පහුගිය කෝවිඩ් වසංගතේ උග්‍ර කාලේ බ්‍රිතාන්‍ය කෞතුකාගාරයට ගිහින් හිරවෙලා රාවණා හෙම හම්බ වෙලා වෙච්ච් ඇබැද්දිය කට්ටියට මතක ඇති. ඒකෙ දෙවෙනි ලිපිය මේ යොමුවේ. ඊට පස්සේ උනේ මේකයි. ඔය කට්ටකාඩු වේ ලොකු මලය හොයන පුස්කොල පොත කෞතුකාගාරයේ නැහැලු. ඒ ගොල්ලෝ කීව බ්‍රිතාන්‍ය පුස්තකාලයට යන්න කියල. ඒක මේ කෝවිඩ් අස්සේ ලෙහෙසි වුනේ නැහැ. ඔන්ලයින් ගිහින් වෙලාවක් දාගෙන විතරයි යන්න දෙන්නේ. ඒවත් ඉතින් මාස ගානකට බුක් වෙලා ඉවරයි. ඉතින් මමයි පොඩි දුවයි ඉඳල ඉඳල යන්න අපොයින්ට්මන්ට් එකක් දාගත්ත. මෙන්න මෙයාල කියනවා රීඩර්ස් කාඩ් එක නැතිව යන්න බැහැ කියල. (ඉස්සර පුළුවන්) ඒ ගමන තව මාස දෙකක් බලන් ඉඳල වෙලාවක් දාගෙන අපි දෙන්න ගියා.
කට්ටකාඩුවේ ඉල්ලන පුස්කොල පොත හෙවත් ලේඛනය දකුණු ආසියාව සම්බන්ධ අංශයේ තියනවා කියල ඊමේල් හත අටක් එහෙට මෙහෙට යවල හොයා ගත්ත. ඒත් රීඩර් කාඩ් එක ගත්ත දවසේ හම්බ වුනේ නැහැ ඒක. ඊට පස්සේ ආයෙත් දවසක් දාගත්ත සතියේ දවසක. ඒකට නිවාඩුවකුත් ගන්න වුනා.
ඔය අතරේ අර ලන්ඩන් හෙම වැඩ ඉඳල ගිය "පොඩි සාදුගේ ලියමන " බ්ලොග් අඩවිය කරන අපේ ගුරුගොඩ සිරිවිමල හාමුදුරුවන්ගේ වැඩකුත් වැටුන. ජී. සිරිවිමල හාමුදුරුවන්ගේ වැඩේ තමා පුස්කොල පොත් දෙකක පිටපත් ගැනීම. ඒකට ලංකාවේ ඉඳන් මේලක් දැම්මම රුපියල් ලක්ෂ ගණනක් යනවා කියල. ඩොලර් හා පවුම් නුත් නැති එකේ ලන්ඩන් වලින් වැඩේ කරගන්න පුලුවන්ද කියල ඇහුව. දැන් වැඩ දෙකක්ම වැටුන.
කට්ටකාඩුවේ ගේ ලේඛනය ගැන මට කීවේ මම හිතන්නේ මම පෙමස් ගුණසිංහ මහත්මයා ලියන උග්ගල් අලුත්නුවර දේවාලය කතාවේ ඒ දේවාලේ හදපු රජතුමා ගැන මට කුතුහලයක් තියනවා කියල දැනගෙන වෙන්න ඕනේ. පුරාණ කතාවට අනුව ඒක එතනට ඉන්දියාවෙන් ආපුබ්‍රාහ්මණයෝ හැදුව කියලයි කියන්නේ. ප්‍රාදේශීය රජ කෙනෙක් එතනට ඇවිත් තියනවා වන්දනාමාන කරන්න සහ උදව් උපකාර කරන්න. මායාදුන්නේ රජතුමාගේ පුතෙක් විය හැකිය කියල මතයක් මට තිබුනා. ඒ විස්තර තිබිය හැකියි කියන මර්ලේ ඛනයේ නම "අලුත්නුවර දේවාලය කරවීම".
