැහැදිලි කලා. එම ලිපි වලට සබැඳියන් මේ ලිපියේ පහත පළවේ. මිට අමතරව "මන්දාකිනියෙන් ඔබ්බට " බ්ලොගයෙන්ද හොඳ අවබෝධයක් ලබා ගන්න පුළුවන්.  මුලදී විශ්වය කියා සිතා සිටියේ ක්ෂිරපථය (milky way) තුල ඇති තාරකා  ගොන්න පමණයි.  විශ්වය ප්‍රසාරණය වන බව අයින්ස්ටයින්ගේ සාපේක්ෂතාවාදය තුලින් තහවුරු වුවත් ඔප්පු කරන්නට සාධක මතුවුයේ එඩ්වින් පවෙල්  හබල් (1889-1953)  විසින් කල නිරීක්ෂණයන් නිසයි.  ඔහු ඔප්පු කලා අපේ මන්දාකිණිය ට ඔබ්බෙන් තවත් චක්‍රාවාට විශාල සංඛ්‍යාවක් ඇති බව.

 ඔහු මේ සඳහා උපයෝගී කරගත්තේ කැලිෆෝර්නියාවේ පිහිටා  ඇති මවුන්ට් විල්සන් (විල්සන් කඳු මුදුනේ) ටෙලෙස්කෝපයයි.  මෙය අඟල් 100 ක විශ්කම්භයකින් යුත් එවකට තිබු බලවත්ම ටෙලස්කෝපයක්.

මෙහිදී හබල් ට මුණ ගැසෙන හාලොව් ශේප්ලි තමා අපි සිටින මන්දාකිණිය වන  ක්ෂිරපථයේ දුර මැන්නේ. ශේප්ලි මේ සඳහා උපයෝගී කරගත්තේ ආලෝකය විහිදවිම නිතර වෙනස් වන (විචල්‍ය) සේෆියෙඩ්  වේරියබල්ස් (Cepheid variables) නමැති දීප්තිමත් තාරකා  සමුහය. මේ තාරකා සමුහයෙන් විහිදුවන ආලෝකය වෙනස්විම නියතයක් කර එයට සාපේක්ෂව දුර මැනීමේ ක්‍රමය සොයා ගත්තේ හෙන්රියෙටා  ලේවිට් විසින්. ශේප්ලි ක්ෂිර පථය ආලෝක වර්ෂ 300 000 පළල යයි ගණන් බැලුව. එය එදා දැනසිටි ප්‍රමාණයට වඩා  බොහොම වැඩියි. නමුත් ඔහුත් සිතා  සිටියේ විශ්වයේ විශාලත්වය එපමණයි කියා. ශේප්ලි ඇදහුවේද ඈතින් පෙනෙන නෙබුලා දුවිලි හා ගෑස් වලාකුළු බවට. (ෆ්‍රෙඩ්රික් එංගල්ස් ලියු සොබාදහමේ දයලෙක්තිකය (1883) පොතේ  ඔහු සඳහන් කරන්නෙත් මන්දාකිනිය අපේ දුපත් විශ්වය බවත් ඉන් එහා පෙනේනේ නෙබුලා හෙවත්  දුවිලි වලාකුළු බවත්ය.)

සිතල රාත්‍රීන් වල තරු  බලමින් සිටි හබලයා 1923 ඔක්තෝබර් 23 ද දුටු දෙයින් කැළඹුනා. සාමාන්‍යයෙන් ආයු කාලය අවසන් වන තාරකා විශාල ආලෝකයක් විහිදුවමින් පිපිරෙන බවත් ඒවා නෝවා යන නමින් හඳුන්වන බවත් ඔබ දන්නවා ඇති. අන්ද්‍රෝමීඩා තාරක මණ්ඩලයට අයත් යයි සිතු  (constellation of Andromeda) M -31 නමැති නෙබුලාව තුල මේ නෝවා තාරකාව ඉතා ආලෝකමත්ව බැබලෙනවා ඔහු නිරීක්ෂණය කලා. නමුත් එහි පින්තුර නැවත නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් හා වෙනත් තාරකා  විද්‍යාඥයන් ගත පින්තුර නිරීක්ෂණය කිරීමෙන් එය තවත් සේෆියෙඩ්  වේරියබල් හෙවත් සේෆියෙඩ්  විචල්‍යයක් බව ඔහු හඳුනා ගන්නවා. එහි දුර ශේප්ලි කල විධිහටම ගණනය කිරීමෙන් M-31 කියන නෙබුලාව ආලෝක වර්ෂ මිලියන ගනනක ඈතින් එනම් ක්ෂිර පථයට බොහෝ ඈතින් පිහිට ඇති බවත් එය නිකම් දුවිලි වලාකුලක් නොව තාරකා මිලියන ගානක් ඇති තවත් මන්දාකිණියක්  (චක්‍රවාටයක් ) බවත් ඔහු සොයා ගන්නවා. අප දන්නා විශ්වය අති මහත් විශාල බව හරියටම  සොයාගත්තේ එදයි.

ඔහු තවදුරටත් තමන් සොයාගන්නා තාරකා  හා නෙබුලාත්,  ඒවායේ ප්‍රවේගයන්  ඒවා වලින් නිකුත්වන  ආලෝක වර්ණාවලි (Spectra) වලින් ගණනය කරමිනුත් වගු ගත කලා. සොයාගත් හැම චක්‍රාවාටයක්ම ඒවායේ සිට පොලොවට තිබෙන දුර ප්‍රමාණයට සමානුපාතික වේගයකින් අපෙන් ඉවත්ව යන බව 1929 දී ඔහු සොයා ගත්තා.

මෙයට Hubble's Law හෙවත් හබල් නියමය කියා කියනවා.

මුලිකවම මන්දාකිණිය වඩා ඈතින් පිහිටන විට එය අපෙන් ඈත් වෙන චලනයේ වේගය වැඩි  වන බවක් පේනවා.
 හබලයාගේ නියමය:
චක්‍රාවාටයේ පෙනෙන වේගය = හබල් නියතය  X (වැඩි කිරීම )  චක්‍රාවාටයට  ඇති දුර
මේක ඕනනම් අනිත්  පැත්තට ලියන්නත් පුලුවන්.
 චක්‍රාවාටයට  ඇති දුර=චක්‍රාවාටයේ පෙනෙන වේගය/ හබල් නියතය (H0)
එතකොට  හබල් නියතය කියන්නේ වේගය චක්‍රා වාටයට ඇති දුරෙන් බෙදුවාම ලැබෙන නියතය (H0).
 මෙය මෙගා පර්සෙක් එකකට (චක්‍රාවාටයට ඇති දුර ) තත්පරයකට කිලෝ මීටර 72 ක්  පමණ වෙනවා. මේ අගය තව තත්පරයට කිලෝමීටර 8 ක් අඩු හෝ වැඩි විය හැකියි.
චක්‍රාවාටවලට ඇති දුරවල් අති විශාල නිසා මනින්නේ පර්සෙක් (pc) වලින්. පර්සෙක් 1ක් කියන්නේ කිලෝමීටර බිලියන් තිස් එක් දාහක්  විතර.   (3.1 x 10³¹km) . එනම් ආලෝක වර්ෂ 3.3 පමණ වෙනවා. වෙන විධිහකට කියනවා නම් ආලෝක කදම්බයකට පර්සෙක් එකක දුරක් යන්නට අවුරුදු 3 පමණ ගත වෙනවා.

මේ දුර ගැන යම්  අවබෝධයක් ලබා ගන්නට පහත  සැසඳීම කරන්න පුළුවන්.  පොළොවේ සිට සුර්යයා ට ඇති දුර කිලෝමීටර 150000000 (මිලියන් 150ක් පමණ) වෙනවා. මෙය පර්සෙක් වලින් නම් 0.000 005 pc පමණයි. දැන් අපි මේ දුරවල් මන්දාකිණි  දක්වා පෙන්වන්නේ කොහොමද කියා බලමු.  පර්සෙක් එකක් තව දාහකින් වැඩි කලොත් කිලෝ පර්සෙක් එකක් වෙනවා. අපේ  ක්ෂිරපථය කිලෝ පර්සෙක් 40ක් පමණ වෙනවා. එයත් අන්ද්‍රෝමිඩා චක්‍රාවටයත් අතර දුර කිලෝ පර්සෙක් 660ක් පමණ වෙනවා. එතකොට අපේ අසල්වැසියා වන  අන්ද්‍රෝමිඩා චක්‍රාවටය හා අපේ ක්ෂිරපථය අයත් වන්නේ "ප්‍රාදේශීය චක්‍රාවාට කාණ්ඩයටයි -local group of galaxies"

එයත් අනිත්  ප්‍රාදේශීය චක්‍රාවාට කාණ්ඩය වන කොමා ක්ලස්ටර් එකත් (කොමා චක්‍රාවාට ගොනුව)  අතර පරතරය මෙගා  පර්සෙක් 100 ක් පමණ වෙනවා. මේ විශ්වයේ පොඩි කොටසක් පමණයි.

ඉතාමත් ලඟදි එනම් 2011 දී සෝල් පර්ල්මුටර්,  බ්‍රයන් ශ්මිද්ට්, ඇඩම් රයිස් (Saul Perlmutter of Lawrence Berkeley National Laboratory in California, Brian Schmidt of the Australian National University in Weston Creek,  Adam Riess of the Space Telescope Science Institute in Baltimore) තිදෙනාට නොබෙල් ත්‍යාගය සමසේ ලැබුණා. ඔවුන් වෙන වෙනම සුපර්නෝවා 1a නම් තාරකා වල පිපිරුම අධ්‍යනය කලා. මේ සුපර්නෝවා 1a වලින් විහිදෙන ආලෝකය අභ්‍යවකාශයේ අති විශාල දුර මැනීමට භාවිතා කරනවා. සුපර්නෝවා 1a කියන්නේ තාරකා යුගලයක (binary stars) කුදු සුදු තාරකාව (white dwarf star ) අනිකේ ස්කන්ධය තමන්ට ඇද ගනිමින් විශාල පිපිරීමක් ඇති කිරීමයි. මේ අධ්‍යනයෙන් ඔවුන් ඔප්පු කලා විශ්වයේ ප්‍රසාරණය වීමේ වේගයේ විශාල ත්වරණයක් ඇති බව. එනම් විශ්වයේ ප්‍රසාරණ වේගය අධිවේගී වී ඇති බව.
ඉතින් මෙහි සුබලයා ගේ පින කවුද ගත්තේ. හබල් ගේ නියමයෙන් හා සොයා ගැනීමෙන්  ලේමටර් , ෆ්රිද්මන් ඉදිරිපත් කල ගැමොව් ඔප මට්ටම් කල විශ්වයේ මහා පිපිරුම හා එහි ප්‍රසාරණය පිලිබඳ මොඩලය තහවුරු කරනු ලැබුවා පමණක් නොව අයින්ස්ටයින් විසින් ඉදිරිපත් කල සාපෙක්ෂ්තාවාදයෙන් ස්ථතික විශ්වය වෙනුවට විශ්වය ප්‍රසාරණය වන බවට කළ  අනාවැකියත් සාධක සහිතව තහවුරුවුණා.

අවශ්‍ය කෙනෙකුට කාර්ල් සේගන් ලියු අභ්‍යවකාශය පිලිබඳ පොත මේ යොමුවෙන් නොමිලයේ කියවිය හැකියි.
http://www.slideshare.net/berbecaruliana/carl-sagancosmos
මීළඟ ලිපි වලින් සාමාන්‍ය ටෙලස්කෝපයක් තෝරා  ගන්න හැටි සහ ආලෝක වර්ණවලින් දුර මැනීම  පිළිබඳව සඳහන් කරමි.
පෙර ලිපි:
බිග් බැන් BigBang හෙවත් මහා පිපිරුමට නම ලැබුන හැටි

බිග් බැන් (Big Bang ) තහවුරු කල CMB

නිව්ටන් හා අයින්ස්ටයින් බිග් බැන් මොඩලයට  මග පෑදුවේද?

අවකාශ-කාලය යනු කුමක්ද හා අයින්ස්ටයින් ගේ ගණන් 

පින්තුර මුලාශ්‍රය: How the universe works by Andrew Norton

මං නන්-දන්-නෑ තිලක ගුණා

මුලදී දන්නේ නැති වුනත් පස්සේ දැන  ගත්  දෙයක් තමා  මං නන්-දන්-නෑ තිලක ගුණා මැති සඳ මම ඒ කාලේ ජිවත් වෙලා හිටි පැත්තේ ආව ගිය වග. මේ බව දැන ගත්තේ එතුමා අර පලා බබාවකටද කොහෙද මේ ලඟදි  ඉල්ලපු වෙලේ මා  දන්නා යෙහෙළියක විසින් චන්ද ඉල්ලන පත්‍රිකාවක් බුකියේ ශෙයාර්  කලාට පස්සේ. මම එය ෂෙයාර් කිරීම ප්‍රතික්ෂේප කලත් (මගේ ප්‍රතිපත්තියට අනුව )  ඒ පැත්තේ මගේ යාලු නෑදෑ පරපුරට පත්‍රිකාව යැව්වා. ඒ ගොල්ලොත් චන්දෙ දැම්මද දන්නේ නැහැ. මොකෝ ඉල්ලලා පැරදුනා, හෙවත් මඃ ජනයා විසින් තෝරා ගත්තේ නැති නිසා. මඃ ජනයා පලා බබා ලා හැටියට තෝරා ගන්නේ බබාහුකුම් ලා හා ලොකු බබාලා බව  තිලක ගුණා නොදැන සිටියාද යන්නත් ප්‍රශ්නයක්.
දැනගෙන හිටියා නම් ඉල්ලුවේ මොකද කියන එකත් ප්‍රශ්නයක්? ඉල්ලලා පැරදුන නිසා දැන් ආණ්ඩුවෙන් බල්ටියක් ගහල නැවෙන් පැන්නාද කියන එකත් ප්‍රශ්නයක්? යකෝ ප්‍රශ්න ගොඩක් නේ. ( බ්ලොග් කරන යකාට  කරන ඇමතුමක්  නොවේ. සමාවන්න :) )
ලංකාවේ පවුල්වාදය ශතවර්ෂයකට වැඩිය ඉඳල  ක්‍රියාත්මක වෙන එකක් බව දන්නෙත් නැහැ එතුමා . අනේ පව්. ඕක පවුල් මාෆියා හතර පහක් ඒ කාලේ ඉඳන්ම  ෆුට්බෝල් ගහපු රටක්.

ඉතින් මාත් ඒ තුමා පැන්න  දවසේ බුකියේ ශෙයාර්  වෙච්ච අර ෆේමස්  කතාව ඇහුව. මසුරන් වටින කතා ටිකක් කිව්වා.  පාදඩ ධනපති පන්තියක් බිහි වෙලා තිබෙනවා. අරක කරනවා  මේක කරනවා. කොමිස්  ගහනවා ආදී වශයෙන්. කතාව ඇත්ත තමා . හැබැයි ඉතින් ඉස්සරහ පේලියේ කතාව අහගෙන හිටිය ඔය කොමිස් කතාවලට නඩුවක් ඈඳී තිබෙන නායක රවියා ත්. අර අවුරුදු දෙකක් තිබ්බ ලංකාවේ කෙටිම දුෂිත  ආණ්ඩුව කාලේ. එයා  මොන පන්තියේද කියල මන් මේ කල්පොනා  කොලේ.

