ජෙහාන් ලෙනින්

ලෙනින් දුම්රියෙන් පෙත්රෝග්‍රාඩ් වලට පැමිණ , ස්ටාලින් මුල් පින්තුරයේ හිටියේ නැත. මෙය ව්‍යාජ එකකි 

පසු ගිය ලිපියක කුඹියො ගැන  කරන ලද සංවාදයක වාමාංශික පක්ෂ ශාක්‍යා හෝල්ඩින්ග් එකේ දුන්න ගේම වගේ දේ සැබෑවට කරන්නේ නැහැ කියල මතයක් ඉදිරිපත් වුනාලු. ඒකට මම දුන්  පිළිතුරත් එතනම තියනවා.

වාමාංශික පක්ෂ විතරක් නෙමේ  සාමාන්‍යයෙන් නූල් අදින්නේ. එක කොම්පැනියක් තමන්ට තරඟයක් දෙන තවත් කොම්පැනියක් තියනවා නම් ඒවාට දෙන ගේම්  ඔයිට වඩා දරුණුයි සමහර විටක. කර්මාන්ත රහස් සොරකම් කිරීම (industrial espionage), අකර්මණ්‍ය  කිරීම් ආදිය බොහෝ විට හැටේ දශකයේ පටන්ම සිදු වුන දේවල්.

මේ කියන්න යන්නේ ලෝක ඉතිහාසය වෙනස් කරපු තවත් ගේමක් ගැන. ජර්මනිය පළමු ලෝක යුද්ධ සමයේ තමන්ගේ රට බේරා ගැනීමට ට ජෙහාන් කෙනෙකුගෙන් උදව් ගත් සැටි. ජර්මන් කයිසර් විල්හෙල්ම් II ගේ ජර්මනිය යුද්ධයෙන්  හොඳටම බැට කාල හිටියේ 1917 වන විට නමුත් පැරදිලා නැහැ. රුසියාව, බ්‍රිතාන්‍යය සහ ප්‍රංශය යුද්ධය අමාරුවෙන් ඇදගෙන යනවා. නමුත් රුසියාව වත් බ්‍රිතාන්‍යය වත් සම්පුර්ණයෙන් වැටිලා හිටියෙත්  නැහැ. ජර්මනිය යුද්ධයට ආවේ ඔස්ට්‍රෝ හංගේරියානු අධිරාජ්‍යයේ සහයට.

ඉතා ප්‍රසිද්ධ වෙස්ටර්න් ෆ්‍රන්ට් හෙවත් බටහිර පෙරමුණේ තමා ප්‍රධාන යුධ ක්‍රියා සිදුවුනේ.  "බටහිර පෙරමුණේ හැම දෙයක්ම නිසලයි" All Quiet on the Western Front කියන ප්‍රසිද්ධ නවකතාව අහල ඇති හුඟක්  අය. එනමින් චිත්‍රපටයකුත් හැදුනා. යුද්ධයේ දරුණු කම සහ යුද්ධයක ජයග්‍රාහකයෙක් නැත යන්න තමා තේමාව.

බටහිර පෙරමුණේ අරාස් වල සිදුවූ  යුද්ධය මින් ප්‍රධාන එකක්. එය සිදුවුනේ 1917 වසරේ අප්‍රේල් 9 සිට 12 දක්වා. ජර්මන් සොල්දාදුවෝ 20,000 සහ කැනේඩියන් සොල්දාදුවන්  10,000 පමණ මියගොස් තිබෙනවා. ව්ලැඩිමීර් ඉලිච් ලෙනින් කියන රුසියානුවා තමන්ගේ බිරිඳ සමග රුසියාවට  යන්න ස්විට්සර්ලන්තයේ සූරිච් වලින් දුම්රියට නගින්නේ එදා, අප්‍රේල් 9 , 1917.

ලෙනින් ගිය පෙට්ටියේ තවත් විප්ලවීය රුසියානුන් හිටියා. පෙට්ටිය ජර්මන් සොල්දාදුවන් විසින් මුර කලා. හේතුව ජර්මනිය හා රුසියාව එකිනෙකා  සමග යුධ කරන සතුරු රටවල් දෙකක් නිසාම නෙමෙයි. විල්හෙල්ම් කයිසර් ගේ අන්තිම තුරුම්පුවත් මේක නිසා.

මේ මාසයේ තමයි ඇමරිකාවත් යුධයට ඇවිත් තිබුණේ. මේ නිසා අනිවාර්යයෙන්ම ජර්මනිය පරදින්න නියමිතයි. රුසියාව, ප්‍රංශය, බ්‍රිතාන්‍යය, කැනඩාව , ඔස්ට්‍රේලියාව පමණක් නොව ඇමෙරිකාවටත් මුහුණ දෙන්න ජර්මනියට සහ තුර්කිය ඔටෝමන් අධිරාජ්‍යය ට  බැහැ.

ඉතින් කයිසර් ගේ සූදුව තමයි මේ ලෙනින් කියන මාක්ස්වාදී විප්ලව වාදියා රුසියාවේ පිටර්ස්බර්ග් හෙවත් පෙට්‍රොග්‍රාඩ් (පෙබරවාරි විප්ලවයෙන් පසු) නුවරට හොර රහසේ යැවීම. මොකද පිටර්ස්බර්ග් වල ඒ වන විටත් කලබල. වැඩ වර්ජන, පෙළපාලි, ගොවි විරෝධතා, සහ ආණ්ඩුවේ අගමැති  කෙරෙන්ස්කිට හමුදාවේ ජෙනරාල් ලා  වත් ඇමතිවරු වත් පාලනය කර ගන්න ට බැරි වීම.  (මේ වනවිට පෙබරවාරි විප්ලවයෙන් සාර් ගේ ආණ්ඩුව බලයෙන් පහ කරලා රුසියානු සමුහාණ්ඩුවක් පිහිටුවල ඉවරයි. දුර්වල සාර් රජු, දුෂිත ඇමතිවරු,  සිටුවරු  හා ඒ මදිවට හිටි රස්පුටින් එළවලා ඉවරයි.) .

ඉතින්මේ  දුම්රිය මැදිරියේ රුසියානු රාජ්‍යයේ කැරලි ඇති කරන්න ලෙනින්ට දුන් විශාල මුදල් සම්භාරයකුත් තිබුන(ලු). ලෙනින් ගෙන් ජර්මනිය අපේක්ෂා කළේ තව තවත් වර්ජන ආදිය ඇති කරලා, සොල්දාදුවන් කළකිරවල කෙරෙන්ස්කි ගේ  ආණ්ඩුව අස්ථාවර කරන්න.  එතකොට දුර්වල ඒ පැත්ත ජයග්‍රහණය කරලා ඇමෙරිකාවට මුහුණ දෙන්න.

ලෙනින් පිටුවහල් කළ අයෙක් නිසා කොහොමටත් රුසියාවට යන්න  පුළුවන් කමක් තිබ්බේ නැහැ. මුදල් අතිනුත් අමාරුවෙන් හිටියේ. නමුත් රුසියාවේ තිබ්බ තත්වය අනුව ලෙනින් නොයාත් බැහැ. එනිසා ලෙනින් ඩීල් එක ගැහුවා.

ආවට පස්සේ මොකද වුනේ. මේ ටික වොල්කගොනොව් හෙම තමන්ගේ "ලෙනින්" කියන පොතේ මෙන්ම "ට්‍රොට්ස්කි" කියන පොතේත්  රසවත්ව විස්තර කරනවා. මේ දත්ත දැන් ඕන කෙනෙකුට බලන්න පුළුවන්. පූටින් පරණ ලියවිලි ආදිය මුදා හැරලා තියෙන්නේ. ලෙනින් රුසියාවට ඇවිත් අර කියපු විධිහටම වැඩේ කරගෙන ගියා . නමුත් පැමිණ මාස දෙකක් යනකොට ලෙනින්ට තේරුම් යන්න ගත්ත කෙරෙන්ස්කිගේ ප්රොවින්ෂල් ආණ්ඩුව දුර්වල බව. ඔහු ට්‍රොට්ස්කිට කිව්වා බෝල්ෂෙවික් පක්ෂය සෑහෙන්න විනය ගරුක එකක්. ඕන නියෝගයක් පිලි පදින්න පුළුවන් විධිහට කාඩර්  වරු හදල තියෙන්නේ. විප්ලවයක් කරල කෙරෙන්ස්කි ආණ්ඩුව පහ කරලා බලය ගමු කියල.

ඕකට ට්‍රොට්ස්කි මුලදී අකමැති වුනත් ලෙනින් ගේ පැහැදිලි කිරීම් හමුවේ ඔහු එකඟ වුණා. කොමියුනිස්ට් වාදී රජයක් හදල නිර්ධන  පන්ති ආඥා දායකත්වයක්  පිහිටුවනවා කියල ලෙනින් කිව්වේ ඔහුගේ බෝල්ෂෙවික් පක්ෂයට පාලනය භාර අරගෙන ඒකාධිපති පාලනයක් ගෙන යන එකට. නිර්ධන පන්ති ආඥා දායකත්වය (dictatorship) කියල කිව්වේ ඒකට. කොටින්ම පෙබරවාරි මාසයේ සිට තිබ්බ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පාලනය අහෝසි වෙනවා. ට්‍රොට්ස්කි මේකට එකඟ වුණා. එනිසා අන්තිමට වුනේ ජර්මනිය වත් හිතුවේ නැති දෙයක්.

හැබැයි ලෙනින් ජර්මනිය අමතක කලේ නැහැ. ට්‍රොට්ස්කි යවල බ්‍රෙස්ට්-ලිතොව්ස්කි සාම ගිවිසුම 1918 මාර්තු 3 වනදා  අත්සන් කලා . ළඳරු සෝවියට් ආණ්ඩුව එක පසෙකත් ජර්මනිය, ඔස්ට්රෝ හංගේරියාව, බල්ගේරියාව, තුර්කිය   එක පසෙකත්.  මෙහිදී ලිත්වා, ලැට්වියා , ලිතුවේනියා කියන රටවල් ජර්මනියට දෙන්න වුණා. යුක්‍රේනය ට නිදහස දෙන්න  වුණා. තුර්කියට කෑල්ලක් ගියා.  මේ නිසා සමහර රුසියානුන් ලෙනින් ව සලකන්නේ දේශ ද්‍රෝහියෙක් හැටියට.  පුටින් අර කිව්වේ ලෙනින් රුසියාව යට බෝම්බයක් තැන්පත් කරලා බිඳලා දැම්ම කියල. ඒ මේකට.

නමුත් ඔහු සෝවියට් රාජ්‍යය ඉන් පස්සේ ගොඩ නැගුවා. (යුක්‍රේනය 1922 දී නැවතත් දීර්ඝ සිවිල් යුද්ධයකින් පස්සේ  සෝවියට් දේශය යටතට ආව)

ජර්මනිය පළමු ලෝක යුද්ධයෙන් පරාජය වුණා 1918 දෙසැම්බරයේ දී.  අර ගිවිසුම අහෝසි වුණා. නමුත් සෝවියට් දේශයට හෝ රුසියාවට ට අහිමිවූ රටවල් නැවත ලැබුනේ නැහැ.

ජෙහාන් ලෙනින්  ගේ හොඳම ගෝලයා ජෙහාන් ස්ටාලින්, ලෙනින් වෙඩි වැදිලා පස්සේ හෘදයාබාධයක් හැදිලා  අසනීප වෙච්ච ගමන් නිවාස අඩස්සියට දැම්ම බිරිඳ නදෙෂ්දා  එක්ක.  ඒ කියන්නේ කෙලින්ම නෙමේ. වක්‍රව කාටවත් වැඩිය හමුවෙන්න යන්න නොදී. ට්‍රොට්ස්කි එළවලා  පොලිටි බියුරෝ එකේ භාගෙකටත් වැඩිය මැරුව.

හැබැයි මේ සෝවියට් දේශයම, මේ ස්ටාලින් ගේම  නායකත්වය යටතේ දෙවන  ලෝක යුද්ධයේ දී හිට්ලර් ගේ ජර්මනිය පරදවන්න ලොකු කාර්යභාරයක් කලා. අර පළමු ගිවිසුමින්  නැතිවුණු රටවල් සියල්ල 1945 වෙන කොට නැවත අල්ල ගත්ත පමණක් නොවේ. ජර්මනියේ දේශ සීමාව දක්වා වන රටවල් සමාජවාදී පාලනයකට යටත් වුණා.

ජෙහාන් ල පාවිච්චි  කරන එක බොහොම පරිස්සමින් කරන්න  ඕන වැඩක්.

ලෙනින් ගේ දුම්රිය ගමන

පුටින් ගේ බෝම්බ  කතාව 

  ඔය උඩ පින්තූරය එඩිට් කරපු එකක්. ස්ටාලින් විසින්.

සෙනෙහසින් ඔබට …- සිතුවිලි අරණ

මේ දවස් වල හැමෝම වගේ අලුත් බ්ලොග් හඳුන්වා දෙනවා. මාතලන් එකක් හඳුන්වා දීල තියෙනවා පොලියානා ගේ . එතකොට ඉයන් හඳුන්වා දීල තියෙනවා. මටත් එකක් හම්බ වුණා. දැනට ප්‍රා ජේ යි කමියයි විතරයි ඒ පැත්තේ ගිහින් තියෙන්නේ.

සිතුවිලි අරණට මෙතනින් යන්න.



සිතුවිලි අරනක

දැහැනකට සමවැදී

කියවද්දි ඔබ – මගේ හදවත
මගේ දෙනයන තුලින් ඉහිරුනු

කඳුලු පිනි  කැටි සෙමින් පිසදා

තුරුළු කරගෙන ඔබේ වදනින්

අහිංසක  මගේ හද වෙත

සිසිලසක්  ගෙනා බව

නොදනී මුත් ඔබ සබඳ
ලෙන්ගතු වදන් වැකි

හිත  යටින් පිරවෙද්දී

රිදුනු හද හිනැහුනා

මගහැරී තිබුනු  දුක් .

හිත නිවන සොඳුරු හිත

හිමිව ඇති සබඳ ඔබ

තුති ඔබට සහා ඔබේ

සන්වේදී හද මඬලට

තැවරුවාට හිතේ පාට .

වසන්තය ඉක්මවෙමින් තිබූ…..

සිනහව වියපත් වෙමින් තිබූ…….

ජීවිතය මගහැරුනු

ව්ඩාබර මගේ හිතට

සිසිලසක්  ගෙනාවාට

ඉරානය, කූඹියෝ හා වමේ නොවන වම සමග ශාක්‍යා

කුඹීයෝ 

එපිසෝඩ් ම 39කට පස්සේ මුකුත් ලිව්වේ නැත්නම් හිතට මදිකමක් වගේ. වමේ පැත්තෙන් හොඳ විචාරයක් කියෙව්වා ළඟදී . ඒක  ලියල තිබ්බේ අක්ෂය බ්ලොග් අඩවියට නජිත් ඉන්දික විසින්. මෙතනින් යන්න පුළුවන්. ඔහු කියන විධිහට පෙරටුගාමී සමාජවාදී පක්ෂයේ පුබුදු ජයගොඩත් කුඹියෝ ගැන කතා කරලා තියනවා. ඒකනම් දැක්කේ නැහැ. නජිත් ඉන්දිකගේ විචාරය හුඟක්ම නිවැරදියි  වම පැත්තෙන් ගත්තොත්.  ඒ කියන්නේ ජෙහාන් සහ ප්‍රියන්තගේ ග්‍රාමීය මූලයන් ගැන , සහ එම තරුණයන් ගෙන් සමහරක් රැඩිකල් වුනේ කොහොමද සහ වර්තමාන ලිබරල්වාදී සමාජය තුල වමේ පක්ෂ වල දියාරු වීමක් ඇත්තේ ඇයිද යන්න ගැන.
"ජෙහාන් සහ ප්‍රියන්ත දෙපොලම ග්‍රාමීය මූලයක් සහිත තරුණ චරිත. පලමුවැන්නා නාගරික ජීවිතයේ ඇතැම් සූක්ෂමතා අවශෝෂණය කරගැනීම නිසා 'ස්මාට්' තත්වයට පත්වූ අයෙක් වන අතර දෙවැන්නා සතුව එම සූක්ෂමතා නැහැ. ජෙහාන් ගතකරන ජීවිතය නරුමයි. තමුන් ගේම්කාරයෙක් බව ඔහු දන්නවා. ඒ ගැන ඔහු ආඩම්බරයි. සතුටුයි. " (උපුටා ගැනීම අවසන්)

හැබැයි ඔහුත් හීනියට වගේ පොඩි චෝදනාවක්  කරනවා වෘත්තීය සමිති ගැන නිර්මාණකරු දක්වන අපහාසාත්මක නැමියාව සහ ශාක්‍යා නම් ව්‍යාපාරිකයා  උත්කර්ෂයට නැංවීම ගැන. මෙන්න මෙතන.
"කූඹියෝ නාටකය තුල ශාක්‍යා හෝල්ඩිංස් මෝඩ විධිහට උත්කර්ෂයට නංවා තිබෙන හැටි, වෘත්තීය සමිති හා කම්කරු අයිතිවාසිකම් වෙනුවෙන් වැඩ කිරීම කලු පාටින් පින්තාරු කරලා තිබෙන හැටි සහ ඒවා නරුමවාදී වෙලද දෘෂ්ටිවාදය සමග සම්බන්ධ විධිහ ආදී දේවල් මේ සටහන තුල සාකච්ඡා කලේ නැහැ." (උපුටා ගැනීම අවසන්)

මම ෆේස්බුක් එක දැක්ක තවත් වමේ කෙනෙක් ප්‍රබල ලෙස විවේචනයක් ඉදිරිපත් කරල තියනවා. වමේ පක්ෂයක් අල්ලාගෙන මඩ ගැහීමක් හැටියට තමා ඔහු මේ රූපවාහිනී නාටකය දැකල තියෙන්නේ. ඒ අතරේම ඔහු කියනව කුඹියෝ නිර්මාණකරු, නිර්මාණකරණය ගැන  විතරක් නෙමේ  ලෝකය ගැනවත්  හරියට නොදන්නා දුබලයෙක් කියල. මම පිළිතුරක් ලියන්න හදන්නේ අන්න ඒකට.

