නව කොරෝනා වයිරසය ගැන චීනය අවංකද?

සාමාන්‍ය වෛරසයකට මෙසේ කරනවාද 

කොරෝනා වෛරසය  ගැන දැන්  හැමෝම කතා කරති. කොරෝනා වෛරසය  යනු නව වෛරසයක් නොවේ.  එය තිබූ, තිබෙන එකකි. එමගින් හැදෙන්නේ සාමාන්‍ය  සෙම් ප්‍රතිශ්‍යාවකි. ප්‍රශ්නය ඇතිවී තිබෙන්නේ MUTATION (ජාන විකෘතියක්, විපර්යාසයක්) හෝ වෛරසයේ බෙදීමකින් ඇතිවූ නව strain එකක් හෙවත් නව ප්‍රභේදයක් නිසාය. මේ නව වෛරස් ප්‍රභේදය  හඳුන්වන්නේ 2019-nCov යනුවෙනි. අද 2020/02/11  ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මෙම  නව කොරෝනා වෛරසයට නිල නාමය හඳුන්වා දෙන ලදී. ඒ  Covid-19 යන්නය.

දැනට මෙම නව කොරෝනා වෛරසයෙන් මිය ගිය ප්‍රමාණය 900 කට වැඩිය. ඒ කියන්නේ රෝහල් වල මියගිය වාර්තාගත දත්ත ප්‍රමාණයයි. ඊයේ දවසේ (09/10/2020) පමණක් චීනයේ මරණ 97 කි. වාර්තාගත නොවූ ප්‍රමාණය කීයක් දැයි කිසිවෙක් නොදනී. චීනය කියන්නේද නැත. කෙසේ වුවද ලෝකයට රෝගය යාම වැළැක්වීමට මහජන චීනය දැඩි වෙහෙසක් දරමින් සිටි. එය පැසසිය යුතු තත්වයකි. මිලියන් පනහකට වැඩි ජනගහනයක් වෙසෙන වුහාන්  ප්‍රාන්තය සම්පුර්ණයෙන්ම වෙන් කර තිබේ. ලෝකයේ සෞඛ්‍යය වෙනුවෙන් තම ප්‍රාන්තයක්ම බිල්ලට දීමට චීනය සැරසෙමින් සිටි. එක්  රෝහලක්  නිර්මාණය කර ඇති අතර තව රෝහල් නිමවේ. මේ නව වෛරසය සිඝ්‍රයෙන්  පැතිරී යාම එයට හේතුවයි.

මිනිසුන්ට වැළඳෙන මේ  කොරෝනා වෛරස  මුලින්ම හඳුනා ගන්නේ 1960 දීය. මේ සාමාන්‍ය සෙම් ප්‍රතිශ්‍යා දෙක OC43 සහ  229E ලෙස හැඳින්වේ.  මතුපිට ඔටුන්නක් වැනි නිසා ලතින් වචනයක් වන කොරෝනා (ඔටුන්න) නම ලැබී ඇත.  සාමාන්‍යයෙන් වැඩිපුර පැතිරෙන්නේ ශීත සෘතුවේ දීය.

සාමාන්‍ය කොරෝනා වයිරස යනු මේවාය. 229E (alpha coronavirus) - ඇල්ෆා,NL63 (alpha coronavirus) OC43 (beta coronavirus) - බේටා ,HKU1 (beta coronavirus)

මේ කොරෝනා වෛරස වලින් සෑදෙන    සාමාන්‍ය සෙම් ප්‍රතිශ්‍යාව  ඉඟුරු කොත්තමල්ලි පානය කර ඇඳකට වී විවේක ගෙන  දින කිහිපයකින් සුව අතට හැරෙනු ඇත. ශ්‍රී ලංකාවේ  නම් එවැනි ඕනෑම ලෙඩකට  ප්‍රතිජීවක ඖෂධ හිතේ හැටියට නිර්දේශ වන බව මගේ අත්දැකීමෙන් දනිමි. එංගලන්තයේ ප්‍රති ජීවක දෙන්නේ  අසීරුම තත්වයක් යටතේ පමණක් හෙයින් හෙයින් අවශ්‍යනම් පැනඩෝල් තිබෙන ලෙම්සිප් පැකට් කිහිපයක් ගෙන හිසේ රදයද එමගින් සමනය කරගෙන  විවේක ගත හැකිය. ලෙඩය සනීප වන්නේ විවේකයෙන් සිට කුකුළු මස් සුප් එකක් වැන්නක්,  එළවලු හා පලතුරු ආහාරයට ගෙන ප්‍රති ශක්තිය වැඩි කර ගැනීමෙනි.

