ස්ටාර්ක් කියල කියන්නේ වින්ටර්ෆෙල් පාලනය කරපු කට්ටිය. එයාලට කලින් ඒ වගේ ඒකාධිපති ලේකම් ලා සෙට් එකක්ම හිටිය. අවුරුදු හැත්තෑවක් විතර. ඊට පස්සේ වෙස්ටෙරෝස් වලින් ගේම දීල හවුස් ඔෆ් ස්ටාක් එක කඩන් වැටුන. දැන් දශක දෙකක්ම ඉන්න එක්කෙනා අකුරු තුනේ සංවිධානෙන් ආපු කෙනෙක්.
පළමු කොටස කියවන්න මේ යොමුවට යන්න:කටු ඔටුන්නට සටන් වැද - අංක එක
පිරිගොෂින්යා හිටපු ගමන් කාට හරි කෑ ගහන බව කියල වින්ටර්ෆෙල් වල කවුරුත් දන්නව. පූ-ස්ටාක්- ටින් ටත් බැන වැදුන එක පාරක්. ඒ මිනිහ හිරේ හිටිය නිසා කියලා සමහරු කියනවා. කොහොමහරි හැමෝටම පෙනුනේ මිනිහ රතු ලයින් එක පැන්න කියල මොක්බා වලට තමන්ගේ කුලී හමුදාවේ විස්සක් විතර අරන් යන්න ගිය වෙලේ. ගොඩක් විශ්ලේෂකයෝත් ඒකම කීව. ඒත් මගේ බ්ලොග් එකට ලැබුණු විශේෂ ආරංචිය තමයි මිනිහ නාඩගමක් නටනවා කියල. ඒක මම ෆේස්බුක් එකේ ලිවම සමහර අය එය විශ්වාස කළේ නැහැ. දැන් අලුතින් ලැබෙන ආරංචි අනුව ඒක ඇත්ත බව පෙනුනනේ. වෙස්ටරොස් වල මාධ්‍ය තමා ඉල්ලන් කෑවේ . ඒ ගොල්ලෝ ලැජ්ජාව යන්න තව තව විශ්ලේෂණ ලියනවා.
දැන් මොකද වෙන්නේ කියලා ලියන්න කලින් ස්විට්සර්ලන්තේ ගැන කියන්න හිතුන. මොකද ස්විට්සර්ලන්තේ පැත්තෙන් දර්ශනවාදී ප්‍රහාරයක් ඇවිල්ල තිබ්බ පූ-ස්ටාර්ක්ටි-න් ටයි වින්ටර්-රුස්-ෆෙල් වලටයි. මාෆියා රටක්ය, ඒකාධිපතියෙක්, සල්ලි මංකොල්ල කාපු එවුන්ය වගේ කතා. ඔක්කොම ඇත්ත. සල්ලි හම්බ කරන්න දුන්නේ රටේ ධනපතියන්ට. තමන්ට පක්ෂ අයට. උන් ඒවා පිටරට හංගන කොට ආපහු තමන්ගේ රටට සල්ලි ඇදල මිනිහ රජ වුනා. ඒකත් ඇත්ත. නමුත් මෑන් පෙන්ෂන් දෙන්න ගත්ත. රස්සා දෙන්න ගත්ත. නැත්නම් ඉතින් මිනිස්සු කැරලි ගහයි නේ. රටත් දියුණු වුනා. මේක ලියන මම 2016 දී ගිහින් ඇත්තට දැක්ක දියුණු වෙලා තියෙන තරම. එසේම සල්ලි ඔක්කොම තමන්ගේ රටේ හම්බ කරපුව. තමන්ගේ තෙල්, තමන්ගේ ගෑස් . තමන්ගේ දියමන්ති. මයි කාර් මයි පෙට්රෝල්.
නමුත් ස්විට්සාර්ලන්තේ බලමු. පිට රටවල මිනිස්සුන්ගේ ලේ , කඳුළු , දහදිය වලින් උපදවපු සල්ලි නැත්නම් ස්වීට්ර්සර්ලන්තේ එවුන් අර හයිඩි කියන පුංචි දැරිවි ගැන තියන කතා පොතේ වගේ පාන් ගෙඩියක් පුච්චලා, චීස් කෑල්ලක් කාලා, බැටළු කිරි බීල පිදුරු උඩ බුදියන්නේ.