මුලින්ම පටන් ගමු අර රෝහින්ගියා ගේම් එකෙන්. (සවුදි අත දැමීම සහ මගේ ලිපිය ) . හැමෝම දන්නවා බුරුම හමුදාව සහ බුරුම අන්තවාදීන් පොඩි හරි හේතුවක් දුන්නොත් රෝහින්ගියා වරුන්ට ගහනවා  මරනවා කියල. ඒක අනිවාර්යයෙන්ම වැරදියි. උන්ව හෙළා දකින්න ඕනේ. ඒකෙ දෙකක් නැහැ. හැබැයි ඒ ක්‍රියාවලියම වෙන ගේම් කාරයෙක් (මෙතනදී සවුදිය) භාවිතා කරනවා තමන්ගේ දේශපාලන සර්වයිවල් එකට. එතැනදී රෝහින්ගියාවේ අහිංසක මිනිස්සු මැරෙන එක උන්ට ප්‍රශ්නයක් නෙමේ. රෝහින්ගියා ප්‍රශ්නේ විසඳන්න පුළුවන් බුරුමයට පීඩනය එල්ල කරලා. රෝහින්ගියා වරුන්ට ඒ ප්‍රදේශවල පාලනයට බලතල බෙදා දීල. මොකදබුරුමයේ අවුන් සුකී පත් කලේ එහෙම කරලා නෙමෙයිද?

දැන් ඉරානේ වෙන්නේ මොකක්ද? අවංකවම කියනවා නම් ඉරානය කියන්නේ මම කැමතිම රටක් නෙමේ. ඒ රටේ මිනිස්සු හුඟක් නිදහසට කැමති, ඉතා  දීර්ඝ ඉතිහාසයක් ඇති, විද්‍යාව, කලාව සංස්කෘතිය ආදියෙන් ඉතාමත්  ඉදිරියෙන් හිටි ජාතියක්. දැඩි ඒක පාක්ෂික ආගමික රාජ්‍ය ක්‍රමයක් නිසා ඔවුන් පීඩාවට පත්වෙලා කියලත් කිව්ව හැකියි.
  ස්වීඩනයේ ඉපදුනු, මගේ බිරිඳගේ යෙහෙලියක් (ඉරාන දෙමාපියන්) ඉරාන පරිගණක ඉංජිනේරුවෙක් බැඳලා ලන්ඩනයේ  හිටිය. ඔවුන් ඉරානයට ගිය වෙලාවේ ඔහුගේ අත අල්ලාගෙන පාරේ යද්දී අත් අඩංගුවට පත්වෙලා. ඊට පස්සේ ඔලුව වහගෙන හිටියේ නැහැ කියලත් චෝදනා කරලා අවුරුදු ගාණකට හිරේ යන්න ඉඳිද්දී බොහොම අමාරුවෙන් බේරිලා ඇවිත්. ඔවුන් අපට කිව්වේ, අමුත්තෙක් නිවසට එනවා නම්, නිවස තුලදී  පවා සැමියා හා අනිත් පිරිමින් වෙනමත් ඇය, ඔහුගේ  මව හා අනිත් ගැහැනුන් සමග වෙනමත්  සිටිය යුතුයි ලු.ඔවුන්  දැන් නෙදර්ලන්තයේ සතුටින් ජිවත් වෙනවා.

ඉතින් ඒ වගේ  රජයක්, පාලනයක් පෙරලන්න පෙළපාලි ඇතිවෙනවා තමයි. නමුත් ඒවා නිකන් ඇති වෙන්නේ නැහැ. ජෙහාන්ලා දෙතුන් දෙනෙක් ඉන්නවා ඕව අවුස්සන්න. උදව්ව එන්නේ  ඊශ්‍රායලයෙන් හෝ  අමෙරිකාවෙන් බවත් රහසක් නෙමෙයි. ඉතින් ඒ  වගේ උද්ඝෝෂණ වලදී මිනිස්සු මැරෙනවා. සමහර වෙලාවට වැඩේ පත්තු කරන ජෙහාන්ල  එහෙම අපේක්ෂා කරන්නේ නැති වුනත්. ඔතන තව කට්ටිය ඉන්නවා මිනියක් දෙකක් බාවන්න බලාගෙන. ඕකයි  ඇත්ත.

මයිඩන් චතුරශ්‍රයේ උද්ඝෝෂණ 

දැන් උක්රයිනයේ කීව් නගරයේ පුටින් ට පක්ෂ යනුකෝවිච් කියන චන්දයෙන් පත් වෙච්ච අගමැති එලවන්න  මයිඩන් කියන චතුරශ්‍රයේ  2014 දී ඇතිවුන  කලබල මතකද? ජෙහාන් ල දෙතුන් දෙනෙක්ම ක්‍රියාත්මක වුනානේ. ඉන් යුරෝපියන්  ජෙහාන්ලට ඕන වුනේ දිගටම උද්ඝෝෂණ ගෙනියන්න. නමුත් ජර්මන්, ඇමෙරිකන් ජෙහාන්ලා කට්ටියක් ඉන් එහා ගියා. අවට තට්ටු නිවෙස්  වල ඉඳන් කවුරු හරි උද්ඝෝෂකයන්ට වෙඩි  තිබ්බ. යනුකොවිච් ගේ පොලිසිය අනිත් පැත්තට වෙඩි තිබ්බා . උද්ඝෝෂකයෝ 100 විතර මැරිලා යනුකොවිච් ට යන්න  වුනා. නමුත් අද දන්නවා  අර 100 ට වෙඩි තිබ්බේ  යනුකෝවිච් අණ   කරලා,  පොලිසිය හෝ හමුදාව නෙමේ කියල.  නමුත් වැඩේ වුනානේ.

ඔහොම බැලුවොත් එක්තරා දූපතක  රජ්ජුරුවන් වහන්සේ ට හාල්පාරු ඇමති මණ්ඩලේ කුත් රටේ ප්‍රදේශ පාලනය කරන ගොබ්බයො රැසකුත් හිටිය මතකද. වංචාව දූෂණය පිරිච්ච තට්ටුවක්. ඕනෑම ජෙහාන් කෙනකුට අල්ලගන්න පුළුවන් කට්ටියක්. ඒ ජෙහාන් ලත් දැනන් හිටිය අර ෆැසිස්ට් බුරුම හමුදාව වගේම පොඩි තල්ලුවක් දුන්නොත් මිනිහෙක් මරන්න, වෙන ජාතියකට සබ්බුව දෙන්න, ගෙවල් කඩන්න හැකි පිරිසක්  මේ අතර ඉන්නවා කියල. ජෙහාන් ල වැඩේ හොඳට කළා. රජ්ජුරුවෝ ගෙදර ගියා. රජ්ජුරුවෝ කියලත් සර්ව සාධාරණව හිටියේ නැහැ නොවැ. ජෙහාන්ලට බනින්නත් බැහැ.

ඊළඟට බලමුකෝ ප්‍රධාන වමේ පක්ෂයක් ගැන. ඒක දෙකට කැඩිච්ච වෙලාවේ, දෙකට තුනට  කඩන්නයි, ඊටත් පස්සේ කැඩිච්ච  කට්ටිය සම්මේලන තියන කොට ප්‍රධාන නළුවෝ, නිළියෝ උස්සන්නයි, උස්සල හංගන්නයි  ජෙහන්ලා අතර මැදි  වුනාද නැත්ද කියල කවුද දන්නේ?

ඊටත් පස්සේ ඒ ප්‍රධාන නළුවා ජිවිතේ බේරාගෙන ගිහින් ආපහු  මැතිවරණයක් ලංවෙන කොට ආයේ තමන් ගේ  රටට එන්නත් අර ජෙහාන් කෙනෙක් ම උදව්  කළාද නැත්ද කවුද දන්නේ?

එංගලන්තයේ පෙන්නුවා ඇමෙරිකන් TV සීරීස් එකක්. හොලිවුඩ් එකේ ලිංගික හිංසා කරන, ගැහැණු මරණ , අපචාර කරන අය  බේරා ගෙන ශේප් කරන්න ගේම් දෙන අයිරිෂ් පවුලක ජෙහාන් කෙනෙක් ගැන. රේ ඩොනවන්. අන්තිමට  තමන් ගැනම කළකිරෙන  රේ ඩොනවන් සිය දිවී හානි කර ගන්නව. දැන් කවුරු හරි කියනවනම් ඒක සම්පුර්ණයෙන්ම  ප්‍රබන්ධයක් කියල හාවේ වෙන්ෂ්ටයින් ගැන පොඩ්ඩක්  කියවන්න. ඔය ජෙහාන් ල තමන් ගැනම කළකිරෙන වෙලාවලුත් තියනවා. එතකොට ළඟම ඉන්න අයත් ඇදගෙන තමයි ප්‍රපාතයට වැටෙන්නේ.

ඉතින් අර වමේ මල්ලි,  කුඹියෝ රුපවාහිනී නාට්‍යයේ නිර්මාණකරු ලෝකය ගැන දන්නේ නැහැ කියන කොට මට හිතෙනව කවුද මෙතන  ඇත්තට ම ලෝකය ගැන දන්නේ නැත්තේ කියල. අනික ඔය ගේම් ගහන්නේ වමේ පක්ෂ කියල පෙන්නුම් කරගෙන ඉන්න පක්ෂ විතරක් නෙමෙයි නේ. හැමෝම  ගහන ඒවනෙ. අනික ශාක්‍යා එකේ ෆැන්ටස්ටික් බුම්බස්ටික් අයිතිකාරයන්ට  වුනත් ගේම් දෙක තුනක් ගහගන්නේ  නැතිව ඔතනට  එන්නේ නැහැ. එන්නත් බැහැ.

නජිත්  ඉන්දිකට මතකද දන්නේ නැහැ 1980 වැඩ වර්ජනය. ඒ කාලේ ප්‍රගතිශීලිම විප්ලවකාරිම පක්ෂයේ නායකයා උපදෙස් දුන්න කියනවනේ කම්හල්, වැඩපල, ඔෆිස් වල තම පක්ෂයේ කියල අනික් අය දන්නවා නම් විතරක් ස්ට්‍රයික් කරන්න. නැත්නම් රස්සාව බේරාගෙන ඉන්න කියල. මොකද අරගොල්ලෝ එලියට දැම්ම ගමන්  අලුතින් එන ප්‍රියන්ත මහ උල්පතගම ආදී නවකයන්ට   මග පෙන්වල වෘත්තීය සමිති හදන්න වෙන්නේ රැකියා බේරාගෙන ඉතිරි වෙන තමන්ගේ කට්ටිය නිසා. ඒක එහෙමම  වුනානේ. නැත්ද මම අහන්නේ? කී  දෙනෙකුට රස්සා නැති වුනාද?

අනික ඉන්දික මහතා අපි දැක්කේ අන්තරේ දේශපාලන රැලි වලදිනේ. අන්තරේ වුනත් එතුමාට ඕනෑ විධිහට මෙහෙයවන්න බැහැනේ.මුලික කමිටුව ඇරුනහම  ඒ කාලේ ඉඳන්ම පක්ෂයක් දෙකක් සහ ජෙහාන් ල කිහිප දෙනෙක්  අතරමැදිව හිටියනේ. නැත්ද? ඒවා එහෙම තමයි හැම තැනම.

දැන් දියුණුයි කියන රටක් වන බ්‍රිතාන්‍යයේ කම්කරු පක්ෂය හෙම වෘත්තීය සමිති වලට සහයෝගය දෙනවා සාමාන්‍යයෙන්. මේ ලඟදී  ටියුබ් රියදුරන් වර්ජනයක් කලා. හේතුව අස් කරනව කියල නෝටිස් එකක් රියදුරෙකුට දුන් නිසා. රියැදුර කලින් දවසේ හොඳටම බීල වැඩට ඇවිත් වැඩ කරන තැන නිදාගෙන. කම්කරු පක්ෂයට වුනත් පුලුවන්ද ඔය වගේ වර්ජනයකට උදව් කරන්න. නමුත් ඒ ගොල්ල කට පියාගෙන හිටියේ. වෘත්තීය සමිති වල බලය ඒ වගේ. අවශ්‍ය දේටයි එපා දේටයි  ඔක්කොටම වර්ජනය යොදා ගත්තම ඒවත් මිනිස්සු අතරේ අප්‍රසාදයට පත්වෙනවා නේද?  ඔය වගේ දේවල් පෙන්වා දෙන එක ඒ අරගල වලට විරුද්ධ වීමම නෙමෙයි. මිනිසුන්ව දැනුවත් කිරීමක්.

හරි දේට කෑ ගහපන්. බොරු දේට තමන්ගේ පැත්තේ වුනත් විරුද්ධ  වෙයන්. මං හිතන්නේ ඒක  තමයි පණිවිඩය.

කුඹියෝ නිර්මාණයත්  එය ඉදිරිපත් කරන නළු නිළියනුත් ඉතාමත්ම දක්ෂයි. රඟපෑම් විශිෂ්ඨයි. සෑහෙන කාලෙකට පස්සේ සිංහල භාෂාවෙන්  නාට්‍යයක් බලන්න පිටරට අපටත් අවස්ථාවක් දුන්නට ඇත්තටම ස්තුතියි.

"කුඹියෝ", "සහෝදරයා" සහ "පැරිසියට යන පාර" රස විඳින ගමන්.


ප.ලි.- කූඹීයෝ ගැන තවත් සටහනක් : කුඹී කෑම , සහෝදර පෙම සහ අනිත් එක

ගිය වසරේ ලිපි කිහිපයක් ගැන නව වසරේ සිතුවිල්ලක්

අවුරුද්ද අවසන් වෙන්න කලින් ලිපි කිහිපයක්  ලියන්න හිතේ තිබුනත් වැඩ අධික කම නිසා ලියා ගන්න බැරි වුන. දැන් 2018 අවුරුද්දත් එළඹිලා. පසුගිය  අවුරුද්ද පුරාම  බ්ලොගය කියවන්න පැමිණි මිතුරු මිතුරියන්ට ස්තූති කරන ගමන්ම ලියපු කිසියම් ලිපි කිහිපයක් ගැන නැවත  සමාලෝචනයක් කරන්න  හිතුන.

 පහුගිය දවසක මගේ බිරිඳට හදිසි අනතුරක් සිදු වුණා. සති කිහිපයකට කලින් මේ පැත්තට ලොකු කුණාටුවක් හැමුවා. ගෙයි පිටිපස්සේ ඉඳගන්න තිබුන ඔන්චිල්ලා පුටුව (පින්තුරේ තියෙන එක වගේ) කැරකිලා වැටුන. ඒක ඇඹරිලා තිබුනේ. බිරිඳ ඕක උස්සල නැවත හිටවන්න යද්දී එක පැත්තක තියන යකඩ කණු දෙක එකතු වෙන කොටස කකුළට අත ඇරිලා. මහපට ඇඟිල්ලේ නියපොත්ත ගැලවිලා ඇඟිල්ල නවන තැන අස්ථිය බිඳිලා. දුවලට නිවාඩු නිසා ඒ ගොල්ල ගෙදර. මම ඔෆිස් එකේ. දුව කෝල් එකක් දීල කිව්වා ගෙදර එන්න හදිසි අනතුරක් කියල. විස්තරේ ඇහුවම දූ කීවේ අම්මගේ පයේ ඇඟිල්ලක් කැඩිලා. මම එයාට  උපදෙස් දුන්න වහාම 999 (හදිසි අනතුරු සේවය) එකට කෝල් කරල ඇම්බියුලන්ස් එකට කතා කරන්න කියල. "අම්ම එපා කියනවා. ඒත් ලේ ගොඩයි" කියල දුව කියාපි. බිරිඳත් මොනවාද කියල කෑ ගහනවා ඇහුනා. මමත් එහෙම්ම බොස්ට "ගෙදර යනවා හදිසියක්" කියල මෙසේජ් එකක් දාල ඉක්මනින්ම ආවා. සාමාන්‍යයෙන් විනාඩි 5-10 අතර කාලයක් තුල මට වාහනෙන් ගෙදර ආව හැකියි.

මේ මනුස්සය අර ලේ ගලන ඇඟිල්ලත් එක්ක කකුල ඇදගෙන නාන කාමරේට ගිහින් තුවාලේ හෝදලා පොඩි බැන්ඩේජ් එකක් බැඳගෙන මම එනතුරු බලාගෙන ඉන්නව.  ඇවිද ගන්නත් බැහැ. මමත් එහෙම්ම  එයාවත් වත්තන් කරගෙන කාරෙකට දාගත්ත. තුවාලේ වේදනාවට එයා ට අමාරුයි කියලත් මට තේරුණා. සිහියත් නැතිවෙයි කියල මට බයයි. ඒත් මම ඇහුව "ඔයාට පිස්සුද මම එනකන්ම හිටියේ. 999 කතා කරලා ඇම්බියුලන්ස් එක ගෙන්න ගන්නේ නැතිව. ඒ මිනිස්සු තුවාලෙට තාවකාලික බැන්ඩේජ් එකක් දාල රෝහලට ගෙනියනව නේද" කියල.
"ඇම්බියුලන්ස් එකට කලින් ඔයා ගෙදර එනව කියල මට විශ්වාසයි" කියල එයා කිව්වා. ඒක ඇහැව්වම හිත සසල වුණා. එහෙම  කියල අර වේදනාවත් මැඩගෙන මගේ වම් අත තදින් අල්ල ගෙන හිටිය රෝහලට යනකම්ම්. ඉඳ හිට මගේ ඇත තින් මිරිකෙන කොට මට තේරුණා එය දැඩි වේදනාවකින් ඉන්නේ කියල.  බෙහෙත් දැම්මට පස්සේ දිනයක් දුන්න කැඩුම් බිඳුම් අංශයට යන්න. එතනින් කකුලට දාන්න වෙනම  සපත්තුවක් දෙනවා කිහිලි කරු දෙකකුත් එක්ක. දැන්නම් හොඳයි එයාට. ඒත් මම කිව්වා මිට පස්සේ නම් ඔහොම කරන්න  එපා. මාව විශ්වාස කලාට කමක් නැහැ. ඔයා  ඇම්බියුලන්ස් එකටත් කතා කරන්න කියල. ඒ  එක්කම මම කිව්වා "ඔයාට නම් පුදුම දරා  ගැනීමේ ශක්තියක් තියෙන්නේ. අඬන්නේ වත් නැතිව ලේ ගලන ඇඟිල්ලත් හෝදලා බැන්ඩේජ් කරගෙන මං එනකන් හිටියනේ  කියල"

ඊට පස්සේ මට මතක් වුනේ මම "ගුරු ගීතය " ට ලියපු විචාරයක්. මේ තිබෙන්නේ එයයි.   "අයිත්මාතව් හැඬවූ ගම්ලතුන්  ගේ ශෝකාන්තය " .  චිත්‍රපටියේ අවස්ථා කිහිපයකදීම අල්තිනයි වැලහින්නියක මෙන් හඬන දර්ශන මගේ සිත් ගත්තේ නැහැ.