දැන් මට ඇති  ප්‍රශ්න මෙන්න මේවාය.

ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය සහ ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය විසින්   2017 දී වුහාන් වල චීනය විසින් ගොඩ නගන  ජීවරසායන  විද්‍යාගරය නවත්වන ලෙසත් එය වෙනත් ස්ථානයක ගොඩ නගන ලෙසටත් ඉල්ලා සිටිති. ඔවුන් හේතු වශයෙන් දක්වන්නේ වුහාන් නගරය ජනාකීර්ණ වැඩිය යන හේතුවෙනි. හදිසි බැක්ටීරියා හෝ  වයිරස් කාන්දුවක් සිදුවුව හොත් තත්වය පාලනය කර ගැනීම අසීරු විය හැකි බැවිනි.  චීන විද්‍යා ඇකඩමිය පිළිතුරු දෙන්නේ ඔවුන් ගොඩ නගන විද්‍යාගාරය  BSL-4 තත්වයේ එකක් බවයි. ඒ කියන්නේ ආරක්‍ෂිත බැවින් ඉතා ඉහල ප්‍රමිතියක්  නිසා ප්‍රශ්නයක් ඇති නොවන්නේය යන්නයි. එසේම එවැනිම  ලැබ් දෙකක්   තායිවාන් වලද තිබෙන බව ඔවුහු පෙන්වා දුන්හ..   
 මෙම ජීවවිද්‍යා පර්යේෂණාගාරයේ  සාර්ස්  (SARS) නමැති  වෛරසය හා  MERS නමැති   වෛරසය ගැනද සෙවීමට චීන විද්‍යාඥයන් බලාපොරොත්තු වෙන නිසා ඒවා ගබඩා කර තැබිය යුතුය.   මේ වෛරස  "මැද  පෙරදිග ශ්වසන සින්ඩ්‍රෝම (ලක්ෂණය) "Middle East Respiratory Syndrome (MERS), "සහ ඉතා තද ශ්වසන අපහසුතා  සින්ද්‍රොමය severe acute respiratory syndrome (SARS-CoV)" යන වේගයෙන් පැතිරිය හැකි තරමක් භයානක වෛරස් දෙකකි. 

දැන් මේ එක්සත් ජනපදයේ ඉල්ලීමට හේතුවූ ලිපිය  හොයා ගැනීමට හැකි වන්නේ මෙතනය.  නේචර් (Nature ) සඟරාව යනු ලොව  සුපතල , වැදගත් විද්‍යාත්මක  ලිපි පල කරන සඟරාවකි. මේ ලිපියේ  ඔවුන් මේ නොබෝදා සඳහනක් ඇතුලත් කර තිබේ. ඒ චීනය විසින් හැදූ මේ විද්‍යාගාරය හා නව කොරෝනා වෛරසය අතර සම්බන්ධයක් නැත යනුවෙනි. නේචර් නමැති වැදගත් සඟරාව කියන නිසා මට එය පිලි ගැනීමට අකැමැත්තක්  නැත. මම ඒ සඟරාවේ පාඨකයෙක් නිසා ඔවුන් පල කරන ලිපි සොයා බලා  පල කරන බව දනිමි. එසේම එවැනි සඟරාවක් කවුරුත් කියු පලියට තම ලිපි ඉවත් කර ගන්නේද නැත. නමුත් අර සඳහන ඇතුලත් කරන ලද්දේ බොහෝ කටකතා වලට එය පාදක වන බව පවසමිනි.

