කොළඹ ගමයා බ්ලොග් අඩවිය මගේ දේශපාලන හෝ අදේශපාලනික අදහස්, නවකතා හා කෙටිකථා, වෙනත් දර්ශනවාදය හෝ මාක්ස්වාදය, අභ්‍යවකාශ තරණය හා එම විද්‍යාවන් සම්බන්ධ ලිපි කිරීමට උපයෝගී කර ගන්නා ප්‍රධානතම මාධ්‍යයයි . මෙහි පළ කරන ලිපි හා වෙනත් කිසිම වෙබ් අඩවියක් සමග සම්බන්ධතාවයක් නැත. අවසරයකින් තොරව පළ කිරීම සපුරා තහනම්ය. (c) Copyrighted Material - Ajith Dharmakeerthi UK
මේ ලිපි මාලාවේ දෙවන ලිපියේ සඳහන් එචේවාරියා අරියෙල්, කස්තියෝ, ඔස්වල්ඩෝ ඔලිවා ආදීන් නැවත හමුවීමත් සමග ඔවුන්ගෙන් ලත් තොරුතුරු මත, කියුබාව පත්වූ තත්වය ගැන ලිවිම මේ ලිපියේ අරමුණයි. මම සැමවිටම ලැබෙන තොරතුරු සොයා බලන අතර මගේ අදහස්ද යාවත්කාලීන කර ගන්නා අයෙක්මි. මගේ පරණ ලිපි හා නව ලිපි කියවන විට ඒ බව වැටහෙනු ඇති.
කියුබාව ගැන මගේ සිතේ කොහොමත් තිබුනේ මෘදු අදහසකි. එක හේතුවක් නම් අපේ තරුණ වියේදී අප විසින් රොමැන්තිකරණය කරගත් කියුබානු විප්ලවයයි. දෙවන හේතුව වූයේ එය මෙහෙයවූ චාම්, එහෙත් වීරත්වය මුසු නායකයන් දෙපල වූ චේ ගෙවාරා හා පිදෙල් කස්ත්‍රෝය. අපේ පාරිශුද්ධ වූ පරමාදර්ශී සිහින ලෝකයේ කියුබාව සමාජවාදී පාරාදීසයක් නම් සෝවියට් දේශය සමාජවාදී දෙව්ලොව විය.
මගේ මහත් පුදුමයට හේතුවක් වූයේ කියුබාව සමාජවාදී රටකට තිබෙන හොඳම මොඩලය ලෙස බ්‍රිතාන්‍ය කම්කරු පක්ෂයේ ඇතැම් සාමාජිකයන් සළකන බව දැන ගැනීමයි. වසර කිහිපයකට පෙරාතුව, කෝබින් ගේ අවධියේ දී සමහරු කියුබාවට ගොස් ජීවත් වීමට පවා කැමැත්තෙන් සිටියහ. නමුත් ඒ දිනවලදීම මගේ සිතට නැගුනු සිතිවිල්ලක් නම් සම්පූර්ණ බටහිර මාධ්‍ය ජාලා සමූහයම කියුබාවේ නොයෙකුත් හිඟකම් , පසුගාමී භාවයන් පෙන්වද්දීම ඔවුන් එසේ සිතන්නේ ඇයිද යන්නය. බටහිරදී ඔබට ඔබේ දේශපාලකයා තෝරා ගැනීමට ඡන්දය දිය හැකි අතර ජීවිතය කියුබාවේ තරමටම අපහසු නොවන සුඛෝපභෝගී එකකි. (සැමටම සුඛෝපභෝගී නොවන බවද සැබෑවැකි). මේ ටෝරි පාලනය හැර එක්සත් රාජධානියේ ඇති ප්‍රශ්නය කුමක්ද? එය ධනවාදී රටක් බව සැබෑය . එහෙත් ඔබට නොමිලේ ප්‍රතිකාර ගැනීමට නිදහස් සෞඛ්‍ය සේවයක් තිබේ. ඔබ රැකියා විරහිතයෙක් නම් රජය ඔබට සහනාධාර මුදලක් ලබා දෙයි. ඔබේ නිවසේ කුලිය ගෙවයි. දරුවන්ට ආහාර කූපන් පත් ලබා දෙයි. ඇඳුම් කූපන් ලබා දෙයි. නොමිලේ දන්ත වෛද්ය පහසුකම් ලබා දෙයි. නොමිලේ ඇස් කණ්නාඩි සහ බෙහෙත් ලබා දෙයි. ලබා දෙන තට්ටු ගෙවල් අති සුඛෝපභෝගී ඒවා නොවුවත් කියුබාව හෝ ලංකාව වැනි රටවල ඇති සමහර නිවාස වලට වඩා ඒවා හොඳය. (මේ ලංකාවේ පොහොසත් මධ්‍යම පන්තිකයන් ගැන කියන්නක් නොවන නිසා කලබල නොවන්න)