මට වැටහුනේ එයට හේතුව සෝවියට් දේශයේ මා  දුටු හා දැන  හඳුනා සිටි තරුණියන් මෙන්ම ඉන් පසුව එංගලන්තයේ ජිවත් වීමේදී හඳුනා ගත් තරුණියන් හා ගැහැණුන් දැඩි ලෙස වැලපෙන අන්දමක් නොදැකීම  නිසා හටගත් නුහුරු ගතිය නිසා කියල හිතෙනවා. සිනමා නිර්මාණයේ හඬන අවස්ථා වැඩියි කියලත් එවෙලේ හිතුන.

බටහිර ගැහැණුන් මෙන්ම සෝවියට් ගැහැනුන් ද වේදනාවන්  දරා ගැනීමට හුඟක් දක්ෂයි. මගේ සොයුරියන් ගෙන් එක් අයෙක් හඬනවා මම දැකල නැහැ. නමුත් අනිත් සොහොයුරිය ඉතා ඉක්මනින්ම හඬන්නට පෙළඹෙන බවත් මම දන්නවා. දැන් මට සිතෙන්නේ මගේ ලිපියේ එම කොටස ගැන නැවත සිතා බැලිය යුතු බවක්. ගම්ලත් මහතා  බොහෝ විට ආසියාතික ප්‍රේක්ෂකයාට සමීප වන්නට උත්සාහ  දරා ඇති යයි  කියල දැන් හිතෙන්නේ.
මේ තිබෙන්නේ මගේ බිරිඳ ඒ ගැන ලියු ලිපියයි. එහිදී ඇයට ද මේ හඬා වැළපීම් ප්‍රශ්නයක් වුවත් සමස්තයක් ලෙස ඇය එම චිත්‍රපටය උසස්  එකක් බවට නිගමනය කරනවා  එම කොටසට මගේ දියණියන් දෙදෙනාද මදක් උපහාසාත්මක ලෙස  සිනා සුනේ ඔවුන්ටද එවැනි වැළපීම් නුපුරුදු නිසා. මේ අනුව බලන කොට සමස්තයක් ලෙස ගතහොත් චිත්‍රපටය සාර්ථක බව ට මටද නිගමනයකට එළඹිය හැකියි.

හෙන්රි වර්ණකුලසූරිය මහතාගේ පොත් දෙකක් ගැන  "විල්ලර වාඩියෙන් දඩ කඳවුරට " කියල ලිපියක් ලිව්වා කාලෙකට කලින්. ඉන් පස්සේ අවසන් වරට තරංගනී රසිකා ගේ "දේශ ද්‍රෝහියෙකුගේ නිර්මල හෘදය" කියෙව්වා. දෙවැන්න  ගැන ලියු ලිපිය මේ. රසික සුරියආරච්චි තමන්ගේ ලිපියේ "බත්තලංගුණ්ඩුව " ගැනත් සඳහන් කරනවා. මම ඉන් පස්සේ වෙඩිවර්ධන මහතා ලියූ  "මගේ ආදරණිය යක්ෂණි " පොතත් කියෙව්වා. "විල්ලර වාඩිය" හා "දඩ කඳවුර" කෘති දෙක කතෝලික ජනයා ගැන මෙන්ම ලංකාවේ දේශපාලනය  දෙසත්  ඒක පාක්ෂිකව බලල ලියපු  කෘති දෙකක් හැටියටයි මට දැන් පෙනෙන්නේ. එයට මූලික හේතුවක් තමා තරංගනී රෙසිකා ගේ පොත. එහි එන චරිත මට  හුඟක් සමීපයි. ජාතිවාදී දේශපාලනය ප්‍රතික්ෂේප කරපු විප්ලවවාදී චරිත ලංකාවේ ඕන තරම් හිටිය. කතෝලික ජනතාව පවා යුද්ධය හා ආගම වාදය යන අන්ත දෙක මැද්දේ හිර වෙලා සිටියා. එහෙම සිටියදී පවා ඔවුන්ගේ තරුණ පෙළ  ජවිපෙ හා වෙනත් සංවිධාන සමගත් සමබන්ධ වුණා. හෙන්රිගේ ඒකපාක්ෂික වාදය මතු පිටට එන්නේ ඔය ගැන කතා කරද්දී.

එනිසා මම ලියපු මේ වාක්‍යය "යථාර්තය පිලිබඳ සම්පුර්ණයෙන් නොව යථාර්තය පිලිබඳ තමන්ගේ ප්‍රක්ෂේපණය කෘතියක  දක්වන්නට කතුවරයෙකුට හැකිය. විල්ලරවාඩිය හා දඩ කඳවුර ඒ ප්‍රක්ෂේපණය සාර්ථකව ඉටු කර ඇත." ඉල්ලා අස් කර ගන්න වෙනවා. හෙන්රිගේ ප්‍රක්ෂේපනය යථාර්තය පිළිබඳ  ඔහුගේ පෞද්ගලික ෆැන්ටසියක් පමණයි. ඔහු පෞද්ගලික ෆැන්ටසියක් සමාජ ගත කරනවා "මේක තමයි මම දැක්කේ. ඔයාල දකින්නෙත් ඒක"  කියල. නමුත් මේ පොත් හෙන්රි තමන් විසින්ම  මවා  ගත්ත දේශපාලන කටු කම්බි වැටක් ඇතුළට වෙලා ලියපු පොත් දෙකක් හැටියට තමයි මට පෙනෙන්නේ.

ඉතින් දැන් නැවත  තවත් අවුරුද්දක් ඇවිත්. මම දැක්ක දෙතුන් දෙනෙක් කියල තියනව අවුරුදු සුභ පැතුම් වලින් වැඩක් නැහැ. ඒවලින් වෙන දෙයක් නැහැ. යාලුවෝ හම්බ වුනාද? නැහැනේ. වගේ කතා. මට නම් හොඳ යහළුවෝ කිහිප දෙනෙක්ම හම්බ වුනා මේ අවුරුද්ද ඇතුළත. හොඳ බ්ලොග් ලිපි කියෙව්වා. වසරේ අසාර්ථක බවක් දැනුනේ නැහැ. ජිවිතේ ප්‍රශ්න තියනවා තමයි. නමුත් අවුරුද්දක් දවසට සුභ පැතුමක් එන එකත් මහා ලොකු ප්‍රශ්නයක් කර ගන්න ඕනේ නැහැ.

ඉතින් සුභ අලුත් අවුරුද්දක් වේවා හැමෝටම.





  

දේශ ද්‍රෝහියා ගේ ගොළු වූ හදවත

දේශ ද්‍රෝහියගේ නිර්මල හෘදය 

ඈත අතීතයේ එක්තරා දිනෙක බොළඳ යෞවන ප්‍රේම වෘත්තාන්තයක් "ගොළු හදවත" යන නමින් කියෙව්වා මතකය. එය ලියා  තිබුනේ කරුණාසේන ජයලත්ය. ඒ පොතේ සඳහන් ආදර අන්දරය නවසිය හැට ගණන් වල කතාවක්  වුවද අසුව දශකයේදී කියවූ අපට එහි කිසියම් සමීප බවක් තිබුණි. ඒ ගොළු හදවතේ "දම්මි තවමත් ආදරෙයි"  ගීතයත් සමග යයි සිතේ.

මාත් දන්නා හඳුනන තරුණ ලේඛිකාවක වන තරංගනී රෙසිකා ප්‍රනාන්දු විසින් ලියන ලද්දා වූ ගොළු වූ  ප්‍රේමයක් ගැන පොතක් නොබෝදා කියවුයෙමි. මේ ප්‍රේමය ගොළු වූයේ එදා "ගොළු හදවතේ" මෙන් තරුණිය වෙන විවාහයක් කර ගැනීම නිසා නොවේ. මේ ගොළු වූ ප්‍රේමයේ තරුණයා අරක්කු වලින් ප්‍රේම ගින්න නිවාලන නිසාද නොවේ.

දශක ගණනාවක් තිස්සේ ජාතිවාදී යුද්ධයකින්ද තරුණ නැගිටීම් දෙකක් අතුරින් ද  දරුණු ලෙස පෑරුණු ශ්‍රී ලංකාව නම් දේශයේ ප්‍රේමයක් හට ගන්නට කිසිදා ඉඩක් නොතිබෙන තරුණ හදවත් දෙකක් අතර හටගත් සමාජීය සම්බන්ධතා තුල අසම්මත වූ ප්‍රේමයක් ගැන කියවෙන නිසාවෙනි.

මින් වසර ගණනකට පෙර එනම් සත්වන  මිහිඳු රජුගේ උත්තරීතර යුධ ජයග්‍රහණයෙන් හෙවත් මානුෂික මෙහෙයුමෙන් දෙවසරකට පමණ පසු අතුරුදහන් වූවන් ගැන තොරතුරක් ඉල්ලා කෙරෙන නිහඬ විරෝධයක් පුවත්පතක දුටිමි. මගේ ඇස  ගැටුනේ අතුරුදහන් වුනු තම පියා ඉල්ලමින් පුවරුවක් අතින් ගත්  කුඩා දැරියක සහ ඇගේ මවයි.

එදවස මගේ ඇඟේ දැවටෙමින් අන්දරේ ගේ කතා අහන, මගේ දෑත අල්ලා ගෙන රාත්‍රී නින්දට පිවිසෙන  කුඩා දියණියන් දෙදෙනෙකු ගේ  පියෙකු වූ මට ඒ පින්තූරයේ සිටි කුඩා දියණිය කෙරෙහි ඉමහත් ශෝකයක් ඇති විය. මදක් දුර සොයා බැලූ කල, ඈ රාත්‍රියේ නින්දට යද්දී, කතාවක් කියා දෙන්නට, උදයේ මුහුණ සිඹ පාසලට ගෙන යන්නට සිටින ආදරණිය පියා අතුරුදහන්ව ඇති බව සොයා ගතිමි. ඔහු අතුරුදහන්ව ඇත්තේද අතුරුදහන් වූවන් සොයන වුන්ට උදව් කිරීමට ගොසිනි.

ඔහුගේ දේශපාලනය මා  අනුයන දේශපාලනය නොවිය හැකිය. එසේ වුවද  ඔහු ත්‍රස්තවාදියකු නොව මානව හිමිකම් ක්‍රියාකාරිකයකු බව දැන  ගතිමි. මානව අයිතිවාසිකම් අඩු තැනක මානව හිමිකම් ක්‍රියාකරුවෙකු යන වචනයම කුණු හරපයක් වී ඇති හා දේශ ද්‍රෝහී ලේබලයක් ඇලවී  ඇති රටක, වෙනත් රටවල මානව හිමිකම් උස්මුරුත්තාවට බුදිමින්ම  තමන් උපන් රටේ මානව හිමිකම් රැකෙන්නට  නොදී  පිටරට වල වෙසෙමින් බුකියේ දඟලන, රටේ ගහලයන් රකින ආත්මාර්ථකාමී මිනිසුන් නිපදවූ  රටක, ඔහුගේ ඉරණම මට සිතා ගත හැකි විය. ඉතින් එදා සිට  ඒ දරුවා ට පාසල් පොතක් ගන්නට ඇඳුමක් ගන්නට මසකට කුඩා ආධාරයක් කරන්නට සැලසුමක් යොදා  සැනසුනෙමි.

ආදිත්‍ය ගේ මව ඇත්තටම ජිවත් වන අයෙකු නම්  ඇය  දැන් ජිවත් වන්නේ කොහොමද? ඇයට කන්න හදින්න දෙන්නේ කවුරුද?  ඇගේ එකම පුතා වෙනුවෙන් පෙනී සිටින්නේ කවුරුන්ද? අතුරුදහන් වන ඕනෑම සහෘදයකු වෙනුවෙන් හඬන වැලපෙන නෑ සියන් කී දෙනෙකු ඇත්ද? රටක් මෙතරම් දරුණු වන්නේ කෙසේද?

තරංගනී රෙසිකා ප්‍රනාන්දු ගේ "දේශ ද්‍රෝහියාගේ නිර්මල හෘදය " කියවීමෙන් අනතුරුව මගේ හිතේ නැගුනු සිතිවිලි සමුදායෙන් කොටසකි ඒ.

සැල්වදෝර් චිත්‍රපටියේ ජවනිකාවක් 

කලින් කියවා  දැන සිටියද මුක්ති දේව ධර්මය පිළිබඳව  අදහසක් මම හොඳින්ම  උකහා ගත්තේ ඔලිවර් ස්ටෝන් ගේ "සැල්වදෝර් " චිත්‍රපටය  නවසිය අසූහයේදී පමණ නැරැඹු පසුය. වියට්නාමයේ ඇමරිකා එක්සත් ජනපද හමුදාව බිඳ වැටීම (මකරාගේ මල) නමැති පොත ලියූ රිචඩ් බොයිල් ගැන කියැවෙන මේ චිත්‍රපටියේ සැල්වදෝර් ජුන්ටාවේ බිහිසුණු කම මොනවට කියා පායි. චිත්‍රපටය පටන් ගන්නේම  දක්ෂිනාංශික ඝාතක කණ්ඩායමක් විසින් ඇමරිකානු ජාතික කතෝලික කන්‍යා සොයුරියන්  කිහිප දෙනෙකු දුෂණය කොට මරා දමන දර්ශනයකිනි. ඇමෙරිකානු ජනාධිපතිවරයාටද හොරෙන් සි අයි ඒ සංවිධානය මගින් ආයුධ හා මුදල් ආධාර සපයමින් රඳවා තබා ගත් මිලිටරි  ජුන්ටාවේ දරුණු  පාලනයට එරෙහිව කතෝලික  පල්ලිය ජනතාව  උදෙසා නැගී සිටියේය.

විමුක්ති දේව ධාර්මික රෝමිරෝ ගැන චිත්‍රපටයක්  

යේසුස් වහන්සේ යනු ආයතනික යුදෙව් ආගම හා ඉන් පැනවූ බදු වලින් පෙළුණු ජනතාව ඉන් මුදා ලන්නට  කැපවුණු "දුගීන් " ගේ රජෙකු ලෙස මෙන්ම ඔවුන් ගේ විමුක්ති දායකයා  ලෙස හඳුනා ගත් විමුක්ති දේව ධාර්මික හතර වැනි ආච්  බිෂොප්  ඔස්කාර් රෝමිරෝ   ගේ සාහසික  ඝාතනය ද මෙම චිත්‍රපටයේ  සඳහන්  වෙයි.

ලංකාවේ විමුක්ති දේව ධර්මයේ ඉතිහාසය ළගන්නා  අයුරින් විස්තර කරමින්ම,  තරංගනී රෙසිකා තම කතාව, කථා නායිකාව වන කන්‍යා සොයුරිය සෙව්වන්දි ගේ සිතේ තම මානවවාදී පෙම්වතා කෙරෙහි හටගත් අසීමිත අසම්මත ප්‍රේමය  බයිබලයේ සොලමන්ගේ ප්‍රේම ගීත ඇසුරින් අපට පහදන්නිය.  බයිබලය කියවා තිබුනද එහි පෙම් ගී තිබු බවක් මට මතක නැත.

"පෙම්වතී
ඔබේ සිඹීම් වලින් මා  නෑවි ඇත..
ඔබේ ප්‍රේමය මිදී යුෂට වඩා සුමිහිරි ය
ඔබේ සුවඳ විලවුන් සුමිහිරිය
ඔබ නම් වෑහෙන සුවඳ විලවුන් වැනිය
එබැවින් මුවැත්තියෝ ඔබට පෙම් වඩති"

කන්‍යා සොයුරියන්ට ලෞකික ප්‍රේමය ඇකැප යයි සිතමි. ඔවුන් බයිබලයේ පෙම් ගී කියවා දැවෙන සිත්  සනසා  ගන්නේ කෙසේද තරංගනී? සිස්ටර් සෙව්වන්දි ලෝගුව අතැර ගියේ ඒ නිසාද? නැතිනම් අතුරුදහන්  වූ ආදරණිය පෙම්වතා  උදෙසාද?

තරංගනී රෙසිකා  පොඩිසිඤ්ඤෝ මරං පුෂ්පයට  කැමති බව මා දැන  ගත්තේ බ්ලොගයේ පළවූ ඇගේ නිසඳසකිනි.  සිස්ටර් සේව්වන්දිද  ඒ මලටම  කැමති බවත් ඇය ඒ ගැන කවි ලියා  ඇති බවත් ආදිත්‍ය ඒ කවි කියවා ආස්වාදයට පත්වුණු බවත් දැන ගතිමි.