සිරිවිමල හාමුදුරුවන්ට ඕන වෙලා තිබුනේ "ලෝක සන්ධානය ස්වර්ග කතාව" සහ "ලෝක සන්ධානය ගිහි විනය" කියන පුස්කොල පොත් දෙක. ඒ පොත් දෙක එයාගේ ආචාර්යවරියක් කරන පර්යේෂණ වැඩකට. ඉනෙස් ට නිවාඩු නිසා එයත් ආවා පුස්තකාලයට යන්න. හැබැයි කියැවීම් ශාලාවට යන්න පුළුවන් මට විතරයි. එයා ඒකෙ තියන ප්‍රදර්ශන බලන්න ගියා.
අලුත්නුවර දේවාලය කරවීම එක මම මුලින්ම ගත්තේ පිටු විසි හතක පොඩි ලේඛනයක් නිසා. බලනකොට මම මුලින්ම කෞතුකාගාරයේ හෙව්ව එක හරි කියල තේරුනේ ඒක මෙතනට ගෙනත් තියෙන්නේ බ්‍රිතාන්‍ය කෞතුකාගාරයෙන් බව පෙනෙන නිසා. (මුල් පින්තූරය ). මම මේක අරගෙන කියවනකොට එතන වැඩ කරන ප්‍රංශ යුවතියක් සහ බ්‍රිතාන්‍ය තරුණයෙක් ඇස් උලුප්පගෙන බලන් හිටිය. මම මට ඕන විස්තර ටික කෝකටත් කියල ලියාගෙන ඒක ස්කෑන් කරගන්න ඇහුවා. දෙන්නම මගෙන් අහනව ඔයාට ඔය පරණ භාෂාව කියවන්න පුලුවන්ද කියල. පස්සේ මම පැහැදිලි කළා සිංහල කියන්නේ තවමත් භාවිතයේ තියන භාෂාවක්. මේවා මිසරයෙන් හමුවෙව්ච පැපිරස් වගේ නෙමේ කියල.
මේකේ විස්තර කියවන්න වටිනවා. දඹදෙණියේ පණ්ඩිත පරාක්‍රමබාහු රජු, එයාගේ දෙවෙනි පුතා මහා බුවනෙකබාහු රජු ගැන , කොටගොඩ තානායමක් ගැන කියවෙනවා. රාජසිංහ රජු යුධයකින් පැරදී යනකොට ජයවීර කියල රජකෙනෙක් නවාතැන් දුන් බවක් කියවෙනවා. මේ කියන දේවාලය එතැන හදපු එකක් කියල වගේ පෙනෙන්නේ. විමලධර්මසූරිය රජු දේවාලයට දුන් තෑගී භෝග ගැන සඳහන් වෙනවා. පුස්කොළ පොත ලියල තියෙන්නේ 1518. අවුරුදු පන්සීයක් විතර පරණ ලියවිල්ලක්. මේකේ මයික්‍රොෆිල්ම් එකක් තියනව කියල ඒක ගෙනත් දෙන්න පැය තුනක් යනවා කීව.
මම කලේ ඒ අතරේ ගුරුගොඩ හාමුදුරුවෝ කියපු පුස්කොල පොත් දෙකත් අරන් පොඩ්ඩක් කියවා බැලීමයි. මට මේවා කියවන්න ඇත්තටම කැමැත්තක් තියනවා. ඉපැරණි ලේඛන නේ. මේ පුස්කොළ පොත් දෙක නම් අවුරුදු 120-130 විතර පැරණි ඒවා.
තව වෙලා තියෙන නිසා අපි දෙන්න එලියට බැස්සා නවීකරණය කරලා තියෙන කිංග්ක්‍රොස් (Kings Cross ) ප්‍රදේශය නරඹන්න. මේ පැත්තේ මිනිසුන්ට විවේක කාලයවිදින්න පුළුවන් විධිහට හොඳටම නවීකරණය කරලා තියෙන්නේ. අලුත් මාකට් එකක් හදල අලුතින් ගොඩනැගිලි හෙම හදල. ඒ පැත්තෙන් යන රිජන්ට් ඇලත් සුද්ධ කරලා. කාලෙකට කලින් මත්ද්‍රව්‍ය විකුණන, ගණිකාවන්ට ප්‍රසිද්ධ, පරණ ගරා වැටුණු ගොඩනැගිලි සහිත, රැකියා විරහිත භාවය ඉහලින්ම තිබුණු ප්‍රදේශයක්. ආයෝජන පැමිණියහම ඇතිවෙන වෙනස හොඳට පෙනෙන තැනක්. හොඳ කොරියන් ආපනශාලාවක් දැකලා අපි ඒකෙන් දිවා ආහාරයත් ගත්ත.