මුන් කළේ මොකක්ද? අපේ රටට ඔයාලගේ සල්ලි ගෙනල්ල දාන්න අපි මුකුත් අහන්නේ නැහැ. අපි හොයන්නේ නැහැ කියල කීව. කාටද කීවේ. ලෝකෙම ඉන්න හොර සල්ලි කාරයන්ට, ඒකාධිපතියන්ට, දූෂිත ජනාධිපති ලට, ඇමතිවරුන්ට. ලංකාව කියන රටේ ඇතැම් මැති ඇමතිවරුන්ගේ සල්ලි පවා තිබෙනවා මුන්ගේ බැංකු වල. මොන ඒකාධිපතියන්ගේ සල්ලි ද තියෙන්නේ මුන්ගේ ස්විස් බැංකු වල කියල බලන්න මෙතන - ලිස්ට් එක දිගයි.
පිලිපිනේ මාකෝස් , හයිටියේ බේබි ඩොක්, කොන්ගෝ වල මොබුටුවා, නයිජීරියාවේ සනි අබචා , ඊජිප්තුවේ මුබාරක්, වෙස්ටරෝස් වල හිටපු යනුකොවිච් ඔන්න ඔය වගේ උන්ගේ. ලොකු ලිස්ට් එකක්. එතකොට ස්විස් ඉන්න ඉතාලි කට්ටිය හරහා මිලාන් පැත්තේ කැලබ්‍රියන් වගේ මාෆියා සංවිධාන වල සල්ලි නතර වුනෙත් ස්විස් බැංකු වල.
ඊට අමතරව නාසීන් යුදෙව්වෝ හඹා යනකොට ස්විස් වලට ආපු යුදෙව් සරණාගතයන්ට එන්න දුන්නේ නැහැ හතලිස් එකේදී, අපේ බෝට්ටුව පිරිලා කීව. හැබැයි සල්ලි තියෙන යුදෙව් මිලියනපතින් ටික දෙනෙක් ගත්ත. දෙමළ සහ තවත් සරණාගතයන්ට පහුෆිය කාලේ හෙම එන්න ඉඩ දුන් නිසා, කැන්ටන් ක්‍රමය නිසා ලෝකෙට හොඳ මූණ පෙන්වාගෙන ඉන්නව. හැබැයි ඒකෙන් අර ලේ සල්ලි වල, කුණු වෙච්චි බැංකු බිස්නස් එක මැකෙන්නේ නැහැ, ඒ නිසා ස්විට්සර්ලන්තේ ඉඳන් වින්ටර්ෆෙල් නායකයා ගේ සල්ලි හා මාෆියා පාලනය ගැන විවේචනය කිරීම වීදුරු ගේක ඉඳන් ගල් ගහනව වගේ වැඩක් තමයි.
රයිට් දැන් ප්රිගොෂින් කාරයාගේ ගේම. ඔය නාඩගම යන අස්සේ එයාගේ හමුදාවේ බොහෝ පිරිසක් සහ අවි ආයුධ සුදු රුසියාව (බේලෝ කියන්නේ රුස් බාසාවෙන් සුදු කියන එක ) පැත්තට මාරු කළා. නැට්ටෝ සංවිධානයේ ලොක්කන්ට සැටලයිට් වලින් ඒවා පෙනෙන්න ඇති. නමුත් එයාල නිහඬයි. මේ යුද්ධෙදි පරණ ආයුධ ටික නියමට ටෙස්ට් වෙන එකේ සහ මිලිටරි කොම්ප්ලෙක්ස් එකේ නිෂ්පාදන නියමෙට නැගල යන එකේ ඕව මොකට කියනවද කියල හිතන්න ඇති. දැන් මේ යුධ පෙරමුණ කිලෝ මීටර දාහකටත් වඩා දිගයි. පටන් ගත්තේ කුරුමියා ප්‍රාන්තයේ පැත්තෙන් නේ. මැප් එකේ අනිත් පැත්තට යන්න. චෙර්නිසොව් පැත්තට උඩහට. ඒ පැත්තෙන් ආයිත් සටන් පටන් ගත්තොත් බහ්මුට් වගේ මොකද වෙන්නේ.
වෙස්ටරෝස් හමුදා අලුත් ආයුධ සහ ටැංකි එක්ක සඵරෝෂියා විදුලි බලාගාරය පැත්තෙන් කිලෝ මීටර දෙක තුනක් ඇතුලට ගිහින්. එතකොට ඉන් දකුණට වෙන්න තව තැන් දෙකකින් ඇතුලට ගිහින් තියෙන්නේ. ක්‍රම්ටෝව්ස්ක්ඒ වගේ පැති වල. සමහර පැතිවල වින්ටෆෙල් හමුදා ඕන කමින් ඇතුලට පසු බැහැල ගිහින් කියලත් කියනව. තව ඇතුළට යන්න ඉඩ තියනවා. වෙස්ටරෝස් හමුදාව ත්‍රිකෝණයක් වගේ තමා ඉදිරියට යැවෙන්නේ.