"පොඩිසිඤ්ඤෝ නැසුවාද  හැබෑටම
මේ හැටිම සුදු සිනා සලා ගෙන
කරුමයෙන් උරුමයට ආ නමක
වග වාසගම් රිදුම් නොගෙනේද...."

පොත ස්මාරකය සමග 

 වික්ටර්  හාරා ගැන , නෙරූදා ගැන අය්යන්දේ ගැන සෙව්වන්දි උගත්තේ  ආදිත්‍ය ගේ ගිටාරය තුලිනි. විප්ලවය උපදින්නේ ප්‍රේමය වෙතින් බව චේ කියා ඇතැයි ඔහු ඇයට කියා දෙයි. මේ නම් ලංකාවේ අප දන්නා  හඳුනන විප්ලවවාදීන් විය නොහැකිය. ඔවුන්ගේ මානව ප්‍රේමය සීමා වී  ඇත්තේ ස්ටාලින් ගේ කාලයේ මෙන් පක්ෂයට පමණය.  ඇත්තටම බොහෝ දුරට තනි තනිව බැලුවොත් ලංකාවේ වාමාංශික පක්ෂ වල සගයන් හැමෝම වගේ හොඳ මිනිසුන්ය. අනුන් ගේ දුකේදී තෙත් වන හදවත් ඇත්තෝ වෙති.

එහෙත් පක්ෂ දේශපාලනයට ගිය වහාම මේවායේ නරුමයන් වන්නේද ඔවුහුමය. මේ ලඟදි යහළුවෙකු විසින් එවූ පොතක තිබුනේ, එම පොත පුදන්නේ රටේ ඒකීය භාවය හා ධජය වෙනුවෙන් ජිවිත කැප කළ  සගයන්ට කියායි.  එම පොතේ බොහෝ විට සඳහන් වන්නේ 88-89 කාලයේ මරා දැමුණු හා අතුරුදහන් කෙරුණු තරුණ තරුණයින් ගැනය.
රටේ සමාජවාදය පිහිටුවනවා යයි කියූ නායකයෙකු හා ඔහුගේ අනුගාමිකයන් අන්තිමට සිරවුයේ වෙනත් දේශපාලන සන්දර්භයක් තුලය.

ඔවුන් පසු කලෙක ද්‍රවිඩ ජාතිකයකුද ඇතුළත්වූ මධ්‍යම කාරක සභාවක් මගින් යුද්ධයක් මෙහෙයවීමට දේශපාලන සහාය දුන්නේ රටේ කොටසක් ඉල්ලා එවැනිම යුද්ධයක් දියත් කල තවත් තරුණ කොට්ඨාශයකට  එරෙහිවය. මේ දෙගොල්ලම විප්ලවවාදී  හදවතින් යුක්ත වීම හා චේ මෙන් ප්‍රේමය අනුදැනීම  කෙසේ වෙතත් තමන් විමුක්තිය ලබා දෙන්නට සිටින මිනිසුන්ද මරා දැමූහ. ඔවුන්ගේ ප්‍රහාර වලින් කුපිතවූ රාජ්‍ය යාන්ත්‍රණයේ දැඩි මර්දනය ඔවුන්ට එල්ල වූයේ "පලුටාව " හා මුල්ලෙවෛක්කාල් හරහාය. ආදිත්‍ය ලාට නොතේරුනේ  එයයි. ආදිත්‍යලා ගේ බොළඳ කම හෙවත් අධ්‍යාපනය වෙනුවට හදවත තෝරා ගැනීම නිසා  ආදිත්‍ය ගේ ඉරණම විසඳුනේ සෙව්වන්දිට ජීවිත  කාලයටම පශ්චාත්තාප වන්නට කාරණයක් ඉතිරි කරමිනි.

"වසා  දැමුනේ මාවිල් ආරුව පමණක් නොවේ. පුරන්ව ගියේ ත්‍රිකුණාමලයෙන් ඔබ්බට පැවති කෙත් යායවල් පමණක් නොවේ. සමස්ත ලාංකේය හෘදය සාක්ෂිය ද දොරගුළු ලා වසා දැමිණි. මනුෂ්‍යත්වය  පුරන් වුනි."  (පි 63.) මේ ඡේදය  ප්‍රශ්නයක පැත්තක් පමණක් ගැන සිතා කරන ලද ළඳ බොළඳ දේශපාලන ප්‍රකාශයක් පමණි.

හේතුව එකම රටේ දෙපැත්තක හෘදය සාක්ෂිය ගොළුව ගියේ අර මා  කලින් කිවූ අහවල් පොතේ ලියන සමහර  අසත්‍ය වාර්තාවන් ටද අදාලවය. කිසියම් ශිෂ්‍ය සංවිධානයක් රටේ ඒකීය භාවයට විරුද්ධව දේශපාලනය කරන ගමන් අනිත් ප්‍රබල සංවිධනයට පහර දීම නිසා උන්ගේ නායකයා මරා දැමුණු වග එහි සටහන් වේ. ඒ කාලයේදීම  එයට සමගාමිව උතුරේ දේශපාලන කණ්ඩායමක්  තමන්ගේ සගයන් සමූලඝාතනය කළහ. ඒ යුගය සනිටුහන් කලේ  මිනිසුන්ගේ තමන්ගේ හෘදය සාක්ෂියන් දොරගුළු  ලා ගැනීම මගිනි. විප්ලවවාදියා තවත් විප්ලවවාදියෙකු ගේ බොටුව හිර කරන විට ඔහුගේ නිර්මල හෘදය ගොළුව පුරන්ව යන්නට ඇත.

ආදිත්‍ය ගේ කාලය එළඹෙන්නේ මේ දුර්ග සමයට පසුව එළඹෙන  ඊළඟ යුධ සමය සමගය. එයින් පසුද දුර්භික්ෂය එළඹේ. යක්ෂයාගේ හෝරාව අවසන්ව නැත. තරංගනී රෙශිකා  ගේ පොත වැදගත් වන්නේ මෙන්න මේ කාලය ගැන ඇගේ කියවීම තුලය. ඈ තුල නිරායාසයෙන්ම මතුව එන සාහිත කුසලතාවය, සිස්ටර් සෙව්වන්දි හා ආදිත්‍ය  අතර ඇතිවන ප්‍රේමණිය සම්බන්ධය, විමුක්ති දේව ධර්මයේ හා බෞද්ධ විමුක්තිවාදී විඥානය තුල සැඟවෙන අයුරු ප්‍රසංශනිය ලෙස ගලපා  දෙයි.  ඔවුන් ගේ වෙන්වීමේ දුක් වේදනා, සම්මත දේශපාලනයේ අසම්මත ඉවුරේ සිට ගැනීමෙන් ලෝකාන්තයේ ප්‍රපාතයට වැටී නොපෙනී යන්නවුන් ගේ  ඉරණම සමග සබැඳ ඇති  බව ඇය අපට පහදන්නීය.

"පැලලි කුටිය තුල වූ හුදෙකලා ජීවිතය නෙත්  දෑලේ බැඳ වහංගු කරලන්නට මෙන් මම කුටිය සිසාරා බැල්මක් හෙළුයෙමි. ඒ අතර ආදිත්‍ය කිසිවක් නොකියා ම, මවෙත බැල්මක් හෝ නො දීම නිහඬවම කුටියෙන් නික්මී ගියේය." (පි 132)

සිස්ටර් සෙව්වන්දි ගේ සරල දිවි පෙවෙත බොහෝ විට ආදිත්‍ය නොදැන සිටි බව නොකියා කියන කතුවරිය, ආදිත්‍ය සෙව්වන්දි වටහා ගත්තේ එහිදී බව ප්‍රකශ කරන්නේ අපටද  ඒ බවක් හරියටම නොදැනෙන ලෙසය.  විමුක්තිය සැබවින්ම සොයන්නේ ඔහුද ඇයද යන්න ආදිත්‍ය ට  ම  ප්‍රශ්නයක් වන්නට ඇත?

    ආදරය ඉස්මතුවන්නේ හදිසියේය. එහි ආශ්චර්යමත් මොහොත එන්නේද හදිසියේය.

"මා ආදිත්‍ය වෙත නැමීගෙන ආ  කෙටි අහර ඔහු වෙත පෑවා පමණි. ඔහු මා  සුරත දැඩි කොට අල්ලා තමා වෙතට ඇද ගත්තේය. තේ කෝප්පය ඉහිර ගියේ ලෝගුවට පිටින් ඇඳ උන් ඒප්‍රනය මතය. ඔහු මතද උණු තේ ඉසුණා නිසැකය. අනපේක්ෂිත ඇදීමෙන් සිරුරේ සමබරතාවය ගිළිහ ගිය මා වැටී රැඳුනේ ඔහු මතය. ඒ දෑත මා වටා එතුනේ එසැණය. මට නැගී සිටින්නට අමතක වුනි. අමතක නොවුණා ද නොවේ. මට නැගී සිටින්නට ඇවැසි නොවීය. කල්ප කාලයක් හදවතින් හුරුව සිටි උනුහුමකි ඒ, දාඩිය පුසුඹකි  ඒ, සෙනෙහසකි ඒ "(පි 144)
 
සෙව්වන්දි හා ආදිත්‍ය ගේ ප්ලැටොනික ආලයේ සුරතාන්තය එළඹෙනුයේ  එළෙසය. තරංගනී රෙසිකා ඉතා සංයමයෙන් යුතුව තම වියමන හසුරුවන්නී  මිනිසෙකුගේ ඉරණම ඔහුට හෝ ඇයට  දැනෙන බව අපට පවසන්නේ මෙලෙසය. අවසන් හමුවීමේ දී  ඔහු තම ගිටාරය ඇයට දෙයි.
"මේ, මගේ පණ, මං මගේ පණ ඔයා ළඟ තියල යනවා., ටික කාලෙකට පරිස්සම් කර ගන්න. මං ගිහින් එන්නම්"

තරංගනී ඉතා සියුම්ව අපට පවසන්නේ මේ ආදිත්‍ය සෙව්වන්දි අත තබා යන්නේ ගිටාරය නොව ඔහුගේ පණම බවයි.  ඔහු නැවත නොඑන බව ඔහුම දනී.

"තාත්තා නැති වෙද්දී පුතාට අවුරුදු  දොළහයි සිස්ට. අනේ බරක් පතළක් තේරෙන වයසක නෙමේ උන්නේ. ඒත් එදා ඉඳන් තාත්ත කෙනෙක් වගේ පවුල ගැන හිතුව. අනේ මට හයියකට උන්නේ එච්චරයි සිස්ට." (ආදිත්‍ය ගේ මව) සිය ගණන් අතුරුදන් වූවන්  ගේ,  මවුන්ගේ හා බිරිඳන් ගේ   විලාපය මෙහි ගැබ්ව තිබේ. ඉහත  පොතේ පින්තූරය,   චන්ද්‍රගුප්ත  තේනුවරයන්   ගේ අතුරුදහන් වූවන්  සඳහා වූ ස්මාරකය ඔවුන් සඳහාය.

විමුක්තිය සොයා සිස්ට සෙව්වන්දි නැවතත් මුතු ඇල්ල ගමට යන්නීය.

"ගොළු හදවතින්"  පසු එබඳුම ගොළු එහෙත් දහස් ගුණයකින් විචිත්‍ර වූ ආදරයක් හා දේශපාලනයක් සම්බන්ධ  කර අඳුරු යුගයක් විවරණය කරන්නට තරංගනී රෙසිකා සමත් වන්නීය.

ප.ලි.
මේ පොතේ විමුක්ති  දේව ධර්මය පිලිබඳ තව දුරටත් ලියන්නට සිතුවෙමි. මට පසුව මතක් වූ පරිදි ලතින් ඇමෙරිකාවේ පනස් ගණන් වලදී,  කතෝලික පල්ලියේ පියවරුන් සහ කන්‍යා සොයුරියන් ඉමහත් සමාජ ප්‍රශ්න හා දුක්ඛිත ජිවිත  වල ගැලී සිටි තමන්ගේ පල්ලි වලට  රොක් වන ජනතාව උදෙසා දියත් කරන ලද සමාජ මෙහෙවර කිසියම් විධිහයකින්  මාක්ස්වාදී චින්තනය සමග බැඳී පැවතුනි. එදවස ඇමෙරිකානු විදේශ  ප්‍රතිපත්තිය  ලතින් ඇමෙරිකානු අරගල වලට  එරෙහිව හා ඒ රටවල මිලිටරි ජුන්ටාවන්ට පක්ෂව පැවති  නිසා කතෝලික පල්ලියේ විමුක්තිවාදී කොටස් ගත්තේ ද බහුතර ජනතාවගේ පැත්තය.

ලංකාවේ මේ පිළිබඳව මුලින්ම  ලිව්වේ දයාන් ජයතිලක මහතාගේ පියාවන  මර්වින් ද   සිල්වා මහතාගේ ගාඩියන් සඟරාවේ  බව මට මතකය. දයාන් ජයතිලක මහතාද මේ ගැන ලියා හෝ දේශනය කර  ඇති බව මට මතක මුත්  ඔහුගේ ලිපි සොයා ගැනීමට නොහැකිය.

බෞද්ධ විමුක්ති මාර්ගය මාක්ස්වාදී දේශපාලනයට සවි කරන ලද්දේ කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ  උඩ කැන්දවල සිරි සරණංකර හිමියන් විසිනි. උන්වහන්සේ  ඉතා සාර්ථකව   එය කළමුත් රෝහණ විජේවීර මහතාගේ ජවිපෙ මේ සම්බන්ධය තරමක් දුරට විනාශ කලේ ඉන්දියානු ව්‍යාප්ත වාදය  සමග අනියම් ලෙස බද්ධ කරමිනි.

 මේ අනුව ජවිපෙ හෝ  වෙනත් රැඩිකල් තරුණයන් ගේ බෞද්ධ ජන විඥානය හැඩ ද ගැසුනේ උතුරේ විමුක්ති දේව ධර්මයට විරුද්ධවය. ඒ සියල්ල  අන්‍යාගමික විදේශික බලවේග ලෙස සරල වුනි. එසේම උතුරේද විමුක්තිවාදී බෞද්ධ   දර්ශනය වෙනුවට  දකුණේ දේශපාලනය සූක්ෂමව  යොදාගත්  සිංහල බෞද්ධ හෙජමනියට විරුද්ධව  අරගලයක් ක්‍රියාත්මක විය. ප්‍රධාන ප්‍රශ්නය ගිලිහී  විප්ලවවාදීන් එකිනෙකා  මරා ගත්තේ එබැවිනි.

අවසානයේදී සෑම අවස්ථාවකදීම අවසාන විමුක්තිය උදා  කර දුන්නේ හමුදා සොල්දාදු සහෝදරයාය.

ස්ලෝවොයි ජිජක් විමුක්ති දේව ධර්මයේ අතීත  භූමිකාව ප්‍රතික්ෂේප කරන්නෙකි.  ජිජක් බ්‍රිතාන්‍යයේ  ක්‍රිස්තියානි දෙවධර්මාචාර්ය ජෝන් මිලිබෑන්ක්  සමග ලියු "ක්‍රිස්තුන් ගේ  භීෂණය " (the monstrosity of christ) පොතේ, තමන්ගේ අදේවවාදය තුල මිලිබෑන්ක් ගේ සම්ප්‍රදායික  ආගම ප්‍රතික්ෂේප කරන ජිජක් අවසානයේ පල්ලියෙන් තොර වූ ක්‍රිස්තියානු විමුක්තිය පිලි ගනී. ගොස්පෙල් ගීත හරහා ක්‍රිස්තියානු විමුක්ති දේව ධර්මය ඔහු  ප්‍රතික්ෂේප නොකරයි.

විජේවීර අමතක කළ උඩකැන්දවල හිමියන් ගේ  විමුක්ති බුද්ධ ධර්මය භාවිතා කිරීමට කාලය එළඹ  ඇත්ද?

ජීජක් බිලිවර් සඟරාවේ  ඩයනා  දිල්වර්ත් සමග කල සාකච්චාවේ  කොටසක් මෙහි දැක්වේ.
.මූලාශ්‍රය 
//Of course when I advocate Christian legacy, I make it very clear that this legacy today is not alive in the Catholic or any Christian Church. Here I am kind of a vulgar Stalinist; churches should either be destroyed or turned into cultural homes or museums for religious horrors [laughs]. No no no, it’s not that, but nonetheless, a certain logic of radical emancipation exploded there. And all original emancipatory movements stopped there. This should be admitted. So the point is not to return to the Church, to rehabilitate Christianity, but to keep this certain revolutionary logic alive. I mean this is the good news that the Gospel means: you can do it, take the risk.//

රෝහින්ගියා ප්‍රශ්නයේ තවත් පැත්තක්

රෝහින්ගියා අනාථයින් 

බුරුමයේ අවුන් සාන් සුකී සෙනෙට් පදවියට පත්වී බුරුම හමුදා වල අසීමිත දේශපාලන බලය යම් ලෙසකින් අවම කරන ලදී. එහෙත් රෝහින්ගියා මුස්ලිම් වැසියන්ට බුරුම හමුදා විසින් හදිසි මෙහෙයුමක් දියත් කොට නැවත තාඩන පීඩන කිරීමට පටන් ගනුයේ ගිය මසදීය. එයට අවුන් සාන් සුකීද නිහඬව සිටිමින් අනුමතය  දී ඇති බවට,  මුලින්  ඇගේ බුරුමයේ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදය ස්ථාපිත කිරීම උදෙසා කල සටනට සහය දුන් ඇතැම් බටහිර මාධ්‍ය විසින් චෝදනා කරන  ලදී. ඇතැම්  බටහිර මානව හිමිකම් ආයතන සහ අයර්ලන්තය වැනි රටවල් ඇයට පුද කල නම්බු නාමයන් පවා අවලංගු කිරීමට පෙළඹුණි.