මා කිසි දිනක කියුබාවට නොගියද සමාජවාදී සෝවියට් දේශයේ උගත්තෙක්මි. මා ඉතා ඉක්මනින් වටහා ගත් දෙය නම් සෝවියට් දේශය එහි වැසියන්ට සමාජවාදී දෙව්ලොවක් නොවන බවයි. ඒ එසේ වුවද සෝවියට් දේශය සමග ඉමහත් සොඳුරු බැඳියාවක් අපට තිබුණි. සමහර විට ඒ පියකරු රුසියානු කෙල්ලන් නිසාද නැතහොත් ආසියානු රටකදී, නිවසකදී නොලැබෙන තරමේ නිදහසක් යුරෝපීය රටක විඳින නිසාද යන්න නොදනිමි. නමුත් සෝවියට් දේශය එදවස අසූව දශකයේ ශ්‍රී ලංකාවට වඩා නම් දියුණු රටක් විය. ඔවුන් අපට ඉතා සංග්‍රහ ශීලි වූ අතර නොමිලේ විශ්ව විද්‍යාල අධ්‍යාපනයද ලබා දුනි. එය එක්තරා ආකාරයකට විශේෂිත වූ රටක් විය. දූපත් රටක් වූ ශ්‍රී ලංකාවෙන් පැමිණි මට ලෝකයට අභිමුඛ වීමට දෑස් විවර කර දුන්නේ සෝවියට් දේශයයි.
එක්සත් රාජධානියේ ජීවිතය අපට දියුණු වීමට හා මුදල් උපයා ගැනීමට අවස්ථාවක් ලබා දුනි. සෝවියට් දේශයේ උගත් අනිකුත් බොහෝ විදේශීය උපාධිධරයන්ද ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය, ඔස්ට්‍රේලියාව, කැනඩාව, නවසීලන්තය හා යුරෝපීය රටවල් වලට සංක්‍රමණයව පදිංචි වුනි. ඔවුන්ගේ ජිවන තත්වයන්ද වඩා යහපත් ඒවා බව සැඟවිය නොහැකිය. එසේම ඉන් බොහෝ දෙනා වැඩිදුර ඉගෙන අධ්‍යාපනඥයන්, විද්‍යාඥයන් සහ තම ක්ෂේත්‍ර වල ප්‍රවීණයන් බවටද පත්වූහ. බටහිර රටවලින් ජිවිත දියුණුවට ලැබුණු අවස්‌ථාවන් ගෙන් උපරිම ප්‍රයෝජනයක් ගැනීමට ඔවුහු දක්ෂයන් වූහ. එහෙත් සමාජවාදී සෝවියට් සමූහාණ්ඩුවේ ගතකල ජීවිතය පිළිබඳ නොස්ටල්ජියාව සහ බැඳීම ඔවුනතර තවමත් නොවෙනස්ව පවතී.
මගේ කියුබානු මිතුරන් කොහේ වෙසෙනු ඇත්ද යන්න ගැන මම නිතරම සිතුවෙමි. විශ්ව විද්‍යාල සමය තුලදී ඔවුහු මට නිතරම පාපන්දු ක්‍රීඩා කිරීමට යාමට ආරාධනය කළහ. රුසියාවේ දරුණු ශීත සමය තුල පවා අපි පාපන්දු ක්‍රීඩා කළෙමු. ෆේස්බුක් හරහා නැවත හඳුනා ගන්නට ලැබුනේ මට ඉන් හතර දෙනෙකි . ෆේස්බුක් ගිණුම තවමත් රැගෙන යන්නට එයත් හොඳ හේතුවකි. බොහෝ මිතුරන් වඩා හොඳ ජිවන තත්වයන් උදෙසා කියුබාවෙන් ඉවතට පියාඹා ගොස් තිබුණි. මම ඔවුන්ගේ වරදක් නොදකිමි. අප කළේද එයමය. මා හඳුනා ගත්තේ එචේවරියා අරියෙල්, රූබෙන්, ඔස්වල්දෝ ඔලිවා සහ උදෙය් රමිරස් මෝසා ය. උදේයි සහ අරියෙල් තවමත් සතුටින් ජීවත් වන්නේ කියුබාවේය. උදෙයි තමන්ගේ විවාහක පවුල මෙන්ම මව, සහෝදරිය හා නෑදෑයන් සමග ජිවත් වෙයි. ඔස්වල්දෝ රැකියාව කරන්නේ ටෙනරිෆ් වලය. රූබෙන් රැකියාව කරන්නේ ආර්ජන්ටිනාවේය. අරියෙල් කියුබාවේ රාජ්ය විදුලි බල සමාගමක අධ්‍යක්ෂකවරයෙකි.