ඉතින් මේ පාදඩ ධනපති පන්තිය ඉස්සර ඉඳන්ම තිබුණ  එකක්නේ. ඒ කියන්නේ 77 කාලේ නගින්න ඉඩ දුන්නේ ඒ ගොල්ලටනේ. ඔන්න ඇමෙරිකාවේ නම් ඒ රටේ ජනාධිපතිවරු FBI එක දාල වැඩේ නැවැත්තුව. අර අල් කැපෝනයගේ පටන් ඔක්කොමල අල්ලලා දැම්මා ඇතුලට. දැන් තවම තිබ්බත් ගානට කොන්ට්‍රෝල් කරන ඉන්නේ . (ඒ ජනාධිපතිවරු රටට ටිකක් හරි ආදරේ ඇති. නැත්නම් තමන්ගේ ඔය හොඳයි කියන ධනපති පන්තිය වර්ධනය කරන්නේ නැහැනේ ) ජපානේ යකුස එකත් තියෙනවා. හැබැයි රටට බලපාන තීරණ උන්ට ගන්න බැහැ. අගමැති මාරු කරලා හරි යකුස කාරයන්ව නවත් වන්න ජැප්පො දන්නවා. යෙල්ට්සින් හිටි කාලේ රුසියාවේ ඔය හොර පන්තියට කිවේ ක්‍රීශා  එක නැත්නම සිංහලෙන් "වහල" කියල. වහල නැත්නම් ක්‍රීශා එකට මාස් පතා   ගාන  දුන්නේ නැත්නම් බිස්නස් කරනවා බොරු.  පුටින් කාරයා ආපු ගමන් කලේ (පොර පරණ කේජිබි කාරයා  නිසා ගේම දන්නවා) ක්‍රීශා එකට වැඩේ දුන්න එක. කොටින්ම තමන්ට අවනත කර ගත්ත. බැරි වුන් ටික හිරේට දැම්ම. උන් ඒකට  මාර  බයයි.  රුසියාවේ හිරේට යනවට වඩා ලංකාවේ  පොලිසියෙන් ආයුධ පෙන්වන්න ගිහින් වතුරේ බලෙන් පැනල මැරෙන එක ඊට සැපයිලු.  අර අවීචි මහා නරකාදියට වඩා ටිකයිලු හොඳ.
දැන් තිලක ගුණ කියන්නේ  " කුඩු කාරයෝ ධනපති වෙලා, ජාවාරම් කාරයෝ ධනපති වෙලා, කැසිනෝ කාරයෝ ධනපති වෙලා, නංගිලා රැජිනිලා  වෙලා " කියලනේ. 
මෙන්න  ඒ අය.

.

මුන්නැහේ  අර අහවල් පක්සේ ඉන්දැද්දී ඕව කියල දුන්නේ නැත්ද මන්ද. ප්‍රාග්ධනය හොයා ගන්නේ කොහොමද නැත්නම්. ප්‍රාග්ධනය හොයා ගත්තට පස්සේ නිත්‍යානුකුලව  ආයෝජනය කරන එකනේ තියෙන්නේ. 

අර සරච්චන්ද්‍රට කාණුවේ දාගෙන නෙලපු දවස් වලම අපි දැනගත්ත හැමදාම හිටිය පාදඩ නිර්ධන පන්තිය හෙවත් ලුම්පන් නිර්ධනයෝ ටික ෆෝම් කරලා අරගෙන කියල  ඒ  කට්ටියට පාන අල්ලන්න. දැන් ඕක වැඩි ඇති. නමුත් වෙන්නේ එකම සීන් එකනේ. දැන් තිලක ගුණගේ  ඉස්සෙල්ල පෙරමුණ කියන පක්සේ බලය එයාට නැතිව ගිහින් දැන් නැවත ඇල්ලුවලුනේ. අර අධිරාජ්‍ය විරෝධී "වැරදුනු දීපාගේ රාජපස්ස " හිත හොඳ කොලූ (එයාගේ යාලුවෝ කියන්නේ එහෙමයි) කොළ පාට  වෙන්න කලින් එක්කහු කර  ගෙන දෙතුන් දෙනාම  ගිහිල්ල විපස්සයේ ඉන්න පාදඩ  ධනපති පන්තිය සුද්ධ කලා  නම් හරි.  ඕකට එක්කහු කර ගන්න ටිකක් හරි හොඳ මනුස්සයෙකුට ඉන්නේ අර පින්වන්ත සිරි වීර සමරේ විතරයි. මෑන්ටත් අර පාදඩ  ධනපති පන්තිය ෆෝම් කරපු ආලයට දාසයෙක් වුනු එතුමාගේ පුතා ලෙඩේ දානවනේ. මිනිහගේ තාත්තල ඇතුළු අයනේ ඔය පෙළපාලියවලට එහෙම  ගල් වලින්, වැලි බෝතල් වලින්, පොලු වලින්,   කුන්  ෆු වලින් ගහන ලුම්පන් පන්තිය අදුන්වල දුන්නේ.  දැන් ඒක වඩා හොඳට ක්‍රියාත්මක වෙන එකනේ වෙන්නේ.

ඉතින් ඔය අව් අස්සේ අර සුද්දන්ට බනින පස්සේ රතු අලියෙ අතන සෙට් එකත් පැන්න නොපැන්න වගේ නැව් බඳේ එල්ලිලා ඉන්නවා.
(මෙන්න ආණ්ඩුවේ නැව. පුරවා ගත්ත බඩු  වැඩි වෙලා නැව  නිකන් බත්තල වෙලා. අමාරුවෙන් යනවා වගේ. )

හැබැයි ඒ කස්ටිය තවම අන්ධානෙලු. ෆස්ට් ඔෆිසර් , ගබඩා පාලක වගේ තනතුරු විතරක් අත  ඇරළලු. මට නම් හිතෙන්නේ හොඳ ශක්තිමත් පොදු අපෙස්සක නැවක් එනකන් එල්ලි එල්ලී ඉන්නවද කොහෙද? අනේ ඒ අතින්නම් අපරාදේ කියන්න බැහැ  මං නන්-දන්-නෑ තිලක ගුණා  භය නැතුව පැනලා පීන පීන ඉන්නවා.
පොදු අපෙස්සක නැව  දැනට පේන  විධිහට මේ වගේ.  ටිකක් කෙලින් කරලා ගන්න වෙයි.

ඔය අව්වස්සේ රතු බෝට්ටු ටිකකුත් යනවා (හෝ එනවා). හරි ඩිරෙක්ෂන් (දිසාවක්) එකක් තියා  කොම්පස් එකක් වත් තියනවද කියල ෂුවර් නැහැ.  ඉස්සර වමේ නායකයෝ දොස්තරලා , අධි නීතිඥයෝ නේ. ඒ ගොල්ලෝ ඉතින් කොහොමත් අන්තිමට අර ඉහල පන්තිය එක්කම ශේප් එකක්  දා ගන්නවා කියල පහල පන්තියේ අය  කියන්නේ. හැබැයි දැන් ගොඩක් වමේ වගේ අලුත්  නායකයෝ නම් ගුණාලා. ඒ කියන්නේ  තිලක ගුණා , කුමා  ගුණා , දීපාගේ ගුණා වගේ. අර ස්වයං නිර්නනේ දෙන්නේ නැති එවුන් ඔක්කොම  මාක්ස් ගේ දරුවෝ නෙමේ කියන නැතිවුන  සසපේ ගොඩේ කොත්තු මහත්තයා ඉන්ටවිව් දේශනයක් කොරල (ඒ ජාතියේ එකක් දැක්කමයි.) කුමා ගුණාට දෑත බදලා ස්වයං නිර්නේ හබලෙනුයි ජාතිය හබලෙනුයි දෙකෙන්ම ගහල.

දීපාගේ ගුණා බණ්ඩා හබලෙන් හා තක්කඩි හබලෙන් ගහල. හබල්  ලොකු වැඩි නිසා, දරා  ගන්න බැරුව කොත්තියගෙයි  දිපගුණා ගෙයි බෝට්ටු එක තැන කැරකෙනවා. මෙන්න ඒවා.

පසුගාමී වාද සමාජ එකේ කුමා ගුණා ගේ බෝට්ටුව තව පොඩි බෝට්ටු ටිකක්  ඇදන් යන්න හදනවා. කොහේ යනවද කියල මටත් ෂුවර් නැහැ. මෙන්න ඒවා. ඒවල එන්ජින් ටිකක් හොරයි. දුම් දානවා වැඩියි. භාවිතාව වැඩියි නේ. න්‍යාය වතුරේ. 

ඉතින් ඕක තමයි කතන්දරේ.  අපිලට යි ස්වයං නිර්නනේ ඉල්ලන්න ගිහින් අන්තවාදේට  කොටු වෙලා කුඩු පට්ටම් වුන අර වර්ධන වෙඩිය කිව්වා වගේ කුවන්නගේ නෑයෝ ටිකටයි, පස්සේ ආපු  නෑයෝ ටිකටයි තියෙන්නේ පොඩ්ඩක් පීනන්න  පුරුදු වෙන්න. මේ නායකයෝ ටික බෝට්ටු හදාගෙන  ගෙන, නැව් කෙලින් කොරාගෙන , කොම්පස් හොයාගෙන එන අතරේ පීනලා  හරි ගොඩ බිමට යන්න. 

ප.ලි.-මොනවා වුනත්  දුෂණයට  මර්දනයකට එරෙහිව යන ඕනෑම ගමනකට අපේ සුභ පැතුම්.

පින්තුර මුලාශ්‍ර: http://digital-art-gallery.com/picture/gallery/mafia

රොසෙට්ටාවේ අභාග්‍යය

මා  මිට කලින් ලිපියක රෝසේට්ටා යානය 67P චෙරුමොව් -ගෙරසිමෙන්කෝ ධුම කේතුවට අවුරුදු දහයකට පසු ලඟා  වෙන බව සහ මෙහි වැදගත්කම පැහැදිලි කලා. එම ලිපියට මෙතනින් යා  හැකියි. 
http://kolambagamaya.blogspot.co.uk/2014/08/blog-post_7.html

දැන් සිදුව ඇත්තේ යානය ගුහාවක් තුලට වැටීම නිසා එහි සුර්ය කෝෂ දින දෙකකට පසු ක්‍රියා විරහිත වීමයි. යානය ධුමකෙතුවේ පොලොවට බස්සන lander නැත්නම් ගොඩබිම් යානය නම් කර ඇත්තේ ෆිලයේ (Philae) ලෙසයි. Philae යනු ඊජිප්තුවේ,  නසර් නමැති වැවෙහි ඇති දූපතකි.  ගොඩබිම් යානයේ පින්තුරයක් පහත දැක්  වේ.

දැනට බලාපොරොත්තුව යානයේ බැටරි නිම වන්නට කලින් එවූ දත්ත වලින් සොයා ගැනීමට අදහස් කල ප්‍රශ්න වලට පිළිතුරු ලැබුණාද යන්නයි.

විශ්වයේ උපත, සෞරග්‍රහ මණ්ඩලයේ උපත මෙන්ම  ජීවයේ උපත පිළිබඳවද දැනට ඇති නිගමන හා මොඩලයන් (උදා: bigbang මොඩලය ) වඩාත් තහවුරු කිරීමටත් මේ දත්ත වැදගත්.  මෙම මිෂන් එක 2015 දෙසැම්බර් 15 වනදා දක්වා දිව යන්නක්. ගොඩබිම් යානයට අමතරව රොසෙට්ටා ඕර්බිටර් (කේතුව වටේ කැරකෙන මව්  යානය)  ද පරීක්ෂණ සිදු කරන්නට නියමිතයි.

මේ පිලිබඳව ලීඩ්ස් විශ්ව විද්‍යාලයේ මහාචාර්ය ජෝන් ප්ලේන් පවසන්නේ මෙහෙම දෙයක්. "අපි දන්නවා ධුම කේතු වල ඇමිනෝ ඇසිඩ් හා පෙප්ටයිඩ්ස් වැනි කාබනික මොලේකියුල සැදෙන බව.  දැනට අපි දන්නේ නැත්තේ මෙය කේතුවේ න්‍යෂ්ටියේ හැදිලා වාෂ්ප වී යනවද නැතිනම් කේතු වල්ගයේ ඇති දුහුවිලි වල ෆොටෝරසායනික photochemical ක්‍රියාවලියකින් හැදෙනවාද කියා. එතකොට න්‍යෂ්ටියේ සැදුන  නම් මෙම දුර්වල මොලේකියුල පොලොවට පතිත වීමේ ඉඩකඩ වැඩියි. හැදුනේ කේතුවේකෙළවර දුවිලි වලින් නම් පොලොවට ඒමට ප්‍රථම ඒවා විනාශ වී (උල්කාපාත වගේ)  යනවා.  ගොඩබිම් යානයට ( Philae ) chiral amino acid - අසමමිතික (කයිරල්) ඇමිනෝ ඇසිඩ් සොයා ගන්න පුළුවන් නම් එක අතිශයින් වැදගත්.- අසමමිතික (කයිරල්) ඇමිනෝ ඇසිඩ් කියන්නේ එකම වගේ නිමවුමක් ඇති ඇමිනෝ ඇසිඩ් නමුත් එකිනෙකාගේ ප්‍රතිබිම්බයක් වගේ (mirror image). මෙහි වැදගත්කම නම් පෘතුවියේ ඇති ජිව වර්ගවල ඇත්තේ මින් එකම එක chiral   කාබනිකයක් පමණයි. "

දැන් ඔබ දන්නවා ඇති පෑන්ස්පර්මියා (Panspermia) යන උපකල්පනය ගැන. ඒ කියන්නේ විශ්වයේ හැම තැනම ජිවය ඇති බවට උපකල්පනය කිරීම. මෙහි ප්‍රභේද තුනක් තිබේ.
1.  ලිතනො පෑන්ස්පර්මියා (interstellar panspermia) - ග්‍රහලෝකවලින් විසිරුණු ගල් (rocks ) වලින් ජිවය ඇතිවීමට අවශ්‍ය මොලේකියුල පැතිරීම 
2. බැලිස්ටික් පෑන්ස්පර්මියා (interplanetary panspermia) ඉහත ආකාරයටම නමුත් ග්‍රහලෝකයෙන් ග්‍රහලෝකයට ජිවය පැතිරීම
3. මගපෙන්වන පෑන්ස්පර්මියා (Directed panspermia)  වෙනත් වඩා දියුණු ජීවින් විශේෂයක් මගින් ඕනෑ කමින් මෙය පැතිරවීම 

බකිංහැම් විශ්ව විද්‍යාලයේ  මහාචාර්ය චන්ද්‍රා වික්‍රමසිංහ ඉහත උපකල්පනය සඳහා දත්ත සොයන ප්‍රසිද්ධ විද්‍යාඥයෙක්.

ඉතින් මම ගොඩබිම් යානයේ දත්ත කොතරම් වැදගත්ද කියා හිතෙනවා නේද?

මේ ධුම කේතු ගැන සොයන යානයට අමතරව ඇස්ටරෝයිඩ හෙවත් උල්කාපාත ගැනත් සොයන්න යානා යවා තිබෙන අතර ඉදිරියටත් යවන්න සැලසුම් කරලා තිබෙන්නේ. 2007 දී යැවු ඩොව්න් (Dawn ) වෙස්ටා හා සිරෙස් නමැති protoplanet (මුලික ග්‍රහ ලෝක - කුඩා පර්වත දෙකක් වැනි) ගැන හොයන්න යවා  තිබෙනවා. එහි ආයු  කාලය 2015 දී අවසන්.

