Sunday 4 February 2024

අයිස්ලන්ත සංචාරය - 2 - යෝසිෆ් ටිටෝ - වයිකිං තරුණියන්




අයිස්ලන්ත සංචාරයේ දෙවෙනි දිනයේ  අපි නැවතී සිටි හෝටලය ළඟින්ම සංචාරක බස් රථයකට ගොඩ වුනෙමු.  මට මතක  හැටියට එහි නම  ගෝල්ඩන් ටුවර්ස් වැනි එකකි. අපේ සංචාරක මග පෙන්වන්නාගැන  අප සිතා සිටියේ ඔහු අයිස්ලන්ත ජාතිකයකු බවයි. නමුත් අපට දැන  ගන්නට ලැබුනේ ඔහු ක්‍රොශියානුවකු බවයි.  මිලියන් ගණනක් අයිස්ලන්තයට සංචාරකයන් පැමිණෙන නිසා ඔවුන්ට  සේවා සපයන්නට අවශ්‍ය තරම් ජනගහනයක් නැත. 

අයිස්ලන්තයේ මුළු ජනගහනය ලක්ෂ හතරක් පමණ වේ.  අපේ බසයේ වැඩිපුර සිටියේ ජර්මන් සංචාරකයන්  වුවද ඔහු කතා කලේ ඉංග්‍රීසියෙනි. ජර්මන් මග පෙන්වන්නන් ඉතා අඩු බවද  ඔහු පැවසීය.  ඒ අතරම ඔහු කීවේ අපූරු කතාවකි. අයිස්ලන්තයේ ජනගහනය ඉතා අඩු නිසාත් බොහෝ අය එකිනෙකාට ඥාතීන් වන නිසාත් ඔවුන්ට කසාද බැඳීම මහත් ප්‍රශ්නයකි. තමන් ආදරය කරන තරුණිය හෝ තරුණයා ඥාතියෙක් දැයි දැන  ගැනීමට මොබයිල් ෆෝන් ඇප් එකක්ද තිබේ.  

දෙවන  ලෝක යුද්ධ  සමයේදී ජර්මන් හමුදා අයිස්ලන්තයට ගොඩ බැස්ස  හොත් බ්‍රිතාන්‍යය හා ඇමෙරිකාව අතර නාවික ගමනගමනයට  බාධා සිදුවිය හැකිව තිබුණි. අයිස්ලන්තය ඇත්තේ නොර්වේ, ග්‍රීන්ලන්තය හා ඇමෙරිකා  එක්සත් ජනපදය අතර නෝර්වේජියන් මුහුද හා අත්ලාන්තික සාගරය අතරය. මුලින් බ්‍රිතාන්‍ය හමුදා ගොඩ බට අතර ඔවුන්ට පසුව අමෙරිකානු හමුදා ඩිවිෂන් එකක්ද  එහි නතර කරන  ලදී. අයිස්ලන්තයට පමණක් නොව  පියකරු අයිස්ලන්ත වයිකිං තරුණියන්ටද ආරක්ෂාව සැපයීම නිසා යුද්ධය අවසන් වන විට බොහෝ ඇමෙරිකානු භටයන් මේ වයිකින් කෙල්ලන් සමග ඇමෙරිකාව බලා ගියහ. අයිස්ලන්ත පිරිමින් තම තරුණ ගැහැණුන්  ඈත ගොවිපල වලට යවමින්, නීති වෙනස් කරමින් මේ  සම්බන්ධතා නැවතීමට උත්සහ කලද ඔවුන් අසමත් විය. අයිස්ලන්තයේ කාන්තා ජනගහනය අඩු විය.  මේ නිසා 1949 අවුරුද්දේ සිට යුද්ධයෙන් පරාජය වී සිටි ජර්මනියේ තරුණ කාන්තාවන් ට අයිස්ලන්තයට ඒමට අරාධනා කරන ලදී.

බොහෝ ජර්මන් කතුන් පැමිණ අයිස්ලන්තයේ ගොවිපල වල රැකියා කලද ඔවුන්ට අයිස්ලන්ත පිරිමින් සමග විවාහය පවත්වා ගැනීම  අසීරු විය. අයිස්ලන්ත පිරිමින්ට  අවශ්‍ය වූයේ ඔවුන් ධිවර රැකියාව හෝ වෙනත් සීමිත රැකියා ප්‍රමාණයක් කරණ විට නිවසට වී ළමයි බලාගෙන, උයාගෙන  සිටින බිරිඳකි. ජර්මානු කාන්තාවන්  බොහොමයක්ජර්මනියේ  රැකියා කල පුරුදු අය වීම නිසා ඔවුන් බෝහෝ දෙනෙකු නැවත ආපසු ජර්මනිය බලා ගොස් තිබේ. මේ නිසා වසර ගණනක් යනතුරු  අයිස්ලන්ත ජනගහනයේ කිසිම  වැඩි වීමක් සිදුව තිබුනේ නැතිලු. 

මේ තත්වය හදිසියේම වෙනස් වුනේ  අනු ගණන්වල අග භාගයේ  සමාජවාදී ලෝකයේ  බිඳ වැටීමත් සමගය. රැකියා සොයා  නැගෙනහිර යුරෝපීය රටවලින් බොහෝ කාන්තාවන්   බටහිරට පැමිණි අතර අයිස්ලන්තයටද  එවැනි කතුන් පැමිණියහ.  අපි එහි සිටින විටද රුසියානු , යුක්රේන , පෝලන්ත භාෂාවලින් කතා කරන්නේ සංචාරක කාන්තාවන් යයි කියා මා සිතුවද ඔහුගේ පැහැදිලි කරීම අනුව ඒ බොහෝ කාන්තාවන් අයිස්ලන්ත ජාතිකයන් සමග විවාහ වී එහි නතර වී සිටින අය වෙති. මේ අනුව අයිස්ලන්තය යන්තම් පරපුර රැකගෙන ඇත.  😆

අපේ ක්‍රොෂියානු සංචාරක මග පෙන්වන්නා ගේ නම යෝසිෆ්ය. යෝසිෆ් ගමනේ යන ගමන් කතාවේදී    යුගෝස්ලාවියාවේ හිටපු ජනාධිපතිවරයා වන ටිටෝ ව  කිහිප වරක්ම මතක් කළේය. ටිටෝ ගේ මුල් නම්ද  යෝසිෆ් ය.  අප කෑමට  බසයෙන් බැස යද්දී මම ජනාධිපති ටිටෝ දුටු බව ඔහුට කීවෙමි. ඔහුට එය අදහාගත නොහැකි විය. ඔහු සමග තවත් ක්‍රොශියානුවන්  කිහිප දෙනෙක් සිටි අතර ඔවුන් යුගෝස්ලාවියාව ගැන අප සමග කතා කළහ. මා ටිටෝ දුටුවේ 1976 නොබැඳි සමුළුවට පැමිණි අවස්ථාවේය. දැන් තිබෙන සිනමන් රිසොර්ට් හෝටලය ඉදිරියේ සෙපෙට්කෝ නමැති (ඒ කාලයේ ලංකා පෙට්රෝල්)   පෙට්රෝල් ෂෙඩ් එක  ළඟ බෝගසක් තිබේ.   ඊට පිටුපස තිබුනේ දැන් හෝටලය තිබෙන තැන තිබුනේ  පාපන්දු පිට්ටනයකි.  ඊට ඉදිරියේ ඇත්තේ කොම්පඤ්ඤ විදිය පොලිසියයි.  ටිටෝ ගේ රථ පෙළපාලිය ගියේ එතැනිනි.  මා  සිටියේ බෝගස අසලය. 