අරියෙල් පැවසුවේ සෝවියට් දේශය බිඳ වැටුණු පසු කියුබාවේ ජීවිතය ඉතා දුෂ්කර එකක් වූ බවයි. එය කියුබානු සමාජවාදී ආණ්ඩුවටඉතා අපහසු වූ කාලයක් බව මම දැන සිටියෙමි. සෝවියට් දේශය කියුබාවේ සීනි සහ අනිකුත් නිෂ්පාදන වල ප්‍රධාන ගැනුම්කරුවා වූවා පමණක් නොව යුධ ආධාර සපයන්නා ද, අඩු මිලට ඛනිජ තෙල් සැපයුම් කරුවාද විය. එසේම සමාජවාදී රටවල් සමූහය සමගම කියුබාව හොඳ ආර්ථික සම්බන්ධතාවයක්ද වෙළඳාමක්ද පවත්වා ගෙන ගියේය. සමාජවාදී රටවල බිඳ වැටීමත් සමග මේ සියල්ල නතර විය. කියුබාවට එදිරිව එක්දාස් නමසිය හැට ගණන් වල සිට පවත්වාගෙන එන ඇමෙරිකානු සම්බාධක නිසා තත්වය තව තවත් දරුණු විය.
කියුබාව පිළිබඳව එකිනෙකට ප්‍රතිවිරෝධී මතයන් දෙකක් සැමදාමත් පැවතුනි. සමාජවාදීන් පවසන්නේ කියුබාව සීග්‍රයෙන් දියුණු වන, තෙවැනි ලෝකයේ නොවන රටක් බව හා, ඇමරිකානු සම්බාධක නොමැති වූවා නම් වඩාත් දියුණු රටක් විය හැකිව තිබෙන බවයි. ප්‍රතිවිරුද්ධ මතවාදීන් පවසන්නේ එය තෙවන ලෝකයේ, සාමාන්‍යයෙන් "බනානා රිපබ්ලික්" ලෙස උපහාසයෙන් හඳුන්වන, මානව හිමිකම් නොමැති අපායක් බවයි. අප දැන් දන්නේ කියුබාව විදේශ සංචාරකයන්ට රට විවෘත කිරීමත් සමග සෑහෙන දියුණුවක් ලබා ඇති බවයි. එසේනම් මේ දෙපසටම පක්ෂාපාතී නොවන මතයක් අපට සොයා ගත හැකිද?
පසුගිය දිනෙකදී මම විශිෂ්ඨ යයි කිවහැකි වාර්තා චිත්‍රපටයක් නැරඹුවෙමි. මා අසා ඇති පරිදි ෆිදෙල් කස්ත්‍රෝ කිසි දිනෙක ඇමෙරිකානු ජනතාවට දොස්නගා, විවේචන කර නොමැත. ඔහුගේ දරුණු විවේචන නිතර එල්ල වූයේ ඇමෙරිකානු විදෙස් පිළිවෙතට හා ඇමෙරිකානු රජයටය. ඔහු කිසිදු දිනෙක ඇමෙරිකාව විසින් අත්කරගත් විද්‍යාත්මක ක්ෂේත්‍රයන් හි ජයග්‍රහණ මෙන්ම සංගීතය හා වෙනත් ක්ෂේත්‍රයන් හි ජයග්‍රහනද හෙලා නොදුටු බව මෙම වාර්තා චිත්‍රපටය ඔප්පු කර පෙන්වයි. නමුත් එක්සත් ජාතින් ගේ සංවිධානය ඇමතීමට පළමුවරට එක්සත් ජනපදයට ගොඩ බට වෙලේ ඇමෙරිකානු ආගමන විගමන නිලධරයන් ජනාධිපතිවරයෙකුට සුදුසු ලෙසට කස්ත්‍රෝට සැලකුවේ නැත. ඔහු එයද සිනාමුසු මුහුණින් භාර ගත්තේය. ඔහුගේ එදා රැස්ව සිටි ලෝක නායකයන් ගෙන් විනාඩි ගණනක අත්පොළසන් නාදයක් ලැබුණි.