මේ ධුම කේතු වලට යානා යැවීම  හා  උල්කාපාත  (ඇස්ටරොයිඩ් ) වලට යානා බැස්සවීම හා පරීක්ෂණ ප්‍රධාන හේතු දෙකක් නිසා කෙරෙන්නක්.
එකක් නම් ඒවා වල ඇති මුලද්‍රව්‍ය (ලෝහ) පොලොවට ගෙන ඒමයි. දෙවැන්න ඒවා විනාශ කිරීමට ඇති හැකියාව සොයා බැලීමයි.

ලෝකය දෙසට ඇති විශාල උල්කාපාත  (ඇස්ටරොයිඩ් ) කඩා  වැටෙන්නට හැකි බවත් එයින් ලෝක විනාශය අපි හිතනවට වඩා  කළින් ඇති විය හැකි බවත් සුප්‍රසිද්ධ තාරකා භෞතික විද්‍යාඥ ස්ටීවන් හොව්කින්ස් පවසා තිබුණා. ඔහුගේ අදහස නම් මිනිස් වර්ගයාගෙන්  කොටසක් හෝ වෙන ග්‍රහ ලෝකයකට රැගෙන යා  යුතු බවයි.
මේ අදහස ක්‍රියාත්මක  කිරීමට හෝ ඇස්ටරොයිඩ් විනාශ කිරීමට හෝ ඒවා හාරා දුර්ලභ ලෝහ සෙවීමට පර්යේෂණ  යානාවන්  යැවීම අනිවාර්යයි
රිචර්ඩ් බ්‍රැන්සන් ගේ ගැලක්ටික් යානය කඩ වැටීම තවත් රෝසේට්ටවේ ගොඩබිම් යානය නැවතීම වගේම තවත් පසු බෑමක්.

නමුත් ඉන්දියාව, චීනය මේ අභ්‍යවකාශ තරඟයට එක්වී තිබෙන අතර, ඇමෙරිකන් ආණ්ඩුව සමග තිබෙන ප්‍රශ්න නිසා ජාත්‍යන්තර අභ්‍යාවකාශ නැවතුම් පොලට එක්වීම ඉදිරියේදී  අත හැර රුසියාව තමන්ගේම නැවතුම්  පොලක් සැදීමට සැලසුම් කරනවා. රුසියාවට මීර් නමින් අවුරුදු ගානක් අභ්‍යාවකාශයේ නැවතුම් පලක් තුබූ අතර ඔවුන්ට මේ ගැන තිබෙන අත්දැකීම් සන්කයව අනිත් රටවලට වඩා වැඩියි. ඊට අමතරව බර බදු ගෙනයන හොඳම රොකට්ටුව ඇත්තෙත් ඔවුන්ට. මේ නිසා ලෝකය නැවතත් 1960 ගණන් වල වගේ අභ්‍යාවකාශ  තරඟයකට පෙළ ගැස්වෙන බවක් පෙනී යනවා.
හොඳ හොඳ සෙල්ලම් එළිවෙන ජාමෙටය.
ඉදිරි අවුරුදු පනහ තුල ජිවත් වීමම ඉතාමත් උනන්දුව හා කුතුහලය වඩවන එකක් විය හැකියි.

මුලාශ්‍ර:
1. http://www.leeds.ac.uk/news/article/3624/esas_rosetta_mission__what_is_the_comet_lander_looking_for
2. http://www.panspermia-theory.com/
3. http://sci.esa.int/rosetta/54342-missions-to-asteroids/

විසි පස් වසරකට පෙර ඇද වැටුණු බර්ලින් තාප්පය, පූටින් හා ස්ටාසිලන්තය

බර්ලින් තාප්පය ඇද  වැටුන කාලේ අපි සෝවියට් දේශයේ ශිෂ්‍යයෝ. අපි බටහිර බර්ලිනයට හෝ එංගලන්තයට ආවේ දුම්රියේ. ඒක හරි රසවත් ගමනක්.  දුම්රිය ලන්ඩනයට  එන්නම දවස් තුනක් යනවා. රුසියාව, බෙලෝ රුසියාව හා පෝලන්තය පහු කරලා තමා එන්නේ. ඒ දවස්වල බර්ලිනය ලං වෙනකොට බර්ලින් තාප්පය පේන්න  පටන් ගන්නවා. ඉස්සෙල්ලම දකින වෙනස තමා  අති  විශාල වෙළඳ දැන්වීම් පුවරු. සාමාන්‍යයෙන් සමාජවාදී රටවල වෙළඳ දැන්වීම ඒ වගේ තිබ්බේ නැහැ. ඉතින් අපි දුම්රියේ ඇවිත් ෆ්‍රෙඩ්රික්ස්ට්‍රාස (Friedrichstrasse) කියන දුම්රිය පොලෙන් බැහැල , චෙක්පොයින්ට් චාලි කියන බර්ලින් තාප්පය මැද  හරියේ තියෙන ප්‍රසිද්ධ රැකවල්  ගේට්ටුව පහු කරලා තමා බටහිර බර්ලිනයට එන්නේ.  විදේශිකයන්ට ඒක  යටින් තිබෙන උමගින් ගිහිල්ල ආගමන විගමන නිලධාරින් පහු කලාම  වැටෙන්නේ බටහිර බර්ලිනයේ   සූගාර්ඩ්න් (Zoo Garden) උමන් නැවතුම් පොලට.  (පහත තියෙන්නේ එහි මුල් කාලයේ තාප්පය.)

දැන් ඊයේ මෙර්කල්, ගොර්බචෝව් හෙම ඇවිල්ල තාප්පය බිඳ හෙලා ජර්මනිය එක්සත් වුනු  25 වන අවුරුද්ද සැමරුවා. එහිදී ගොර්බචෝව්, තාප්පය බිඳ හෙලීමට උදව් දුන් සෝවියට් නායකයා  පුටින්ගේ මතය තහවුරු කරමින් කතා කලා. බටහිර විසින් සෝවියට් දේශය රැවටු බව. ගොර්බ කියන කතාව ටිකක් ඇත්ත . සෝවියට් දේශය නය ඉල්ලලා තිබෙනවා බටහිර ජර්මනියෙන් තාප්පය අයින් කරනවට. ඒක ලැබුනෙත් නැහැ. අනික නැටෝ එකට රුසියාව ගන්න කියල ඉල්ලා තිබෙනවා. එය ලැබුනෙත් නැහැ. පහල මුල් පින්තුරයෙන් නැගෙනහිර ජර්මානුවන් බටහිර දෙස බලන අයුරුත් , දෙවැන්නෙන් තාප්පය බිඳින අවස්ථාවකුත් දැක්වෙනවා . 

දැන් එතකොට මේ සිද්ධිය වෙනකොට පුටින් හිටියේ කොහෙද? පුටින් හිටියේ ඩ්‍රෙස්ඩන් කියන නගරයේ. පුටින් සෝවියට් තානාපති කාර්යාලයේ තුන්වන ලේකම් කියල කියනවා (විකිපෙඩියා එකේ වෙන විධිහකට තිබෙන්නේ). තුන්වන ලේකම් හැටියට සාමාන්‍යයෙන් දාන්නේ කේජිබී නිලධාරියෙක්. පුටින් කේජිබී විදේශ සේවා අංශයේ කෝප්‍රල් කෙනෙක් හැටියට පටන් අරන් ලුතිනන් තත්වයේ සිටිද්දී තමා ඩ්‍රෙස්ඩන් හිටිය කියන්නේ. ඒ නගරයේ විදේශික ශිෂ්‍යයන් එහෙම  හිටි නිසා සෝවියට් කඳවුර සඳහා විදේශිකයන්ගෙන් ප්‍රවෘත්ති එක් රැස් කරනවා වගේ මහා නීරස රස්සාවක් තමා කරලා තියෙන්නේ. 

1989 නොවෙම්බර් 8 වෙනිදා මේ තත්වය වෙනස් වුනා. තාප්පය හරහා යන්න නැගෙනහිර ජර්මන්  රජය අවසර දුන්න. ගොර්බාගේ නායකත්වයෙන් යුත් සෝවියට් රජය නිහඬ වුණා. මේක බුෂ් (ඇමෙරිකන් ජනාධිපති) හා හෙල්මුට් කෝල් (බටහිර ජර්මන් චාන්සලර්) සමග කලින් ඇතිකරගත් එකඟත්වයක ප්‍රතිපලයක්. ඩ්‍රෙස්ඩන් වල තිබ්බ නැගෙනහිර ජර්මන් රහස් ඔත්තු සේවය හෙවත්  ස්ටාසි එකේ ගොඩනැගිල්ලක්.  මේකේ ගොඩක් තිබුනේ ස්ටාසි එක විසින් නැගෙනහිර ජර්මන් වැසියන්ගේ  පෞද්ගලික විස්තර හොයල ඔත්තු සේවා සඳහා තබා  ගත්ත දත්ත. බර්ලින් තාප්පය කඩන රැල්ලේදී මිනිස්සු මේකටත් පහර දීල මේ ෆයිල් හා දත්ත විනාශ කලා. (හැබැයි මිනිස්සු එන්න කලින් ස්ටාසි ඔත්තු කරුවන් තමන්ව අපරාධකරුවන් හැටියට චෝදනා කල හැකි වන  ගොඩක්  ෆයිල් තමන්ම විනාශ කරලා තිබුන.) පස්සේදී මිනිස්සු මේවා ආරක්ෂා කලා නඩු සඳහා. නමුත් මේ ඇතිවුන ජනතා නැගිටිමේදී ඒ ගැන කවුරුත් කල්පනා කලේ නැහැ.

අද පරණ නැගෙනහිර ජර්මනියේ ඩ්‍රෙස්ඩන්, ලිප්සිග් වැනි නගර වල හා තුරින්ගියා ප්‍රදේශයේ තත්වය බර්ලිනයට වඩා වෙනස්. බර්ලිනයේ මේ තාප්පය වැටීම සමරද්දී නැගෙනහිර කට්ටිය පරණ සමාජවාදී පක්ෂයට චන්දය දීල. ඔවුන්ට ඕනේ මුලින් තිබ්බ වගේ මාපියන් වැඩට යනවා නම් ළමයි බලන්න හදල තිබ්බ නිකේතන (මේවා අතිශයින් කාර්යක්ෂම හා හොඳ ඒවා. වැඩ කරන අයත් ළමයි ගැන, ළමා මනෝ විද්‍යාව ගැන  උපාධි පවා අරගත් අය) නැවත  ඇති කරන්න . සමහර ඒවා දැනටමත් තිබෙනවා. ඒවගේම මුලින් තිබ්බ ජිවිත කාලයටම බලපාන රැකියා, ආදියත් ඔවුන්ට ඕන වෙලා. 

මෙතනින් පස්සේ ලියන මේ ටිකට මට කිසිම සාක්ෂියක් නැහැ. අහපු කතාවක් විතරයි. 

අර උද්ඝෝෂණ කරපු නැගෙනහිර ජර්මන් වැසියන් ඊළඟට ඇවිල්ල තිබෙන්නේ පුටින් හිටපු ගොඩනැගිල්ලට. එකට පහර දීල විනාශ කරන්න ඒ අයට ඕන වෙලා තිබුන. මොකද ඔවුන් දැන සිටිය මෙතනත් intelligence gathering හෙවත් මිනිසුන්ගේ රහස් දත්ත ගබඩා කරල  තිබෙනවා කියල. හැබැයි මේක රුසියානු තානාපති කාර්යාලයට අයිති ගොඩ නැගිල්ලක්. ඒ කියන්න තානාපති නීති හා ආචාර  පද්ධති වලට අනුව සංග්‍රාහක (host ) රටේ පොලිසියට වුනත් ඒවා ඇතුලට යන්න බැහැ රජයේ විශේෂ අධිකරණ බලයකින් තොරව. ලංකාවෙත්  එහෙමයි. තානාපති කාර්යාල හා ගොඩ නැගිලි භුමිය අයත් ඒ රටට.  මේ ගොඩ නැගිල්ල ආරක්ෂා කල භටයන් ඔවුන්ට එන්න ඉඩ දුන්නේ නැහැ. නමුත් මිනිස්සු තල්ලු කරගෙනම එනවා. නවත්වන්න විධිහක් නැහැ. වෙඩි තිබ්බොත් යුධ අපරාධ චෝදනා එන්නත් පුළුවන්. කවුරුත් දන්නේ නැහැ මොනවා වෙනවද කියල. පුටින් හා ඔහුගේ ඊළඟ  උසස් නිලධාරියා හමුදා සහය ඉල්ලුව. මේ කාලේ රතු හමුදාවේ කොටස් නැගෙනහිර ජර්මනියේ තැන් තැන්  වල රැදී හිටිය. ඕනේ වේලාවක බටහිර ආක්‍රමණයකට මුහුණ දෙන්න. නමුත් මේක සුවිශේෂ අවස්ථාවක් නිසා ඔවුන් ආවේ නැහැ. පුටින් ගේ කට්ටිය කීව  හමුදා නිලධාරීන්ට මොස්කව් වලින් අහන්න කියල. ඔවුන් කියල තියනවා "moscow silent " කියල. මොස්කව් ඒ කියන්නේ සෝවියට් දේශයේ ඉහල පාලනාධිකාරය නිහඬයි කියල. කවුරුත් තීරණයක් ගන්නේ නැහැ. 

දැන් මේ ගොඩනැගිල්ලේ හිටපු අධිකාරි බලය ඇති ඉහල නිලධාරියා (rank) පුටින්. පුටින් තමන්ගේ පිස්තෝලය  අරගෙන  අනිත් සොල්දාදුවෝ අට දෙනාට කියල ඉදිරියට එන්න කියල තමන්ගේ ආයුධ load කරගෙන.  ඇවිත් ගොඩනැගිල්ලට කඩා පනින්න තැත්  කරන ජර්මන් වැසියන්ට කියල තිබෙනවා "ඔහු ළඟ හා අනිත් සොල්දාදුවන් ළඟ  මුනිස්සම් 120-130 පමණ තිබෙනවා. ඔහු හමුදා නිලයක් දරන්නෙක්. ඔහුට තිබෙන නියෝගය තමා, තම රටට අයිති දේපල හා භුමිය ආරක්ෂා කිරීම. ඒ නිසා ගොඩනැගිල්ලට  බලෙන් ඇතුළු වුනොත් වෙඩි තබන බව. ජර්මානුවන් කියා තිබෙනවා ඔවුන්ගේ පිරිස වැඩි බව හා පුටින්ලා ගේ සංඛ්‍යාව අඩු බව. නමුත් පුටින් තදින් කියා තිබෙනවා ඔහු වෙඩි තබන්නට නියෝග කරන බව. " ටික වෙලාවකට පසු පැමිණි ජර්මන් වැසියන් විසිර ගොස්  තිබෙනවා. ඔවුන් විශ්වාස කලා පුටින් වෙඩි තබන බව. මන් හිතන්නේ නිදහස ලැබෙමින්  තිබියදී අනිවාරතේ මැරෙන්න කාටවත් ඕනේ නැතිව ඇති. අනික කිසිම  මරණයක් මේ තාප්පය වැටෙද්දී සිදුවුනේ නැහැ. නැගෙනහිර ජර්මන් කොමියුනිස්ට් පක්ෂ නිලධාරින්  බලය පාවිච්චි කලෙත්  නැහැ තම වැසියන්ට විරුද්ධව. 