මා 2014 දී "යුගොස්ලාවියාවට බැඳී පෙමට ඉකි බින්ද යුවතියන්" යනුවෙන් ලිපියක් ලීවෙමි. ("පොල්කට්ටෙන් එලියට" පොතේ මේ ලිපිය තිබේ)  ඒ ලිපිය ඒ  දිනවල  දේශපාලන අනාථයන් වශයෙන් සිටි සේම එසමයේ  ජාතිවාදී යුද්ධයකින්  පිඩා විඳින රටවල් තුනක් වූ  සර්බියන්, ක්‍රොශියන් සහ බොස්නියන් කෙල්ලන් තිදෙනෙකු ගේ සමගිය ගැනය. යුගෝස්ලාවියාවේ මාෂල් යෝසිෆ් බ්‍රොස් ටිටෝ ක්‍රොශියානු සුළු ජාතියේ වුවද එහි සමාජවාදී රාජ්‍යයේ දිගු කාලීන ජනාධිපති විය. අවුරුදු තිස්  තුනකට පසුවත් තවමත් යුගෝස්ලාවියා වට ආදරය කරන මිනිසුන් හමුවීම පුදුමයක් නොවේද? යෝසිෆ් එතරම් වයසක අයෙකු නොවේ. ඔවුන් තරුණ වියේ අයයි. නමුත් ඔවුන්ද ටිටෝට හා යුගෝස්ලාවියාව ට ආදරය කරති. බසයට නැග්ග වහාම යෝසිෆ් මා ගැන බසයේ සියල්ලන්ටම පැවසුවේය. ටිටෝ දුටු ශ්‍රී ලංකික සම්භවයක් ඇති බ්‍රිතාන්‍යයේ වෙසෙන්නෙකු හමුවීම පුදුමයක් බව ඔහු කිවේය.

අපි මුලින්ම ගියේ  කෙරිත් නමැති ගිනි කන්දක්  පුපුරා යෑමෙන් හැදුනු ආවාටය බලන්නටය. ඉතා පියකරු තැනක් වූ එහි වැහි වතුර එකතුවී සෑදුනු ස්වභාවික  විල ඉතා නිල් පැහැයෙන්  බැබලුනි.   මේ  පින්තූර ගත්තේ එහිදීය.  එහි  ජලය පානය කළ හැකි තරම් පිරිසිදුය. මෙහිදී ඉතාමත් වැදගත් දැන්වීමක්ද දුටුවෙමි. කිසිවෙකුට එහි ඇති තණකොළ හෝ කිසිම පැළෑටියක් පෑගීම තහනම් ය. එය පවුම් සීයක් පමණ දඩයක් වදින වරදකි. ඔවුන් රටේ ගහකොළ වලට එපමණ ආදරයක් දක්වති. ගහකොළ වල වටිනාකම දැනෙන්නේ ඒවා නැති රටක වැසියන්ටය.  







- අජිත් ධර්ම. 2024-02-04

Monday 22 January 2024

බෙදාගෙන කනවද බෙදා ගන්නවද




කාලකෙට කලින් අපි ගියා නිවාඩුවකට යාලුවෝ කට්ටියක් එක්ක. අපි ඔක්කොම එකට උයාගෙන කාලා ඉන්න තැනකට තමයි ගියේ. රාත්‍රී කෑම මෙසේදී පොඩි සිද්ධියක් වුනා. මට මේක මතක ඊට පස්සේ කතාවට මේක අදාල වෙන නිසා. 

කෑම මේසෙට තිබ්බට පස්සේ සිරි ලංකා සම්බවයක් තියෙන මගේ අතීසාර මිත්‍රයෝ ටික සුපුරුදු පරිදි ඉන්නව බිරින්දෑලා බත් පිඟාන බෙදල අතට දෙනකන්.  මම ඉඳගෙන හිටියේ මේසයේ කෙළවරක නිසා මම ඒ එක බිරින්දෑ කෙනෙකුට කීව 

"මේ මටත්  ඔහොමම බත් පිඟානක් පාස් කරන්න කියල "
එයා  ගත් කටටම කීව 
"ඇයි ඔයාගේ හාමිනේට කියන්න, අපිට කියන්නේ". 

එහෙම කියල පොඩ්ඩක් නක්කියට විරිත්තල කීව 
"ආ එයාල ඉතින්බෙ දල දෙන්නේ නැහැනේ නේද "
 කියල. 
අම්මට සිරි, එතකොට තමයි මම දැක්කේ අපේ එක්කෙනා හිටු කියල මගේ සිරි ලංකා ඔරිජින් යාලුවන්ගේ පිඟන් වලට ව්‍යංජන බෙදනවා. එදා කෑමෙන්  පස්සේ ඔන්න ඉතින් මම ඇද්ද වලිය.
 
"තමුසේ මොකටද ඕයි අරහෙම බෙදන්න ගියේ"


"ඉතින් අහවලී, අහවලී හෙම බෙදුවනේ. මම නිකන් ඉන්න හොඳ නෑනේ "

 ""හරි ඉතින්  අපි උයන්න අරෙහෙ මෙහෙ උදව් වුනානේ. මිට පස්සේ බෙදන්න තහනම්.ඔච්චර බෙදනවා නම් මට බෙදනවා "

"ඔයා ඉතින් කොහොමත් බෙදා ගන්නවනේ කෑම"

"ඉතින්ඒ ක තමයි. තමුසේ උයන වැඩ ඔක්කොම කරන නිසා මම ඒක වත් කර ගන්න එපැයි. ඉස්තිරි  පුරුෂ සමානාත්මතාවය තියා ගන්න අයිසේ. ඒකයි මම ඔයාට අමතර වැඩ දෙන්නේ නැත්තේ"

"ඕක මොකක්ද ඔයාට ඕනේ නම් මම බෙදන්නම්. මගේ අම්ම බෙදන්නේ ඔයාට. ෆාටි ට බෙදුවේ නැති උනාට. (ෆාටි කියන්නේ ජර්මන් වලින් පියාට) "

මම කිව්ව "නෑ එපා, බෙදන්න ඕනේ නැහැ ". කතාව ඉවරයි.

මගේ ජර්මන් නැන්දම්මා කීයට වත්   මාමණ්ඩි ට කුස්සියට එන්න දෙන්නේ නැහැ. ආවොත්  කුස්සියම වණ කරනවා කියල. එයා උයල ඉවර වුනහම දුවල (මගේ බිරිඳ සහ නෑනන්ඩි ) දෙන්න හැඳි ගෑරුප්පු පිඟන් තියල මේසේ සකස් කරනවා . මාමණ්ඩි සහ මම කෑම ටික  මේසෙට කැන්දන් එනවා. මාමණ්ඩි වයින් බෝතලේ ඇරලා වක්කරගෙන යනව ඔක්කොටම.  නැන්දම්මා මට මස් (සාමන්‍යයෙන් මස් ම තමා කන්නේ) , එළවලු අනම් මනම් ටික බෙදනවා. එයාට ඕනේ මම කෑම රහයි කියන්න. ඇත්තටම එයාගේ කෑම රහයි. සාමාන්‍යයෙන් හැමෝම තම තමන්ට බෙදා ගන්නවා. කෑවට පස්සේ එක්කෙනෙක්  පිඟන් ටික එකතු කරන්  කුස්සියට  ගෙනියනවා. සාමාන්‍යයෙන් ඒක කරන්නේ අන්ද්රියස් කියන නෑනා ගේ හස්බන්ඩ. තව කෙනෙක් කෝප්ප ගෙනියනවා. මාමණ්ඩි තමයි ඔය පිඟන් කෝප්ප ඔක්කොම ඩිෂ් වොෂර් එකට අඩුක් කරන්නේ. ඒක වෙන කාටවත් දෙන්නෑ . පිස්සු කෙලිනවා කියල. 

කතාව ඇත්ත හැබැයි. ඔය දෙවියන් වහන්සේ ගැහැනුන් ගේ මොලේ වයර් කරලා තියෙන්නේ පිගන් කෝප්ප ඩිෂ් වොෂර් දාන්න නෙමෙයි. කොටින්ම  එයාලට ඒක බැහැ. වැඩිපුරම වෙන්නේ  ඩිෂ් වොෂර් එක කැඩෙන එක. හරියට පිරිමින්ට රෙදි හෝදන්න බැහැ වගේ තමයි. මම එකම එක පාරයි රෙදි දැම්මේ වොෂින් මැෂින් එකට. බිරින්දෑ ගේ සුදු පාට කහ පාට රතු පාට ඇඳුනුයි මගේ නිල් කමිසයි ඔක්කොම අපටත් අඳුර ගන්න බැරි යුනිවර්සල් කලර් එකක් වෙලා තිබුන. එදායින් පස්සේ තහනම් නියෝගයක් දාල තියෙන්නේ.   නැතුව මම අකැමැතිව නෙමයි මිත්‍රෝ වරුනි. 