චිත්‍රපටයේ තිර රචනය ලියා, නිෂ්පාදනය සහ අධ්‍යක්ෂණය ද කරන ලද්දේ ජෝන් ඇල්පට් විසිනි. ඔහු කියුබාවට යාම් ඊම් පටන් ගත්තේ හැත්තෑ දශකයේ මුල සිටය. කියුබානු ඉතිහාසය හා දේශපාලනය හැදෑරීම ඔහුගේ එක අභිලාශයක් විය. භාණ්ඩ හිඟකම් පැවතුනත් කියුබාව තම හොඳම කාලය ගත කලේ හැත්තෑව, අසූව දශකයන්හිදීය. මිනිසුන් ගේ සාපේක්ෂව කරදරයකින් තොර, සෞඛ්‍ය ආරක්ෂාව ඇති ජීවිත ගත කළහ. මේ කියන්නේ දියුණු බටහිර රටකට සාපේක්ෂව නොවේ. තෙවැනි ලෝකයේ රටකට සාපේක්ෂවය. නමුත් 1992 වනවිට සම්පුර්ණ වූ සෝවියට් දේශය ප්‍රමුඛ සමාජවාදී කඳවුරේ නාය යාමත් සමග කියුබානු ආර්ථිකයේ බිඳ වැටීම ඇරඹුණි. ඒ වනතුරුම අතිශයින්ම සෘජු රාජ්ය මැදිහත්වීමක් සහිත ආර්ථිකයට ගසා තිබූ සෝවියට් මුක්කු ශක්තිමත්ව තිබුණි.
ජෝන් ඇල්පට් මේ අතිශය සංවේදී කාලය වාර්තාගත කරන්නේ ඉතා සංයමයෙනි. ඔහු නිතර හමුවී රූපගත කළ පවුලක ගොවින් තිදෙනෙක් සහ ඔවුන්ගේ සහෝදරියද සතුටින් විසීය. නමුත් ආර්ථිකය කඩා වැටුණු අවධියේ කිසිම මසක් සොයා ගැනීමට අපහසු විය. මස් ග්‍රෑම් පන්සියක් සතියට වරක් කූපන් වලින් දෙනු ලැබේ. අහල පහල අසල්වැසියන් මේ ගොවීන්ගේ ගවයින් දෙදෙනා සොරකම් කළහ. ඔවුන්ට ගොවිතැන් කිරීමට ගවයන් නොමැතිව අසරණ විය. ජෝන් සොරකම් කල පාර්ශ්වයන් විවේචනය කලේ නැත. ඔහු එදෙස බැලුවේ සානුකම්පිතවය. ඉන් එක ගොවියෙකුට උගුරේ පිළිකාවකින් කතා කල නොහැකි වූ විට අමෙරිකාවෙන් ගෙනෙන කෘතීම ශබ්ද යන්ත්‍රයක් සවි කර ගැනීමට ජෝන් මුදලින් උපකාර කළේය. දෙදාස් ගණන් වල දී ඔහු කලින් දැන සිටි පවුල් කිහිපයක්ම කියුබාවෙන් වෙනත් රටවලට ගොස් තිබුණි. මගේ මිතුරන්ට මෙන්ම ඔවුන්ගේද ඉවසීමේ සීමාව ඉක්මවා ගොස් තිබුණි. කියුබාවෙන් ඉවතට සංක්‍රමණය බොහෝ අයට දරුවන් සිටියහ. ඔවුන්ට තම දරුවනට හරි යමක් කෑමට බිමට දීමේ නොහැකියාව එවැනි තීරණයක් ගැනීමට බල පාන්නට ඇත.
මේ සමහර පවුල් වලට මුලින් තිබූ වැසිකිලි පහසුකම් පවා තිබුනේ නැත. හේතුව ඒවා කැඩී බිඳී ගිය විට අලුත්වැඩියා කිරීමට රජයේ ආයතන නොපැමිණීමයි. ඒවාට මුදල් නොතිබුණි.
ටෙනරිෆ් හි රැකියාව කරන ඔස්වල්ඩෝ නිවාඩුවට ගමට යන්න ඉතා ප්‍රීතියෙනි. ඔහු මට කියන්නේ ටෙනරිෆ් හි රැකියාව කළද ඔහු කියුබාවේ තමන්ගේ ගමේ ජීවත් වීමට කැමති බවයි. ටෙනරිෆ් හි රැකියාවෙන් ලැබෙන මුදල ජිවත් වීමට සෑහේ. ශ්‍රී ලංකාවේ සිට රැකියා කිරීමට මැද පෙරදිග, දකුණු කොරියාව ආදී රට වලට යන්නක් මෙනි. ඔස්වල්දෝ සිතන්නේ කියුබාවට අවශ්‍ය බහුපාක්ෂික දේශපාලන ක්‍රමයක් හා එම පක්ෂ වලට බලයට ඒමට නිදහස් මැතිවරණයක් බවයි. එහි වැරදි තිබිය හැකි බව ඔහු පිළිගනී. නමුත් ඒක පාක්ෂික ක්‍රමයේ ඊට වඩා වැරදි ඇතැයි ඔහු විශ්වාස කරයි.