මින් දවස් කීපයකට පස්සේ කේජිබී එකෙන් පුටින් නැවත ලෙනින්ග්‍රාද් (ශාන්ත පිතර්බුර්ගයට ) නගරයට කැඳවා  තිබෙනවා.

සමහරවිට පුටින් තම රටේ බලය තිබු අය මෙහිදී නිහඬව සිටිමින් තමන් පාවාදීම පිළිබඳව කෝපයක් ඇති කර ගන්න ඇති. ඉන්පසු ඔහු කේජිබියෙන් ඉවත්වී ශාන්ත පිතර්බුර්ග නගරාධිපති සොබ්චාක් ළඟට  වැඩට යනවා. එතන සිට දිගටම උඩට ආ  ගමන නතර වුනේ ජනාධිපති වීමෙන්. 

පුටින් මහා රුසියන් ජාතිවාදයට අනුග්‍රහ දක්වමින් රුසියානු ඔර්තොදොක්ස් පල්ලියේ  අනුග්‍රහයද ලබමින් එක්තරා අන්දමක ඒක  පාක්ෂික පාලනයක් ගෙන යන්නෙක්.  ගොර්බචෝව් කල වැරැද්ද හැටියට ඔහු දකින්නේ මිනිසුන්ට දේශපාලන නිදහස දීම. ඔහුට අනුව මිනිසුන්ට දෙන්නට තිබුනේ   චීනයේ වැනි ආර්ථික නිදහසක් ධනවාදය නැවත ස්ථාපිත කරන්න. දැනට පෙනෙන්නේ ඔහු ඒ අනුව කටයුතු කරන බවයි. ඔහු යටතේදී රුසියාව නැවතත් ධනවත් රටක් බව පත් වෙලා තිබෙනවා. රුසියානු රන් සංචිතය ඉහලයි. ඔහු වැඩිමහල් උදවියට දුන් විශ්‍රාම වැටුප වැඩි කරලා සමජ සුභ සාධක දීමනාත් තරමක්‌  වැඩි කරලා තිබෙනවා. වැටී තිබුන ආරක්ෂක දෙපාර්තමේන්තුව හා හමුදාව නැවත ගොඩ නංවා  තිබෙන අතර , අභ්‍යවකාශ විද්‍යාව හා අභ්‍යවකාශ යානා  සැදීම සඳහා යොදන  මුදල් හා සම්පත් වැඩිකර විද්‍යාත්මක ගවේෂණ සඳහාද මුදල් වැඩි කර තිබෙනවා. මේ නිසා බටහිර අකමැති වුනත් වැඩි මිනිසුන් ප්‍රමාණයක් ඔහුට කැමතියි රුසියාව  තුල.

පුටින් ගේ ක්‍රියාවලින් පෙනෙන්නේ ඔහු ස්ටාලින්වාදියෙක් බව. නමුත් ඔහු ලෙනින්වාදියෙක්  වත් මාක්ස්වාදියෙක් වත් නොවේ.

මුල්ම පින්තුරය: ඇනා ෆුන්ඩර් ගේ නවකතාව ස්ටසිලන්තය (මේ දවස් වල පරිවර්තනය කරගෙන යනවා. ළඟදීම  බ්ලොගයකින් කියවන්නට ලැබේවි.) 

-අජිත් ධර්මකීර්ති 

අන්ධභූත ජාතකේ ග්‍රීස් ගාමිණී

මේ කතාව ලියන්න හිටියේ සිද්ධිය වුන දවස් වලමයි. නමුත් වෙලාව මඳ වීම නිසාත් ජාතක කතාවේ නම මතක නැතිව හිටි නිසාත් පසුවුනා ලියන්න. පස්සේ අපේ මේ දිසා පාමොක් යාළුවෙක් නම මතක් කරලා දුන්නා. එයට ස්තුතියි.

කතාව මේකයි. මේ කතාව ගැන කවි බණකුත් අන්තරස්ධාන ජාලයේ යු ටියුබය පැත්තේ සැරි සරණ බවකුත් දැන ගන්නට ලැබුනා . මේ ජාතක කතාව බුදු හාමුදුරුවෝ කිව්වද කියලත් වෙලාවකට කුකුසක් පහලවෙනවා කියවගෙන යනකොට . ආලයෙන් අන්ධ වුනු හාමුදුරු නමක් අරභයා කිව්වා කියල තමා කියන්නේ. හැමදාම කියනවා වගේ බරණැස් නුවර කියල නගරෙක එක රජ කෙනෙක් හිටියලු. රජතුමා දාදු කැටේ (dice) සෙල්ලන් කරන්න හෙන දස්සයාලු. හැබැයි හැම වෙලේම දිනනවලු. පුරෝහිත බමුණා එක්ක සෙල්ලම කරන හැම වෙලේම බමුණා පරාදයි. හැබැයි රත්රන් දාදු කැටේ රිදී මේසෙට අත හරින කොට රජතුමා කවියක් කියවනවලු. සොබා දහමේ නියමයක් ලෙස ගඟක් හැරි හැරි ගලන්නේ සොබා දහමේ නියමයක් ලෙස කැලේ ගස් වැඩෙන්නේ අවස්ථාවක් ලැබූ පමණින් ගැහැණු වරදින් බැඳෙන්නේ (හැම ගැහැනියෙක්ම චපලයි ) (immoral) අර කවියකුත් ඒ කාලේ අහල තියනවා "අවසර ලද රහස් තැන - ගැහැණු කවුරුද වරදේ නොබැඳෙන " කියල.

වැඩේ කියන්නේ මේක හාමුදුරුවරු දේශනා කරන කොට උපසක්කම්මලත් සාධු කාර දෙනවා. තමන් ගැන ඕවගේ අන්තවාදී කතාවක් කියද්දීත් සාධුකාර දෙන අපේ අම්මල වගේ අහිංසක හිත හොඳ ලංකාවේ කාන්තා පක්ෂය ගැන දුක නැද්ද? ඉතින් මේ කවිය කියන්නේ මහා සත්‍යයක් නිසා (ඒ කාලේ බ්‍රාහ්මණ ඇදහීම් වල හැටියට) මේක කියන තාක්කල් පුරෝහිත බමුණට මංඤන් වෙලා පොර පරදිනවා. රජු දිනනවා. ඔහොම යනකොට පුරෝහිතය නැතිවෙන සයිස් එකට දැන් ගේම සෙට්. පුරෝහිත තැන කල්පනා කරනවා
"මෙහෙම හරියන්නේ නැහැ. වැඩක් දෙන්නම ඕනේ. මම කිසිම පිරිමියෙක් දැකපු නැති පුංචි ලමිස්සියක් ගෙදර තියා ගන්න ඕනේ කියල. පස්සේ පොරට ඔළුවට ආවා , නැහැ, හොඳම වැඩේ අලුත ඉපදුණු පුංචි ගෑනු දරුවෙක් තමන් යටතේ අරන් හදා ගෙන ගෙයි යතුරු දාල තියා ගන්නවා කිසිම පිරිමියෙක් පේන්නේ නැති වෙන්න. එතකොට ඒ කෙලිත්ති එක මිනිහෙක් ගැන විතරයි හිතන්නේ. එතකොට මට රජාව පරද්දල පොහොසත් වෙන්න පුළුවන් "
මේ වගේ. දැන් ඉතින් බලන්න පින්වත්නි මෙහෙම කතාවක් දැන් හිතල ක්‍රියාත්මක කලොත් "ළමා අපචාර " යටතේ නඩු වැටිලා හිරේ ලගින්න වෙන්නේ.

ඉතින් පුරෝහිතය පුංචි ළමෙක් හොයන කොට දැක්ක බඩදරු දුප්පත් කාන්තාවක්. පොර අනාවැකි කියන නිසා දැනගත්තලු ලැබෙන්න ඉන්නේ ගැණු දරුවෙක් කියල. ඉතින් මේ ගල් බමුණා අර කාන්තාවට සල්ලි දීල නම්ම ගෙන තමන්ගේ ගෙදර ගෙනත් තියන් ඉඳල ළමය හම්බ වුනාට පස්සේ තෑගි බෝග දීල යව්වලු, දැන් ළමය හැදෙනවලු බමුණු ගෙදර. තාප්ප 7ක් වටේට දාල, බල කොටුවක් වගේ මාලිගාවේ ගැහැණු සේවිකාවෝ විතරයි ළමය බලන්න ඉන්නේ. මේ ළමය හරි ලස්සනට හැදෙනවා. තුදුස්විය පැමිණුනාම බමුණ (ඒ කියන්නේ ළමයට අවුරුදු 13 වුණාම කසාදත් බඳිනවා.

ඒ කියන්නේ ඉතින් දන්නවනේ. ඕව දැන් කාලේ නම් හිරේ යන වැඩ. ) පහල පින්තුරයෙන් පෙන්වන්නේ යේමනයේ අඩුවයස් මනාලියෝ දෙදෙනෙක්. (තවම වෙනවා ඔය ආකාරෙ වැඩ)

 ඔය අතරේ පුරෝහිත බමුණා රජ්ජුරුවන්ට චැලේන්ජ් එකක් දානවා ආපහු දාදු සෙල්ලම් කරමු කියල. රජතුමා කැමති වෙලා සෙල්ලම් කරනවා. හැබැයි අර කවිය කියල ඉවර වෙනෙවත් එක්කම බමුණා කියනවා "මගේ ගෑනු ළමය ඇර (අනිත් හැමෝම චපලයි) " කියල. මේක අහල රජතුමා මංඤන් වෙලා පරදිනවා. රජතුමා බැලුව වැඩේ හරියන්නේ නැහැ තමන්ගේ මේ මහා සත්‍යයට සීරියස් තර්ජනයක්, මොකක් හරි කොස්සක් තියෙනවා කියල. සුචරිත පතිවත රකින කෙල්ලක් බමුණාගේ ගෙදර ඉන්නවා ඇති කියල හිතල රජතුමා මිලිටරි ඉන්ටලිජන්සිය යවල චෙක් කරලා බලනවා. බලන කොට රජතුමා හිතපු විධිහ හරි. ගෑනු ළමයෙක් ඉන්නවා නේන්නම්.

 රජතුමා එන්න කියනවා ගෑනු දැපනේ දාගන්න දක්ෂ පිරිමි gigolo (ගිගොලෝ) (ජි මල්ලි කියමු ) කෙනෙකුට. දෙනවා මේ ගනු දරුවාව වරදේ පොලම්බවගන්න කොන්තරාත්තුව. පොරත් ගිහිල්ල අර බමුණු මාලිගාව ගාව සුවඳ විලවුන් විකුණන කඩ කෑල්ලක් ප්‍රාදේශීය සභාවට පගාවක් දීල අරගෙන (නැත්නම් ඕව එකපාරටම ගන්නත් බෑනේ ) මල් නුයි (අර මල් නෙමේ) සුවඳ කුප්පියි විකුනනවා. අර බමුණු ගෙදර පොඩි කෙල්ලගේ ටිකක් වයස සේවිකාවත් මෙතනින් යනව එනවා. දවසක ජි මල්ලි අර සේවිකාවගේ දෙපතුල ළඟ වැටිලා කියනවා "මේ ඉන්නේ මගේ අම්ම. මම අම්මව හොයා ගත්ත වගේ කියල" හෙන රංගනයක් දාල සේවිකාව රවට්ටනවා. ඊට පස්සේ අර සේවිකාවට නිකන් මල්, සුවඳ කුප්පි දෙනවා ගොඩක්. බමුණාගේ කෙල්ල අහනවා දවස් කීපයක් ගියාම සේවිකාවගෙන් මෙච්චර මල්, සුවඳ කුප්පි ගන්න බමුණා දැන් වැඩිපුර සල්ලි දෙනවද කියල. සේවිකාව කියනවා මොන පිස්සුද දිගු කලක් නැතිව හිටි මගේ පුතා ඇවිත් අර කඩේ දාගෙන ඉන්නවා. එයා මට මේවා නිකන් දෙන්නේ කියල. කෙල්ලට ටක් ගාල පැහැදීමක් ඇතිවෙනවා වැඩේට.

මේ අතරේ ජි මල්ලි හෙන දුක මුණක් දාල සේවිකාවට කියනවා පොරට කෙල්ල ගාවට යන්න ඕනේ නැත්නම් මම ලිඳේ පනිනවා, වතුර බීල මැරෙනවා , අස්ස කෝච්චියකට පැනල මැරෙනවා ඔන්න ඔහොම. පස්සේ සේවිකාව පොඩි මායමක් දාල පොරව ඇතුලට ගන්නවා. ජි මල්ලි අර ගෑනු ලමයව වරදේ පොළඹව ගන්නවා. ඒ මදිවට දවස් කීපයක් කෙල්ලගේ කාමරේ ලැගල කෙල්ලට කියනවා බමුණට ටොක්කක් දෙන්න ඕනේ කියල. කෙල්ල බමුණා ඉස්සරහ නැටුමක් දාන්න ඕනේ කියල ඉල්ලලා , පස්සේ ලැජ්ජයි කියල බමුණාගේ ඇස් රෙදි කඩකින් බඳිනවා. බමුණා බට නලාව වයන අතරේ ජි මල්ලි ඔටු මොල්ලියක් වගේ උඩට ඉදිමිලා එන්න බමුණු ඔළුවට දඩ ටොක්කකුත් දෙනවා. බමුණා කෙල්ලගේ අත අල්ලලා කියනවා , ඔබේ අතනම් සුමුදුයි මගේ පණ , නමුත් පහරට දැස නිලංකාර වුණා කියල.

ජි මල්ලි ගිය වැඩේ සාක්ෂාත් කරගෙන රජතුමා හම්බ වෙලා ගිහිල්ල සම්පුර්ණ රිපෝර්ට් එක ෆයිල් කරනවා. ඊළඟ දවසේ දාදු සෙල්ලමේදී රජතුමා සුපුරුදු පරිදි ශ්ලෝකය කියනවා. බමුණා කියනවා නැහැ මගේ කෙල්ල සුචරිතයි කියල. රජතුමා කින්ඩි හිනාවක් දාල අර අල්ලස් කොමිසමේ ෆයිල් ඇමතිවරු අතට දීල කටවල් ලොක් කරනවා වගේ, රජතුමාගේ ඔපරේෂන් ගිගොලෝ එකේ වාර්තාව බමුණට දෙනවා.

ඇස් බැඳලා නටන සීන් එකේ ඉඳන් ඔළුවට ටොක්කක් අනපු එකත් කියල රජතුමා කියනවා කිසිම ගැහැණියෙක් එක මිනිහෙකුට විතරක් විශ්වාසයෙන් ඉන්නේ නැහැ කියල. (ජාතක කාරයට මෙතැනදී අමතක වෙනවා අර ගිගොලෝ ගැනයි, රජ තුමාගේ අන්තඃ පුරෙයි .) බමුණා ගේම පැරදිලා හන්දියේ බාර් එකක ෂොට් එකක් දාගෙන ගෙදර ගිහින් කෙල්ලත් එක්ක වලිය ඇද ගන්නවා. කෙලිත් අත අරින්නේ නැහැ.