වසර කිහිපයකට කලින් එක්තරා වාමාංශික  දේශපාලන පක්ෂයකින් කාන්තා දිනයකට ද කොහෙද රැස්වීමක් තිබ්බ. එම පක්ෂයේ කාන්තා නායිකාවක් වගේ කෙනෙක් පට්ට දේශනයක් තිබ්බ. කාන්තා විමුක්තිය ගැන. ධනවාදයේ සූරා කෑම ගැන. හැබැයි ඉතින් මට  හිතන්නේම  ධනවාදයෙන් සෑහෙන්න කාන්තා විමුක්තිය දීල තියෙනවා කියල. ඕකට සමාජවාදේම ඕනේ නෑ කියල. මම ඕව කියන්න ගියේ නැහැ ඉතින්. කොහොමත් මට තියන ඇවිස්සීමේ ගතිය නිසා මම කිව්වා
 "බලන්න ඉතින් තවමත් බත්  පිඟානක් වත් බෙදා ගන්නේ නැහැනේ, අපේ පිරිමි . උයල ඉවර වෙලා බිරිඳම   තමයි අතට බෙදලත් දෙන්න ඕනේ. නැත්නම් ඒක නිගරුවක් හැටියට සලකනවා කියල. " ඒක ටිකක් ඇවිලුනා. 
එක දියණියක් කතා කරලා මෙහෙම කීව. එයාගේ අම්මත් හිටිය එතන. ලංකාවට නිවාඩුවට ගියහම උනත්  එයාගේ නෑදෑ අයියල මල්ලිලට බෙදල දෙන්න ඕනෙලු ඉස්සෙලම. තාත්තට හා අයියටත් බෙදළලු එයාලට දෙන්නේ. 
මමත්  සමහර විට ඒක දැකල තියනවා. 

වැඩේ කියන්නේ ගිය අවුරුද්දේ දවසක ඒ කාන්තාව හමුවුනා. මම ඔය කතාව මතක් කලහම එයා කියපි 
"නැහැ එහෙම දෙයක් වුනේ නැහැ. අපි එහෙම කිව්වේ නැහැ.  බලන්න ඒවා  කොච්චර හොඳ චාරිත්‍ර ද  , අපේ රටේ වැඩිහිටියන්ට එහෙම සලකන එක , ගෙදර මනුස්සයට සලකන එක වගේ පුරුදු අපි තියා ගන්න ඕනේ" කියල. මම මුකුත් කියන්න ගියේ නැහැ ඉතින්. තමන්ට ඕන මගුලක්. 

මම දන්නා සමාජවාදී සයිඩ් එකේ යාලුවෝ සෙට් එකක් එක්ක   ඔය ගැන  කතා කරද්දී එක්කෙනෙක්  කිව්වා
 "අනේ මචන් ඕක විතරයි අපට ඉතුරු වෙලා තියෙන්නේ . ඒකටත් කෙලින්න හදන්න එපා කියල. "
 හැබැයි එයාගේ බිරින්දෑ ඒක අහගෙන ඉඳල කියනව 
  "අපි ඒවා කරන්නේ ආදරේටනේ අනේ"
ආදරේට ඉතින් වෙන දේවල් කරන්න පුළුවන්නේ ටිකක් රෑ වෙන්ඩ ඇරලා කියල කියන්ඩ හිතුනත් ඉතින් කිව්වේ නැහැ. 

මම ඉතින් ඕක ඇවිල්ල බිරින්දෑට කිව්වා. උන්දැ කියනව. "ඒකනේ මම ඔයාට කිවේ. මිට පස්සේ මම ඔයාට බෙදල දෙන්නම්.  ආදරේටනේ අනේ. "

"අනේ එපා , ඔය ලංකාවේ අම්මන්ඩිල ආදරේට කියල කීවට මොකක් හරි යටි හිතෙන් අඹරන්ඩ ඕව කියන්නේ" කියල ශේප් වෙන්න හැදුව කෝ ඇහුවේ නැහැනේ. 

රෑම කර්මය පල දුන්න කියන්නේ පොඩි මස් කෑල්ලක් නුයි පුංචි අල පෙති දෙක තුනක් එක්ක බෙදල දෙනවා මෙන්න  කෝලි ෆ්ලවර්, බ්‍රොකොලි පුරවල, ලීක්ස් නුත් එක්ක පිඟාන වැහෙන්න.

"මේ මොනවාද අනේ ටිකක් ලොකු මස් කෑල්ලක් දානවකෝ". 

"මේ ඔයාට රතු මස් කන්න හොඳ නැහැ  වැඩිය. අල කියන්නෙම සීනි . ඔය එළවලු වැඩිය කන හොඳයි.  හෙට ටර්කි (කළුකුම්) හදනවා. ඒක වැඩිපුර  බෙදන්නම්  සුදු මස් නෙ ශට්ස් . ඔයාට ආදරේටනේ මේ ඔක්කොම"  එයා කියපි.

මට   ඔය ටර්කි පෙන්නන්න බැහැ. මිරිස් ගොඩක් දාල හැදුවත් කිසි රහක් නැති මසක්.ආ,  ජර්මන් වලින් ෂට්ස් කියන්නේ හනි (ඩාලින්) වගේ තේරුමක්.

ඔහොම වදෙන්  පොරෙන් සුමනයක් දෙකක් ඉහ ගහගෙන ඉන්න කොට දානෙකට ඇරයුමක් ලැබුන. දාන ගෙවල් වලට ගියහම කන්නත් හම්බ වෙනවනේ. ප්‍රශ්නේ උනේ දැන් මෙයා බත් පිඟාන බෙදන් එන එක. හාමුදුරුවෝ පන්සලට යන්න එලියට වැඩ්ඩ විතරයි මම හීන් සීරුවේ නොපෙනෙන්න ගිහින් බත් ටිකක් බෙදා ගන්න බැලුව. අහු වුනානේ. 

"මේ ඔයා ගිහිල්ල අර යාලුවෝ එක්ක ඉඳගෙන ඉන්න මම බෙදන් එනකන්". 

මොනා කරන්නද. ගිහින් ඉඳගත්ත.   මෙන්න මෙයා බෙදාගෙන ආවා. බත් හැන්දක් තියනව. ඒක පේන්නේ නැහැ. මාළු කෑල්ලක් තියෙනවා. හාල් මැස්සෝ ටිකක් තියනව, වම්බටු බැදපු වට  දාපු. පරිප්පු පුරවල. ඊට වැඩිය මැල්ලුම් නුයි ගොටුකොලයි බෝන්චියි පුරවල. ආ කැරට් තිබ්බේ නැහැ. මෙහේ  ඔය ලාභ දේවල් උයන්නේ නැහැනේ. අල තෙම්පරාදුවෙන් අල හරියටම එකක් (1) දාල තිබ්බ  හිතෝතුනි. සම්බෝල පුරවල. නිකන් කන්නය යකෝ සම්බෝල. 

මං ඇහුවා "කෝ හලෝ  බත්."

 "මේ, ඔය බත් ගොඩ ගහල කන්න හොඳ නැහැ. ටිකක් කෑවහම ඇති. මැල්ලුම් කන එක හොඳයි කියල හැමෝම කීව "

"මේ එක මාළු කෑල්ලයි නේ"
"මේ ඔයාගේ අම්ම කිව කළුවට හදල තියන ඔය මාළු ඌෂ්ණයි . (ඇඹුල් තියල්)  හොඳ නැහැ කියල වැඩිය කන්න "

" මේ ඔයා බොරු කියන්න එපා. අපේ අම්මට කොහෙද ඔයා කතා කරේ. මමනේ කෝල් අරගෙන ඔයාටත් දෙන්නේ කතා කරන්න. අනික මේ ඌෂ්ණ කෑම කියල දෙයක් ඔයා දන්නෙවත් නැහැ"

"මොකද නැත්තේ. මම අහගත්තා ඔක්කොම අහවලාට කෝල් කරලා. ආදරේට නේ අනේ මම" 
අම්මපා  ඔය අහවලා අහුවුනොත් මම....  

එදා ගෙදර එන ගමන් කිව්වා 
"මේ තමුසේ ආයේ මට මුකුත් බෙදන්න එපා. මම බෙදාගෙන කන්නම්. අපේ ගෙදර සමානත්මතාවය තියෙන්න එපැයි . ළමයි නුත් බලයි මේ තාත්තා පුරුෂෝත්තම වාදියෙක් වෙලාද කියල".

හරි එහෙනම් ශරීර සෞඛ්‍යය  රැක ගන්න ඉරිදට විතරක් නෙමේ සෙනසුරාදාටත් ඇවිදින්න යන්න  එන්නේ ඕනේ කියල එයා පොරොන්දුවක් ගත්ත.  

යන්තන් ඒකෙන් බේරුනා.පොරොන්දු කියන්නේ ඉඳල හිටලා කඩ කරන ඒවනේ.