උදේයි ගේ අදහස ඊට හාත්පසින්ම වෙනස් ය. ඔහු තවමත් කියුබාවේම ජිවත් වේ. තමන්ගේ ජිවිතයෙන් තරමක සෑහීමකට පත්වන්නේ යයි පවසන ඔහු ඒක පාක්ෂික ක්‍රමයට විරුද්ධ නොවේ. නමුත් ඔහුද පවසන්නේ කියුබාවට ආර්ථික ප්‍රතිසංස්කරණ අවශ්‍ය බවයි. ජීවිතය ගෙනයාමට අපහසු බව ඔහුද පිලි ගනී. මට පෙනෙන්නේ ඔහුගේ කැමැත්ත ඇත්තේ චීන ක්‍රමයට බවයි. බහු පාක්ෂික ක්‍රමයෙන් කියුබාවේ ප්‍රශ්න විසඳිය නොහැකි බව ඔහු තරයේ පවසයි. ආර්ථික ක්‍රම උඩු යටිකුරු කල යුතු බවට ඔහුද පිළි ගනී.
බහු පාක්ෂික ක්‍රමයේ වැරදි නැත්තේ නොවේ. ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදයේ "ඉක්මනින්ම හිටපු ජනාධිපති වීමට නියමිත ට්‍රම්ප් දෙස බලන්න. ඔහු ලෝකයේ බලවත්ම ජනාධිපති පදවිය විහිළුවක් කරගෙන තිබේ. ශ්‍රී ලංකාව, ඉන්දියාව, පකිස්ථානය, බංගලා දේශය වැනි බහු පාක්ෂික ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී රටවල් දෙස බලන්න. බලය ලබා ගත් සෑම පක්ෂයකම දුෂිත දේශපාලකයන් ගෙන් පිරී ඇති ඒවායේ පාලනයේ ප්‍රශ්න බොහොමයක් තිබේ. නමුත් අද වන විට බටහිර දේශපාලනය වඩාත් ඉදිරියට ගොස් තිබේ. දරුණු වංචා දූෂණ කිරීමට දේශපාලකයන්ට ඉඩක් නැත. ඒවායේ බහුජන සංවිධාන හා නීතිය ඉතා ශක්තිමත්ය. ආර්ථික වශයෙන් බටහිර ලෝකයද නමින් පමණක් සමාජවාදය ඇති, ධනවාදී අර්ථ ක්‍රමයක් ඇති මහජන චීනයද තවමත් ශක්තිමත්ය. (කොරෝනා වසංගතයේ අනිසි ප්‍රතිඵල නොසලකා හැර)
(ඉහත පින්තුරය 1985 හෝ 1986 දී මොස්කව් විදුලිබල හා තාක්ෂණික විශ්ව විද්‍යාලයේදී (මාද උගත්) ගත්තකි. ඉදිරි පෙලේ රූබෙන් හා උදේයි ද පසු පෙලේ හුඑටස්, ජෝර්ජ් බෙනිටෙස් , බදියා හා ඕමාර් සිටී. )
ජෝන් ඇල්පට් ගේ චිත්‍රපටය පුරා රැඳෙන ඔහුගේ ප්‍රබල කථනය මගින් කියුබාවේ සමාජවාදී ප්‍රයත්නය දියවෙමින් යන ආකාරය සියුම්ව පැහැදිලි කරයි. අවසානයේදී සමාජවාදී ආර්ථිකයේ පිහිටට එන්නේ චේ ගේ ප්‍රසිද්ධියෙන් කොටසක් උකහා ගන්නට පැමිණෙන බටහිර සංචාරකයන් ගෙනි. ඇමෙරිකාවේ වෙසෙන කියුබානුන් ගේ නෑදෑයන්ටද මුදල් එවීමට, භාණ්ඩ එවීමට, ඇවිත් යන්නට අවසර දී තිබේ. කියුබාව සමාජවාදය අපනයනය කිරීම අත් හිටුවා ඇත. දැන් ඇත්තේ කලාපීය වාමාංශික රජයන් සමග සහයෝගිතාවයක් පමණකි. තමන්ගේ අසීරු බව යටපත් කරගෙන වෙනිසියුලාව තවමත් ඉතා අඩු මිලකට කියුබාවට ඛනිජ තෙල් සපයන්නේ එහෙයිනි. ෆිදෙල් ගේ සොහොයුරු රාවුල් කස්ත්‍රෝ ඉතා සෙමින් වුව කියුබානු ආර්ථිකය ලිහිල් කරමින් යයි. සීමිත වෙළඳ කටයුතු සඳහා අවසර තිබේ. සමාජවාදී පොදු දේපල අයිතිය ඉවත් වෙමින් තමන්ගේ නිවසක් සාදා ගැනීමට, මිලදී ගැනීමට මෙන්ම විකිණිමටද අවසර තිබේ. එසේම දක්ෂයන්ට මෙන්ම විශේෂිත ක්ෂේත්‍ර වල යෙදෙන වැසියන්ට තම දක්ෂතා වෙළඳ පොලේ විකිණිය හැකිය. ඒ කියන්නේ පෞද්ගලිකව කොණ්ඩා කපන්නට, වඩු වැඩ වලට, ගොවිතැනට, කුඩා ආපන ශාලා වලට, ඉංජිනේරු කාර්යයන්ට අවසර තිබේ. ඔස්වල්ඩෝ වැනි අයට ටෙනරිෆ් වැනි බටහිර යුරෝපයට අයත් රටවල රැකියාව කිරීමට හැකිය. ඔහුගේ සීයා පැමිණියේ ස්පාඤයෙන් බැවිනි.