නමුත් ඇත්ත වශයෙන්ම සිදුවූයේ කුමක්ද? කාටත් අද අමතකවී ඇති යේමන් යුද්ධය හෙවත් සවුදි අරාබිය විසින් යේමනයට එරෙහිව කරන බෝම්බ දැමීම් මතකයට නගා ගන්න.  ඉරානය සහය දෙන  හුති කැරලිකරුවන්ට එරෙහිව යයි කියමින් මේ බෝම්බ දැමීම හා අසාධාරණ යුද්ධයක් නිර්මාණය කිරීම ගැන නිව්ස්වීක් සඟරාවේ ලිපියකි  මේ.  මෙය පළවුයේ පසුගිය සැප්තම්බරයේය. මේ පසුගිය අප්‍රේල් මාසයේ ලන්ඩන් හි ගාඩියන් පුවත්පතේ  පළවුණු ලිපියකි. සවුදි බෝම්බ යේමනය සුන්නත්දූලි කරන බවට මෙහි චෝදනා කර තිබේ.

ළමුන් ඉතා විශාල ප්‍රමාණයක් මිය ගොස් ඇති අතර බොහෝ අය සාගින්නේ මිය යති. මේ ගාඩියන් ලිපිය පලවන්නේ ජුලි මාසයේය.
බ්‍රිතාන්‍යයේ ඉන්ඩිපෙන්ඩන්ට් පුවත්පත  දිගින් දිගටම යේමනයට  එරෙහිව සවුදින් කරන යුධ අපරාධ ගැන හඬ නැගු පුවත් පතකි.

මේ අතර තවත් සිද්ධීන් දාමයක් සිරියාවේ දිග හැරෙමින් තිබුණි. මම රුසියාවේ පූටින්ට සහය දක්වන්නෙක් නොවෙමි. එහත් පූටින්ගේ සහයෙන් සිරියානු ජනාධිපති අසාඩ් ගේ හමුදා අයිසිස් වරුන්ට එරෙහි යුද්ධය සාර්ථක ලෙස නිම කරමින් තිබේ. මේ මස ඇතුලත බොහෝ අයිසිස් ත්‍රස්තවාදීන් අල්ලාගෙන සිටි නගර මුදා ගැනීමට සිරියානු හමුදා සමත් විය. මා  කලකට ඉහත සිරියාව  ගැන ලිපි පෙළක් ලියුවෙමි. ඒ සිරියන් යුද්ධයේ තවත් පැත්තක් යනුවෙනි.

එහිදී එවකට සිටි  ඇමෙරිකානු උප ජනාධිපති ජෝ බයිඩන් සවුදි සහය ඇතිව අයිසිස් සංවිධානය සිරියාවේ අසාද් ට එරෙහිව  නිර්මාණය කල බව පැවසීමි. මෙය හරියටම අසූ ගණන්වල  ඔසාමා  බින් ලාඩන් ට  ඇෆ්ඝනිස්ථානයේ සෝවියට් හමුදා වලට විරුද්ධව  සටන් කරන්නට ආයුධ සහ පිරිස් සැපයීමට සමානය. ඔසාම පසුව අල කයිඩාව මගින් බටහිරට එරෙහිව යුද්ධ ප්‍රකාශ කලේ දහස් ගණන් ඇෆ්ගන් වැසියන් ඝාතනය  කරමිනි. එහෙත් ඇතැම් සමාව යදින්නන් බබ්‍රක් කර්මාල් කාලයේ ඝාතන  දස දහස් ගණන් වී යයි පච නිර්මාණය කරමින් ඉතිහාසය අලුතින් ලියන්නට තැත්  කරති.

මේ ජෝ බයිඩන් ගේ අයිසිස් ම පසුව බටහිර රටවල ත්‍රස්ත  ක්‍රියා කරන්නට පටන් ගති. ඔවුහු අති දරුණු ලෙස ඉරාකයේ යෙසිඩි  ජනතව මන්ම  සිරියානු ජනතාවද  ඝාතනය කළහ. ගැහැනුන් හා ළමුන් දුෂණය කළහ. වහලුන් ලෙස විකුණුහ. සමලිංගිකයන් උස ගොඩනැගිලි වලින් තල්ලු කරමින්ද පණ පිටින් පුලුස්සමින්ද මරා දැමුහ.

අවසානයේදී  ඇමෙරික එක්සත් ජනපදයද බ්‍රිතාන්‍යයද අයිසිස්  වරුන්ට එදිරිව සටන් කරන්නට ඉරාකය සහ කුර්දි වරුන්ට සහය දුන්හ.  එහෙත් මේ සටනේ වඩාත්ම ජයග්‍රාහී වූයේ පුටින් ගේ රුසියානු හමුදා උපදේශක වරුන් හා සිරියානු හමුදාවය. සවුදියේ හා තුර්කියේ මැදිහත්වීම සිරියානුන් තව දුරටත් ඉවසුවේ නැත.

ඇමෙරිකානු උපාය සිරියාවේදී පරාජය කිරීමට පුටින්ට සහ අසාද්ට හැකිවුණි. එසේම ඔක්තෝබර්  අග වනවිට සවුදි අරාබියට එරෙහිව ප්‍ප්‍රබල  විවේචන බටහිර ජන මාධ්‍ය විසින් පළ කරන්නට පටන් ගති. බටහිර වැසියන් ගේ සවුදි විරෝධතාවය සෑහෙන ප්‍රමාණයකට ඉහල ගියේය. තෙරේසා මේගේ රජයට හෝ ඇමෙරිකාවේ ට්‍රම්ප් ටද මේ විරෝධය සමනය කරීමට කිසිවක් කළ නොහැකි විය. සවුදියට බ්‍රිතාන්‍ය ආයුධ විකිණීම ගැන බරපතල චෝදනා එල්ල විය.

දැන් රෝහින්ගියා කැරලිකරුවන් ගැන කතාකරමු.  රෝහින්ගියා  කැරලිකරුවන් පිරිසක් සවුදි වහාබ් ආගම අදහති. ඔවුන්ට සවුදියේ සහය හිමිවන බවට බොහෝ චෝදනා එල්ල විය. මේ එවන් එක ලිපියකි. මෙය පළවුයේ 2016 දීය.

හදිසියේම සවුදියේ ඔටුන්න හිමි කුමාර රුසියාවේ ආයුධ මිලදී ගැනීමේ සංචරයකය්ට ගියේය.  (ආයුධ මිලදී ගන්නා  නිසා මෙන්ම තෙල් නිසාද බ්‍රිතන්‍ය හා ඇමෙරිකානු පාලකයන් සවුදිය පැත්තේය) මෙය  සිදුවුනේ ඔක්තෝබර් පස් වැනිදාය. රුසියාව සමග ආයුධ මිලදී ගැනීමට ගිවිසුමක් අත්සන් කර සවුදිය තමන්ට එරෙහි රුසියාවේ විරුද්ධතාවය සමනය කර ගත්හ.

යේමනයේ සවුදි බෝම්බ වලින් මිය යන දරුවන් 

හදිසියේම තිරශ්චින ලෙස ක්‍රියා කරන බුරුම හමුදා රෝහින්ගියා කැරලිකරුවන්ට එරෙහිව සටනක් පටන් ගත්තේය. පසුගිය  අගෝස්තු 27 වනදා රෝහින්ගියා  කැරලිකරුවන් කල ප්‍රහාරයට පිළිතුරු ලෙසිනි. කොහොමත් දරුණු බුරුම හමුදා අහිංසක වැසියන් බොහොමයක් මරා දැමු අතර බුරුම හමුදාවට  එරෙහිව ස්ත්‍රී දුෂණ චෝදනා හා යුධ අපරාධ චෝදනා  එල්ල විනි. බොහොමයක් රෝහින්ගියා මුස්ලිම් වැසියන් යුධ අනාථයන් ලෙසට බංග්ලාදේශයට පලා ගියහ.

බීබීසී ප්‍රමුඛ බටහිර මාධ්‍ය මොන බෝම්බය ගැසුවත් ඉස්ලාමික ත්‍රස්තවාදීන් යන වචනය භාවිත කරන්නේ නැත. බ්‍රිතාන්‍ය  අගමැති තෙරේසා  මේ පවා එලෙස හැඳින්වීම ගුණ ගරුක ඉස්ලාමික  වැසියන්ට නිගරුවකි යයි  කීවාය. නමුත් ටයිම්ස් සහ අනිකුත් මාධ්‍ය හදිසියේම බෞද්ධ  ත්‍රස්තයන් ගැන කතා කරන්නට පටන් ගති.  සියලුම මාධ්‍ය වල රෝහින්ගියාව ප්‍රධාන මාතෘකාව  බවට පත්වුණි.

ඇමෙරිකාවේ හා සවුදියේ සැලසුම් සිරියාවේ අන්ත පරාජයකට ලක්වීමේ ප්‍රධාන පුවතක් හිමින්ම වැළලී ගියේය. එසේම යේමනයට දරුණු ලෙස බෝම්බ දමමින් සිටි  සවුදියට එරෙහිව එල්ලවෙමින් තිබු බටහිර ජනතාවගේ  විරෝධයද ක්‍රමානුකුල ලෙස  හැරුනේ රෝහින්ගියා වටය.

යේමෙනයේ සිටින්නේ, මිය යන්නේ මුස්ලිම් වැසියන් නොවේද? සිරියාවේ මිය යන්නේ මුස්ලිම් වැසියන් නොවේද? නමුත් රෝහින්ගියා  මුස්ලිම් වැසියන් ගේ දුක හදිසියේම වඩා දරුණු වූයේ  කෙලෙසද? එය එසේ නොවේ යයි මම නොකියමි.   අවුන් සාන් සුකී නිහඬව සිටින්නේ ඇයි? බුරුමයට ගිය පාප් වහන්සේ මුලින් නිහඬව සිටියේ ඇයි ? ආර්ජන්ටියා වෙන් පැමිණි  උන්වහන්සේ නිතර අසාධාරණයට අයුක්තියට එරෙහිව කතා කල කෙනකි.  ඔහු විසින් රෝහින්ගිය අනාථයන් ගැන වචනයක් දෙකක් හෝ  පැවසුවේ බංගලාදේශයේ දීය.
ඒ සිදුවූයේ කුමක්ද යන්න පාප් වහන්සේ මෙන්ම අවුන් සාන් සුකී ද දන්නා නිසාය.

බංග්ලාදේශයේ මුස්ලිම් වරුන් සවුදියේ මෙන් සුන්නිය. සිරියාවේ හෝ යේමනයේ මෙන් ෂියා මුස්ලිම් වරුන් නොවේ. රෝහින්ගියා මුස්ලිම් බහුතරයක්ද සුන්නිය. කොටින්ම  සවුදිය කලේ බුරුම හමුදාවලට කැරලිකරුවන් ලවා  පහර දීමය. බුරුම හමුදාවේ  නොපනත්කම හා මුග්ධ භාවය දන්නා සවුදිය තමන්ගේ ආගමම  අදහන රෝහින්ගියා මුස්ලිම් වැසියන් බිල්ලට දුන්නේය. සමහර විට මත්ද්‍රව්‍ය විකිණීමෙන් පවා ආදායම් සොයන බුරුම ජනරාල් වරුන් සවුදි මුදලට යටවන්නට ද බොහෝ සෙයින් ඉඩකඩ ඇත.

කෙසේ හෝ වේවා යේමන් ප්‍රශ්නය සහ සිරියාවේ පරාජය මද කලකට වසා  ගැනීමට හැකිවීම සවුදියේ ජයග්‍රහණයකි. බටහිර ජනටහ්වගේ විරෝධය  අඩු වූ සැනින් සවුදියේ ඔටුන්න  හිමි කුමාරයා  තමන්ගේ බලය තහවුරු කර ගත්තේය. ඔටුන්නු හිමි මොහමඩ් බින් සල්මන් කුමරු විරුද්ධ වාදීන් අත් අඩංගුවට ගන්නට නියම කලේ නොවැම්බර් හය වනදාය. යේමන මිසයිල කතාවක් කරලියට ගෙන තවත් විරුද්ධ වාදී කුමරකු ගේ හෙලිකොප්ටරය වැටී ඔහු මිය ගියේද මේ කාලයේය.

ලංකාවේ සිංහල බෞද්ධ අන්තවාදීන් හා බුරුම අන්තවාදීන් අතර වෙනසක් නැත. ඔවුන් කටයුතු කරන න්‍යාය පත්‍රය ලියවෙන්නේ වෙනත් තැන්වලය. රෝහින්ගියා අනාථයන්ට රැකවරණ දෙනවාට  බහුතරයක් සිංහල හෝ දෙමල ජනතාව  විරුද්ධ නැත. මේවා අවුළුවන්නේ දේශපාලන හේතූන් මත මිස වෙන මොනවා ට වත් නොවේ. විල්පත්තු කාරයා හැම ආණ්ඩුවකම සිටින්නේද මේ අනුවය.

කෙටියෙන්ම සිදුවූයේ එයයි. හෙට හෝ අනිද්දා වෙනවිට බුරුම ප්‍රශ්නය හදිසියේ තවත් කාලයකට නිවී යනු ඇත. බුරුමයේ සුකී ද නැවතත් බටහිර මාධ්‍ය වල ඩාලින් වනු ඇත .

බටහිර මාධ්‍ය නැවතත් යේමන් ප්‍රශ්නය අදින්නට පටන් ගෙනය. යේමනය නැවත  කරලියට එනු මේ ලිපියෙන්  පෙනේ.

වාමාංශිකයන්   හා ලිබරලුන්ව  අන්දන්නේ  එලෙසය. පොඩි තල්ලුවකින් ඔවුන් රෙද්ද උස්සාගෙන දඟලනු බලා  සිනා වෙන්නේ අනිකෙක්ය.

අලුත්ම ගිනි පුපුර යේරුසලම ඊශ්‍රායලයේ අගනුවර බවට පිලි ගනිමින්  ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් අවුළුවා ඇත . තවත් යුද්ධයක් දෙකක් පටන් ගතහොත් තවත් ආයුධ සමුහයක් විකිනීමට හැකිය. ආර්ථිකය ගොඩ නංවා ගන්නේ වෙන බයිලා වලින් නොව යුද්ධ මගිනි.

යේමනයේ සවුදි බෝම්බ පින්තුරය 

CHILDREN AT WAR: SAUDI ARABIA IS BOMBING YEMEN BUT BLAMES HUMANITARIAN DISASTER ON IRAN-BACKED HOUTHIS

Saudi bombs are decimating Yemen. Yet May’s glad-handing goes on

Myanmar's Rohingya insurgency has links to Saudi, Pakistan - report

Putin Welcomes Saudi Arabia Into His Middle East Sphere of Influence

Myanmar's Rohingya rebels - What you need to know

At least 71 killed in Myanmar as Rohingya insurgents stage major attack

දෙවොල් ගී තුලින් අතීතයට එබිකම් කරමු

පුරාණ ශ්‍රී ලංකාවේ සංගීත භාණ්ඩ සහ ඇඳුම් (මාර්ටින් වික්‍රමසිංහ කෞතුකාගාරය)

බලන්ගොඩ රත්නපුර   ප්‍රදේශයේ උග්ගල් නුවර දේවාලයක් ගැන හා එහි නැටුම් සම්ප්‍රදායන්, පෙරහැර, ජන කවි මෙන්ම දේවාලයට ආශ්‍රිත ජන කතා ඉදිරිපත්  කරන බ්ලොග් අඩවියක් තිබේ, මේ බ්ලොග් අඩවිය ගැන මා මිට පෙරද සදහන් කර ඇත. එය ලියන එම් පී  ගුණසිංහ මහතා විශ්‍රාම  ලත් උප විදුහල්පතිවරයෙකු සේම බලන්ගොඩ අධ්‍යාපන  කලාපයේ ඉතිහාසය සහ සමාජ අධ්‍යයනය පිලිබඳ ජේෂ්ඨ උපදේශක වරයෙකි.

ඔහු ලීයූ අවසන් බ්ලොග් ලිපි පෙලේ පුරාණ ජන කවි කිහිපයක් සඳහන්  වෙයි. මේ ඉන් එකකි.
බුද්ධ හස්තය අමෘත හස්තය බ්‍රහ්ම හස්තය………………නංතමා
හස්ති හස්තය ලලිත හස්තය මයුර හස්තය……………….නංතමා
මත්ස්‍ය හස්තය ආදි සත් විඳ හස්ත නැටුමේ……………..මනරමා
වීර විකුමැති නරනිඳුන් පෙර පුරුදු කළ දිග්ගෙයි……….නැටීමා

මේ කවි සමග නර්තනයක් ද වේ. එය බ්ලොග් අඩවියෙන් නැරඹිය හැකිය. මේ එවැනිම තවත් කාන්තා ලාලිත්‍යය වනන  කවියකි. මෙය ඔහු උපුටා ගෙන ඇත්තේ  බාලචන්ද්‍ර බ්‍රාහ්මණයන්ගේ කන්දකුමාර සිරිතේ පුරාණ පුස්කොල පොතිනි.