මම මේ කල්පනා කලේ, ඔය  දක්ෂිණාංශික පක්ෂ, සමාජ ප්‍රජාතන්ත්‍රවාදී පක්ෂ ගැහැණු නායිකාවෝ පත් කලාට කොමියුනිස්ට් පක්ස, සමාජවාදී පක්ෂ මේ කපේට ගේනවද ජාතික තලයේ කාන්තා  නායිකාවෝ කියල. ලංකාවේ  සිරිමාවෝ ,  චන්ද්‍රිකා, ඉන්දියාවේ ඉන්දිරා, බ්‍රිතාන්‍යයේ තැචර්,  ඊශ්‍රායල් ගෝල්ඩා මියර්, ජර්මනියේ ඇන්ජෙලා මර්කෙල් නේද ඉන්නේ . අමෙරිකාවත් ඒ පැත්තෙන් ටිකක් පසුගාමියි. ක්‍රෙම්ලින් එක පැත්තේ හිටියෙම නැහැ. චීනේ  කියුබාවේ උනත් මතකයක් නැහැ හිටිය කියල. 
ලංකාවේ  නම් ට්‍රොට්ස්කි වාදී ලංකා සම සමාජ පක්ෂේ විවියන් ගුණවර්ධන වගේ ජාතික තලයේ නායිකාවන් හිටිය.  යුරෝපයේ වාමාංශික පක්ෂ වුනත් එහෙමයි. 

ඒ වුනාට එක වාමාංශික බලවේගයකින් ජාතික නායිකාවක් ගෙනල්ල තියනව ඉස්සරහට. ලංකාවේ, ලංකාවේ.

එයාව රැක ගන්න ඕනේ හිතෝතුනි. ලංකාවේ පසුගාමී බයි, ටොයි , සමාජවාදී ගෑනි ලව්වා බත් බෙදා  ගන්න සෙට් එක හදන්න නම් එයාල වගේ අය ඉන්නම ඕනේ.

-- මාලිමාවේ හරිනි  අමරසූරිය - හැරුණු අමරසූරිය  වෙන්න දෙන්න එපා. -

--Ajith D 22/01/ 2024 මධ්‍යම රාත්‍රියේදී 



Saturday 13 January 2024

එන්ෆිල්ඩ් හි භූතාත්ම කතාව - මගේ නිගමනය - Dopamine and Alissa White-Gluz (Death metal band)


සමහරවිට ලිපියේ මාතෘකාවේ සමග මා  කියන්න යන්නේ කුමක්දැයි දැනටමත් වැටහෙන්නට ඇතැයි සිතමි. මේ භූතාත්ම කතාව පිලිබඳ  මගේ මුල්ම ලිපි දෙක මෙසේය.  

බොහෝ අය මෙවැනි පාරභෞතික කතා කෙළින්ම බැහැරලන අතර තවත් සමහරු විශ්වාස කරති. මා බොහෝ විට සොයන්නේ ඒවාට විද්‍යාත්මක පැහැදිලි කිරීමක් කළ හැකිද  යන්නය. කිසිදු දෙයක් අවඥාවෙන් බැහැර කිරීමට ඒ ගැන සොයා බැලීම මගේ සිරිතය.මා  පළමු ලිපියෙන් පැහැදිලි කලේ හැත්තෑව දශකයේ අවසානයේ මේ සිද්ධිය සිදුවූ විට එක පාර්ශවයක් එය කෙලින්ම බොරුවක් යයි විවේචනය කළ අතර යන්තම් තරුණ වියට එළඹෙන  ගැහැණු ළමුන් දෙදෙනාට පරිභවද කළ ආකාරයයි. ඔවුන්ගේ කතාව විශ්වාස කළ අය එම කතාව ඔප්පු කිරීමට අනවශ්‍ය පර්යේෂණ කරමින් ළමුන් දෙදෙනාට මෙන්ම පවුලටද  කරණ අල්ද්දේ  බරපතල හිරිහැරයකි. 

දෙවන ලිපියෙන් මා  පැහැදිලි කළේ ගැහැණු ළමුන් දෙදෙනා බොරු නොකියන බවත් එම සිද්ධීන් ගෙන් බහුතරයක් සත්‍ය වශයෙන්ම සිදුවූ ඒවා බවට මා සිතන බවයි. ඒ සඳහා ඕනෑ තරම් සාක්ෂි තිබේ. නමුත් භූතයකු සැබැවින්ම සිටියාද?

පළමුවෙන්ම ඒ දිනවල මනෝ වෛද්‍යවරුන් නොදැන සිටි විද්‍යාවේ දියුණුව නිසා දැන් අපි දන්නා දත්තයක් සලකා බලමු. ඒ රසායන ද්‍රව්‍යයක් / හෝර්මෝනයක්  වන ඩොපමයින් ය.  ( type of monoamine neurotransmitter) මෙය නිපදවෙන්නේ  අපේ ඇඩ්රිනලින් ග්ලෑන්ඩ් එකේය. මේ හෝමෝනය අඩු වැඩි වන තරමට අපේ හැසිරීමද වෙනස් වේ. ඔබල දන්නා හඳුනන වෛද්‍යවරයෙකු ගෙන් විමසා බලන්න.  ඒ මේ හෝමෝනය අපේ චලිතයට (Movement.), මතකයට , සතුට දැනවීමට , නින්දට, හැසිරීමට, වටහා ගැනීමට බලපාන නිසාය. අපට සතුට දනවන නිසා එයට “feel-good” hormone කියාද කියති. 
මෙය තිබිය යුතු හොඳ හෝමෝනයකි. ඒ අවශ්‍ය ප්‍රමාණයට පමණක් තිබුනොත්ය. 

එසේම  මම නිතර කකුල් සොලවන අතර එයට හේතුවද මෙම ඩොපමයින් කියා වෛද්‍ය විශේෂන්ඥයන්  කියති. .එසේම මේ ඩොපමයින්  අස්වාභාවික ලෙස වැඩි අයද  සිටිති. ඔවුන්ට ශරීරයේ  අනවශ්‍ය ශක්තියක් දැනෙන අතර, නිතර කලකිරුණු ස්වභාවය, නින්ද නොයෑම  මෙන්ම, නොයෙකුත් අභව්‍ය දේ පෙනීම  (hallucinations) සිදුවේ. දැන් මේ සඳහා ප්‍රතිකාර ඇති මුත් එදා තිබුනේ නැත. ජැනට් ට ඩොපමයින් වැඩිව තිබෙන්නට ඇතැයි මට සිතෙන්නේ ඇගේ සහෝදරයා ADHD (Attention deficit hyperactivity disorder - සිංහල නම නොදනිමි) තිබිම නිසා අනාථ නිවාසයකට රැගෙන යාමෙනි. . ADHD තිබෙන ලමයින්ට  ඩොපමයින් වැඩිපුර ඇති බව සොයා ගෙන තිබේ. 
ඒ නිසා ජැනට් ගේ ඇතැම් අස්වභාවික හැසිරීම් වලට හේතුව (පවුලේ ළමුන් තිදෙනෙක්ම) එය විය හැකිය. උඩ පැන අහසේ පාවීම, හිටි හැටියේ ඇද වැටීම, නින්ද නොයෑම. කෙස් අල්ලමින් හඬා වැළපීම ආදිය මේ අතර වේ.

දැන් ඇගේ උගුර යටින් භූතයෙකු මෙන් කතා කිරීම ගැන  සළකා බලමු. කටේ වතුර පිරවූ විටද ඇයට යටි උගුරෙන් කතා කළ හැකි බව ඔප්පු කර තිබුණි. (දෙවෙන ලිපිය බලන්න)   මෙය සාමාන්‍යයෙන් කල නොහැකි දෙයකි. මම ඉහත පින්තූරයේ දක්වා ඇති ඩෙත් මෙටල් සංගීත කණ්ඩායමේ ප්‍රධාන ගායිකාව ඇලිස්සා ගී ගයන අයුරු බලන්න. ඇයද මේ භූත කතා වලට ආශක්ත වූ එකියක නිසා සින්දු කියන්නේද එලෙසම උගුර යටින්ය. මේ විශාල කැප කිරීමකින් හා පුහුණුවකින් පසුවය. 
මෙටල් ගෘප් වල සින්දු වලට මමත් ඉනෙස් (මගේ බිරිඳ) කැමති නිසා අප ඉඳහිට ඒවා අසන්නෙමු. එනිසා මට මතක් වුනේ ඇලිස් ගේ ගීත ගායනා කරන ආකාරයය.