කියුබානු වෛද්‍යවරුන් වෙන රටවල ජාත්‍යන්තර සේවයට යන බව සැබෑය. ඔවුන්ගේ සෞඛ්‍ය සේවාව තවමත් ඉතා උසස් තත්වයෙන් පවතින බවද සැබෑය. එහෙත් කියුබානු සමාජවාදය අසමත්ව ඇති බවත් ඔවුන් තමන්ගේ ආර්ථික පිළිවෙත දැඩි ලෙස වෙනස් කල යුතු බවත් මගේ හැඟීමයි. ඔස්වල්ඩෝ හා රූබෙන් මෙන්ම කියුබාවේ සිටීමට කැමති උදෙයි ගේද අදහසත් එයයි. කොතරම් අමිහිරි හා හදවතට එකඟ නොවුනද තර්කානුකූලව පිළිගත යුතු සත්‍යයද එයයි. ජෝන් ඇල්පට් ගේ "කියුබාව සහ කැමරාකරු " චිත්‍රපටය පෙන්වා දුන්නේද එයයි.
සමාජවාදී කඳවුරේ හා සෝවියට් දේශයේ බිඳ වැටීමෙන් පසු කියුබාව කොතරම් අගාධයකට වැටී තිබුනේද යන්න මා දුටුවේ මේ වාර්තා චිත්‍රපටියෙනි.
Director John Alpert on Making the Documentary
ප.ලි. ඉතා සරල දිවි පෙවෙතක් ඇති වැඩි අවශ්‍යතා නැති අයට කියුබාවේ ජිවත් වීම ඉතා පහසුය.
පින්තූර ඔස්වල්දෝ ඔලිවා ගේය.
අද වෙනකොට ලන්ඩනයේ මම දන්නා පස් දෙනෙක් ම නොඑන ගමන් ගිහින් කෝවිඩ් 19 වෛරසය නිසා. ඒ වගේම කොරෝනා අපේ නිවසත් ආක්‍රමණය කළා. මගේ බිරිඳට හැදුනා. ඇය රැකියාව කරන විදුහලින් හැදෙන්නට ඇතිය කියා තමයි අපි හිතන්නේ. ගොඩක් සිසුන් මීටර දෙකේ සීමාව තියා ගන්නේ නැහැ. ඒ වගේම මාස්ක් දාගන්නේ කිව්වොත් විතරයි.
මමත් බිරිඳත් සාමාන්‍යයෙන් දවසට කිලෝ මීටර 5-10 ඇවිදින දෙන්නෙක් ව්‍යායාමයට. ඒ වගේම එයා කඳු නගින්න හෙමත් දක්ෂයි. නිරෝගී කියල කියත හැකි අතුරු අබාධ නැති සෑහෙන්න ශක්තිමත් කෙනෙක් කියල එයා අඳුරන අය උනත් දන්නවා.
හිටපු ගමන් කලන්තේ වගේ කිව්වා. නිදිමත ගතියක් එනවා කිව්වා. ඇඟට හුඟක් මහන්සියිලු. ඇඳට වැටුන ගිහින්. සාමාන්‍යයෙන් මොහොතක් නිකන් ඉන්නේ නැති ක්‍රියාශීලි කෙනක් වන එයා එහෙම වුනහම අමුත්තක් දැනෙනවා.
ඊට පස්සේ අපි ලඟම තියෙන සෙන්ටර් එකෙන් කෝවිඩ් ටෙස්ට් එක කළා. පොසිටිව්.
ඒ අස්සේ මම සුපර්මාකට් ගිහින් සති දෙකකට විතර අවශ්‍ය කෑම බීම ගෙනාව. දවස් 14 ක නිරෝධායනයක් නේ.