හරි දැන් එතකොට වින්ටර්-රුස්-ෆෙල් හමුදා ප්රිගොෂින් කාරයා ගේ වැගන් - ආර් හමුදාව එක්ක උඩහින් පෙරමුණක් ඇරියොත්, පහලින් පෙරමුණේ කෙලවරින් ඉදිරි වළල්ල කඩාගෙන තවත් ආක්‍රමණයක් පටන් ගතහොත් මොකද වෙන්නේ.
පින්සර් මුව්මන්ට් කියන එක අහල තියෙනවද? ඒ කියන්නේ හමුදාවකට ඉස්සරහට යන්න දීල දෙපැත්තෙන් පහර දීල ඒ හමුදාව වට කිරීමට. සුන් ට්සු තමන්ගේ "ආර්ට් ඔෆ් වෝ " පොතේ මේ ගැන කියල තියනව. හැබැයි අර දෙපැත්තෙන් ගහල වට කරන්න කලින් ඉදිරියට යන ප්‍රති විරුද්ධ හමුදාවට දිනන්න පුළුවන් කියන සැකය පහල කරනවා.
නමුත් ඉතිහාසයේ සටහන් වී ඇති යුද්ධ ගත්තොත්, විකිපෙඩිය එකේ බලන්න මේවා. මැරතන් සඳහා වන යුද්ධයේදී ඇතිනියන් ජෙනරල් මිල්ටීයදෙස් මේ ක්‍රමය භාවිතා කරල දිනලා තියනව පර්සියන් වරුන්ට විරුද්ධව. එතකොට වඩා ප්‍රසිද්ධ යුද්ධයක් වන හැනිබල් ගේ හමුදා සහ රෝමන් හමුදා අතර කැනේ වල ක්‍රිස්තු පූර්ව 216 වුන සටනත් ඒ වගේ. ඒකෙදි රෝමන් ජෙනරල් පවුලස් ගේ හමුදා වලට දෙපැත්තෙන් සහ පිටුපසින් පහර දීලා සමූල ඝාතනය කළා. මේක ජෙන්ගිස් ඛාන් පවා භාවිතා කල යුධ උපක්‍රමයක්. ඉතාමත් මෑත ඉතිහාසයේ හිට්ලර් ගේ නාසි හමුදා කීව් නගරය එක්දාස් නවසිය හතලිස් එකේදී අල්ල ගත්තේ ඔය විධිහටලු.
කොහොමත් වෙස්ටෙරොස් හමුදාව නැට්ටෝ ආයුධ සහ ටැංකි භාවිතා කරමින් ඉදිරියට යන බවක් පෙනෙනවා, නමුත් වින්ටර්ෆෙල් හමුදා කලබල වෙලා නැහැ. ඒක නිසාත් ලැබෙන ප්‍රවෘත්ති අනුවත් මෙවැනි පින්සර් ප්‍රහාරයක් දීමට සැරසෙන බවයි පෙන්නේ.
යුධ ප්‍රචාර පැත්තේ වෙස්ටරෝස් පැත්ත ඇත්තටම දිනුම්. හැමවෙලේම වින්ටර්ෆෙල් ගහන ඒවලින් ළමයි තුවාල වෙන සහ මැරෙන ඒවා පළවෙනවා ලේඛිකාවෝ මැරෙනවා. ඉතින් වින්ටර්ෆෙල් දැන් වචනයේ පරිසමාප්ත අර්ථයෙන්ම දරුණු සතුරෝ. ඇත්තට ම යුද්ධයක් කියන්නේ දරුණුයි තමා. නමුත් අනිත් පැත්තේ අයත් ඒ වගේම මැරෙනවා. ලේඛකයෙක් මැරුණා බෝම්බයක් ගහල. වෙස්ටරොස්වේ පත්තර කීවේ දරුණු බොරු ලියන්නෙක් කියල ඒ මැරුනේ. ඒ කියන්නේ මැරුවට කමක් නැහැ වගේ අදහසක් දෙන්නේ. ඒ වගේම ඒ පැත්තේ ළමයි මැරුණා පහුගිය වසර නවය තුලම. වැඩි ප්‍රචාරයක් ලැබුනේ නැහැ. ලංකාවේ යුද්ධෙදි සියදිවි නසා ගන්න බෝම්බ වලින් මැරුණු අය ගැන දකුණ දැනගත්තට උතුරේ ගම් පිටින් බෝම්බ දැමීම නිසා මැරෙන ඒවා ගැන දැන ගත්තේ නැහැ. උතුරේ තත්වෙත් ඒ වගේමයි වුනේ . යුද්ධයකදී සත්‍යය හුඟක් වෙලාවට කැශුවල්ටි එකක් කියල කියනවනේ.