කියනවා, ගිනි මාලයක් ගහපන් මට පනින්න. මම වෙන පිරිමියෙකුගේ අතින් අල්ලල තියෙනවනම් මව පිච්චිලා මැරෙන්න ඕනේ. ඊට පස්සේ අර සේවිකාව හරහා පණිවිඩයක් අරිනවා අර ජි මල්ලිට ඇවිත් පනින්න කලින් අතින් අල්ලන්න කියල. පොරත් මොන වුනත් ඇවිත් ඒක කරනවා. බමුණා හැබැයි ඒත් කෙල්ලව එලවනව. මේ ජාතක කතාවේ ඊට පස්සේ තියන දේවල් ලිව්වොත් ගෑනු ළමයි ගහයිද දන්නේ නැහැ මට .

"ගැහැණුන්ගේ දරුණු කම වටහා ගන්න. ඔවුන් හැම අපරාධයක්ම කරති. , තමන්ගේ ස්වාමියාට දිවුරා පොරොන්දු දී ඒවා කඩ කරති. හදවත් නැති ගැහැණුය ඔවුන්. වරදෙහි බැඳෙති හොර රහසේ" ඔන්න ඔය වගේ. අර එක ආගමක කට්ටියක් තමන්ගේ ගෑනුන්ට මුළු ඇඟම වහගෙන යන්න කියනවා. එයාලගේ අහවල් එක කැළඹෙයි කියල බයට.

 ඉතින් කල්පනා කරලා බලන්න පින්වතුනී, අර කවුද කියනවා ග්‍රීස් ගාමිණී අර පොඩි දරුවා පැහැරගෙන තියෙන්නේ ෆේස්බුක්, යු ටියුබ්, නිල් චිත්‍රපටි බලල කියල. ඒකගේ ගෙදර ෆොටෝ පත්තර වල ගියානේ . මට නම් හිතුනේ යු ටියුබ් තියා එස්ලෝන් ටියුබ් එකක්වත් නෑ කියල ඒ ගෙදර නම්. නමුත් මේ පුතය අම්ම එක්ක පන්සල් යන්න ඇති බණත් අහන්නැති ඒ කාලේ. ජාතක කතා , කවි බන අහන්න ඇති. පොරට හිතෙන්න ඇති බමුණා කලා නම්, ඒකට අනිත් උන් සාදුකාරත් දෙනවනම් මන් කලාම මොකද වෙන්නේ කියල.

මේ අතරේ තව අහිංසක පුත්තු සුද්දන්ට , මේ බ්‍රිතාන්‍ය කාරයන්ට , ගහනවලු මරනවලු. සමහර වෙලාවට කියල දීපු විධිහට ගහන්න ගියාම මේ වනචර සුද්දොත් ගහනවලු ගුටි කාල ඉන්නේ නැතුව. මොන ජාතකෙන්ද ඒක කියල දුන්නේ කියල හොයන කොට දැන ගන්න ලැබුණා , මන්ගම්වල පිලය කියන ඇමැත්තෙක් සුද්ද නිසා නාය යනවා කියල අලුත් විද්‍යාත්මක නීතියක් හොයා ගෙනලු. සුද්ද ගිහිල්ල අවුරුදු 66ක් වෙනවා. ඊට පස්සේ ආපු එවුන් අහවල් කෙන්ගෙඩියක්ද කලේ එහෙම නම්. මම දැකල තියනවා තේ වතුවල යටම පැත්තේ ගල් බැමි බැඳලා තියනවා. පාංශු ඛාදනය වලක් වන්න. සුද්ද වැරදියි කියමු. එත් ඇමති ලට පඩි ගෙවන්න එන සල්ලි ලැබෙන්නේ පිට රට යවන තේ වලින්. සුද්ද ට යවන ගාමන්ට් කෙල්ලෝ මහන ඇඳුම් වලින්. ඒ නිසා ඇමතිලා පඩි වර්ජනය කරලා ආදර්ශයක් දෙන්න ඕනේ. නැත්නම් මේ අහිංසක ළමයි සුද්දන්ට ගහල ගුටි කන්න ඕනය.
 මේ ජාතක කතාවේ අවවාද:
 රජුන් සමග දාදු කෙළියට යාම සුදුසු නැත .
 නාය යෑම වැළැක්වීමට නම් සුද්දන්ට ගහන්න.
 ලිව්වේ 2014 නොවැම්බර් 8

හික් හික් සුවා

මේක ලියන්න නිමිත්ත තමා වෙන නිව්ස් අඩවියක දැක්ක පින්තුරයක්. අපේ හික් හික් සුවා  දේව මහා සහෝදරයා හෙවත් ඇමතිතුමා අධිරාජ්‍යවාදයේ මුදුන් මල්කඩ වන එක්සත් ජනපදයට ගිහින් සිටිනවා දැක්කට පස්සේ. එක්සත් ජනපදයට යන එකේ කිසි අවුලක් නැහැ. හොඳ රට. සාමාන්‍ය  මිනිස්සුත් හොඳයි. බෙහෙත් ගන්න නම් කියුබාවේ තරම් ලේසි නැහැ. පෞද්ගලික රක්ෂණයක් ඕනේ මන් හිතන්නේ. අධිරාජ්‍යවාදයේ ලකුණක් කියන දිස්නිලන්තෙටත් ගොඩ වැදුනා ඊයේ පෙරේදා . ඒ ගැන වෙනම ලියන්න ඕනේ.
මාත් මේ ඉන්නේ ධනවාදී අධිරාජ්‍යවාදී රටක. සූරාකෑම කොහොම වෙතත් මානුෂික නිදහස වගේ දේවල් අතින් මේ රටවල් සුවා  දේව ඇමතිතුමාගේ රට හෙවත් අපි උපන් රටට වඩා නම් හොඳයි. (උපන් රට බාල්දු කරනවා නෙමේ මේ).
මට තිබෙන එකම ප්‍රශ්නේ මේ සුවා  දේව වැනි මහා අධිරාජ්‍ය විරෝධියෙක්  ඔතෙන්ට ප තබන්නේ කොහොමද කියල ධනවාදී රජයක ඇමතිවරයෙක් හැටියට. බාහු විකුම් නම් ගියත් කමක් නැහැ. අනික සුවා ගේ අධිරාජ්‍ය විරෝධය  එන්නේ තමන්ට අවශ්‍ය වෙලාවට ඇමෙරිකාවට එරෙහිව විතරයි. හුඟක් වෙලාවට චන්ද කාලෙට.

මේ සිද්ධිය වුනේ 1983. එවකට හිටි ඇමෙරිකන් ගැති ජනාධිපති '83 ජුලි කලබල වලට සහය දුන්න කියල චෝදනා කරලා වාමාංශික  පක්ෂ තුනක් තහනම් කලා. ජා අවිපෙයි, සිරිලංකාවේ කොපිකැට් කොපයයි, නානාගේ සපෙයි.  හැමෝම දන්නව ගුල්ලේ ඇනවන්ශලා, මැද කොළඹ පජාප අනු සංවිධායකළ තමා චන්ද ලිස්ට් අරන් වැඩේට බැස්සේ කියලා. නමුත් ඉතින් යැංකි ඩිකී එක ගලෙන් කුරුල්ලෝ දෙන්නෙක් නෙමේ කීප දෙනෙක්ම මරන්න නේ හැදුවේ.

සුවා ගෙයි බාහුවිකුම් ගෙයි පක්ෂේත් තහනම් කරලා සොයල දුන්නොත් මුදල් ත්‍යාගයක් දෙනවා කියල පෝස්ටරුත්  ගහල තිබුන. මමත් ඒ දවස්වල හර බර පත්තරේ හෙම ගන්නවා කොම්පඤඤ විදියේ කම්කරු කාර්යාලයෙන් එගොල්ලගේ.  ඒක  නම් වහල තිබුනේ නැහැ. අපි සමහර වෙලාවට සෙට් වෙනවා සෝවියට් සංස්කෘතික මන්දිරේ ෆිල්ම් බලන්න, පොත් ගන්න එහෙම. එහෙම වෙලේක මේ පාටියේම  බුවෙකුත් සෙට් වෙලා හිටිය. හොඳ මනුස්සය.  එක දවසක් මේ ෆූල් ටයිමර් මාව එක්කන් ගියා  තේකක් බොන්න වරෙන් කියල කොම්පඤඤ විදියේ හතරමන් හන්දියේ දුම්රියපළට යන පාරේ හෝටලෙකට. ඒකෙ නම අමරදිසිය. තවම තියෙනවද දන්නේ නැහැ.  ඉතින් ගිහිල්ල බනිසෙකුයි තේකකුයි අරගෙන ඉඳගත්ත කතාවට. සහෝදරයා  ඊට පස්සේ මට පෙන්වනවා එක මුල්ලේ මේසෙක ඉඳගෙන ඉන්න හතර දෙනෙක්ව. අර ඉන්නේ ලී.... අර ඉන්නේ කම්කරු බුවා අනිත් අර මුණ වහගෙන වගේ ඉන්න රැවුල බාපු බුවාලා කවුද දන්නවද කියල? මම නෑ  කිව්වා.   සහෝදරයා කියනවා, ඒ ඉන්නේ අපේ සුවායි බාහු විකුම්නුයි කියල. මන් ඇහුව ඉතින් හැංගිලා නේද ඉන්නේ කියලා. ඌත් කිව්වා ඔව් තමා  කියල.

දැන් 83න් අවුරුද්දක් දෙකක් ඉස්සරහට දාමු. මට අපේ නානාගේ සාපෙ සහෝදරයා හම්බවෙනවා මොස්කව් වලදී. මේකා කියනවා එදා මාව හෝටලේට අරන් ගියේ මා  ලව්වා පොලිසියට ඔත්තුව දෙන්නලු. පොරවල් වලට ඕනේ වෙලා තිබ්බේ බලෙන් පොලිසියට අහුවෙලා ප්‍රසිද්ධියක් ගන්න. පොලිසිය ගණන් ගත්තවත් නෑනේ මේගොල්ල කොහේ හිටියත්. බොරුවටයි තහනම් කලේ කියල ඒගොල්ලත් දන්නවා. මට හිතුනේ මේ වගේ මගඩි රැලක් කියල.

ඩිකියගේ ආණ්ඩුවට ඇත්තටම ඕන වෙලා තිබ්බේ වැඩි තර්ජනයක් නැති නානාගේ සපෙයි, කොපිකැට් කොපයයි ට වඩා , වීර විජේ නිසා ජනප්‍රිය වේගෙන එන ජා අවිපෙට වැඩේ දෙන්න.  වීර විජේගේ ජාතික ප්‍රතිපත්තියට අකමැති වුනත් නානාගේ සපේට බැඳෙන්න ගියෙත් නෑ මම නම්. ඒ දවස්වලත් පොඩි ඉවක් තිබ්බා.

ඔය සිද්ධිය මන් දන්නා  කොම්පඤඤ විදියේ පොලිසියේ කෙනෙකුට කිවම මිනිහ තව කතාවක් කියපි. එක පාරක් කම්කරු පෙළපාලියක යනවලු කට්ටිය. පොලිසියත් මග මාර්ග බාධක දාල ඉන්නවලු සබ්බුව දෙන්න. සුවා  දේව  බය නැතුව ඉස්සරහට ගියාලු. එතන හිටපු  පොලිසියේ ලොකු තැනට (මිනිහගේ යාළුවෙක්) කීවලු "මචං ඇතුලට ගනිං කියල" මිනිහ අකමැත්තෙන් වගේ මේ අධිනීතිඥ පොර කියන නිසාම මාංචු දාල ගත්තලු. කම්කරුවෝ කෑ ගහනවලු. පස්සේ අර ලඟදි  මැරුන නායකයාටත් දෙකක් ඇනල පොලිසිය පෙළපාලිය  විසිරුවා දැම්මලු. සුවා  දේව පොලිසිය ඇතුලට ගිය ගමන් මාංචු ගලව ගෙන අර ලොක්ක පොලිස් කැන්ටිමෙන් ගෙන්වා දුන් තේ එකකුත් බිල ගෙදර ගියාලු.

මේකේ ශෝක ජනක කතාව මේකයි. අර නානාගේ සපේ සහෝදර බුවාගේ තාත්ත හොඳ මනුස්සයෙක්. 80 වර්ජනෙන් රස්සාව නැති වෙලා ඒත් වමේ පොලිටික්ස් බාහු විකුම් එක්ක කර කර ඉඳල. 88 හරි 89 හරි මැරුම්  කෑව එක්කෝ වැරැදි මතයක හිටි කට්ටියකගෙන්. එක්කෝ ආණ්ඩුවෙන්. දැන් එන ආරංචි වල  හැටියට කවුරු කලාද කියන එකත් ප්‍රශ්නයක්නේ. නානාගේ සපේ සහෝදරයා මරණෙට ගෙදර ගියා. ඒ මනුස්සය හිත අවුල් කරගෙන ආවේ නැවත ඉගෙන ගන්න. බොනපාට්වාදය වැළඳ ගත්  නිසා ඒකත්  නැවතුනනා.  නමුත් දැනුත් රස්සා තුනක් විතර කරගෙන නානාගේ සපේට උදව් කරනවා කියල තමා ආරංචිය.  සමහර න්‍යාය පැත්තේ ප්‍රශ්න නිසා බාහු විකුම් ට අපි අකමැති වුනත්,  මන් දන්නා විධිහට අර භීෂණ කාලේ - "නොමග ගිය ඈයෝන්ට එරෙහිව අපි ආණ්ඩුවේ ආයුධ ගන්නේ  නැහැ " කියන මතයේ හිටිය කියල තමා කියන්නේ. ගරු කල යුතු ස්ථාවරයක්.

හැබැයි ඉතින් සුවා දේව ගැන ඉතින් ඔය මුකුත් කියන්න බැහැ. මුල ඉඳන්ම පජාපේ වගේ  කොම්ප්රෝදෝරු අධිරාජ්‍යවාදයට පක්ෂව හිටියනම් එකක්. හැබැයි ඒකට විරුද්ධව ඉඳල කම්කරුවන් මුල කරලා, වර්ජන කරලා සිය දිවි නසා ගත්ත වුන් මැදින්,  භීෂණ වලට මුණ දීල දිවි දුන් අය මතින් ආව ගමනක් නහින දෙහින කාලේ  අමෙරිකාවෙන් කෙළෙවර වෙන කොට හික් හික් කියල තමා හිනා වෙන්න හිතෙන්නේ. හොඳ වේලාවට අපි බේරුනේ.

මුලාශ්‍ර: පින්තුරය උපුටා ගත්තේ http://www.tfmetalsreport.com/comment/185207

පුහුල්වැල්ලේ විමලවංශ හාමුදුරුවෝ සහ නාථ වාදය හෙවත් නාතිස්ම් (Nathism)

අපි දහම් පාසල් ගියේ බොහොම දුප්පත් වගේ තිබ්බ පන්සලකට. හැබැයි ඒක තිබ්බේ ගේ ළඟමයි. කට්ටිය අපේ අම්මට කිව්වා ගඟ ළඟ ආරාමයේ තියෙන දහම්පාසලට ළමයිව දාන්න කියල. ඒක ඈත වැඩියි. අනික ඒකෙ පොඩි හාමුදුරුවෝ අපේ අම්මට වැඩිය ඇල්ලුවේ නැහැ. (හොඳ වෙලාවට)

ඉතින් මේ පුංචි පන්සල තමා කොම්පඤ්ඤ විදියේ ගුණවර්ධනාරාමය. හයේ පන්තියේ කාලේ ඉඳල අපි දහම් පාසල් ගියේ ඒකට. අපට ධර්මාචාර්ය පන්ති වලදි (මන් හිතන්නේ අන්තිම වසර ටික) ඉගැන්වුයේ පුහුල්වැල්ලේ විමලවංශ පොඩි හාමුදුරුවෝ. පොඩි කීවට උන්නන්සේට අවුරුදු 50 - 60ක් වත් වෙන්න ඕනේ ඒ කාලේ. තව හුඟක් වයස නායක හාමුදුරු කෙනෙක් හිටි නිසයි මන් හිතන්නේ එහෙම කිව්වේ. හාමුදුරුවෝ කැලණියේ හරි විද්‍යෝදය විශ්ව විද්‍යාලේ හරි කථිකාචාර්ය තනතුරකුත් දැරුවා.