ඇය  ARCH ENEMY සංගීත කණ්ඩායමේ ප්‍රධාන ගායිකාවයි.  ඇය අපේ ජනට් ගේ භූතයා කතා කරන ලෙසටම ගීත ගයන්නේ යටි උගුරෙනි. මේ නිසා මා උපකල්පනය කරන්නේ ජැනට් කිසියම් ආකාරයකට මෙලෙස  කතා කිරීමට පුහුණු වෙන්නට ඇත කියාය. එසේ නැතිනම් ස්වභාවයෙන් ම ලැබුණු හැකියාවක් විය හැකිය.


එසේනම් ඇය බිල් විල්කින්ස් ගැන දැන ගත්තේ කෙසේද?මෙය මට විසඳා ගත නොහැකි වූ දෙයකි. එසේම ඇය  හරියටම මැරුණු ආකාරය බිල් ගේ කටහඬින් (මම  එසේ උපකල්පනය කරන්නේ පර්යේෂකයන් ගේ ශබ්ද ටේප් පටි අනුවය) කියන්නේ කෙසේද?

මම පසුගිය මාසයේ ෆේස්බුක් එකේ පින්තුර වගයක් පල කලෙමි. ඒ අපි සාමාන්‍යයෙන් නත්තල් කාලයට යන  සම්ප්‍රදායික නාට්‍ය ගමන ගැනය. මෙවර අපි ගියේ මගේ ඉල්ලීම පරිදි ඩෙරෙන් බ්‍රව්න් ගේ මැජික් ෂෝ එකටය. ඔහු ඉන්ද්‍රජාලිකයකි . නිකම් ඉන්ද්‍රජාලිකයෙක් නොව ඉතා සූක්ෂම ලෙස ඇස්බැන්දුම්  පෙන්වන අයෙකි. ඒවා මැජික් මද කියා ඇතැම් විට සිතා ගත නොහැකිය.  ඔහු මෙහිදී අපට අදාල වන්නේ "මියගිය ප්‍රාණකාරයන්" වේදිකාවට ගෙනැවිත් ඔවුන්ගෙන් ප්‍රශ්න අසා  අහඹු ලෙස තෝරා ගත් ප්‍රේක්ෂකයෙකු ගේ ජීවිතය ගැන කියන නිසාය.  
ඔහු එසේ කියන්නේ ඇත්ත වශයෙන්ම එසේ මිය ගිය අයෙකු ගෙන්වන නිසා නොවේ. ප්‍රේක්ෂකයෙකු ඔහුගේ ෂෝ එක නැරඹීමට එන ගමනේදී ඔහු තබන ඇතැම් සලකුණු නිසාය. එනිස අහඹු ලෙස තෝරාගත්තද එවැන්නෙකු තේරෙන බව ඔහු කළින්ම දනී. 
මේ ඔහු එවැන්නක් කරන හැටිය.

මා මෙහිදී ජැනට් මෙවැනි දේවල් කළා යයි කියන්නේ නැත. නමුත් මිනිසුන් මෝහනයට ඉබේ පත්වීමක් විය හැකිය. ඇගේ දෙමව්පියන් කතා කරන අවස්ථාවක  බිල් විල්කින්ස් නමැති මිය ගිය තැනත්තා ගැන කල කතාබහ ජනට් ගේ මනසේ නිදන් වී තිබෙන්නට ඇත. ඩොපමයින් වල ක්‍රියාකාරීත්වය වැඩි අවස්ථාවක ඒ මතකය මනසේ අවිඥාණක කොටසින් එළියට එන්නට ඉඩ ඇත.

මට පැහැදිලි කිරීමට නොමැති අවසන් ප්‍රහේලිකාව වන්නේ බිත්ති වලට තට්ටු කිරීමය. ජැනට් ඇඳේ හිටියදි, ,මුළු පවුලම කාමරයේ සිටියදී බිත්තියට  තට්ටු කිරීම් සිදුවීමය.  ඇපල් ටෙලිවිශනයේ වාර්තා චිත්‍රපටයේ මියගිය විල්කින්ස් ගේ පුතා කියන්නේ ඒ පියාත් යහළුවනුත් දෙවන ලෝක යුද්ධයේ බෝම්බ වැටීමට කලින් බිම් ගෙවල්  වලට දිව යාමට කලින් දෙන පණිවිඩයක් හැටියටය. 

ජැනට් ගේ පවුලේ හා පර්යේෂකයන් ගේ උද්වේගකර හැසිරීම මත ඔවුන්ට එය ඇසුනාද ? නැත්නම් අහල පහල ගෙයක අය හොර රහසේ එවැන්නක් කලාද? මේ ගෙවල් වල බිත්ති වල ගඩොල් හිඩැස් තිබේ. (මේවාට කියන්නේ කැවිටි වෝල් කියායcavity wall ) අපේ නිවස මිලයට ගත් පසු අපි ඒවායේ හිඩැස් සිමෙන්ති වලින් පිරවූයේ ශීතල වාතය ඇතුළට නොඒමටය. මේ වාතය කම්පනය වන නිසා වෙනත් තැනක කරන තට්ටු කිරීම් ජැනට් ගේ කාමරයට ඇසෙන්නට ඉඩක් නැතිද? මේ ප්‍රශ්න නිසා ජැනට්  ඇතුළු ළමයි පාසැලේ ළමයි අතින් හිංසාවට උසුළු විසුළු කිරීම් වලට භාජනය වී තිබුණි.  එවැනි ළමයෙකු මෙවැනි තට්ටු කිරීම් කළා වෙන්නට් බැරිද? 
නමුත් මට මෙයට හරි පිළිතුරක් නොමැත. එසේම බිල් ගේ  පියාගේ කටහඬ (ජැනට් ගේ යටි උගුරෙන් එන හඬ) හඳුනා ගැනීමද ප්‍රහේළිකාවකි. මට හිතෙන්නේ ඔහු එය චිත්‍රපටයෙන් යම් ප්‍රසිද්ධියක් ලබා ගැනීම සඳහා කියුවක් හැටියටය.

විශේෂයෙන් දැන් අපට මෙවැනි කතා අසන්නට ලැබෙන්නේ නැත්තේ ඇයි? බොහෝවිට යුරෝපයේ, බ්‍රිතාන්‍යයේ හෝ ඇමෙරිකාවේ මෙවැනි  සිදුවීමකදී අවශ්‍ය  කරන සහයෝගය, එනම්  මානසික වෛද්‍යවරුන්ගෙන් , පාසැලෙන් , නගර සභාව වැනි ආයතනවලින් ලැබේ. ඒ කාලයේ නොතිබූ ආරක්ෂාවක් දැන්  තිබේ. ඒ කාලයේ නොතිබූ දැනුමක් දැන් තිබේ. එනිසා භූත කතාවලට ප්‍රථම නිසි අවධනය හා ප්‍රතිකාර ලැබෙන්නට ඇති ඉඩකඩ වැඩිය.

එනිස ගේ නිගමනය නම් (80%)  බිල් කියා භූතාත්මයක් නොතිබු බවය.  සිඉයට විස්සක් ඉඩ තබන්නේ මට විසඳා ගත නොහැකි අවසන් ප්‍රශ්න දෙකටය.

එසේනම් මම ක්වන්ටම් භෞතිකයේ  සොයා ගැනීම්  හා බහුමාන විශ්වය ගැන කලින් ලිපි වල කතා කලේ ඇයි? බහුමාන විශ්ව ගැන අදහස අපට දැනට ඇති පරමාණුක අංශුන් හා විශ්වය ගැන කල සොයාගැනීම් පදනම්ව කර ඇති උපකල්පනයකි. අපට තවත් දත්ත බොහොමයක් අවශ්‍යය. ඉලෙක්ට්‍රෝනය ට අංශුවක් මෙන්ම තරංගයක් වශයෙන්ද එකවර පැවතීමට ඇති හැකියාව  අපි  පර්යේෂණ මගින් තහවුරු කරගෙන සිටිමු. එසේම අපි නිරීක්ෂණය කරන විට අංශුව එය "දැනගෙන"  භෞතික  තත්වයේ වෙනසක් කරගන්නා බවද දන්නෙමු. එනිසා "හොල්මන්" පෙනෙන්නේ අපි "නිරීක්ෂණය" කරන විට පමනද? මේවා තනිකරම ඩෙරෙන් බ්‍රව්න් කියන්නාක් මෙන් අපි අපිටම කරගන්නා  ඇස් බැන්දුම් ද?