පීරා සුනිල් වරල බැඳ මල්පටින් තරව පයෝදර රණ හංස……………තිසරූ
තෝරා සිහින් කවනි ඇඳ රැලි ශට්ට පෙරව ලෙලවා දෑත් වලලු……..රුසිරූ
වාරා නොවම සලෙළු මුලට කච්චිත් ඇඳන තෙයි තෙයි කියන පද….කිඳුරූ
දීරාය සැනි නෙතත පවතීය පන්දහස් මෙ උග්ගල් නුවර යස………….ඉසුරූ

ලන්ඩනයේ ගී මන්දාව  උළෙලට පැමිණි සංගීතඥ දර්ශන රුවන් දිසානායක පැවසුවේ ශ්‍රී ලංකාවේ පෘතුගීසි ආක්‍රමණයට කලින් පැවති  සංගීතය පිලිබඳ අපේ දැනුම ඉතා මඳ බවත් ඒ පිළිබඳව කවුරුන් හෝ පර්යේෂණාත්මක අධ්‍යයනයක් කර කෘතියක්  පල කල යුතු බවත්ය. පෘතුගීසි ආගමනයෙන් ලංකාවට දායාද  වුනු බයිලා සංගීතයත්, පසුව දකුණු ඉන්දීය සංගීතයේ අභාශයත්, ඉන්දීය රාගධාරී සංගීතයේ ආභාශයත් ලැබුණු බව සත්‍යමුත් එයට පෙර පැවති  සංගීත ක්‍රමයන් ගැන කොහේවත් සඳහන් වන්නේ නැත. ඔහුගේ අදහස නම් ඈත අතීතයේ සිට පැවත ආ  රාජ්‍ය වංශයන් නිසා රජ මාලිගාවල නැටුම ගැයුම් වැයුම් කෙරෙන්නට බොහෝ සේ ඉඩ  ඇති බවයි. එ මෙන්ම  පන්සල් දේවාල සහ ඒවායේ පෙරහැර ආදියේද  නැටුම් ගැයුම්  පැවති නිසා දේශීයම වූ  සංගීත භාණ්ඩ සමග මුසුවී ප්‍රබල දේශීය සංගීතයක්  බිහිවී  තිබෙන්නට ඇති බවයි.

උග්ගල් අලුත් නුවර කතරගම් දේවාලය 

ඉහත සඳහන්  බ්ලොග් අඩවියේ රටේ එක ප්‍රාදේශීය පෙදෙසක (උග්ගල් නුවර)  දේවාලයක් හා එය සෑදු සහ එයට වන්දනාවේ පැමිණි  ප්‍රාදේශීය රජවරුන් ගැන කියවේ. එක් රජ කෙනෙකු නම් යාපා රජුය. මේ යාපා රජු (ටිකිරි බණ්ඩාර )සීතාවක රාජසිංහ රජු බවද ගුණසිංහ මහතා ඔහු සපයා ගත් සාධක අනුව පවසයි.

මේ දේවාල  වල නැටුම් තිබුනා නම්  ගැයුම් සහ වයුමද එතනට අනිවාර්යයෙන්ම ඇතුළත් වේ.  මේවා ගැන සඳහන්  ඓතිහාසික  පුරාවෘත්තයන් සහ පුස්කොලපොත්ද සංරක්ෂණය කර හැදෑරිය යුතු වන්නේ එහෙයිනි.

මෙහිදී මට මතක් වන්නේ  රත්න ශ්‍රී විජේසිංහ මහතා විසින් පබැඳි ගිතයක්ය.ඉන්දියාවේ මෙන් ශ්‍රී ලංකාවේ දේවදාසි ක්‍රමයක්  තිබුනේ නැත. ඉන්දියාවේ දේව දාසියන් යනු මුලදී හොඳින් සැලකුවද පසුව දේවාල  අයිතිකරුවන්ගේ, කපුවන්ගේ තාඩන  පීඩන, ලිංගික හිංසා  වලට නතුව  ජිවත් වන්නට සිදුවන පිරිසකි. අදත් මේ දේවදාසියන්ට සලකන අයුරු ගැන නොයෙකුත් විරෝධතා පැවැත්වේ. (පින්තුරය බලන්න)

දේවදාසින් ගේ විරෝධතාවයක් 

ශ්‍රී ලංකාවේ  බෞද්ධ සම්ප්‍රදායන්ට අනුව දේව  දාසියන් සිටීමට හේතුවක් නැත. එහෙත් රත්න ශ්‍රී විජේසිංහ මහතාගේ මතය ට අනුව දේවදාසියන්  සිටි එක් දේවාලයක් තිබී ඇත. ඒ ගැටබරුව දේවාලයයි. මෙය ගැටබරුව රජ මහා විහාරයට සම්බන්ධ යයිද නොදනිමි. ගැටබරුව දේවාලයේ පින්තුරයක් මට බ්ලොග්  අඩවියකින් ලැබුණි.

ගැටබරුව දේවාලය - පින්තුරය කඩුල්ල බ්ලොග් අඩවියෙන් 

ගැටබරුව දේවාලයේ දේවදාසියක් (හෝ දේවදාසින්) සිටි බවට ජනකතා තිබෙන්නට ඇත. ඉන් එක දේවදාසියක එවකට ප්‍රාදේශීය පාලකයෙකු වූ රජ්ජුරු බණ්ඩාර කෙරෙහි පෙමින් බැඳී සිටි බවත් එම ප්‍රාදේශීය පාලකයා ඇයව හොර රහසේ මුණ ගැසුණු බවත් කියවේ. එම ප්‍රාදේශීය පාලකයා පසුව රජ්ජුරු බණ්ඩාර දෙවියන්  ලෙසින් මොරවක ප්‍රදේශයේ වැසියන් දේවත්වයෙන්  සළකා වැඳුම් පිදුම් කරති.

රත්න ශ්‍රී ලියු මේ ගීතය ගයන්නේ  දීපිකා ප්‍රියදර්ශනී පීරිස් විසිනි. සංගීතය රෝහණ  වීරසිංහයන් ගෙනි.

රජ්ජුරු බණ්ඩාර දෙයියනේ
තරහ අවසර රන් කඳේ
ආල හිතක් හැදී ඔත්පල වුනු අහිංසකි  මං

රණේ කිරුල පිටේ තුන්ගව්  උස ඔටුන්න දා  ගෙන
පයේ නාද සළඹ ලිහිණි හඬින්  මන්තර මතුරන
අපේ පැල  වටේට ඇවිදිනවා රෑ මං   අහගෙන

ඇළ මංකඩ ඉස දිය නාගෙන  මන් පින් දෙනකොට
රුක්  අත්තන ලන්දේ ඉඳගෙන දිවස් ලබා දෙන
හිමි ආල හිතක කැලතීමක් දෙයියෝ අවසර

මේ ගීතය සොයද්දී  තවත් එවැනිම  ගීතයක්ද මට සොයා ගත හැකිවිය. ඒ චමාර වීරසිංහ ගයන මේ ගීතයයි.

තමන් කරා හොර රහසේ එන ප්‍රාදේශීය රජුට පෙම් බැඳී දේව දාසියක් ඇත්තටම ගීයක් ගයන්නට නැතිද? ශ්‍රී ලංකාවේ විදේශීය ආක්‍රමණයන්ට කලින් ප්‍රබල සංගීත සම්ප්‍රදායක් තිබුනේද?

මූලාශ්‍ර:
ගුණසිංහ මහතාගේ බ්ලොග් අඩවිය - දෙයියන්නේ රටේ 
දේවදාසි පින්තූරය ගත්තේ මෙතැනිනි.

සංගීත භාණ්ඩ පින්තූරය : A unique Museum of Sri Lankan Folk Culture

දේවාලයේ පින්තූරය - කඩුල්ල බ්ලොග් අඩවිය 

කැත ගැහැණියගේ අගෝරා සෙල්ෆිය

අන්තර් ජාලයෙනි  

සරද සමරසිංහ ගේ "කැත ගැහැනියගේ හීනය " පොත ගැන කතිකාවක් තිබුන ලන්ඩනයේ. අගෝරා කලා කවය මගින් සංවිධානය කරපු. සරද ගේ කෙටි කතා පොත  සෑහෙන්න විවේචනය කරලා ලිපියක් දැම්මත් සරද මට ආරාධනා කලා, සභාව මෙහෙයවන්න. ඉතින් මම පටන් ගත්ත සාමාන්‍යයෙන් ප්‍රබල චිත්‍රපට හා සාහිත්‍ය කලා විචාරකයෙකු ලෙස මම සලකන දීප්ති කුමාර ගුණරත්න  ගෙන්ම.

"අසෝක හඳගම සහ සත්‍යජිත් මාඉටිපේ අතර දාර්ශනික වෙනස " කියන ලිපියේ දීප්ති මෙහම කියනවා.
// කලාව පිළිබඳ ඉදිරිපත් කරන දාර්ශනික සහ දේශපාලනික විවේචනවල මුඛ්‍ය  ගැටලුව වන්නේ  කෘතියේ නොවන ප්‍රශ්න ඊට එබ්බවීමයි. උදාහරණයක් ලෙස වින්සන්ට් වෑන්ගෝ නම්  ප්‍රවීන චිත්‍ර ශිල්පියාගේ   “ගොවි සපත්තු” නම්  චිත්‍රය හෛඩගර් නම් දාර්ශනිකයා ඒ තුළ නැති ගැටලුවක් බවට ‘එය’ පත් කළේය. එනම් මෙම සපත්තු අයිති කාටද යන ප්‍රශ්නය යි. කෝදාගොඩ  යනු යථාර්ථයට වශී වූ විචාරකයෙකි. ඔහු  කියන්නේ හොඳ නිර්මාණකරුවන් යනු යථාර්ථය නිරූපණය හෝ ප්‍රතිනියෝජනය කරන අය බවයි. අප කියන්නේ  යථාර්ථය නියම අයුරින් නියෝජනය කරන කලාකරුවන් යනු ඔවුන්ගේ සැබෑවෙන් යතාර්ථය වෙතට පලා යන්නන් බවය. අප යථාර්තය හදුනා ගන්නේ සුචරිත ගම්ලත් හෝ පියසීලී විජේගුණසිංහට වෙනස්ව ෆැන්ටසියක් ලෙසිනි. එනිසා ෆැන්ටසිය ප්‍රබන්ධයකි. කෝදාගොඩට  මෙම විසඳුම ගැලපෙන්නේ නැත. ඔහු යථාර්ථය සලකන්නේ සමස්තයක් (අඩුවක් නැති) ලෙසය. අපට අනුව  සමාජ යථාර්ථය වැළඳගැනීමම  පලා යාමකි.//

මට හිතුන ඇත්තටම මම ඉදිරිපත්  කරපු අදහස් වලට මම "කෘතියේ නොවන ප්‍රශ්නයක් එබ්බෙව්වද " කියල. සරද හිතන්නේ  එහෙමයි කියල මට තේරුනේ.  ඉතින් මම හෛඩගර් ගෙන් පටන් ගත්ත. මාර්ටින්  හෛඩගර් (1889-1976) ජර්මන් දාර්ශනිකයෙක්.  එයාගේ දර්ශනවාදී නැම්ම  සම්බන්ධ කරලා තියෙන්නේ ෆෙනමෙනලොජි phenomenology  (ප්‍රපන්චවේදය?)  සහ existentialism (සංදෘෂ්ටිකවාදය?) වලට .  phenomenology කියල කියන්නේ විකියේ තියන විධිහට අත්දැකීම් වල සාරය හඳුනා ගැනීම සහ විඥානය පිලිබඳ ඉගෙනීම . existentialism  වලට භවසත්තාවාදය කියලත් කියනවා. නැතිනම් "නිදහස් සහ වගකීම් සහිත තනි මිනිසෙකු තමන්ට අභිමත ලෙස ක්‍රියා කිරීමෙන් ඔහුගේ සංවර්ධනය තීරණයකිරීමෙන් ඔහුගේම පැවැත්ම තහවුරු කිරීම (පරිවර්තනයකි)"  කියල  ලියන්නත්  පුළුවන්.

හෛඩගර් හිට්ලර් ගේ නාසි වාදයට අනියමින් උදව් කළ නිසා දරුණු විවේචනයකට බඳුන් වූ අයෙක්.

ඉතින් මේ හෛඩගර් ලියනව  "කලා  කෘතියක මූලාශ්‍රය" (the origin of the Work of Art) කියල ලිපියක්.  මෙන්න මෙහෙම දෙයක් ඒ ලිපියේ කියනවා. ඔහු පෙනී සිටින්නේ වර්තමාන (ඔහුගේ කාලයේ) සම්ප්‍රදායක දර්ශනවාදී සෞන්දර්යයේ  නොවේය නමුත් සත්‍යම වූ සත්‍යයම පිළිඹිබු කරන  කලා කෘති සඳහාය කියල. (Heidegger is against the modern tradition of philosophical "aesthetics" because he is for the true "work of art"). ඔහු කියනවා නියම කලා කෘතිය සෞන්දර්යය නිසා අඳුරු වෙනවා (eclipsed) කියල. හැබැයි හෛඩගර් ම ඒ එක්කම කියනවා මේක මහා ඔක්සිමොරොන් (oxymoronic) එකක් කියල. ඒ කියන්නේ නිකන් "කොළඹ ගමයා " වගේ. ගමයෝ කොහෙද කොළඹ? එහෙම නැත්නම් "හතරැස් වෘත්තයක්" "කන් බිහිරි කරවන නිශ්ශබ්දතාවය" වගේ කියල.  "ජිවත් වුනත් මැරිලා වගේ " ඉන්න මිනිස්සු. මැරිලා නම් ජිවත් වෙනවා කියන්න බැහැනේ. සුන්දරත්වයක් නැති කලා කෘති පවතින්න පුලුවන්ද?

මොකද  කලාවේ  නියම ඓතිහාසික වටිනාකම හදුනාගන්නට බටහිර මිනිසාට හැකිවුණේ එය  සෞන්දර්යවාදී වීම නිසාම යයි කියල ඔහු නැවත නැවතත් අවධාරණය කරනවා ඒ එක්කම. හතරබීරි කතාවක්නේ. මම දැන් මුලින් ලියූ ලිපියේ රත්න ශ්‍රී හීන් විමසුමක් කරන "උඩරට කඳුකර සිරියා පරදන" ගීතයට නැවත ගියොත්.  මතක තබා ගන්න අපි මෙය ගන්නේ උදාහරණයකට. ඉතා රසවත් ලෙස තම දෙමාපියන්ගේ ගී ගයන චිත්‍රාල්  සෝමපාල මහතාට හෝ ගීය මුලින් ගැයූ ගායක  ගායිකාවන්ට විවේචනයක් නෙමෙයි මේ ඉදිරිපත් කරන්නේ.

ඒ ගීතයේ මෙහෙමත් තිබෙනවා.  රටේ ජාතික ධනයයි ඔවුන් උපයන්නේ. අපි ණය ගැතියි ඔබට.
"රට පණ ගන්වන ජාතිය සුරකින ජාතික ධනය අපේ
අපි ණය ගැති වෙමු සුකොමල දෑතට  තේ දළු නෙලන ලඳේ "

එසේම "තේ වල යහපත ලොවටම සලසන කම්කරු ළඳකි ගමේ" කියලත් ලියනව. ඒ කියන්නේ කම්කරු ළඳක් තමයි තේ නෙලන්නේ කියන එකත් ගේය පද රචකයා විසින් පිළි ගන්නවා.  ඔහු ඇය ඉහල තැනක තබා ලියනවා මිසක අපහාසයක් කරන්නේ නැහැ. අපට ආදරයක් ඇතිවන අයුරින්  ලියන්නේ. සංගීතය සුමධුර කර්ණ රසායන හෙවත් "නැගල යන " එකක්.

හෛඩගර්  කියන දේ - සෞන්දර්යයද,  ඇත්ත ඉදිරිපත් කිරීමද ද  වැදගත් කියන  එක ඔළුවට වදින්නේ මෙතන.  මේ සින්දුවේ අයිසින් දාඋ කේක් එකක් වගේ  ලස්සනට වහල තියෙන්නේ   උඩරට තේ දළු නෙලන කම්කරු ජනතාවගේ දුක්ඛිත තත්වය. සින්දුව අහන කොට හිතෙන්නේ මරුටියකින් වැඩට ඇවිත් තේ දළු ටික නෙලලා හවසට ගෙදර යන මොඩල් එකක් ගැන. ඔය යු ටියුබ් එකේ දාල තියෙන සින්දුවේ වදන් ලස්සන ඉන්දියානු කාන්තාවක  ගේ පින්තුරයක් එක්ක නේ තියෙන්නේ. හිතේ මැවෙන්නේ ඒකනේ. තේ දළු නෙලන ගැහැණිය කැතයි කියල නෙමේ මේ කියන්නේ. වරදවා වටහා ගන්න  එපා. දුක්ඛිත ජිවන තත්වය ගැනයි මම අදහස් කරන්නේ.

මම ලුණුගල හිටි කාලේ (හැත්තෑ ගණන් වල) දැකල තියනවා රා හෝ කසිප්පු බීපු සැමියා ගෙන් ගුටි කාල  පොලිසියට එන දුප්පත් කම්කරු ගැහැණු.  ඔවුන් පොලිසිය ඇතුලට එන්නත් බය දෙවන පන්තියේ පුර වැසියෝ. ඔවුන් ගේ  ලයිම් ඉස්සරහ මයියොක්ක වගා කරලා තියනවා.  ඒ මයියොක්ක රෑට තම්බල කන්න. දවල්ට බත් තිබ්බොත් මයියොක්ක දළු මැල්ලුම එක්ක බත් කන්නේ, එක පාරක් ළමයෙකුට වමනේ ගිහින් පොලිසියේ ජීප් එකෙන් ලුණුගල රෝහලට ගෙනිච්ච. ඒ අම්මට වැරදිලා වෙන දළු වගයකුත් මිශ්‍ර වෙලා. ඕකයි තත්වය. දැන් ඔවුන් තරමක් දුරට හොඳින් ජිවත් වෙනවා.

ඉතින් ස්ටාලින් ගේ කාලේදී තමා සමාජ සත්තා  යථාර්ථවාදය socialist realism එක ආවේ. මේ ගැන මම කලින් ලියල තිබෙනවා.  හැට ගණන් දක්වා ඒ ට්‍රෙන්ඩ් එක තිබුන. ප්‍රවීන නාට්‍ය රචක විජිත ගුණරත්න මට මතක් කල කාරණයක් තමයි ඒ දිනවල කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට සම්බන්ධ ගුණසේන විතාන ඇතළු පිරිසක් තමන්ගේ ලේඛක සංවිධානයක් අටවාගෙන අනිත් අයව පහත දමා උඩට ඒමට ඉඩ නොදී සෝවියට් දේශයට කඩේ ගිය හැටි.  සෝවියට් දේශයේත් සමාජ සත්තා  යථාර්ථවාදය  කියන ලේබලය යටතේ පක්ෂවාදී බොරු මනස්ගාත පල කරපු හැටි. නමුත් හොඳ නිර්මාණ බොහොමයක් එලියට ආවෙත් ඔය කාලෙමයි අයිත්මාතව් ගේ වගේ. ඉතින් කෙලින්ම වරදක් කියන්න බැහැ. නමුත් අපි ස්වාධින නිර්මාණයට  ඉඩ දිය යුතුයි. එය එළි  දැක්වූවාට පසු විචාරයක් ඉදිරිපත් කිරීමේ අයිතිය අප සතුයි.