 පුහුල්වැල්ලේ හාමුදුරුවොයි මායි අතරේ සංවාදය ඇරඹුණු සිද්ධිය මෙහෙමයි. අපොස සාමාන්‍ය පෙළ විභාගයට යන්න කලින් අම්මට ඕන වුණා මාව බෙල්ලන්විල පන්සලට ගෙනියන්න. ගිහිල්ල කතරගම දෙවියන්ගේ දේවාලේ භාරවෙන්න. මම වැඩේට විරුද්ධ වුනා සම්පුර්ණයෙන්ම. හාමුදුරුවෝ අපට උගන්වල නැහැ දෙවියෝ වඳින්න. පස්සේ තාත්ත කිව්වා ඔන්නහේ යන් කියල. අම්ම කියන ඕන තැනකට තාත්ත වැඩි කතාවක් නැතුව යනව. මාත් ගියා පවුලේ අනිත් අයත් එක්ක. හැබැයි මං දේවාලේ ඇතුලටවත් අඩිය තිබ්බේ නැහැ. දැන් අම්ම කපු මහත්තයට කියල එයත් වැඩේට ඇතුල් වෙලා. මට දෙනවා උපදෙස්.
අම්ම තාත්තගේ කීම අහන්න ඕනේ, හිත රිද්දන්න එපා. ("මට හම්බ වෙන ගාන නැතුව යනවා" - ඒකනම් කිව්වේ නැහැ). මං කිව්වා මම මහන්සිවෙලා විභාගේ ලියල පාස් වුනොත් වෙන කාටවත් ඒකෙ ගෞරවේ දෙන්නේ මොකටද කියල. පාස් වුණාම කියයි භාරහාර වුන නිසා පාස් වුණා කියල. පස්සේ අන්තිමට තාත්ත අම්මට කිව්වා

"ඔන්න ඔහේ ගිහින් භාර වෙනවා. එයාට යන්න ඕනේ නැත්නම් කියල."

තාත්ත මොනවා වුනත් ඒ පැත්තෙන් අපේ ස්වාධින මත වලට සහයෝගය දුන්න. අම්ම මේක පුහුල්වැල්ලේ හාමුදුරුවන්ට කිව්වා. හාමුදුරුවෝ ගත් කටටම ඇහුවේ

"නෝනා මේ පන්සලේ දෙවිවරු එහෙම ඉන්නවා දැක්කද? දේවාලයක් දැක්කද කියල "
ඒ වෙලාවේ තමා මගේ ඔළුවට ආවේ මේ පන්සලේ දෙවිවරු නැහැනේ කියල. හාමුදුරුවෝ කීවේ

"පන්සල දියුණු කරන්න නම් දේවාල දාන්න තිබ්බ නමුත් අපි බුදුන්ගේ ඉගැන්වීම් වලට පිටින් යන්නේ නැහැ" කියලා .

 එදා තමා මම හාමුදුරුවෝ හරියට දැන ගත්තේ. දෙය්යෝ කවදාවත් මොනවහරි මිනිස්සුන්ට දෙනවා මම දැකල නැහැ. පන්චේන්ද්රියන්ට අහුවෙන්නේ නැතිවෙන්න ක්වන්ටම් භෞතික ආකාරයෙන් හොරෙන්ලුනේ දෙන්නේ. මිනිස්සු නම් දෙයියෝ ඉන්න තැන් වලට ගිහිල්ල හරියට දාන මාන, මුදල් දෙනවා. ඉතින් දෙයියෝ තියාගෙන ඉන්න කට්ටියනම් හරියට පෝසත් වෙනවා.
 දහම් පාසලේදී හාමුදුරුවෝ ඉගැන්නුවේ වැඩි පුරම අභිධර්මය. හාමුදුරුවෝ මට කතා කලේ පියන්ත කියල (මගේ දෙවෙනි නම ප්‍රියන්ත ) . හාමුදුරුවෝ කිවේ,
"පියන්ත මේ මිනිස්සු ගස්, ගල් , මහා පර්වත, හිරු, ජලාශ , විදුලි කෙටිම ඕවට වැඳ වැඳ හිටියේ. අපි ඒ වෙනුවට ඒ ගොල්ලන්ට කිව්වා, මේ බෝධියට (බෝ රුකට) වඳින්න, බුදු හාමුදුරුවෝ නිර්වාණය ලබද්දී පිට දුන් බෝධිය වගේ හරි ඒ බෝධියේ අන්කුරකින් හැදිච්ච එකක් හරි තමා තියෙන්නේ කියල. අපි මිනිසුන්ට කියල දුන්න රුක් සංරක්ෂණය. බුද්ධ ප්‍රතිමා හදල එතුමන්ට ගෞරව කරන්න කිව්වා, ගල් වලට වදින්නේ නැතුව. පර්වත , හිරු මොකටද ඔය දාගැබට වදින්න කියල. ඒවල වැඳිය යුතු ගරු කලයුතු රහතුන්ගේ ධාතු නිදන් කරලා තිබෙනවා කියල. ඒව වැඳලා බන ටිකකුත් අහන්න කිව්වා."

අපිට වෙන ලෝක තියෙනෙව කියල ඉස්සෙල්ලම ඉගැන්වුයේ බුද්ධාගමේ. කාම ලෝක, රූප ලෝක, අරූප ලෝක, එක සිතට චෛතසික 52ක් තියෙනව කියලා රුප (matter ) 28ක් තියෙනව කියල, සිතිවිලි 17 වර්ගයක් ඇසුරින් ඥානනය උපදිනවා කියල, මනෝ විශ්ලේෂණය ඉස්සෙල්ලම ඉගැන්වුයේ හාමුදුරුවෝ.
පැවැත්මට (existence ) තලයන්, හෝ ලෝක (planes ) 31 තිබෙනවා, සිත මිස කය නැත බඹලොව සතරෙකි ආදී දේවල් ඉස්සෙල්ලම ඉගැන්වූයේත් දහම් පාසලේදී. ඔය ලෝක අතරට නිරය, සත්ව ලෝකය, අවතාර නැත්නම් අසුර ලෝකය , ප්‍රේත ලෝකය, මනුස්ස ලෝකය හා දේව ලෝකය හෙවත් අපට වඩා සංවේදීතාව අතින් උසස් කස්ටියක් ඉන්න ලෝකය වගේ.
ඔය දේව ලෝකෙත් බුධත්වයට පත්වෙන මනුෂ්‍යයාට යටත් හැබැයි. දේව ලෝකේ කියන්නේ අපට වඩා දියුණු පිට සක්වල ජීවින් වෙන්න බැරිද කියල හිතුන වාර අනන්තයි. ඔය අතරේදී මිනිසුන් මේ ලෝකයට බැඳ තබන දේවල් නුත් ඉගැන්නුවා. තමන්ට ස්ථිර පෞද්ගලිකත්වයක් ඇත්තෙක් බව සිතීම (සක්කාය දිට්ඨි), සැකය හෙවත් විචිකිච්චාව, නීති, රිචුවල් (ritual ) ආදියට ආසාව (සීලබ්බත පරාමාස), කාම රාග, තරහ, (පටිඝ) රූප රාග , අරූප රාග , මානය, නොඉවසිලිවන්ත කම (උද්ධච්ච ) හා අන්තිම එක අවිද්‍යාව (මෝහය) අවිජ්ජා (ignorance ).
අන්තිම එකෙන් කියන්නේ අවිජ්ජාව නැති කර ගන්න ඉගෙන ගන්න කියල. කලාම සුත්‍රයේ කියන ඕන දෙයක් ප්‍රශ්න කරන්න කියලත් තියෙනවා කියල උන්නාන්සේ කියල දුන්න. ඉතින් අපිත් ප්‍රශ්න පිට ප්‍රශ්න ඇහුව භය නැතුව.

 මට විශිෂ්ට සම්මාන හයක් ලැබුනම සාමාන්‍ය පෙළ විභාගෙදි උන්වහන්සේ කිවේ පියන්ත , දේවාලේ එළිපත්තේ ඉඳන් ගත්ත D6 ඔය තියෙන්නේ කියල. අපේ අක්ක කිව්වා දෙවියෝ පිට ජාතියේ නිසා (ඇය අදහස් කලේ හින්දු දෙවියෙකු බව ) දඬුවම් වශයෙන් ඉංග්‍රීසි වලට සම්මානයක් (C ) දීල කියල මට.
(ඉන්දියාවේ මිනිසුන්ගේ හා දෙමල යාලුවන්ගේ ඉංග්‍රීසි හොඳ කියා මතයක් තිබුන - බණ්ඩාරනායක මැති තුමා ගෙන් තමා ඒක අහන්න ඕනේ. )

 දැන් ඔය නාසි වාදය තියෙනවනේ. පටන්ගත්තේ කොහොමද? ආර්ථිකය හෙම හදන්න , උද්ධමනය වැඩි වෙච්ච රටක (ජර්මනියේ) රස්සාවල් නැති සොල්දාදුවෝ ටිකක් එකතු වෙලා. යුදෙව් ධනවාදය ප්‍රතික් ෂේප කරමු. යුදෙව් කලාව, යුදෙව් විද්‍යාව ප්‍රතික්ෂේප කරමු උන් තමා අපට වින කටින්නේ. (අපිම තමයි පලවන ලෝක යුද්ධයට ගිහිල්ල ඇන ගත්තේ කියල නියම ඇත්ත නම් කිව්වේ නැහැ ජර්මන් වරුන්ට ) . යුදෙව් කොමියුනිස්ට්වාදය ප්‍රතික්ෂේප කරමු (ට්‍රොට්ස්කි, කාමනෙව්, සිනොවියෙව් ආදින් නිසා) කියල පටන් ගත්තේ. විද්‍යාත්මක පදනමකුත් දැම්මා ඇත්තට හිතෙන විධිහට. අපි ආර්යයන් අනිත් එවුන් (රුසියානුවෝ එහෙම) සත්තුන්ට ළඟ ජාතින්.

සාමාජීය ඩර්වින්වාදය (social darwinism ) - දුර්වලයන් පරිණාමයෙන් නැතිවී ප්‍රබලයා ජය ගැනීම. හොඳ ජාන ඇති රන්වන් හිසකේ, නිල් ඇස ඇති සුදු ආර්ය ජාතිය බලවත් වීම වගේ දේ. නාසි පක්ෂය බිහි වුනේ ජර්මන් කම්කරු පක්ෂයෙන් , පන්ති අරගලය සහ සමාජවාදය මුලදී පිලි අරන් පස්සේ ඈත් වුනු බුද්ධිමතුන් සහ සොල්දාදුවන් ගෙන්. එය නාසි පක්ෂය බවට පත්වී ජාතික සමාජවාදය (national socialism ) කියල න්‍යායක් ඉදිරිපත් කලා. සමහර කර්මාන්ත ජනසතු කරන, පන්ති අරගලයට හා කොමියුනිස්ට්වාදයට විරුද්ධ පෞද්ගලික දේපොළ රකින රාජ්‍ය ධනවාදයක්.1933දී නාසි පක්ෂය ජර්මන් මහජන චන්දෙන් බලයට පත් වුනා. මුලින්ම කල දෙයක් තමයි පොත් ගිනි තැබීම. මිනිසුන්ට දැනුම දුන්නොත් උන් කියන්නේ බොරු කියල මිනිස්සු තර්ක කරයි. ඒ නිසා තමන්ට පක්ෂ එවා ඇරෙන්න අනිත් හැම පොතක්ම ගිනි තිබ්බ. (අගොරාවේ වගේ) . ඊට පස්සේ වුන දේවල් දන්නවනේ.

අවිද්‍යාව පැතිරවීමට ඇති හොඳම දේ තමා අනිත් අයට කියවන්ට ඉඩ නොදීම. පුහුල්වැල්ලේ හාමුදුරුවෝ ළඟ සුමන සමන් දෙවියො වත් නාථ දෙවියෝ වත් හිටියේ නැහැ. උන්වහන්සේ කිව්වේ සමහර හොඳට මිනිසුන්ට සැළකු හොඳ, කරුණාවන්ත ප්‍රදේශාධිපතිවරු මිනිසුන් පසුව දේවත්යෙහි ලා සලකන්න ඇති කියල.

 නාථ දෙවියෝ කියල හරි නොකිය හරි වකුගඩු රෝග හැදිච්ච අහිංසක මිනිසුන්ව, අපේ ගොවියන්ව බේරා ගන්න එකත් , ඔවුන් වෙනුවෙන් කතා කරන එකත් ඉතාම හොඳ දෙයක්. පහුගිය අවුරුදු ගාන මුළුල්ලේ මේ බහු ජාතික සමාගම් කරන ව්‍යසනය ගැන හැමෝම නිහඬව හිටිය. දැන් ඒක මේ වැඩේ නිසා හොඳ මාතෘකාවක් වෙලා දේශපාලකයන්ට නොවිසදා පැනල යන්න බැරි. හැබැයි නාථවාදය නාසිවාදය කර ගන්න නම් එපා. අපට අපේ දැනුම බෙදා දෙන්නත් , අපට කියවන්නත් , බුදුන් වහන්සේ කාලාම සුත්‍රයේ දෙසුවා වගේ ප්‍රශ්න අහන්නත් අයිතිය තිබෙනවා. බුදුන් වහන්සේ හා පුහුල්වැල්ලේ හාමුදුරුවො මට ඉගැන්වුවේ , බුදුන් කිව්වත් , මහාචාර්ය වරයෙක් කිව්වත්, ගුරුවරයෙක් කිව්වත්, වෙන කවුරු කිව්වත් , තමන් හොයා බලා පිලි ගන්න කියල. මගේ නිදහස මට තියෙන්නේ එහෙම කරන්න.

අවකාශ-කාලය යනු කුමක්ද හා අයින්ස්ටයින් ගේ ගණන්

අවකාශ-කාලය යනු කුමක්ද?
කලින් ලිපියෙන් පැහැදිලි කලේ නිව්ටන් තමන්ගේ නියමය අවකාශය නියතයක් ලෙස ගනිමින් ඉදිරිපත් කල බව. එතකොට අයින්ස්ටයින් ඉන් එහා යමින් අවකාශය හා කාලය එකට නියතයක් ලෙස ගත්තා. මෙය මෙසේ පැහැදිලි කල හැකියි.