ඩෙරන්  ඔහුගේ දර්ශනයන් අවසානයේ ඔහුගේ පියා කියූ වැකියක් සඳහන් කරයි.  ඒ මෙසේය.
 
  Don't sleepwalk through life. Or you'll miss what's important. ජීවිතය තුලින්  නින්දෙන් ඇවිදින්නට නොයන්න. ඔබට වටිනා දේ මග හැරෙනු ඇත.  

2024-01-13 - අජිත් ධර්මකීර්ති 
   



Sunday 31 December 2023

අයිස්ලන්ත සංචාරය - 1




අප  අයිස්ලන්තයට ගියේ 2023 ,  ජුලි 24 වෙනිදාය. කෙෆ්ලවික් ගුවන් තොටුපලින් අපි ටැක්සියක හෝටලයට ගියෙමු. මම අයිස්ලන්තය ගැන දැන සිටියේ බොහෝ ගිනි කඳු සහිත දූපතක් බවය. එසේම බ්යෝක් Björk Guðmundsdóttir ගායිකාවද  එම රටෙන්  නිසාය. වරක් අයිස්ලන්ත ගිනි කන්දක පුපුරා යුරෝපයේ අහස දුමින් වැසී ගියේය. ඒ දිනවල ලංකාවේ සිටි අප ලන්ඩනයට ඒමට නොහැකිව සුමාන  දෙකක් මීගමුවේ රෝස්  ගාඩ්න් නමැති හෝට ලයකට වී   සිටියෙමු.  

ශ්‍රී ලංකාවට ගුවන් යානයක් ලඟා වෙද්දී අපට පෙනෙන ප්‍රධාන දසුනක් නම් හරිත වර්ණයෙන් බැබලෙන දුපත සහ නිල් පහන් දිලෙන  මුහුදය. කටුනායකට ලඟා වන විට ගස් කොලන්ද පොල් රුප්පාවද නෙත පිනවයි. අයිස් ලන්තයේ ගුවන් තොටුපලින් රෙක්‍යවික් නගරයට යන මාර්ගයේ ගස් වැල්  නැත. තිබෙන්නේ අළු පැහැති  බිමකි. අළු -පස  ගිනි කඳු වලින් පිටවූ ලාවා සහ අළු  වලින් සැදුනු ඒවාය.  

නගරයට පිවිසෙන විට මා දුටු තවත් දෙයක් වූයේ පාර  දෙපස ගොඩ නැගිලි වල ඇති කිසියම්  ඒකාකාරී බවකි. ඔවුන් ලස්සන ට වඩා ඒවායේ කල් පැවැත්ම ගැන සැලකිලිමත් වන බව මට සිතේ. එසේම බොහොමයක් ගොඩ නැගිලි අළු පැහැයෙන්  තිබීම සිතට කිසියම් අසතුටක් ගෙන දෙයි. .  

උදේ පාන්දර ගමන නිසා රෙක්යාවික් නගරයේ අප නතර වෙන හෝටලයට  යන විට හතර දෙනාම  සිටියේ හොඳටම මහන්සි වීය. ජර්මනියේ සිට  ඉනෙස් ගේ දෙමව්පියන් (මගේ මාමණ්ඩිය හා නැන්දණිය), ඉනෙස් ගේ සොයුරිය කැතරින් හෙවත් මගේ නෑනා සහ ඇගේ පුතුන් දෙදෙනා හා සැමියා වන අන්ද්රියාස් ද  එනතුරු අප හෝටලයේ බලා සිටියෙමු. හෝටලයේ උයන්නට කුස්සියක්ද විවේක  ගැනීමට පොඩි  ශාලාවක්ද තිබුණි. මගේ බිරිඳ ඉනෙස් තේ සාදා ගෙන පැමිණියාය. ඇය උයන්නට ගෙනා නොයෙකුත් කෑම කාමරයේ පසෙක ඇසිරුවාය. ඇය ත් මගේ නෑනාත් ඒවා සියල්ල සූදානම් කරගෙන තිබුණි. මෙයට හේතුව අයිස්ලන්තයේ කෑම ඉතා මිල අධික වීමය. මෙහි එලෝලුවක් හදා ගන්නට සුදුසු බිමක් නැත. අල සහ තක්කාලි තරමක් දුරට හැදෙන මුත් මුළු ජනතාවකටම සපයන්නට ඒ මදිය. බැටළු මස් හා මාළු මෙහි මිල අඩුම ආහාර ලෙස සැලකේ. නමුත් ඒවායේ මිලද එංගලන්තයේ මිල මෙන් දෙගුණයකි. 

උදාහරණයකට කියන්නේ නම බැදපු මාළුවෙක් හා චිප්ස් ලන්ඩනයේ රුපියල්  2400-3000 අතර වේ. අයිස්ලන්තයේ එය රුපියල් 6000-8000 අතර වේ.   (මම පසු දින අතරමගදී දියණියන්ට හැම්බර්ගර් දෙකක් අරන් දුන්නෙමි. එංගලන්තයේ ඒවා පවුම් 5 - රුපියල් 2000- පමණ වන නමුත් අයිස්ලන්තයේ බර්ගර් එකක් රුපියල් 7200 පමණය.) අපි ඉවීමට අවශ්‍ය බඩු ගත්තේ ඒ අසල පෝලන්ත කඩයකිනි. ඒවායේ කෑම වල මිල සාපේක්ෂව අඩුවිය. 

හෝටලයේ කළමනාකරු අපට බොහෝ දේ විස්තර කල අතර අයිස්ලන්තයේ මුළු ජනගහනය ලක්ෂ තුනහමාරක් , ලක්ෂ හතරත් අතර ප්‍රමානයක් යයි කීවිට අප මවිත වීමු. ඊට වඩා ජනකායක් අප නිරීක්ෂණය කළ බැවිනි. ඒ අයිස්ලන්තයට වරකට එන මිලියන් දෙකක් පමණ වූ සංචාරක ප්‍රජාව නිසා බව ඔහු පැවසිය. එසේම ඔහු පැවසුවේ හැම අයිස්ලන්ත ජාතිකයන් පස් දෙනෙකුගෙන්ම එක අයෙකු ඔහුගේ නෑදෑයෙකු විය හැකි බවය. ඔවුන්ට තම තමන් නෑදෑයන් දැයි සොයා ගැනීමට ෆෝන් ඇප් එකක් තිබේ. එයට හේතුව දෙදෙනෙකු තර ආදර සම්බන්ධයක් ඇති කර ගැනීමේදී ඥාති  ප්‍රශ්නයක් ඇති නොවීමටය. 
 

රෙක්‍යවික් අගනුවර මුළු ජනගහනය එක් ලක්ෂ විසි තුන් දහසකි. නගරය ඇත්තේ අත්ලාන්තික සාගරය අසලය. නගරයේ මුහුදට ආසන්න එක තැනක ධීවරයන් වෙනුවෙන් ස්මාරකයක් පිහිටුවා ඇත (උඩ පින්තූරය) . ඒ මුහුදු ගිය ධීවරයන් ගෙන් බොහෝ අයෙකු මුහුදේ රළු බව හේතුවෙන් ඒ අසල ගල් පරවල බෝට්ටු වැදී විනාශ වීමෙන් මිය යාම නිසාය.




අයිස්ලන්තයේ දුම්රිය මාර්ගයක් නැත. එනිසා එහි ඇති එකම දුම්රිය එන්ජිම ළමයින්ට සෙල්ලම් කරන්නට හැදූ  එකකි. 

අයිස්ලන්තයේ අශ්වයන් ඉතා කුඩාය. උන් ඇත්තටම  පෝනින් මිස් අශ්වයන් කියා කිව නොහැකි මුත් එසේ කියා අයිස්ලන්ත ජාතිකයන් තරහා කර ගන්නට යෑම අනවශ්‍ය දෙයකි. 