එයා ආව ගමන් ඇඳට වැටුන . දවස් දෙකක් ගියා නැගිටින්න.
අපේ දූලා පොඩි කාලේ පැරසිටිමෝල් (ළමයින්ට දෙන්නේ කැල්පොල් වැනි අඩු මාත්‍රාවක් ඇති බෙහෙත) නියුරෆෙන් හෙම දෙනවට බිරිඳ විරුද්ධ වුණා . එනිසා අපි ඒ බෙහෙත් දුන්නේ නිවාඩු ගිය වෙලේක අසනීපයක් වුනොත් හෝ ඉතාමත් හදිසියකදී පමණයි.
හුඟක් වෙලාවට ලංකාවේ තේ කියල අපි දුවලට දුන්නේ කොත්තමල්ලි. මේ පර්යේෂණ ලිපිවල කොත්තමල්ලි බඩේ ඇති අම්ලකාරී ගතියට භාවිතා කළ හැකි බව කියනවා. එසේම ප්‍රතිජිවකයක් වශයෙනුත්. මගේ ළමයින්ට දින කිහිපයක් දෙනකොට ඔවුන් සෙම් ප්‍රතිශ්‍යා ඉබේම සනීප වෙනවා. කොහොමත් වයිරස් රෝග ඉබේ සනීප වෙන ඒවනේ. සමහර විට කොත්තමල්ලි වලින් උදව්වක් ඇති.
මගේ බිරිඳ බඩේ අමාරුවට මට වගේම එයාලටත් කැමමයිල් තේ දුන්නා. නැත්නම් මාදුරු (caraway seed ) තම්බා දුන්න. කැස්සට තවත් ජර්මන් තේ වර්ග කිහිපයක් තිබුන.
ඒ දවස් වල පැපොල වගේ ලෙඩ හැදුනම කොහොඹ කොළත් ගෙවල් වල තියනවා නේද. හොයල බලන්න, ඒකත් හොඳ ඖෂධයක්.
එම අතරතුර බටහිර බෙහෙතුත් ගන්නවා. මොකද ඒවා ඉක්මනින් ප්‍රතිඵල ගෙන දෙන නිසා. විද්‍යාවේ දියුණුව අපි හෙලා දකින්නේ නැහැ. නමුත් ආයුර්වේද බෙහෙත් දන්නා පරිදි භාවිතා කරනවා.
මම දැන් මේ ටික ලිව්වේ හුඟක් අය ආයුර්වේද බෙහත් ගන්න එක ගැන හිනාවෙන නිසා. තමන්ට කෝවිඩ් 19 වෛරසය වැළඳුනොත් තමන් කොහොමද ක්‍රියා කරන්නේ කියල පොඩ්ඩක් හිතන්න මුලින්ම. අර සරදමට හිනාවුනු බෙහත් හොරෙන් ගන්නවද ? නැත්නම් රෝහලට ගෙනියනකන් ඉන්නවද? ලංකාවෙත් දැන් රෝහල් වල ඉඩ නැති නිසා ආශ්‍රිතයන් ගෙනියන්නේ නැහැ. හෙට අනිද්දට අමාරු නැති රෝගීන් ගෙනියන එකකුත් නැහැ.
එංගලන්තේ නම් හොඳටම අමාරු වුනොත් විතරයි ගෙනියන්නේ. ඒ නිසා දන්න බෙහෙත් (හැම එකම නෙමේ) භාවිතා කරන්න වෙනවා.
මම කෙළේ මුලින්ම මුළු ගෙදරම හොඳට පිරිසිදු කරපු එක. බැක්ටීරියා නාශක වැඩක් නැති නිසා වයිරස් නාශක කියල කියන ක්ලීනින් ප්‍රඩක්ට් එකක් තමා භාවිතා කළේ. බ්ලීච් හෙමත් භාවිතා කළා . ඩෙටෝල් එක්ක. මේකට මෙහෙ කියන්නේ deep cleaning කියල. පොළොව හෙම හොඳට මෝප් කරනවා විෂබීජ නාශක දාල.
බිරිඳට උණු වතුර දුන්න බොන්න ෆ්ලාස්ක් එකකට දාල. ඒකට ඉඟුරු කෑල්ලක් තලලා දාල දෙන්න කියල එයාම ඉල්ලුව. මි පැණිත් දැම්ම.එයාගේ උගුරට හොඳයි කිව්ව නිසා. මේකෙන් වයිරසය මැරෙන්නේ නැති වෙයි. නමුත් කන්න බොන්න එනිසා පහසුයි.දුම් අල්ලන ඒවා ගැන මම දන්නේ නැහැ. එනිසා ඒවා කලේ නැහැ.