ඉතින් මම ඒ ලිපියේ බ්‍රෙස්ටියානු  එපික් ශෛලියක් ගැන ලිව්වේ ඔය පසුතලය මත. දීප්ති සැබෑවෙන් යථාර්තය  වෙත පලා  යන්නවුන් හැටියට හඳුන්වන්නේ යථාර්තය  තමන්ගේ ෆැන්ටසියක් කර ගත් කලාකරුවන් ගැන වෙන්න ඕනේ.  සරද ගේ පොත ගැන මම ලිව්වේ ඒක . "කැත   ගැහැණිය "හැර අනිත් සියලු කෙටි කතා යථාර්තය පිලිබඳ ඔහුගේ පරිකල්පනයේ උසස් බව පල කරන බව කියන්න.

ඔය අතරේ මම හෛඩගර් ගැන කියන්න දර්ශනවාදයේ වචන කිහිපයක් භාවිතා කිරීම එතනට පැමිණ  සිටි ප්‍රවීණ  කිවියර අනුර හෑගොඩ මහතාගේ පියාපත් මදක් සෙලවූ බව වැටහුනා.  ඔහු අදහසක් පල කරමින් කියා සිටියේ අමාරු වචන යොදා පොරත්වය පෙන්වන්නේ නැතිව සරල ලෙස යමක් කියමු යන්නයි. ඔහු ඒ සඳහා ලංකාවේ ඩේලි නිව්ස් පුවත්පතට  ඔහු ලියු කොලමක් ගැන කතා පැවසුවා. ඒවා  බොහෝ සරල භාෂාවෙන් ලියා  ඇතිබවත් එසේම ලන්ඩනයේ  මෙට්‍රෝ වැනි පුවත් වල ඇති නාට්‍ය විචාර පහැදිලි පොදුජනයා ට තේරෙන භාෂාවෙන් ලියා ඇති බව.

එතනට පැමිණ සිටි තරුණ චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂක වරයෙකු වන නුවන් ජේ ත් එය අනුමත කර. විචාර දෙඤඤම් බැටේ ඒවා නොව කලා කරුවා දිරි ගැන්විය යුතු ඒවා බව. මා  ඒ කතාවට විරුද්ධ නැහැ.

මෙන්න  තියනවා මෙට්‍රෝ පත්තරේ විචාර කියව බලන්න.   එහිත් සරෙලිස්ට් (surrealist) වැනි වචනත් භාවිතා වෙනවා. කවුරු හරි කියයි ඒවත් අමාරු වචන කියල.

මේවා ලියන්නේ  මිනිසුන්ට නාට්‍ය තෝරා ගන්න උදව්ව්වකට. ඒවාට එම විචාරකයන්ට ගෙවීමක් කරනවා. මේ පත්තරේ ටැබ්ලොයිඩ් එකක් ගොසිප් ලංකා වගේ ගාඩියන් වගේ  සීරියස් බ්‍රෝඩ් ශීට් පුවත් පතක් නොවේ. ගාඩියන් පුත්පතේ එඩ්රියන් සර්ල් ගේ විචාරයක් කියවා  බලන්න. මේ තව එකක්. තවත් කෙනෙක් විචාර ලියන්නේ නාට්‍ය විකුණා ගන්නම නෙමෙයි.

රවී වීරසිංහ කියන මම කැමැත්තෙන් කියවෙන බ්ලොග් කරුත් තැනක (ෆේස්බුක්) එකේ හිනාවෙලා තිබුන මෙහෙම  දීප්ති වගේ අය භාවිතා කරන අමාරු සිංහල වචන   ගැන. සුමිත් චාමින්ද හෙම නිතර භාවිතා කරන "භව සත්තා  නිමේෂය" ගැන මමත් වරක් ලියා තිබුන.  රවී වීරසිංහගේ බ්ලොග්  එකේ ඔහු ලියන ශෛලිය  සුන්දරයි.  ඔහුට නොවැටහෙන කරණය තමා ඔහු භාෂාව ඉදිරිපත් කරන විලාසයේ ඇති ගැම්ම. ඒක හැමෝටම බැහැ  කරන්න. දිප්තිලා වගේ අයත් නව වචන හඳුන්වා දෙමින් කරන්නේ භාෂා පෝෂණයක්. දන්නේ නැතිනම් කරුණ කරලා ඉගෙන ගන්න වචන ටික. මේ බ්ලොගයෙම වෙන තැනක මම එහෙම වචන ලියාගෙන ඉන්නවා.  ඒක තමයි වැදගත්. ඒක තමයි ඉගෙනීම කියන්නේ.

දැන් මම   ටිකක් හිතල තමයි අර ක්වන්ටම් අංශු ගැන ලීවේ. ෆේස්බුක් එකේ මල්ලි කෙනෙක් ඒ මොකක්ද කියල අහපු එකකට පිළිතුරු. පොරත්වය පෙන්වන්න නෙමේ ඕව ලියන්නේ. දැනුම බෙදා හරින්න. එතන පෞලි  ගේ නියමයට කියන්නේ පෞලී බහිෂ්කාරක නියමය කියල කවුද කිව්වා. ඉතින් ඒ වචනය අපට ඉගෙන ගන්න වෙනවා.  

කලා කරුවන් දිරි ගැන්වීමට තම අපි මේවා ලියන්නේ කියන එක කවුරුත් වටහා ගෙන නැහැ. එසේම නුවන් ජේ කිව්වා අපි ඉංග්‍රීසියෙන් ලිවිම පටන් ගත යුතුයි කියල. සිංහල සිනමාව ජාත්‍යන්තරයට ගියාට සිංහල ගීතය ගිහින් නැත කියල. සිංහල ගීතය  එතනට ගෙනියන්න දර්ශන රුවන් දිසානායක වගේ ප්‍රතිහස්ත තරුණ සංගීතඥයන්ට පුළුවන් කියල මම කිව්වා.
 නුවන් ජේ කියනවා  ඉංග්‍රීසියෙන් යමක් කරනවා නම් හොඳයි. අපි යා යුත්තේ ජාත්‍යන්තරයට කියල ඔහු එතැන තිබු රුසියානු පරිවර්තන සහ සිංහල පොත් සංසන්දනය කලා. සිංහල ඒවා ජාත්‍යන්තරයට ගිහින් නැහැ. ඒක ඇත්ත තමයි. මමත් හිතා  ගත්තේ මගේ ඉංග්‍රීසි බ්ලොගය දියුණු කරන්න ඕනේ කියල. අරුන්දතී රෝයි උනත් ඉංග්‍රීසියෙන් නේ ලිව්වේ. එනිසා ඔහුගේ අදහස නිවැරදියි එක පැත්තකින් ගත්තොත්.

නමුත් ඔතන  තව ප්‍රශ්නයක් තිබෙනවා. ඒ තමයි අපිට අපේ මව් භාෂාවෙන් තමා  අපේ හැඟීම් හා සිතුවිලි  හරියටම ඉදිරිපත් කරන්න  පුළුවන්. ඕන   කෙනෙකුට එහෙමයි. සිංහල කියන්නේ මගේ මව් භාෂාව. මගේ දරුවන්ගේ මව් භාෂාව ඉංග්‍රීසි නිසා ඔවුන් තම අදහස් වඩා ව්‍යක්ත ලෙස  ඉදිරිපත් කරන්නේ ඉංග්‍රීසියෙන්.   අනික ඔය ලෝක ප්‍රකට සෝවියට් සහ රුසියානු සාහිත්‍ය ග්‍රන්ථ  මුලින් ඉදිරිපත් වුනේ රුසියානු භාෂාවෙන්  මිසක් ඉංග්‍රීසියෙන් නෙමෙයි. සිංහලය ඉතා පැරණි, ප්‍රබල ලස  අදහස් ඉදිරිපත් කළ හැකි භාෂාවක් බව අප අමතක කළ යුතු නැහැ.

අවසාන වශයෙන් ඇනෙස්ලි මාලේවන ගයන "උඩරට නිළිය හැඩ වගේ" කියන ගීතය අහමු. නිළියක ගේ රතැඟිලි ගැන කීම ප්‍රශ්නයක් වෙන්නේ නැහැ නේද? අර කලින් ගීතය වගේ නෙමේ. හැබැයි උඩරට නිළිය  සිංහල ජාතියට ගරු සරු ලබා දෙන්නේ කොහොමද කියන එක පැහැදිලි නැහැ. පහත රට නිළියෝ  ලබා දෙන්නේ නැත්ද? උඩරට නැටුම් කලාව නම් සිංහල ජාතියට ලොකු ගරු සරුවක් ලෝකයේම ලබා දෙනවා.  ඉතාමත් සුන්දර නාට්‍ය සම්ප්‍රදායක්.

හෛඩගර් කියනවා , "අද කලාව පේස්ට්‍රි (මාළු පාන් )  හදන (චෙෆ්) අරක්කැමියෙකු ගේ  තත්වයට වැටිලා.  කලාවේ රසාස්වාදය සුන්දරත්වය හොයන උන්ගේ සහ විචාරක මාස්ටර් ලාගේ සොමියට ඉතිරි වෙලා කියල. අපේ සංස්කෘතිය බැරිස්ටා කෙනෙක්  කැපචිනෝ එකට කිරි වක්කරන එකත් ආර්ට් එකක් හැටියට උසස් කරගෙන. නමුත්  කලාවේ පරමාර්ථය විය යුත්තේ ඉතා ගැඹුරු තැනින්ම  ඉතිහාසය වෙනස් කිරීමට හැකියාවක් දීම කියන එක අපට අමතක වෙලා කියල".  මතක තියා ගමු.

යොමු:
මෙට්‍රෝ නාට්‍ය විවරණ 
ගාඩියන් නාට්‍ය විවරණ 
මාර්ටින් හෛඩගර් 
සරද  ගේ සෙල්ෆිය 

ඔක්තෝබර් විප්ලවයට අවුරුදු සීයයි

කෙරෙන්ස්කි රජයේ ඇමතිවරුන් අත් අඩංගුවට ගත් කාමරය 

මම හිතන්නේ මේක මගේ 297 වැනි ලිපිය. අදට ඔක්තෝබර් විප්ලවයට අවුරුදු සීයක්. මට හදිසියේම මතක් වුනේ මගේ වයසත් අවුරුදු  පනස් දෙකක් කියල. ඒ කියන්නේ ඇත්තටම බැලුවොත් මේ වගේ ලෝක ඉතිහාසය දැඩි ලෙස වෙනස් කරපු සිදුවීමක් වෙලා තියෙන්නේ මම ඉපදෙන්න අවුරුදු  48 කට කලින්. කලින් නොහිතුනු දෙයක්.  පෘථිවියේ ඉතිහාසය, මානව ඉතිහාසය ඉඳල බැලුවත් අවුරුදු 48 ක් කියන්නේ පොඩි කාලයක්. සීයක් කියන්නේ මිනිහෙකුගේ ජිවිත කාලයක්.  ඉතා පින්තුරයේ තියෙන්නේ අපි රුසියාවට 2016 ගිය වෙලේ ගත්  පින්තුරයක්. ශාන්ත පිතර්බුර්ගයේ "ශීත මාලිගාවේ  - winter palace " ප්‍රසිද්ධ කාමරයක්. එය තමා නොවැම්බර් හත් වනදා කෙරෙන්ස්කි රජයේ ඇමතිවරුන් රැස්ව සිටියදී රතු භටයන් විසින් අත් අඩංගුවට ගත් කාමරය.

පුංචි කාලේ ඉඳන් රුසියන් ළමා කතා කියවලා, පස්සේ ටෝල්ස්ටෝයි ගේ පටන් තුර්ගේනිව්, පුෂ්කින්, ඔස්ත්‍රොව්ස්කි , බොන්දර්යේව් ගේ නවකතා දක්වා කියවපු කාලයක්, ලිබරේෂන් වගේ  චිත්‍රපට අවුරුදු  දහඅට වෙනකොට බලල තිබ්බ කාලයක්.
අපේ අම්ම ලෙනින්ට හරි ආදරෙයි. මම ගෙනාපු "අම්මා " පොතත් ඇය කියවල තියෙනවා.  අම්ම අදත් කියන්නේ ලෙනින් උත්තමයා නිසා ඔයා  සෝවියට් දේශයට ගියා.  ඊට පස්සේ රට රටවලට ගියා. දේවල් ඉගෙන ගත්ත. කොච්චර හොඳ මනුස්සයෙක්ද එයා ..? (හැබයි අම්ම ජිවිතේට කොමියුනිස්ට් පක්ෂයට චන්දෙ දීල නැහැ. බැතිමත් ශ්‍රීලනිප).
මතකද? ජෝන් රීඩ් ගේ " ලොව හෙල්ලූ දස දවස " කියෙව්වහම පුදුම ගැම්මක් නේ එන්නේ.

මම හුඟක් ලිපි ලියල තියනවා සෝවියට් දේශය විවේචනය කරලා. නිලධාරිවාදය, ස්ටාලින් ගේ දරුණු කම. ලෙනින් නිසා සෝවියට් ගිහින් උන්ගේ රූබල් 90න්  ජිවත් වෙලා දැන් බනිනවා කියල ආපු විවේචන හුඟක් තියනවා.  මම ඒවා ගණන් ගන්නේ නැත්තේ අම්ම වගේම වෙන දෙයක් ගැන   දන්නේ නැති වුනත් ඒ හුඟක් අය "සෝවියට් දේශය " සහ එය බිහි කරපු ක්‍රමයට අහිංසක ලෙස දක්වන කැමැත්ත නිසා  බව දන්නා නිසා.

දෙවෙනි වතාවට කියවන්න ගත්තේ  සොල්ශේනිට්සින් ගේ "පිළිකා වාට්ටුව ",   සයිබීරියාවේ සිර කඳවුරු ගැන වූ ගුලාග් අර්කිපෙලාගෝ වගේ පොත පත. ස්ටාලින්ගේ දුව ලියපු පොත වගේම අයින් රෑන්ඩ් ගේ පොත් ටික කියවන්න , පැස්ටර්නැක්  සහ (උක්රයිනයේ) "44 වෙනි ළමයා" වැනි චිත්‍රපට බලන්න ගත්තේ ඊටත් පස්සේ. ඒ චිත්‍රපටියේ කොමියුනිස්ට් ක්‍රමය තුල අපරාධ නැහැ කියල අපරාධ සඟවන හැටි පෙන්වනවා.  ටිකින් ටික,  ලෙනින්  "නව ආර්ථික පිළිවෙත " කියල 1921 දී  පෞද්ගලික වෙළඳාම ට සහ පෞද්ගලික ගොවිපල  වලට ඉඩ දුන්නේ ඇයි වගේ දේ, ගොර්බචෝව් ගේ කාලේ අපට රුසියාවේදී උගන් වන්න පටන් ගත්තේ ඇයි කියලත් තේරෙන්න ගත්ත. ග්ලාස්ට්නාස්ට් (විනිවිද දැකීම)  සහ පෙරෙස්ත්‍රොයිකා  (නැවත ගොඩ නැගීම) හරහා ගොර්බචෝව්  රට නැවත  ගොඩ නංවන්න හැදුව. ලෙනින් දිගටම යුධ ආණ්ඩුවක් තියන් ඉන්න හිතුවේ නැති බවත් මිනිස් නිදහස දෙන්න  සුදානම් වෙලා හිටි බවත් ඔවුන් අපට උගන්වන්න පටන් ගත්ත. හැබැයි සෝවියට් කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ස්ටලින්වාදී තදයන් මේකට කැමති වුනේ නැහැ.

මට මතක යෙල්ට්සින් කියන මොස්කව් වල හිටපු පක්ෂ ලේකම් ගැන. යෙල්ට්සින් ස්වෙර්ද්ලොව්ස්ක් ප්‍රදේශයේ ගොඩනැගිලි ඉදිකිරිම් පිලිබඳ ප්‍රධානියා. ගොර්බචෝව් ගේ අගසව් ලිගචෝව් යෙල්ට්සින්ව ගේනවා මොස්කව් වලට 1985 විතර. ගෙනත් ඉදිකිරීම් කටයුතු පිලිබඳ අංශය භාර දෙනවා. අපි එතකොට මොස්කව් වල ඉගෙන ගනිමින් සිටින්නේ. යෙල්ට්සින් ගැන රුස්සෝ කතා වෙනවා මට මතකයි.

යෙල්ට්සින් දුෂිත නිලධාරීන් අස්  කළා. ඉදි කිරීම් ක්ෂේත්‍රයේ දූෂණ නැවැත්වුවා. බටහිර දේශපාලකයෝ වගේ එයාගේ රියදුරු සහිත වාහනය  එපා කියල ට්‍රොලි බස් එකේ වැඩට ගියා. පක්ෂයේ  අයට වෙන් කරපු විශේෂ සාප්පු වලට යන්නේ නැතිව පෝලිමේ හිටිය කඩෙන් බඩු ගන්න. විප්ලවීය නායකයෙක් හැටියට ප්‍රසිද්ධයි. එනිසා පක්ෂයේ මධ්‍යම  කාරක සභාවටත් ගත්ත. නමුත් මිනිහට සතුරෝ වැඩියි. පක්ෂයේ දක්ෂිනාංශය කකුලෙන් අදිනවා කියල යෙල්ට්සින් ඉවත් වුණා . ඉතිහාසයේ පළමු වතාවට මධ්‍යම කාරක සභාවෙන් කෙනෙක් ඉල්ලා අස් වෙන්නේ. විප්ලවවාදී මනුස්සයෙක් තමන්ගේ "විප්ලවීය" සගයන් කුහකකම් කරන කොට පක්ෂය හිරිහැර කරන කොට අනිත් පැත්තට ගිහින් උන්ව විනාශ කරලා අන්ත දක්ෂිණාංශිකයෙක් වෙන්නේ කොහොමද  කියල යෙල්ට්සින් පෙන්නුවා.  ඇත්තටම එහෙමද වුනේ නැත්නම් පරණ කොමියුනිස්ට් නිලදාරීන් රොත්ත දක්ෂිනාංශික ද ? යෙල්ට්සින් ලිබරල් නායකයෙක්ද?  ඕව තමයි ඔළුවට එන ප්‍රශ්න.