  අයිස්ලන්තයට පැමිණි මුල්ම ජාතිකයන් නොර්විජියානුවන්ය. එනිසා ඔවුන්ගේ මුල් භාෂාව  නෝර්ස් ය. නමුත් මෙහිදී අමුතු දෙයක් සිදුවී තිබේ. අයිස්ලන්ත ජාතිකයන්ගේ නෝර්ස් බස ඉතා පැරණිය.  මෙය හරියට සිංහලයන් අවුරුදු 1300 කට කලින් පුස්කොල පොත් හෝ ශිලා ලිපි වල සිංහල භාෂාව කතා කරන්නක් මෙනි. නොර්වේ  රටේ නෝර්වේජියානු භාෂාව කාලයත්ලු සමග නවීකරණයට ලක්ව  තිබේ. පැරැණි  නොර්වේ භාෂාව කතා කළද අයිස්ලන්තය බොහෝ කාලයක් ඩෙන්මාර්කයට යටත්ව පාලනය  වුනි. එනිසා  ඔවුන්ට ඩේනිෂ් භාෂාවද යම් තරමකට වැටහේ.   
අයිස්ලන්තය අත්ලාන්තික් සාගරයේ මැද ඇති දූපතකි. එනිසා මාළු බොහෝ තිබුනද ඒවා මිල ධිකය. හේතුව නම්  අයිස්ලන්තයේ සියලුම ධීවරයන් වැඩ කරන්නේ තනි සමාගමක් යටතේ නිසාය. සමාගම  ඔවුන්ගේ බෝට්ටු මිලදී ගන්නට කලින් ධීවරයන් තමන්ම  මුහුදු ගොස් ගෙනා මාළු ලාභයට වික්කහ. නමුත් ඔවුන්ට කිසිදු ආරක්ෂාවක් තිබුනේ නැත. රක්ෂණ ආවරණයක් තිබුනේ නැත. සමාගම මේ සියල්ල ලබා දුන් නමුත් මාළු මිල තීරණය කරන්නේ ඔවුන්ය.

ශ්‍රී ලාංකිකයන් කැමැති වන සුවිශේෂී කරුණක් මෙහි තිබේ. අනික් යුරෝපීය ජාතිකයන් මෙන් නොව අයිස්ලන්ත  ජාතිකයන් කරෝල කති. ඔය උඩ තිබෙන පින්තූරයේ ඇත්තේ  අයිස්ලන්ත කරෝල පැකට්  එකකි. ඒවා උන් කන්නේ නිකම්මය. හරියට පොටෙටෝ ක්‍රිස්ප් කන ලෙසටය. වේලාපු කරෝල කෑලි උන්ගේ ස්නැක් එකකි. මේ පහල පින්තූරයේ ඇත්තේ අයිස්ලන්ත කරෝල වතුරේ දමා  පොඟවා ගෙන එයින් මවිසින් හැදූ  කරෝල කරියකි. (මේ කරිය හදන හැටි දැන ගත්තේ ඉවාන් පව්ලුෂා අපේ නිවසට පැමිණ කරෝල හදපු  හැටි බලන් ඉඳලාය. ඉවනායා ඒක දන්නේ නැති නිසා කියන්නට  එපාය.) 

ආදරණිය බ්ලොග් පාඨක සමුහයාටද, මගේ සහෝදර බ්ලොග් රචක  රචිකාවියන්ටද සිතූ පැතුම්  සඵල වන, අමාරුකම් දුෂ්කරතා මධ්‍යයේ වුව ජිවන ඔරුව පැද යන්නට යෝධ ශක්තිය සවිය බලය ලැබෙන වාසනාවන්ත සුබ නව වසරක් වේවා. 2024 


--අජිත් ධ. 31/12/2023 




Wednesday 20 December 2023

ඉගෙන ගත් දේ අපතේ යනවද

මේක ලියවෙන්න හැට්ටර් තුමාගේ ලිපිය කියවනකොට මතක් වුනු සිදුවීමක් දෙකක් නිසා. හැට්ටර් ගේ ලිපිය මෙතන.  අපේ ලොකු දුව සාමාන්‍ය පෙළ කරන කොට මුල් වාර විභාගේ භෞතික විද්‍යාවට ලකුණු හොඳටම අඩුයි. ගණන් සාමාන්‍ය මට්ටමේ. ඉතින් ඉනෙස් (බිරින්දෑ) ගෝරනාඩුවක් දැම්ම "මේ හලෝ ඔය බ්ලොග් ලියන එක නවත්තල ළමයට උගන්වනවා" කියල . මට පුලුවන්නම් ඔයාට කිය කියා ඉන්නේ නෑනේ  කියලත් කිව්වා.  මම ඉතින් වැඩේ භාර ගත්ත. ඔය අතරේ අපෙ යෙහෙළියක වන ඉන්දු ගේ  දුව අයුමිණිත්  එකතු වුනා ක්ලාස් එකට .
එයා හොඳ ගායිකාවක් මේ තියෙන්නේ එයාගේ  සින්දු.   

හැබැයි වැඩේ කියන්නේ මගේ දුවයි අයුමිණි දුවයි  දෙන්නම  අහනව මේව ඉගෙන ගෙන ඇති පලේ මොකක්ද? අපි කවදාවත් යූස් කරනවද මේ ඉගෙන ගන්න ඒවා කියල. මම කීව "ඉගෙන ගන්න  ඕන දෙයක ප්‍රයෝජනයක් තියනවා "කියල. මේ කතාව කිව්වේ එයාලට. වුනේ මට. 

අවුරුදුම එකොළහකට  කලින් දුවල දෙන්න ප්‍රයිමරියේ ඉගෙන ගන්න කාලේ මේක වුනේ. මම උදේට ඒ දෙන්නව  ප්‍රාථමිකේට ගිහින්  බස්සලා වැඩට යනවා. එතන කෙලින්ම  මහා පාරට දාන්න බැහැ . ට්‍රැෆික් වැඩියි . ආ අමතක වුනා කියන්න, ඒ කාලේ මට තිබ්බේ හොන්ඩ සිවික් එකක්. නියම කාරෙක. කිසිම කරදරයක් දුන්නේ නැති වාහනයක්. එන්ෆිල්ඩ් වල ගණකාධිකාරිවරයෙක් වන අජිත් ජයකොඩි අයිය තමා සර්විස් හෙම කලේ. ඒක එයාගේ අතිකාල රැකියාව.  එයාගෙන් ඇහුව හැකි ඒ ගැන.
  
 හරස් පාරවල් දෙකකට හැරෙව්වම   තමයි මහා පාර  වන Hertford පාර ට දාන්න වෙන්නේ. ඉ මොකද පාසැල ළඟ පාරේ වාහන පිරිලා. ස්කෝලේ ළඟින් ඇවිත් හරස් පාරට දාන්න යන කාර් පෝලිමේ ඉන්න වෙන්ව ටික වෙලාවක්.  එදා මට ඉස්සරහින් Audi A4 එකක් තිබ්බේ. මම හිටියේ පෝලිමේ දෙවෙනියට. අවුඩි එකට පස්සේ මට පාරට දාන්න පුළුවන්.. මම පිටි පස්සට වෙලා  ටිකක් ඈතින් ඉන්නව. අවුඩිය ඉස්සරහට යනවා. පොඩ්ඩක් බ්රේක් කරනවා. ටිකක් පස්සට එන්න බලනවා. ආයෙත් බ්‍රේක් කරනවා. ආයේ මහා පාරට වමට හරවන්න වගේ ඉඳල යන්නේ නැහැ. එක විකාරයයි. ගෑණු කෙනෙක් හිටියේ වාහනේ. ටික වෙලාවකින් මෙයා යනව වගේ පෙනුන. මම කාරෙක ඉස්සරහට දැම්ම. යන්තන් වැදුන. ටිකක්  සද්දෙට හැබැයි. ලොකු ඩැමේජ් එකක් දෙකටම නැහැ.  මම එළියට බැහැල කතා කළා. ඉස්සරහ අවුඩි යේ රියදුරු  මධ්‍යධරණී පැත්තේ පෙනුමක් තියෙන කාන්තාවක්.  බලනකොට  ග්‍රීක සයිප්‍රස් එක්කෙනෙක්. මරියා චරලම්බස් නමට. පැද්දී පැද්දී  ඇවිල්ල මට කියනවා.
" අනේ මොකද වුනේ ඩාලින් , ඔයා මාව හැප්පුව  නේද? අවුලක් නෑ , ගණන් ගන්න එපා , ඔයාට ඉන්ෂුරවන්ස් තියෙනවනේ. NCD (No claims discount ) තියෙනවනේ. (කලින් ක්ලෙම් කරලා නැත්නම් ලැබෙන ඩිස්කවුන්ට් එක)  අපි රක්ෂණ කම්පැනි වල නොම්මර හුවමාරු කරගමු.