දැන් මම ඔබ ඉදිරියේ දේශනයක් කරනවා යයි සිතන්න. මම එක තැනම සිටගෙන සිටියහොත් ඉහත ප්‍රස්ථාරයේ තනි කෙලින් ඉර මගින් මගේ ගමන පිළිඹිබු වේ. එනම් වෙනස් වන්නේ කාලය  පමණි. (කාලය ඉදිරියට යන්නේ රේඛියවය. තනි ඉරක් ලෙස).  අපි හිතමු මම දැන් ශාලාවේ එහා මෙහා ඇවිදිමින් මේ දේශනය කරනවා කියා. එහිදී සිග් -සැග් ක්‍රමයට ඇති ඉරෙන් මගේ චලිතය පෙන්නුම් කලේ. මෙහි තලය ද්විමාන නිසා (X - Y මාන   දෙකක් පමණක් මොනිටරයේ ඇත. සිරසට හා තිරසට  ) අපට X-Y-Z  ත්‍රිමාණ තලය පෙන්වන්නට නොහැකියි. මේ අවකාශය තුල මගේ ගමන (path)  නැත්නම් මාර්ගය (පථය) හඳුන්වන්නේ worldline කියලයි. අවකාශ- කාලය වෙනස් වෙනවා කියන්නේ මේ වගේ දෙයකටයි.

අයින්ස්ටයින් මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා අදුරුතුමාණන් තරම් ගණන් දැනගෙන හිටියේ නැති නිසා මේ ගැන අහන්න ගියේ හර්මන් මින්කොව්ස්කි නමැති ජර්මන් ගණිතඥයා ලඟට. මින්කොව්ස්කි  ගොතින්ගන් විශ්ව විද්‍යාලයේ ගණිත මහාචාර්යවරයායි.
අප දහය පන්තිය  තෙක් හෝ සමහරවිට පසුවත් ඉගෙන ගන්නේ යූක්ලීඩියානු ගණිතයයි. යුක්ලිඩියන් අවකාශයේ පැතලි තලයේ ද්වි-මාන ( Euclidean space ) අවකාශය හා ත්‍රිමාණ අවකාශය (උස, දිග හා පළල) ගණිතයේදී උපයෝගී කර ගනී.  එයට spacelike හෙවත් අවකාශයse  (මානයක්) ලක්ෂනය ඇති බව කියවේ. 
මින්කොව්ස්කි අවකාශයට   spacelike  'අවකාශයසේ  ' මානයට අමතරව timelike 'කාලයසේ' මානයද ඇතුලත් වේ. යූක්ලීඩියානු ගණිතය යුක්ලිඩියන් කාණ්ඩයට අයත් වන අතර මින්කොව්ස්කි ගේ අවකාශ-කාලය අයත් වන්නේ පොයින්කෙයර් කාණ්ඩයටයි. (Poincaré group ). මින්කොව්ස්කිගේ මෙම අවකාශ-කාලයේ සිද්ධීන් දෙකක් පරතරය (interval)  මේ අවස්ථා තුනින් එකකි.  එනම් spacelike (අවකාශයවගේ)  timelike (කාලයවගේ) හෝ ආලෝකයවගේ lightlike.

අයින්ස්ටයින් භාවිතා කලේ මෙම මින්කොව්ස්කිගේ අවකාශ-කාලය පිලිබඳ නියමයි.  
අයින්ස්ටයින්  භාවිතා කල යෙදුම  spacetime fabric යන අරුතයි.  මෙය අර සින්දුවක කියන සුරන්ගනිගේ රෙද්ද හෝ ඇයගේ මවගේ රෙද්ද වැන්නක් නොවේ. කසි සළුවක් හිතෙන්  මවා ගන්න. (වඩා හොඳ උදාහරණයක් නම් මදුරු දැල් නැත්නම් ධිවර දැලක් ) මදුරු දැලක් හෝ තුනී සළුවක් දෙදෙනෙකු ලවා අල්ලා ගෙන හොඳට තද වන ලෙස දිග හරින්න.  එයට ක්‍රිකට් ලෙදර් බෝලයක් හා ටෙනිස් බෝලයක් තැන්  දෙකකකින් තබන්න. වැඩි  බර වැඩි බෝලය යටට යනු ඇත. බර වැඩි බෝලය සඳහා තව විශාල බෝලයක් භාවිතා කරන්න. බර වැඩි බෝලයේ බලයට නතුවී අනිත් බෝල  එක හෝ දෙක එතනට එනු ඇත. මෙහිදී බෝලය මත ක්‍රියාත්මක වන්නේ ගුරුත්ව බලය සමග ඇති බරයි. (අභ්‍යවකාශයේදී තාරකාවක හෝ ග්‍රහලෝකයක ස්කන්ධය හා එයින් ඇතිවන ගුරුත්ව බලය ). මෙම දැල් හා බෝල පිලිබඳ උදාහරණය ඔබේ ත්‍රිමාණ අවකාශයේ වන්නකි.  ඔබ කාලය එයට අදාල කලවිට එය සිව්මාන අවකාශයේ සිදුවන බව පැහැදිලි වේ. 

පහත පින්තුරය බලන්න.

අයින්ස්ටයින් නිව්ටන්ගේ ගුරුත්ව බලය බර හා අවකාශය නමැති දෙක ඉවත් කර ඒ වෙනුවට මින්කොව්ස්කිගේ අවකාශ-කාලය අවකාශවගේ (spacelike ) හා (timelike ) කාලයවගේ මාන  ආදේශ කල විට බොහෝ බර වස්තුන් විසින් space හෙවත් අවකාශය වක්‍ර කරන බව සොයා ගත්තා. මෙය වක්‍ර වන්නේ කාලය සමගයි. කාලයෙන් පිටත නොවේ. (සිව්මාන මින්කොව්ස්කි අවකාශය) 
(ගුරුත්වාකර්ෂණ  බලය නැතැයි කියන අය තමන් උඩ පැන්න  විට පාවී යන්නේ නැතුව බිමට වැටෙන්නේ ඇයි  දැයි පැහැදිලි කරන්න. )

මේ අනුව ආලෝකය මේ විශ්වීය අවකාශ-කාලය මතින්  ගමන් කරද්දී වඩා ස්කන්ධයෙන් වැඩි  වස්තුන් (මන්දාකිණි , තාරකා, විශාල ග්‍රහලෝක  ආදී) ළඟදි  ආලෝකය නැවෙන බව (වක්‍ර වෙන බව ) අයින්ස්ටයින් පැවසුවා.  සාමාන්‍ය සපෙක්ෂතාවාදය පිලිබඳව ඔප්පු කිරීමට මෙම ආලෝකයේ නැවීම උපයෝගී කරගනු ලැබුවා. ඉන් එකක් නම් මර්කරි (Mercury) ග්‍රහයා ගේ ඔර්බිට් (හිරු වටේ ගමන් කිරීම) එකේ වෙනස්වීම. එය අවුරුදු 100 කට අංශක 0.159 පමණ වෙනවා, මර්කරි හිරුට ළඟම තැනදී. නිව්ටන්ගේ ගුරුත්වයට අනුව අනික් විශාල ග්‍රහයන් නිසා එසේ වන බව මුලින් සිතූ  නමුත් එය (ගුරුත්ව බලය නිසා වෙනස් වීම perturbation ) අංශක 0.147ක් බව නිවරදිව ගණනය කරනු ලැබුවා. එතකොට ඉතුරු අංශක 0.012? එය එන්නේ අති විශාල හිරුගේ ස්කන්ධයේ බලපෑම නිසා අවකාශය වක්‍ර වීමෙන්. 
පහත පින්තුරය බලන්න.  අපට හිරු පිටුපස ඇති තාරකාවක් පෙනෙන්නේ හරි කෙලින්ම තිබෙනවා වගේ. නමුත් අයින්ස්ටයින්ට (සාපෙක්ෂතාවාදයට අනුව ) අනුව එය ඇත්තේ හිරුට පිටුපසින් පැත්තට වෙන්න. ආලෝකය නැමීගෙන එන නිසා අපට  පෙනෙන්නේ කෙලින් තිබෙනවා වගේ. 

මෙය බ්‍රිතාන්‍ය තාරක විද්‍යාඥ ආතර් එඩින්ටන්  විසින් 1919 දී  නිවැරදියි කියා ඔප්පු කලා. අප්‍රිකාවේ ප්‍රින්සිප නමැති දුපතේදී මැයි මාසයේ තිබු පුර්ණ සුර්යග්‍රහණයක් වෙලාවේදී ඔහු තාරකා වල පිහිටීම් ලකුණු කර ගත්තා. ඉන්පසු මාස  හයකට විතර පසු රාත්‍රී කාලයේදී පියවි ඇසට පෙනෙන එම තාරකා වලම  පිහිටීම් ලකුණු කලා. මෙහිදී සාමාන්‍ය සාපේක්ෂතා වාදය ඇසුරින් තාරකාවන්ගේ පිහිටීම පිලිබඳ කල  ගණනයන් නිවැරදි බව තහවුරු වුනා. Gravitational lensing නමැති හෙවත් ගුරුත්වාකර්ෂණ කාච ක්‍රමයේදී භාවිතා කරන්නෙත් මෙවැනි  උපක්‍රමයක්. ඒ පිලිබඳ පහත පින්තුරයෙන් බලන්න.  ක්වෙසාර් නමැති දිලිසෙන විශ්ව වස්තුන්ගේ ආලෝක කිරණ මැද තිබෙන විශාල මන්දාකිනියේ බරින් වක්‍ර වී  නිරීක්ෂකයාගේ ඇසට ලඟා  වේ. 

ගුරුත්වාකර්ෂණ කාච ක්‍රමය පිලිබඳ ඔබ දන්නා ගණිතඥයෙකු වන මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා මහතාත් විද්‍යා ලිපියක් පල කර තිබෙනවා. අවශ්‍ය නම් එය මෙතනින් බා  ගත හැකියි.  එතුමාගේ ලිපියේ ගණනය කිරීම කර ඇත්තේ අවකාශ-කාලය ස්ථතික (static ) හා යුක්ලිඩියනු ලෙස උපකල්පනය කරගෙනයි. (පින්තුරය බලන්න. ) 
http://www.nature.com/nature/journal/v228/n5277/abs/2281180a0.html

මේ කොටස උපුටා ගත්තේ මහාචාර්ය නලින් ද සිල්වා මහතා 1970 සසෙක්ස් විශ්ව විද්‍යාලයේ සිටියදී පලකල විද්‍යාත්මක ලිපියකිනි. 
මෙය මට යොමුකළ ඇනෝ මහතාට ස්තුතියි. 

නිව්ටන් හා අයින්ස්ටයින් බිග් බැන් මොඩලයට මග පෑදුවේද? - 3

මුල් ලිපි: බිග් බැන් (Big Bang ) තහවුරු කල CMB - 2

නිව්ටන් හා අයින්ස්ටයින් බිග් බැන් මොඩලයට මග පෑදුවේද? :

 "මට මා  පෙනෙන්නේ වෙරළේ ක්‍රීඩා කරන කුඩා දරුවෙක් මෙනි. මට ඉදිරියෙන් ඇත්තේ තවමත් අනාවරණය කල නොහෙන සත්‍යය  නමැති අසීමිත සාගරයයි . "- අයිසැක් නිව්ටන්

නිව්ටන් ව අපට මෙහිදී අමතක කල නොහැකියි.. මොකද නිව්ටන් ගේ Universal Law of Gravitation ගුරුත්වාකර්ෂණය පිලිබඳ විශ්වීය නියමය අපට වැදගත් නිසා.  මේ නියමය නම් කිසියම් වස්තුන් දෙකක්  එකිනෙකට ආකර්ෂණය වන්නාවූ  බලය  එම වස්තුන් දෙකේ ස්කන්ධයන් වල ගුණය ට අනුලෝමව සමානුපාතික වන අතර එම වස්තුන් දෙක අතර දුරෙහි වර්ගයට   ප්‍රතිලෝමව සමානුපාතික වේ. මේ පිලිබඳ සමීකරණය අවශ්‍ය අයට පහත විස්තර කර ඇත.

ඇයි  මේ නියමය  විශ්වය ගැන කතා කරන කොට වැදගත්? මෙහි ගුරුත්ව බලය වලංගු වන්නේ වස්තුන් නිශ්චලව තිබෙන අවස්ථාවක හෝ ආලෝකයේ වේගයට සාපේක්ෂව ඉතාම සෙමින් ගමන් කරන්නේ නම් පමණි. මෙහි වැදගත්ම කාරණය නම් නිව්ටන් අවකාශය (space) (නිරපේක්ෂ) නියතයක් (absolute space) ලෙස සැලකීමයි.

මෙහිදී පළමු ස්කන්ධය අති විශාල නම්  (හිරු වැනි තාරකාවක්) දෙවැනි ස්කන්ධය නොසලකා හරින්නට වුවත් පුළුවන්. 

අපට ඇති විශාල ලෙස පෙනෙන ග්‍රහලෝක හා එහි චන්ද්‍රයන් අතර ඇත්තේ මෙම ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයයි. හිරු වටේ යන ග්‍රහලෝක හිරුට බැඳ තබා ගන්නේද මේ ගුරුත්වාකර්ෂණ බලයයි. ගුරුත්ව බලය මෙහිදී ද්‍රව්‍ය මත බලපාන බව ඔබට පෙනෙනු ඇත . 

නමුත් පරමාණු පිළිබඳව සැලකීමේදී ගුරුත්ව බලය ගණන් ගැනීමට නොහැකි තරම් කුඩායි.

මෙහිදී බර (weight) සහ ස්කන්ධය(mass) අතර වෙනසත් කල්පනා කරන්න. බර යනු කොපමන තදින් ගුරුත්වයට වස්තුවක් අදින්නට හැකි වේද යන්න මැනීමයි.  ස්කන්ධය යනු වස්තුවක කොපමන ද්‍රව්‍ය (matter) තිබේද යන්නයි.

බර මැනීමේදී පෘතුවියේ ගුරුත්ව බලය (Gravity: 9.78 m/s²)  සාධකයක් බව ඔබ දන්නවා.

අයින්ස්ටයින් මෙහිදී කල්පනා කලේ ගුරුත්ව බලය නැති විටදී නිව්ටන් ගේ නියමයන්ට අදාල පරීක්ෂණ හා ගණනය කිරීම කරන්නේ කෙසේද කියායි. මෙහිදී අභ්‍යාසයක් වශයෙන් එලවේටරයක කැබින් එක තුල ඔබ සිටින්නේ නම් ඔබ උඩ පැන නිදහසේ වැටෙන විට (freefall) සිදු වන්නේ කුමක්ද කියා සිතන්න.  අයින්ස්ටයින් (equivalence principle) තුල්‍යතා නියමය වශයෙන් ගොනු කලේ මෙයයි. ඔබ සිටින එලවේටරය 9.78 m/s² තත්පර වර්ගයට මීටර 9.78 (acceleration) වේගයෙන් යන (අභ්‍යවකාශයේ) රොකට්ටුවක් තුල තිබෙන්නේ යයි සිතන්න. එවිට ඔබ යමක් අත හැරියොත් ඔබට පෙනෙන්නේ එම වස්තුව කැබින් එකේ බිමට වැටෙන බවද එසේ නැතිනම් රොකට්ටුව එම වස්තුව දෙසට එන බවද?

මෙලෙස කල්පනා කිරීමෙන් අයින්ස්ටයින් වටහා ගත්තේ ගුරුත්ව බලයන් ක්‍රියාකරන්නේ කිසියම් රාමුවක් (frame ) මත බවයි. මේ අනුව අයින්ස්ටයින් අවකාශ-කාලය (space-time) නමැති සංකල්පය ඉදිරිපත් කල අතර එය නියත යයි නිගමනය කළේය.

