ප්‍රාග්ධනය - සුළු හැඳින්වීමක් (අංක 1)

පහුගිය අවුරුද්දේ අග භාගයේදී දැවුරුදු අභ්‍යවකාශ භෞතික විද්‍යාව පිලිබඳ පශ්චාත් උපාධි පාඨමාලාවක් නිම කරන්න පුළුවන් වුණා. අවසාන නිබන්ධනයට ඉදිරිපත් කල මාතෘකාව වුනේ Big Bang NucleoSynthsis හෙවත් විශ්වය ඇතිවුන මුලික මිනිත්තුවේ හා ඉන් පසුව සිදුවුන න්‍යෂ්ටික ක්‍රියාවලිය ගැන. මේ ක්‍රියාවලිය ගැන මගේ අනිත් බ්ලොගයේ දැනට පල කරගෙන යනවා. http://quantumchecks.blogspot.co.uk/

මෙහි එක ක්‍රියාවලියකදී (මුලික) ප්‍රෝටෝනයක් හා න්යුට්‍රෝනයක් ගැටී ඩියුටිරියම් මුලිකනුවක් හා ශක්තිය (ගැමා ) ෆෝටෝන වශයෙන් නිපද වෙනවා. ඩියුටිරියම් හා ඩියුටිරියම් ගැටී හීලියම් හැදෙනවා. හයිඩ්රොජන් හා හීලියම් ගැටී ලිතියම් හැදෙනවා. මේ ක්‍රියාවලියම තාරකා අතුලේදීත් සිදුවෙනවා . හැබැයි හැදෙන්නේ වෙනත් මුල ද්‍රව්‍ය. මට හිතෙනවා මෙතන දයලේක්තිකය නමින් අප හඳුන්වන ක්‍රියාදාමයම සිද්ධ වෙනවා කියල. හෙගෙල් ගේ තර්කනය හැටියට (එහෙම හරියටම හෙගෙල් කියල නැති වුනත් ) අප හඳුන්වන්නේ ප්‍රතිවිරෝධයක් තුලින් මතුවන synthesis එකක් ගැන. "development through the stages of thesis, antithesis, and synthesis in accordance with the laws of dialectical materialism ....any systematic reasoning, exposition, or argument that juxtaposes opposed or contradictory ideas and usually seeks to resolve their conflict
from Merriam-Webster - online dictionary"
The Hegelian dialectical formula: A (thesis) versus B (anti-thesis) equals C (synthesis).

ඉතින් මාක්ස් මේක දයලේක්තික භෞතිකවාදය හැටියට අරගෙන , වහල් යුගයේ වහලා හා වහල් හිමියා අතර ප්‍රතිවිරෝධය තුලින් synthesis එක වන වැඩ වසම් රදළ යුගයත් ප්‍රවේනි දාසයා හා රදළයා අතර ප්‍රතිවිරෝධය තුලින් ධනවාදී සමාජය බිහිවීම මේකට ආදේශ කලා. දියුණුවන ධනවාදය හා මිය යන වැඩ වසම් රදල සමාජය අතරත් ප්‍රති විරෝධයක් ආව. ඒ බැමි වලින් තොර නිදහස් ශ්‍රමයක් ධනවාදී වෙළඳ පොලට අවශ්‍යය කියන කරණය මත. මෙන්න මේ සන්දර්භය මත තමයි කාල් මාක්ස් ගේ ප්‍රාග්ධනය ගැන නැවත හැදෑරීමක් කරන්න ඕනේ කියන එක මට හිතුනේ දැන් මාස කීපයකට කළින්.

මම සෝවියට් දේශයේ ඉගෙන ගනිද්දී මේක සැහෙන ප්‍රමාණයකට ඉගෙන ගත්ත. ඒ කියන්නේ අපට ඉගැන්වුවේ දේශපාලන ආර්ථික විද්‍යාව කියල විෂයක්. අපි ඉංජිනේරු ශිෂ්‍යයෝ නිසා මේක ගොඩක් ගැඹුරට ඉගැන්නුවද කියල සැකයක් තියෙනවා. නමුත් ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමය පිලිබඳ යම් දෙයක් උගන්වල ඊට පස්සේ අපට ඉගැන්වුයේ ප්‍රාග්ධනය කියන දේ හා පසු කාලීන සෝවියට් ආර්ථික ක්‍රමයේ පරිණාමය ගැන. කිසියම් දේශනා වගයකට සහභාගී වෙන කොට මට සැකයක් ආව අපි හරියටම මාක්ස් ප්‍රාග්ධනය පොතේ කිව්ව දේ තේරුම් අර ගෙනද කියල. ඒක තමා අනිත් හේතුව.