 නමුත් ප්‍රශ්නය එය නොවේ.  ඒ හා සම්බන්ධ අනිකුත් මූලාශ්‍ර ගූගල් සෙවුම් යන්ත්‍රයෙන් ඉවත් වීමය. (හෝ කිරීමය) . මම සති  දෙක තුකට ප්‍රථම  ලෝක සෞඛ්‍ය  සංවිධානය (WHO) චීනයට කරන අනතුරු ඇඟවීම කියවූයෙමි. නමුත් දැන් එය සොයා ගැනීමට නොහැකිය. අන්තර්ජාලයෙන් ඉවත් කර ඇත.  ඇමෙරිකානු එක්සත් ජනපද  රජයේ නිවේදනයද සොයා ගත නොහැකිය.  ඒවා ගූගල් සහ අනිකුත් සර්ච් එන්ජින් වලින් ඉවත් කර තිබෙන්නේ ඇයි ? 

දැන් මේ නව කොරෝනා වෛරසය  2019 දී පැතිරෙන්නට  පටන් ගත්තේ  ඔය කියන විද්‍යාගාරය පැත්තේම තිබෙන  සතුන් කෑම සඳහා විකුණන පොළකින් බව කියවේ.

දැන් මගේ දෙවෙනි ප්‍රශ්නයට එමි.   ඒ මේ වෛරසය සත්තුන්ගෙන් බෝවෙන බවට ඇති අදහසයි.  ඒ කතාවේ තරමක් සත්‍යයක් නැත්තේ නොවේ. බල්ලන්ට හා පූසන්ට පවා සෙම් ප්‍රතිශ්‍යාව වැළඳේ. එසේම කොරෝනා වෛරස් වර්ග සතුන් තුල තිබී හමුවූ අවස්ථා සුලභය. එහි විවාදයක් නැත. සාර්ස් වෛරසය සිවෙට්  cat නමැති උගුඩුවන් (හෝ උරුලෑවා )  ගෙන් බෝවන බව පැවසූ  චීන විද්‍යා ඇකඩමිය එම සතුන් වුහන් ප්‍රදේශයේ මාකට් වලින් ඉවත් කිරීමට නියෝග කරන ලදී.  මේ සොයාගැනීම ලෝක සෞඛ්‍ය  සංවිධානය අනුමත කරන ලදී. ඉන්පසු  සාර්ස් වෛරසය බෝවීම නතර වුනු බවට චීනය කියයි. මේ විස්තර ගුගල් සෙවුම් යන්ත්‍රය හරහා සොයා ගත හැකිය.

නමුත් සමාජ ජාලා වල හදිසියේ  චීන්නු වවුල් සුප් බොන අන්දම , සර්පයන් , මි පැටවුන් කන අන්දම පෙන්වන පින්තූර , වීඩියෝ සංසරණය වීමට පටන් ගැනුණේය. සමහර ඒවා චීනුන් විසින්ම පටිගත කරණ ලද ඒවාය. එනිසා මේවායේ මූලය චීනය යයි සැලකිය හැකිය. එනිසා මේ නව වෛරස බෝවන්නේ සතුන්ගෙන්ය යන මතය පැතිරුණි. නමුත් කවුරුන් හෝ ඒ බව සොයාගෙන තිබේද? පිළිතුර නැත යන්නය.

අනිත් කාරණය නම් චීනුන් යන ශත වර්ෂ ගණනාවක  සිට  මේ සත්වමාංශ  ආහාරයට ගන්නා ජාතියක් වීමයි. අනික චීනය පමණක් නොව එම ප්‍රදේශයේ අනිත් රටවල කාම්බෝජය, වියට්නාමය, තායිලන්තය සහ  සමහර  පිලිපීන ජාතිකයන් පවා මේ සතුන් ආහාර කොට ගනිති. ඔවුනට මේ ලෙඩය බෝවූ වගක් තවම වාර්තා වී නොමැත.   මෙවැනි ලෙඩක් පැතිරෙනවා නම්  අර හොලිවුඩ් චිත්‍රපටයේ (contagion) පෙන්වූ ලෙසට  අත නොසේදූ කෝකියකු ගෙන්  මිස කෑම ආහාරයට ගන්නා  මිනිසුන් ගෙන් පැතිරීමේ සම්භාවතව අඩුය. ඔය සර්ප කෑම හා  වවුල් කෑම කාම්බෝජයේ ද තිබෙනවා මම දුටුවෙමි. සත්වයන්ගෙන් බෝවෙනවා යයි  චීන විද්‍යාඥයන්  පැවසුවද 
එය තවම අනුමත කළ සොයා ගැනීමක් නොවේ. මේ ලිපියේ  පීටර් දසුක් නමැති විද්‍යාඥයා ඒ අදහස පල කරන්නේ මෙසේය. ඔහු පවසන්නේ සාර්ස් වෛරසය වවුලන් තුල තිබෙන බවත් නව කොරෝනා වෛරසයද එම ගොනුවේම (cluster) එකක් බවත්ය. නමුත් මෙය තවම පර්යේෂණාත්මක ලෙස ඔප්පු කර ඇතිද? 