අයින්ස්ටයින් තමන්ගේ  සාපේක්ෂතාවාදය පිලිබඳ සාමාන්‍ය නියමය (General theory of relativity) ඉදිරිපත් කලේ නිව්ටන්ගේ පරණ ප්‍රතිපලම  "බර-weight " නොසලකා හැර ලබා ගනිමිනි.

මෙහි වැදගත්ම දෙය වන්නේ මෙම නියමය චලිතයේ (ගමනේ යෙදෙන) මෙන්ම චලිතයේ නොවන (නිසලව පවතින) වස්තුන් වලටද වලංගු වීමයි.

මේ කොටස අවසන් කරන්නට වන්නේ ජෝන් වීලර් ගේ කියමනකින්. "ද්‍රව්‍යය අවකාශයට කොහොමද වක්‍ර වෙන්නේ කියා කියා දෙන අතර , අවකාශය ද්‍රව්‍යයට කෙසේ චලනය වෙන්නයි කියා දෙයි.

"Matter tells space how to curve, and space tells matter how to move."  

මතක තබා ගත යුත්තේ නිව්ව්ටන් අවකාශය (space is absolute) නියත යයි ගෙන තම නියමයන් ඉදිරිපත්  කල අතර  අයින්ස්ටයින් අවකාශය වෙනස් වෙන බවත් ඒ නිසා අවකාශ-කාලය (Space -Time ) නියත(absolute) ලෙස ගෙන සාපේක්ෂතාවාදය පිලිබඳ නියමයන් ඉදිරිපත් කල බවයි.

ක්වන්ටම්  අංශුන් ගැන කතා කරද්දී අවකාශ-කාලය (Space -Time ) ද නියත නොවන අතර අවකාශය හා කාලය නියත ලෙස ගෙන ක්වන්ටම් අංශුවක පිහිටීම ගණනය කල නොහැක.

මීළඟ ලිපියෙන් අවකාශ - කාලය  (space-time)  පිළිබඳව තවදුරත් සාකච්චා කෙරෙන අතර ඉන්පසු හබල් ගේ නියමයත් සාකච්චා කෙරෙනු ඇත.



******************************************

අවශ්‍ය නම් කියවන්න :

නිව්ටන්ගේ සමීකරණය ; _{බලය F α (}m₁ x  m_{2) / (දුරෙහි වර්ගය)}
මේ සමීකරණයට සමාන ලකුණ දැමීමට නම් නියතයක් යෙදිය යුතුය. එම නියතය ගුරුත්වාකර්ෂණ  නියතය G නමින් හැඳින්වේ. එවිට එය පහත පරිදි ලිවිය හැකියි.

F = force between the masses, m1 = first mass, m2 = second mass,

d =distance between the centres of the masses.G is the gravitational constant =

වැඩි දුර කියවන්න : http://www.einstein-online.info/spotlights/equivalence_principle

- අජිත් ධර්මකීර්ති - 18/10/2014

බිග් බැන් (Big Bang ) තහවුරු කල CMB - 2

මුල් ලිපිය: බිග් බැන් BigBang හෙවත් මහා පිපිරුමට නම ලැබුන හැටි - 1

බිග් බැන් (Big Bang ) තහවුරු කල CMB:
CMB කියල  කියන්නේ  cosmic microwave background හෙවත් විශ්වීය මයික්‍රෝවේව් පසුතලය ( microwave - කුඩා හෝ මයික්‍රෝ තරංග) කියන එකට (මම මේ නම් පරිවර්තනය කරනවා හරිද දන්නේ නැහැ.) . මෙහෙම දෙයක් තියෙන්න පුලුවන් කියල පළමුවෙන්ම 1948දී කිව්වේ රැල්ෆ් අල්ෆෙර් සහ රොබර්ට් හර්මන්. ඔවුන් කිව්වේ කිසියම් මහා පිපුරුමකදී විහිදෙන තාප විකිරණය මනින්න පුළුවන් වෙන්න ඕනේ කියල. ඔවුන් මුලින් කිව්වා CMB එකේ තාපය (උෂ්ණත්වය )   කෙල්වින් 5ක් විතර වෙයි කියල. පසුව එය කෙල්වින් 28කට වැඩි කලා.
සෝවියට් විද්‍යාඥ යකොව් සෙල්දොවිච් මෙය නැවත  තහවුරු කලා.

CMB එක හරියටම හම්බ වුනේ අහම්බෙන්. ඒ 1964 දී ඇමෙරිකානු තාරකා විද්‍යාඥයන් දෙදෙනෙකු වන අර්නෝ පෙන්සියස් සහ රොබර්ට් විල්සන් විසින් චන්ද්‍රිකා  මාර්ග දත්ත සෙවීමට රේඩියෝ ටෙලස්කෝපයකට ඇන්ටෙනාවක් සවි කිරීමට යද්දී කල නිරීක්ෂණයක් නිසයි. ඔවුන් චන්ද්‍රිකා සිග්නල් අහද්දී ඔවුන්ට වෙනත් 'බර බර හා ර්ර්ර්  ' ශබ්දයකුත් ඇසෙන්නට පටන් ගත්තා. මෙය දිගින් දිගටම ඇහුනා.

-අර්නෝ පෙන්සියස් සහ රොබර්ට් විල්සන්

එවැනි ශබ්දයක්  මෙතනින් අහන්න:http://faculty.washington.edu/jcramer/BigBang/Planck_2013/BBSnd20.wav

ඔවුන් දෙදෙනා මුලින් මේ ශබ්දය එන්නේ පරෙයියන් ගෙන් යයි සිතා  පරෙයියන් එලවා ඇන්ටෙනාව කීපවතාවක් ශුද්ධ කලා. නමුත් සද්දය දිගටම එන විට ඔවුන් නිරීක්ෂණය කලා තමන්ගේ ඇන්ටේනාවේ  උෂ්ණත්වය කෙල්වින් 4ක් පමණ බව. ඔවුන්  පසුව මෙම ශබ්ද ගබඩා කර ප්‍රින්ස්ටන් විශ්ව විද්‍යාලයට යැව්වා. ඔවුන් හා ප්‍රින්ස්ටන් මෙහිදී කල විශ්ලේෂණයෙන් තහවුරු වුයේ කවුරුත් හොයමින් සිටි විශ්වයේ මුල් පිපිරුම වැනි යමක් සිදු වුනානම් එයින් පිටවූ තාප විකිරණ (heat radiation)  වල ශබ්දය මෙය බව.

මෙම ශබ්දය හා තාපයේ වර්ණාවලිය (spectrum ) අපිට වැඩිය ලැබෙන්නේ නැත්තේ පෘතුවියේ වායු ගෝලය එහි වැඩි හරියක් අවශෝෂණය කර ගන්න නිසා. මේ නිසා ඇමෙරිකාව විසින් COBE නමැති චන්ද්‍රිකාව ගුවන් ගත කලා . (COBE -Cosmic Background Explorer - විශ්වයේ  පසුබිම සොයන්නා )  

 මෙහිදී සොයා ගත්  දත්ත වලින් ප්‍රස්ථාරයක් අඳින්න පුලුවන්. මෙයට කෘෂ්ණ වස්තුව හෙවත් කළු ද්‍රව්‍යයේ  වර්ණාවලිය කියා කියනවා. (Black body spectrum ).

 මෙහිදී ඉතාමත් නිවැරදිව CMB එකේ උෂ්ණත්වය කෙල්වින් 2.73 (2.73 K.)කට මැනගන්න පුළුවන්. (කෙල්වින් 273ක් යනු සෙන්ටිග්‍රේඩ්  0, 0 Centigrade=273 K)

මෙතැනදී කලින් ලිපියේ සඳහන් හොයිල්ගේ steady state කියන තියරියට කන කොකා හැඬුවා.

මෙයින් ඉතා වැදගත් නිගමන කීපයක් ලැබුණි.

1. COBE  චන්ද්‍රිකා  දත්ත පෙන්නුම් කලේ විශ්වයේ එක කොටසක උෂ්ණත්වය 10000 කින් 1 කට තත්‍යව (ඉතා නිවැරදිව)  තවත් ඕනෑම  තැනක උෂ්ණත්වයට සමාන බව. (මෙහිදී විශ්වීය අවකාශය ගැන මිස තාරකා  හෝ ග්‍රහලෝක වල උෂ්ණත්වය ගැන කතා නොකෙරේ. )

2. එක දිසාවක විශ්වය ප්‍රසාරණය (විහිදීමේ )  අනුපාතය (expansion rate )  තවත් ඕනෑම දිසාවක ප්‍රසාරණ අනුපාතයට සමාන බව  (මේ පිලිබඳ වෙනත් ප්‍රමේය සහ සාධක ඉදිරියේදී පල කරමි)

3. විශ්වය ඕනෑම පැත්තකට  එක වගේම බව (uniform)

පහතින් ඇත්තේ CMB විකිරණ විශ්වයේ විහිදී තිබු සැටි පෙන්වන ඡයාරූපයකි.  මෙයින් පෙනේනේ බැලු ඕනෑම පැත්තක විශ්වය uniform ඒකාකාරී බවයි. 

මෙහි කාලය විශ්වය ඇතිවී අවුරුදු 300 සිට බිලියන් කීපයක් දක්වායි.

මේ පින්තුරය WMAP Wilkinson Microwave Anisotropy Probe නමැති මයික්‍රෝ වේව් ටෙලස්කෝපයෙන් ගත්  එකකි. (පින්තුරය  නාසා වෙබ් අඩවියෙන්) .

WMAP ස්පේස් චන්ද්‍රිකාවේ  චායාරුපයක් පහත දැක්වේ:

අජිත් ධර්මකීර්ති 15/10/2014

උපුටා ගැනීම්:
1.  http://map.gsfc.nasa.gov/
2. බිග්බැන් ශබ්දය  : http://www.washington.edu/news/2013/04/04/listening-to-the-big-bang-in-high-fidelity-audio/

බිග් බැන් BigBang හෙවත් මහා පිපිරුමට නම ලැබුන හැටි - 1

බිග් බැන් BigBang හෙවත් මහා පිපිරුමට නම ලැබුන හැටි:

සාමාන්‍යයෙන් තාරක විද්‍යාව ඉගෙන ගනිද්දී cosmology කියලා විෂයක් තිබෙනවා.  ඒ කියන්නේ විශ්වය ගැන ඉගෙනුම. එහිදී මුල්න්ම සාකච්චාවට ගන්න කාරණයක් තමා bigbang හෙවත් මහා පිපිරුම. මේ නමින් ඇත්තටම සිද්ධ වුනේ මොකක්ද කියන පර්යේෂණාත්මක තත්වයට  දෙන්නේ කිසියම් වැරදි හැඟීමක්. (misnomer). මේ නම දැම්මේ 1950 දී සර් ෆ්‍රෙඩ් හොයිල් කියන බ්‍රිතාන්‍ය තාරක විද්‍යාඥයා විසින් ඔහු විසින් විශ්වය තව දුරටත් සීග්‍රයෙන් විශාල වෙනවා (ප්‍රසාරණය - expanding universe) කියන අදහසට විරුද්ධ වීම නිසා.
සර් ෆ්‍රෙඩ් හොයිල් (1915 - 2001)
ෆ්‍රෙඩ් හොයිල් ගේ කැමැත්ත තිබ්බේ "Steady State model " හෙවත් සිංහලෙන් කිවොත් නියත (අචල හෝ වෙනස් නොවන) තත්වයේ මොඩලය කියන එකට. 
 එතකොට මොකක්ද මේ තියරිය. මේකට මුලිකව සහය දුන්නේ හර්මන් බොන්ඩි, තෝමස් ගෝල්ඩ් හා ෆ්‍රෙඩ් හොයිල්.  මේ තියරියෙන් උපකල්පනය කරන්නේ ඕනෑම වෙලාවක හැම නිරික්ෂකයෙකුටම විශ්වය පෙනෙන්නේ එකම විධිහට බව.  ඒ මොකද විශ්වය "Perfect Cosmological Principal" හෙවත් පරිපුර්ණ විශ්වීය නියමයකට හැම වෙලේම යටත් නිසා කියල. 
එනම් " විශ්වය ඉතා විශාල පරිමාණයෙන් ගත්කල බලන හැම පැත්තෙන්ම  එක හා සමාන වන අතර අනාගතයේදී ද එය එසේම වේ ".
මේ ප්‍රමේය කිසියම් ප්‍රමාණයකට විශ්වය විශාල වෙනවා යයි පිලි ගත්තත් එය සදාකාලික විශ්වයක් තුල වන්නේ යයි පිළිගනී.  මේ තියරියේ ප්‍රධාන ප්‍රශ්නයක් නම් ද්‍රව්‍යය ඇති වන්නේ නැත්තකින් බව (Matter created from nothing) පිලි ගැනීමයි.

-ජෝර්ජස් ලේමටර් (1894- 1966)

මෙයට විරුද්ධ මතය ඉදිරිපත් කලේ කතෝලික දේවගැතිවරයෙකු හා තාරක විද්‍යාඥයෙකු වූ ජෝර්ජස් ලේමටර් (Georges Lemaître) විසින්. ඔහු කිවේ එක්තරා නියත වෙලාවක කිසියම් අංශුවක් පිපිරීමෙන් විශ්වය ඇතිවූ බවයි. එය ඉන්පසු සීග්‍රයෙන් ප්‍රසාරණය වන්නට ඇති බවයි. ඔහු 1927 -30 දි සාපේක්ෂතා වාදය උපයෝගී කරගෙන මේ බව ඔප්පු කරන්නට ලිපියක් පල කලා. 

ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්රිද්මන් (1888-1925)

නමුත් ඔහු දැන හෝ නොදැන රුසියානු විද්‍යාඥයකු හා ගණිතඥයෙකු වන ඇලෙක්සැන්ඩර් ෆ්‍රිඩ්මන්  (Alexander Friedmann ) 1922 දී සාපේක්ෂතාවාදය ගණිතමය වශයෙන් ඔප්පු කරමින් විශ්වය ප්‍රසාරණය වන බව ඔප්පු කලා.

මෙය කන වැකුණු සර් ෆ්‍රෙඩ් හොයිල් තරහෙන්  "එහෙනම් ඔහෙලා කියන්නේ මහා ලොකු පිපිරිමකින් (bigbang එකකින්) විශ්වය බිහි වුණා  කියලද? "  කියා අවඥා කලා. ඒ වචනය ඉන්පසු හැමෝම භාවිතා කරන්නට පටන් ගත්තා.

 නමුත් 1930 දී බ්‍රිතාන්‍ය රාජකීය තාරක විද්‍යාඥ සර් ආතර් එඩින්ටන්  , අයින්ස්ටයින් හා ඩි සිටර් විසින් මෙම static හෙවත් එකම විදහට තිබෙන විශ්වයක් නැති බව පිළිගත්තා.

විශ්වය ගතික ලෙස  (dynamic )  ප්‍රසාරණය වන බවත් එක මුලයකින් පටන් ගන්නට ඇති බවත් නිගමනය කෙරුණා.

මේ අලුත් නියමය ඔප්පු වන්නේ කෙසේද යන්නඊළඟ  ලිපියෙන් පැහැදිලි කරන්නට පුළුවන්. 

 -අජිත් ධර්මකීර්ති  (14/10/2014)