තුන්වන හේතුව තම නැවත මාර්ක්ස්වාදී පක්ෂ වල නැගීමක් ඇතිවීම. මේ පක්ෂවල ඉන්න සමහරු පරණ සෝවියට් ක්‍රමය හොඳයි කියල හිතනවා. තව සමහරු අර පොල්පොට් හා සමානව නැවත මුල ඉඳන්ම ගිහින් සමාජවාදී ජීවියෙක් නිර්මාණය කරන්න ඕනේ කියල කියනවා. ඊළඟ අන්තයේ ඉන්න ධනවාදී රටවල් ජිවත් වන අය මාක්ස් ගේ උගැන්වීම් හා කැපිටල් එකේ මුලික සිද්ධාන්ත එවුජින් බෝඑම් බවෙර්ක් ( Eugen von Boehm-Bawerk ) හා ලුද්විග් වොන් මිසස් Ludwig von Mises අයගේ ඕස්ට්‍රියානු ආර්ථික ක්‍රමය පිලිබඳ ඉගැන්වීම් තුලින් බිඳ හෙලා ඇති බව කියනවා.

 මෙහිදී නැවතත් Big Bang NucleoSynthsis එකට යා  යුතුයි. විශ්වයේ ආරම්භය පිලිබඳ standard model කියල දැනට පිලි ගන්න මොඩලය පිලිබඳ ගණිතමය ඔප්පු කිරීම් වලදී හා න්‍යෂ්ටික ක්‍රියාවලිය පිලිබඳ ඔප්පු කිරීම් වලදි අපි උපකල්පන රාශියක් කරනවා. මුලිකම දෙක තම විශ්වය හැම පැත්තෙන්ම හැම දිශාවෙන්ම එක සමානය කියා සැලකීම. "the universe is homogeneous and isotropic on the largest scales." ඊළඟට අපි පිලි ගන්නවා විශ්වයේ මුලික සිද්ධාන්තය අදාලය කියල. "we assume that the cosmological principle holds". ඊට පස්සේ අයින්ස්ටයින් ගේ සාපේක්ෂතාවාදය හා ෆ්රිද්මන් ගේ (Friedman) සමීකරණ හරහා විශ්වයේ ඇති වීම පිලිබඳ මොඩලය හදා ගන්නවා . මෙහිදී අපට මුලද්‍රව්‍ය ඇති වීම පිලිබඳ සමීකරණ ගොඩ නගා ගෙන පරික්ෂනමය වශයෙන් ඒවා ඔප්පු කරන්නත් පුළුවන් වෙනවා . නමුත් කවුරුත් කියන්නේ නැහැ අර කලින් කල උප කල්පන වැරදි නිසා පස්සේ ආපු ප්‍රමෙයන් වැරදි කියල. ඇත්තටම ඒවා එක දුර පරාසයක් තුල විතරයි නිවැරදි වෙන්නේ. මාක්ස් ප්‍රාග්ධනය ලියද්දි උපකල්පන කීපයක් කරනවා. Eugen von Boehm-Bawerk කියන රදල ආර්ථික විශේසඥයා ඔහුගේ උපකල්පන වැරදි නිසා ප්‍රමේය වැරදිය කියා තමන්ගේ සමීකරණ වගයක් ඉදිරිපත් කරනවා. මේක ගැන පසුවට සාකච්චා කරන්නත් බල පොරොත්තු වෙනවා. මට මුලින්ම අවශ්‍ය වන්නේ මාක්ස් මොකද්ද කිව්වේ කියල සැකෙවින් දන්නා භාෂාවෙන් ලියල සංවාදයක් ඇති කර ගන්න. ඉන් පස්සේ අර අනිත් තර්ක හරිද වැරදිද කියල නිගමනය කල හැකියි. මතු සම්බන්ධයි.

 Figure Ref: http://www.einstein-online.info/spotlights/BBN