නමුත්  මම  බයලොජිකල් වෙපොන් (ජිව අවි) තියරිය පිළිගන්නේ නැත . එංගලන්තයේ පෝර්ටන් ඩවුන් නගරයේ මෙවැනි හමුදා ජිව විද්‍යා අවි පිළිබඳ පර්යේෂණාගාරයක්  තිබේ. සැලිස්බරි සිද්ධියේ  රුසියානු විකිරණ අවි භාවිතය හෙළිදරව් කළ ස්ථානය මෙයයි.  රුසියාවේ ද මෙවැනි ජිව විද්‍යා අවි පිලිබඳ පර්යේෂණාගාර ඇති මුත් ඒවා තිබෙන්නේ  මිනිසුන් ගැවසෙන ජිවත් වන පැති වල නොවේ.    කොමියුනිස්ට් පක්ෂය විසින් පාලනය කරණ චීනයේ ද එය එසේ යයි  සිතමි. 

මේ  මූලාශ්‍ර ලිපියේ මෙසේ දැක්වේ. (මම කරන්නේ අනුවර්තනයකි)

සාමාන්‍ය කොරෝනා වයිරස වල රෝග ලක්ෂණ මේවාය.
කිවිසුම් යාම, නහයෙන් සෙම් සොටු වහනය, වෙහෙස, කැස්ස , උණ , උගුරේ වේදනාව , ඇදුම

වැළැක්වීම සඳහා කල යුත්තේ මේවාය.

වතුර හැකි පමණ බිම , දුම් පානය නොකිරීම, විවේක ගැනීම , එකම දෙය නැවත නැවතත් කළ වෙහෙසට පත් වීමෙන් වැළකීම , උණ වැළැක්වීමට අයිබෝප්රෝෆෙන් අසේටමිනොෆෙන් වැනි වේදනා  නාශක ඖෂධ ගැනීම

නව කොරෝනා වයිරසයේ රෝග ලක්ෂණ හැටියට දැක්වෙන්නේ උණ , හුස්ම ගැනීමේ අපහසුව හා කැස්සය. දැනට මේ සඳහා වැක්සින් එකක්  නැත. නමුත් වැළඳුනු මුල් කාලයේදී සනීප කල හැකිය. ඔබේ වෛද්‍යවරුන් කෙරෙහි විශ්වාසය තබන්න. යායුතු එකම තැන වෛද්‍යවරයා හා රෝහලය. පිරිත් කිව්වාට කමක් නැත. එයින් කාටවත් හානියක් වන්නේ නැති අතර හිතට සුවයක් දැනෙනු ඇත. සමහර විට විවේකයට නිදාගෙන පිරිත් ඇසීම හොඳය.


අද ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානය මෙම  නව කොරෝනා වෛරසයට නිල නාමය හඳුන්වා දෙන ලදී. ඒ  Covid-19 යන්නය.

මූලාශ්‍ර :

What to know about coronaviruses

Where Coronaviruses Come From

Inside the Chinese lab poised to study world's most dangerous pathogens

The Wuhan Virus Is Not a Lab-Made Bioweapon

Uncanny similarity of unique inserts in the 2019-nCoV spike protein to HIV-1 gp120 and Gag

China investing heavily in AI to boost pharma sector, says analyst

China’s pharmaceuticals industry is growing up

WHO sees more evidence of civet role in SARS