ඉතින් මගේ අදහස තමා ඔය. ලැබුණු දත්ත මත පදනම්ව කරන ලද නිගමනයක්. අර මම කලින් කිවා වගේ නැට්ටෝ වල දක්ෂ ජෙනරල් ල වුනත් ඕක දන්නවා ඇති. ඔවුන්ටම ආවේණික හේතුවකට නිහඬව ඉන්නව කියලයි හිතෙන්නේ.
අවසානයට මට ලැබුන ස්ක්‍රීන් ෂොට් එකක්. මේ වින්ටර්ෆෙල් වලට විරුද්ධව යන සම්බාධක ගැන. ඕගොල්ලෝ හිනා වෙන්න එපා.
~~~~~~~~~~~~~~~~
මේක මම කියවපු එකක් පූ-ස්ටාක් -ටින් ගේ කතාවක. පූ ස්ටාක් ඒ දවස් වල වෙස්ටෙරොස් ඔක්කොමලගේ සුරතලා නේ. ගෑස් අඩුවෙන් දෙනවා, තෙල් දෙනවා, යෙල්ට්සි අන්කල් වගේම බටහිර කම්පැනි වලට වැඩ කරන්න, ලාභය උපයන්න දෙනවා. මට මතකයි රැජින එක්කත් අස්ස කරත්තේ ගියා මලිගවාට. ඔය කාලේ තමා මේ සාකච්චාව ගියේ. එතකොට ඔය ඒකාධිපති ක්ලේප්ටෝක්‍රසිය ගැන කතා නැහැ.
පූටින් යුරෝපා සංගමේ ට එන්න ඇහුවම තුර්කියට පස්සේ එන්න කිවලු. තුර්කිය ඉතින් මේ කපේට එන්නේ නැහැ කියන එක දන්නා නිසා තමන්ටත් එන්න බැහැ කියන එක පූ-ස්ටාක්-ටින් තේරුම් ගත්තලු.
ඉතින් ක්ලින්ට ගෙන් ඇහුවම අපට නැට්ටෝ එකට එන්න බැරිද කියල? ක්ලින්ට කින්ඩියට හිනා වෙලා කීවාලු ඔයා ඇප්ලිකේෂන් එකක් දාන්න , 2055 විතර හරියයි කියල. පූට කියල තියනව, "අපි තමයි වෝර්සෝ බ්ලොක් එකේ හෙඩ් වෙලා හිටියේ. මෙච්චර අච්චර ආයුධ තියෙනවා න්‍යෂ්ටික ආයුධ එක්ක. අපට සමාන පාට්නර් කෙනෙක් හැටියට ඉන්වයිට් එකක් දීපන් . අප එන්නම්. ලෝකේ වඩා සාමකාමී එකක් කරමු වගේ බයිලා එකක්". එතකොට ක්ලින්ට කියල තියෙනවා. "අපට එතකොට හතුර වෙන්නේ චීනේ විතරයි නේ. කිමාව (උතුරු කොරියාව) කවුරුත් ගණන් ගන්නේ නැහැ. අපේ සපොර්ටස් ලා ඒකට කැමති වෙන එකක් නැහැ කියල ". ඩිමොක්‍රටික් පක්ෂේ සපොර්ටස් ල කියන්නේ ඉතින් මිලිටරි කොම්ප්ලේක්ස් එක හැන්ඩ්ල් කරන ලොකු කම්පැනි සහ ඒවායේ අයිතිකාරයෝ නේ. දැන් බයිඩ ට වෙලා තියෙන්නේ. ඉතින් ඒක වුනේ නැහැ.
රෙස්ට් ඉස් හිස්ටරි.
(මෙය ලියා ඇත්තේ යුධ වදින ආක්‍රමණිකයා හෝ ප්‍රතිප්‍රහාර දෙන්නා අතර යුද්ධය සාධාරණිකරණය කිරීමට නොවන බව කරුණාවෙන් සලකන්න -සිද්ධීන් වෙත හෙලන විමර්ශනාත්මක බැල්මක් පමණි)