දුවලට නාසය හිර වුනහම වතුර උණු කරලා සිද්ධාලේප ටිකක් දාල කාමරෙන් තිබ්බහම නාසය බුරුල් වෙලා හුස්ම ගන්න පුළුවන් කියල අත්දැකීමෙන් දන්නා නිසා ඒකත් කළා.
ලක් පේයාව, සංස්ථා පේයාව, සමහන් - ඔය තුනම වරින් වර දුන්න. ඉනෙස් කොහොමත් ඒවා බොන්න කැමතියි. පුළුවන්තරම් පලතුරු කන්න දුන්නා. පලතුරු යුෂ බොන්න දුන්න. මි පැණි ගාලා ටෝස්ට් කරපු පාන් දුන්න. මී පැණි හුඟක් හොඳ ඖෂධයක් නිසා.
කෑම රස දැනුනේ නැහැ එයාට.
එක දවසක් කරවිල හොඳට තුනපහ දාල හදල දුන්න. ඒකෙ රහ දැනුන. ඒ කියන්නේ හොඳ වේගන වෙනවා.
දවස් හතකින් විතර හොඳයි.
අපට පාන් ඉවර වුනා. අපේ මිත්‍රයෙක් වන ටයෙක්වොන්දෝ මාස්ටර් දුෂාන්ත පෙරේරා පාන් ටික ගෙනල්ල දුන්න ඉඟුරු හා ලෙමන් එක්ක. ස්තූතියි දුෂාන්ත. ඇවිත් එළියෙන් තියල ගියා. ඒ වගේ යාලුවෝ ඉන්න එක ලොකු දෙයක්. කියල තියෙන එක හොඳයි කාට හරි.
මොකද්ද ඉඟුරු කතාව. අපි කොහොමත් ඉඟුරු දාල කහට තේ බොන කට්ටිය. සාමාන්‍යයෙන් පොඩි කන්දක් නගින්න යනකොට, කිලෝමීටර ගාණක් ඇවිදින්න යනකොට ඉඟුරු දාපු තේ ගෙනියන එක මගේ පුරුද්දක්.
ඉඟුරු දුන්නේ වමනේ යන එක වලක්වන්න.
මොකද මේ ලෙඩේට සමහර අයට වමනේ යනවා.
ඉතින් තේ කහට ඉඟුරු දාල ලෙමන් දාල හදල දුන්න නිතරම.
මේ හැම වෙලේම අපි මීටර දෙකේ දුර තියා ගත්ත.
ඒ වගේම කියන්න ඕනේ මාර්තු මාසෙට කලින් ඉඳන් අපි විටමින් D ගත්ත.
තව එකක්. ජර්මන් වෛද්‍යවරුන් ගේ නිර්දේශයක් තමයි පුළුවන් තරම් පිරිසිදු වාතාශ්‍රය රෝගියාගේ කාමරේ ඇති කරන්න කියන එක. අපි කාමරේ ජනේලේ වැහුවේම නැහැ. සිතල එයාට ඔරොත්තු දෙනවා. අවශ්‍ය නම් පොරොව ගන්න පුළුවන්. නැත්නම් heatin දාන්න පුළුවන් ජනේලේ ඇරලා. මුළු ගෙදරමත් ජනෙල හුඟක් වෙලාවට ඇරිය . වාතයේ වෛරස් සාන්ද්‍රණයක් පැතිරිලා තියෙනවනම් ඒක අඩු වෙනවා.
එයාට ට දැන් හොඳයි. මට කියන්න බැහැ ඔය පේයාව ගත්ත නිසා හොඳ වුනා, කොත්තමල්ලි නිසා හොඳ වුනා කියල. උණු වතුර නිසා වයිරසේ මැරුණා කියල. නමුත් ඒ දේවලින් කිසියම් සහනයක් ලැබෙනවා කියල දැන් දන්නවා අත්දැකීම නිසාම.
රෝහලට ගෙනියන්න බැහැ අමාරුම නැත්නම්. අපිට අපි විතරයි. උඩ පනින්නේ හිනා වෙන්නේ නැතිව තමන් දන්නා විධිහට බේරෙන්නයි තියෙන්නේ. අපි අද පොඩ්ඩක් ඇවිද්ද. එයාට තවම අමාරුයි ඉස්සර වගේ ඇවිදින්න. කිලෝ මීටර් දෙකයි ඇවිද්දේ.
මම ගිහින් PCR ටෙස්ට් එක කලා . මට නෙගටිව්. හේතුව ඉතින් සෑහෙන්න පරිස්සම් වුන නිසා වෙන්න ඇති.
11 Proven Health Benefits of Ginger
coriander-coriandrum-sativum-research