පක්ෂයේ ස්ටාලින්වාදීන් බලය ගොර්බචෝව් ගෙන් ගනිද්දී යෙල්ට්සින් විරය වගේ පැනල ඒක බේරුවා. නමුත් 1991 දී සෝවියට් දේශය ඇද වැටුන. යෙල්ට්සින් රුසියන් සමුහාණ්ඩුවේ ජනාධිපති වුණා.  ඊට පස්සේ ඉතිහාසයේ කරපු ලොකුම මෝඩකම යෙල්ට්සින් කෙරුව.රුසියාවට එකොනොමික් ෂොක් තෙරපි එකක් හෙවත් හදිසි ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණයක් ගෙනාව. ඇත්තට  උනේ වෙන දෙයක්.  හොරෙන් බිස්නස්  කර කර හිටි හොරු ටිකකුයි , කේජිබි එකේ සහ හිටපු කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ ලොකු එවුනුයි රටේ සම්පත් ටික කොල්ල කා ගෙන හොර ධනපතියන් රැලක්  (robber baron ) නිර්මාණය කර  ගත්ත. ආයෝජන වෙනුවට උන් කලේ තියෙන දේ හොරකම් කරලා බටහිර රටවලට ගෙනිච්ච එක. තෙල් සහ  දියමන්ති සහ ස්වාභාවික සම්පත් තුට්ටු දෙකට දුන්න. මුළු සෝවියට් මාකට් එකම එහෙම්මම වැට්ටුව.  පුටින් ඇවිල්ල නවත්තනකම්ම ඕක තමයි වුනේ.

ඇත්තම කියනවා නම් මම තවමත් සෝවියට් දේශයට ආදරෙයි. එක පාරක් ලන්ඩනයේදී සෝවියට් දුම්රිය මාර්ග පද්ධතිය ගැන විස්තරයක් තිබ්බ ජාත්‍යන්තර  දුම්රිය සඟරාව (international railway journal) ක්  ගත්ත. සෝවියට් පස් අවුරුදු  සැලැස්මක් ගැන ඒකෙ තියෙන්නේ. (ඉහත පින්තූරය) දුම්රිය මාර්ග තව වැඩි කරන්න. ඇත්තට ම සෝවියට් දුම්රිය සේවය ඉතාම අනර්ඝයි. බඩු ප්‍රවාහනය  විතරක් නෙමේ මගී ප්‍රවාහනයත්.   බ්‍රිතාන්‍යය සහ ජර්මනිය තවමත් ඒ පද්ධතිය අගය කරනවා. අපි 84 ලංකාවෙන් සෝවියට් දේශයට ගියේ. ඒ කාලේ සෝවියට් දේශය ලංකාවට  වඩා පොහොසත් දියුණු රටක්. ස්ටාලින් මැරුණට පස්සේ 1961 කම්කරු සිර කඳවුරු (ගුලාග්) වහනවා. හැට පහේ සිට හැත්තෑවේ දශකය පහු වෙද්දී බටහිර වගේම ඩිස්කෝ සංගීතය ජනප්‍රිය වෙන්න ගත්ත සම්භාව්‍ය සංගීතය එක්කම. චිත්‍රපට, නාට්‍ය සහ සාහිත්‍යයේ පුනරුදයක් එනවා. රට පුරා මිනිසුන්ට නවීන ගෙවල් හදනවා . පළමු මිනිසා අභ්‍යවකාශයට යවනවා.  න්‍යෂ්ටික සහ අවි ආයුධ බලයෙන් ඇමෙරිකාවට සහ බටහිරට සම වෙනවා.

සෝවියට් දුම්රිය මාර්ග 

මොස්කව් වල යුගෝ සපද්නයා වල තට්ටු නිවස හෙම හොඳම බටහිර තත්වයේ ඒවා.  හැබැයි මොස්කව්  වලින් ඈතට යන්න යන්න තත්වය හෙමින් හෙමින් වෙනස් වෙනවා. මෙහම තිබ්බ රට අන්තිමට දියුණු වෙන්න ගත්තේ හුඟක්  හෙමින්.  ආර්ථික වර්ධන වේගය 1% වඩා අඩුවෙන්න  ගත්ත. ප්‍රශ්න එන්න ගත්තේ අන්න එතකොට.

මේ දවස් වල කියවමින් ඉන්නේ වොල්කාගොනව් ගේ පොත් පේලිය. දිමිත්‍රි වොල්කගොනව් සෝවියට් රතු හමුදාවේ තරු තුනේ ජනරාල් කෙනෙක්. වසර 1985 ඉඳන් යුධ ඉතිහාසය පිලිබඳ සෝවියට් ආයතනයේ හිටපු අධ්‍යක්ෂක. ස්ටාලින් ගේ ජිවිත කතාව ඔහු ලියන්න පටන් ගන්නේ 1978 ඉඳල. ඊට පස්සේ 1992 වෙනකොට ට්‍රොට්ස්කි ගැන හා ලෙනින් ගැන ලිව්වා.  ඔහුට රහසිගත ලේඛන පරිහරණය කරන්න අවසර  තිබ්බ නිසා ඔහුගේ සටහන් ඉතා වැදගත් ලෙස සත්‍යය පවසනවා. උදාහරණයකට ඔක්තෝබර් (නොවැම්බර් හත) විප්ලවයට මාස  තුනකට කලින් ට්‍රොට්ස්කි සහ ලෙනින් විප්ලවයක්  කරනවද නැත්ද  කියල දෙගිඩියාවකින් හිටි  බව. එසේම  හිටපු අගමැති පැරණි සමාජවාදියෙකු වූ  කෙරෙන්ස්කිට රුසියාව  ධනවාදී රටක් ලෙස   දියුණු කරන්න  ඉඩ දෙමු කියල හිතූ  හැටි. නමුත් වාස්තවික තත්වයන් හා අහඹු ලෙස පැන නැගුනු සිද්ධි සමුදායක් විසින් සියල්ල වෙනස්  කරන හැටි ඔහු අගේට ලියනවා.

ඔහුගේ "සෝවියට් අධිරාජ්‍යයේ නැගීම සහ වැටීම (the rise and fall of the Soviet Empire)" පොතේ මුල් පරිච්චේදයෙන් මේ ලිපිය අවසන් කරන්නම්.

"විසිවන සියවසේ දශක හතක්ම සෝවියට් දේශය ලෙනින් විසින් සිතියම් ගත කල මගේ ගමන් ගති.  එය සෙසු ලෝකයා භීතියට පත් කල සුපිරි හමුදා බලයක් ගොඩ නැගූ, ප්‍රබල තාක්ෂණික, කාර්මික, විද්‍යාත්මක හා හමුදා ආර්ථිකයක් සහිත දේශයක් විය. නමුත් එහි වෙසන වැසියන් ප්‍රීතිමත් කරන්නට හෝ නිවහල් කරන්නට එය අසමත් වුනි. එය ලෝකයේ පළමු වතාවට  මිනිසෙක් අජටකාශයට යැවූවත් තමන්ගේ වැසියන්ගේ මානව අයිතීන් දියුණු කිරීමට  කිසිවක් කළේ  නැත.   "ශ්‍රේෂ්ඨ ඔක්තෝබර්  විප්ලවය " කළ මිනිසුන්, "ශ්‍රේෂ්ඨ දේශප්‍රේමී යුද්ධය (1945 දෙවන ලෝක යුද්ධය) "  දිනු මිනිසුන් සහ රටේ  "ශ්‍රේෂ්ඨ කොමියුනිස්ට් වාදී සමාජයක් ගොඩ නැගීමට " වෙහෙස වූ මිනිසුන් නිදහස හෝ සෞභාග්‍යය හෝ වෙනත් කිසිවක්  තමන්ගේ ඒ මහා මහන්සියට නොලැබූහ.  "උරහිසෙන් උරහිස"  ගැටී ලෙනින්වාදී මග ඔස්සේ ගිය පෙළපාලියේ ඉඩක්  වෙන් කර තිබුනේ උරෙන් ඇන  එළවා දැමූ "පුද්ගලයාට" නොව "මහා ජනතාවට" පමණි .

සෝවියට් ජිවිතයෙන් බිඳක් 1

සෝවියට් ජිවිතයෙන් බිඳක් 2

ක්වන්ටම් යුගල බන්ධනය හෙවත් සහසම්බන්ධතාවය

ක්වන්ටම් යුගල බන්ධනය හෙවත් සහසම්බන්ධතාවය 

**************************************
අපට ක්වීන්ස් මේරි විශ්ව විද්‍යාලයේ අභ්‍යවකාශ විද්‍යාව (cosmology) උගන්වපු රුසියන් සර් ආචාර්ය අලක්සන්ඩර් පල්නාර්යේව් මෙහෙම ලස්සන කතාවක් කිව්වා. . එකම වගේ නිවුන් සහෝදරියෝ  දෙන්නෙක් රුසියාවේ  ඉඳන් එක්කෙනෙක් ඔස්ට්‍රේලියාවට හා අනිත් කෙනා එංගලන්තයට එනවා ඈත කාලයක. නැව් ගමනාගමනය තිබ්බ කාලේ. ලියුමක් යන්නත් මාස ගාණක් යනවා. මේ දෙන්න කතා වෙනවා හැම ඉරිදාම දවල් එකට දෙන්නම මේසෙක උතුරට  මුහුණ දීලා ඉඳගෙන රතු වයින් වීදුරුවක් බොනවා කියල. ඔහොම කාලයක් යනවා. මේ අතරේ  පුවත්පත් කලාවේදියෙක් එංගලන්තයේ සිට ඔස්ට්‍රේලියාවට යනවා. එහිදී අර නිවුන් සහෝදරියගේ නිවසට යැවෙනවා ඉරිදාවක දහවල් භෝජනයට. එහිදී අනිත් කවුරුත් ගණන් ගත්තේ නැතත් නිවුන්  සහෝදරිය උතුරට මුහුණලා රතු වයින් වීදුරුවක් පානය කරනවා ඔහු දකිනවා. ඔහු කල්පනා කරනවා තමන් මේ විධිහෙම කෙනෙක් එංගලන්තයෙ ඉරිදාවක දහවල් එකට මෙයම කරනවා දැක්ක නේද කියල.

ක්වන්ටම් සහසම්බන්ධයේදී වෙන්නත් එවැනිම දෙයක්. මේ ෆොටෝන් අංශු දෙක හැසිරෙන්නේ එකම විධිහට. හැබැයි පොඩි වෙනසක් එක්ක. ක්වන්ටම් අංශු වල භ්‍රමණය (ස්පින්) කියල දෙයක් තිබෙනවා. මේක පැහැදිලි කරන්න Pauli exclusion principle හෙවත් පෞලි ගේ නිෂේධන නියමයෙන් (පෞලිගේ බහිෂ්කාර නියමය)   (ඉවත්කිරීම හෝ බැහැරවීම) පුළුවන්.  වොල්ෆ්ගන් පෞලි කියන ජර්මන් ජාතිකයා කිව්වේ ඕනෑම එක වාගේ  ෆර්මියන් (fermion) අංශු දෙකක් හෝ කිහිපයක් එක ක්වන්ටම් පද්ධතියක එකම ක්වන්ටම් තත්වයක (state) පවතින්නේ නැහැ එකම මොහොතකදී (simultaneously). එලෙක්ට්‍රෝනයක් ගත්තොත් එකක භ්‍රමණය 1/2 (ස්පින්) යි නම් අනික -1/2.  (ක්වන්ටම් නොම්මර හතරක් තිබෙනවා. n, l, m_{ℓ ,}m_s   )

ක්වන්ටම් සහබන්ධනයේදී මෙම ක්වන්ටම් අංශුන් දෙකක් (හෝ ඊට වැඩි ගණනක් ) එකිනෙකට ස්වාධීනව කොතරම් දුරක හිටියත් එකම විධිහට හැසිරීම. ඒ කියන්නේ දුරේ ප්‍රශ්නයක් නැතිව දෙන්න එකම පද්ධතියක් ලෙස සිටීම. සියයට පනහක (50%) පමණ අවස්ථාවකදී මේ අංශුන් දෙකේ භ්‍රමණය හෙවත් ස්පින් එක ප්‍රතිවිරුද්ධ අතට තියෙන්න පුළුවන්. හැබැයි දෙකම සම්පුර්ණ ස්පින් එක බින්දුවයි. (1/2-1/2=0) 
එසේම එක අංශුවකට මොකක් හරි පරීක්ෂණයක් කලොත් අනික් අංශුව ඒ බව දන්නා විධිහට හැසිරෙනවා. උදාහරණයකට කිවොත් එකකට ගැහුවොත් අනිකා උඩ පනිනවා. ආලෝකයේ වේගයටත් වැඩියෙන් මෙම තොරතුරු අංශු දෙක අතරේ හුවමාරු වෙන්නේ කොහොමද කියල තවම දන්නේ නැහැ.

කොටින්ම මෙහෙම  සහසම්බන්ධතා ඇති අංශුන් එකම පද්ධතියක් ලෙස හැසිරීම භාවිතා කරලා තමයි ක්වන්ටම් කොම්පියුටින් හෙවත් ක්වන්ටම් පරිගණක ක්‍රියාකාරීත්වය නිර්මාණය කරගෙන යන්නේ. කෙටියෙන් ඒක  තමා අදහස. 

මගේ බෞද්ධ ඉතිහාසයක් තියෙන නිසා මට එකපාරටම මතක් වුනේ අර බුදුන් වහන්සේ යමා මහා පෙළහර පාන කතාව. (දැන් මේ ආගම ඔප්පු කරන්න යනවා නෙමේ. උදාහරණයක් විතරයි) එතැනදී  අපි අහල තියෙනව බුදුන් දෙතැනක හෝ කිහිප තැනක එකම මොහොතේ  පෙනී හිටිනවා කියල. මට හිතෙනවා ටිකක් අන්න ඒ වගේ කියල. (මෙය යමා  මහා පෙළහර ඔප්පු කිරීමට ලියුවක් නොවන බව කරුණාවෙන් සලකන්න.)

ක්වන්ටම් සහසම්බන්ධය ඔප්පු කිරීම ට කල පරීක්ෂණ මොනවාද? ජෝන් බෙල් කියන විද්‍යාඥයා කිව්වේ අංශුන් දෙකක් වෙන් කරලා දෙකම ඉතාමත් දුරින් තබල  මේක ඔප්පු කරමු කියල. හැබැයි මෙතැන පොඩි ප්‍රශ්නෙකට ආවේ කොහොමද හරියටම කියන්නේ මේවා සහසන්ධීය  අංශුන් කියල.  එසේම මේ අංශුන් හොරෙන් එකිනෙකා සමග කතා කර ගන්නවද කියල හොයන්නේ කොහොමද? 


ඇමෙරිකා  එක්සත් ජනපදයේ ඩෙල්ෆ්ට් විශ්ව විද්‍යාලයේ ක්‍රිස්ටර් ෂාම්, හැන්සන් සහ සෙලින්ගර් මේ ප්‍රශ්න මග හැරලා පරීක්ෂණයක් කලා. දියමන්ති දෙකක අංශුන් කිලෝමීටර් 1.3 ක දුර ප්‍රමාණයකින් වෙන් කරලා.  ඔවුන් කිසිම නිර්මිත වෙලාවක් හෝ තත්වයක් නැතිව මෙම අංශුන් නිරීක්ෂණය කලා. දුර ප්‍රමාණය නිසා ආලෝකයේ වේගයෙන් හැර වෙන ක්‍රමයකින් මේ දියමන්ති අංශුන් වලට තොරතුරු හුවමාරු කරගන්න බැහැ. ඔවුන් සියලුම සහසම්බන්ධ අංශුන් පරීක්ෂා  කලා. මේ පරීක්ෂණය මෙහි විස්තර කරනවා. මෙහිදී ඔප්පු කර ගත කි වුණා මෙය සත්‍යයක් බව. 

දෙවන පරීක්ෂණය කරන ලද්දේ වියන්නා  විශ්ව විද්‍යාලයේ. ඔවුන් අංශුන් තිබ්බේ  කැනරි දූපත් (ස්පාඤඤ) වල ලා පල්මා වල සහ ටෙනරිෆ් වල එකිනෙකට කිලෝමීටර් 143 පමණ ඈතින් .  එනිසා  ළඟ තිබෙන වෙනත් දෙයක හෝ අංශුන් වල බලපෑමක් නැහැ. එසේම අහඹු ලෙස (random) නොම්මර තෝරන  ක්‍රමයකින් අංශුව තෝරා ගත්තේ .  ඒ කියන්නේ ස්වාධීන තෝරා ගැනීමකට ඉඩ හැරලා. මෙහිදී ෆෝටෝන් මූලාශ්‍රය එක කාමරයකත් මීටර 100 එහායින් කාමර දෙකක ඩිටෙක්ටර්ස් හෙවත් පරීක්ෂක උපකරණත් තබා තිබුණ. එම පරීක්ෂණයේදී බාධාවක් විරහිතව මෙය ඔප්පු වුණා.

ඔප්පු කිරීමේ පරීක්ෂණ ගැන කියවන්න.
https://www.nature.com/articles/nature15759
http://www.pnas.org/content/112/46/14202.abstract