ආපහු පුස්තකාලයට ආවහම අර මයික්‍රෝෆිල්ම් එක ඇවිත් තිබුන. ඒක සම්පුර්ණයෙන්ම කොපි කරගන්න පුළුවන් වුනා. ඒක කට්ටකාඩුව පැත්තට යවලත් ඉවරයි. එයා ඒ ගැන ලිපියක් ලියයි කියල බලාපොරොත්තුවෙන් ඉමු.
ප්‍රශ්නේ ආවේ අනිත් පොත් දෙකට. ඒ දෙකේ මයික්රෝෆිම් නැහැ. මම ඔන්ලයින් ෆෝම් එකක් පුරවල යැව්වා පිටු 154 හා පිටු 76 වන පොත් දෙක ස්කෑන් කරල දෙන්න කියල. මගේ ක්‍රෙඩිට් කාඩ් එකේ විස්තරත් දැම්මා ඒකෙන් අය කරන්න කියල. පළමුවන පින්තුරේට ස්ටාලින් පවුම් 13.20 සහ ඊට පසු පිටුවකට පැන්ස 49 ගානේ. එතකොට රුපියල් පනස්දහසක් වගේ තමා ගෙවන්න ඕනේ. දින දෙක තුනකට පස්සේ මම කෝල් කළා මේක කලින් ගන්න පුලුවන්ද කියල බලන්න. මේ ගොල්ල කියනව අපිත් කෝල් කරන්න තම හිටියේ මේ පුස්කොල පොත් දෙක ස්කෑන් කරන්න බැරිලු. සවුත්තු වෙනවලු අතින් ඇල්ලුවොත්. ඒ නිසා විශේෂිත තත්ව යටතේ කැමරාවකින් පින්තූ අරගෙන විතරලු දෙන්න පුලුවන්. එකට මුල් පිටුව පවුම් 23.62 ක්. ඊට පස්සේ පිටුවකට පවුම් 6.26. ඒ කියන්නේ මුළු මුදල රුපියල් හාරලක්ෂ හැටදහසක් විතර වෙනවා ලංකාවේ මුදලින්.
මේ මොන විකාරයක්ද කියල මම වාද කරන්න ගත්ත. අපිට කියවීම් ශාලාවේ අතින් අල්ලන්න දෙනවා නම් ස්කෑන් කරන්න බැරි ඇයි කියල. හරිගියේ නැහැ. පස්සේ මේක "අපේ ජාතික උරුමයක් " කියන ලෙවල් එකෙන් බොරුවට තරහ ගිය විධිහට ඇහුව. ඒත් බෑම කිව්වා. පුස්කොල පොත් සවුත්තු වෙනවලු. මොනවා කරන්නද ? වැඩේ අත හැරිය දැනට. මේ දවස් වල ලිපියක් සුදානම් කරනවා මේ අයකිරීම අසාධාරණයි කියන්න.
මේ අතර තවත් දෙයක් ආරංචි වුනා. මේ පුස්කොල පොත් දෙක ලංකාවේ සමහර ප්‍රධාන පන්සල් වල තියනවලු. පර්යේෂණ තියා කියවන්න වත් අල්ලන්න දෙන්නේ නැතිලු ඒවා. බ්‍රිතාන්‍ය පුස්තකාලයේ නම් අල්ලන්න දෙනවා, කියවන්න දෙනවා, ෆොටෝ ගහන්න දෙන්නේ නැහැ. එයාලා ගහල දෙනවා අපි ගෙව්වහම.
ඔන්න ඕකයි තත්වය.