මට එකපාරටම ඇල්ලුවේ නැහැ කතාව. ඉස්සල්ල ඩැමේජ් බලල, ෆොටෝ ටිකක් ගහල හෙම නේ පටන් ගන්න ඕනේ කතාව. මම කීව ඔයාට මුකුත් හානියක් වෙලා නැහැනේ. මම පවුම් 150 ක් දෙන්නම් වැඩේ ක්ලෝස් කරමු කියල. මමනේ පිටි පස්සෙන් ගිහින් හැප්පුවේ . කොහොමත් වරද මගේ වගේනේ. එහෙම හිතල කීවේ. 
ගෑනි කියන්න ගත්ත "හප්පෝ මේ වැදිලා මෙහෙන් යට ගිහිල්ල. අරහෙන් ගිහිල්ල." මම කිවා ඕව කලින් වෙලා වගේ පේන්නේ . 

මේ මගේ හොන්ඩ සිවික්  එකේ ඉස්සරහා පැත්ත 

 මම කීව මම අඳුරන ගරාජ් එකක් තියෙනවා. ගාන අහල කියන්නම් කියල. එදාම හවස කෝල් කරල කීව පවුම් 400 ට අලුත්ම බෆර් එකක් දාල දෙන්නම් කියල. ගෑණි එපා කිව්වා. මෙන්න සුමානෙකින් ඉන්ෂුරන්ස් එකෙන් කියනව එයාලාට  පවුම් 1800 ගෙවන්න වෙනවලු ඇක්සිඩන්ට් එකට. මම කිව්වා මම ඇක්සෙප්ට් කරන්නේ නැහැ ලයබිලිටි එක කියල. උන් කියනවා  "ඔයා තමා පිටි පස්සෙන් ගිහින් හප්පලා තියෙන්නේ. ඒ නිසා අපි මේක ගෙවනවා කියල. " මම කීව මගේ විරෝධය මත ගෙවන්නේ කියල ලියා ගන්න කියල. 

පින්තුරේ තියෙන්නේ එයාගේ අවුඩි කේ  හැපුණු පැත්ත (මොන මගුලක් වත් වෙලා නැති):

ඊට මාසෙකට පස්සේ මෙන්න තව ලියමනක් එනවා ගෑණි "ශරීර හානි " සිදුවුනා කියල වන්දි ඉල්ලනවලු රක්ෂණ සමාගමෙන්. මම කීව මම ඒක කන්ටෙස්ට් කරනවා එහෙම වුනේ නැහැ කියල. සාමාන්‍යයෙන්  පිටි පස්සෙන් ගිහින් හැපුනම ම "whiplash injury" එකක් වුනා කියල මෙහෙ රක්ෂණ සමාගම් වලින් පවුම් 5000 විතර ගෙවනවා. බෙල්ල හෙලවිලා ආසාදන යක් වුනා කියල.  ඕකට යන්තම් හැපුනත් රෝහලට ගිහින් පෙන්නලා දොස්තර ලියමනක් ගත්තම ඇති. එනිසා හැමෝම ඉල්ලන්න ගත්ත. එනිසාම අපේ රක්ෂණ වාරිකත් ඉහල යන්න ගත්ත. මේක ලොකු ප්‍රශ්නයක් නිසා රක්ෂණ සමාගම් සැකයකින් හිටියේ. 

නමුත් මගේ විරුද්ධත්වය මත උන් ඒකත් දෙන්න ලැහැස්ති වුණාම උන් තව ලියුමක් එව්වා. ගෑණි ඉල්ලනවලු පවුම් 15000ක්. ඔන්න රක්ෂණ සමාගමට පත්තු වුනා. මගෙන් ඇහුව අපි පරික්ෂ කරන්න ටීම් එකක් එවනව. කැමතිද අහල. මම කිව්වා හා කියල. පරීක්ෂා කරන්න ආපු  ඉන්ජිනේරුව පිලි ගත්ත ඩැමේජ් එක minimal. යන්තමට වැදිලා තියෙන්නේ කියල. දැන් ඔන්න නඩුව  යනව. මං වෙනුවෙන් ඒ ගොල්ලෝ නොමිලේ පෙනී හිටින්නේ.  රක්ෂණ කාරයන්ටත් තේරිලා මෙතැන මොකක්හ රි අවුලක් තියනව කියල. නමුත් උන්ට ඔප්පු කර ගන්න බැහැ. 
නඩුව අවුරුද්දක් විතර ඇදෙන කොට නීතිඥවරිය හෙලන් එව්වා නඩුවේ විස්තර.
" අජිත් අපට මේක ගෙවන්න  වෙනවා. මරියා ගේ නීතිඥ සමගම  විශේෂන්ඥයෝ (එක්ස්පට් expert) කෙනෙක් සහ වෛද්‍ය විශේෂඥයන් දෙදෙනෙකු ගෙනුත්  වාර්තා අරගෙන" කියල එයා ලිව්වා මට.

එක වෛද්‍ය විශේෂඥයෙක්  ඉන්දියන් සම්භවයක් තියෙන කෙනෙක්. අනිත් එක්කෙනා පකිස්ථානු. එක්කෙනෙක් කියනව උකුල පැත්තට ඉන්ජරියක් වෙලාලු. අනික් එක්කෙන කියනවා  බෙල්ල හෙල්ලිලා හරි අමාරුයි ලු. බෙහෙතුත් දෙනවලු.
ඊළඟ විශේෂන්ඥ වාර්තාව ඉංජිනේරුවා ගෙන්. එයාට BSc එකක් තියනව සහ මේ වගේ හැල හැප්පීම් කිහිපයකට ගිහින් තියනවා කියලත් ලියල තියනවා. ඊට පස්සේ එයා  නිව්ටන් ගේ පළමු නියමය , දෙවන නියමය  සහ තුන්වන නියමය පැහැදිලි කරලා, අවුඩි එකේ සහ හොන්ඩ එක බර සඳහන් කරලා මගේ අවසන් වේගය පැයට හැතැප්ම පහක්  කියල නිගමනයකුත් අරගෙන.  ඒ වැදීමේ වේගය අනුව මරියා ඉස්සරහට විසි වෙලා බෙල්ල හෙලවෙන්න හොන්දටම  ඉඩ තියනවා කියලත් ලියල. ඔන්න මම ඒවා ටික දැම්ම යට. ඒ වේගයට අනුව ඉම්පැක්ට් ෆෝර්ස් හෙවත් ඝට්ටනයේ බලය කිලෝ නිව්ටන් 17ක් ලු. 

කාල වරෙන්කො. නීතිඥ සමාගමේ හෙලන් කියනව. 
"අජිත් මොකද කරන්නේ අපට මේවා පිලි ගන්න වෙනවා නේද" කියල. මම කිව්වා මට දවසක් දෙන්න. මම ගණනය කරලා කියන්නම් කියල. 
නිව්ටන්ගේ නියමයන් නේද මල්ලි , කියල  හිත හිත තමා  එදා වැඩ ඉවර වෙලා ගෙදර ගියේ.  මම ඉන්ජිනේරුව ලියල තියෙන ඒවා හොඳින් කියෙව්ව. එයා බලය (force) එකේ වටිනාකම ලියල තියෙන විධිහ, අවුඩි එකේ සහ හොන්ඩ එකේ බර. හෑ , අවුඩි එකේ  බර වැඩියි නේ .මෙයා  කොහොමද මගේ වේගය නිර්ණය කලේ. 



මමත් අර විධිහටම ලිව්වා. පටන් ගත්තේ මගේ අධ්‍යපන සුදුකම් වලින්. මේවා මම සීවි එකේ විතරක් ලියන ඒවා වුනත් මෙතනදී ලියන්න එපාය. මට තියෙන උපාධි ටික ලිව්වා.  එතකොට ෆෙලොව්ශිප් එකකුත් තියනව  කියල  දැම්ම. නමේ අගට තියෙන ටයිටල් ටිකත් දැම්මා ඉතින්. ටිකක් බර වෙන්න. 

මම ඇහුව, මම කැමතියි දැන ගන්න මේ පර්යේෂක තැන ඉම්පැක්ට් ෆෝර්ස් එක (කාර් එක  වැදුණු බලය) කිලෝ නිව්ටන් ම 12.7 ක් වෙන්න ගණනය කලේ කොහොමද කියල.  කරුණාකරලා එයාගේ ගණනය කිරීම් එවන්න කියලත් ඉල්ලුව.  
මොකද මමත් ගණනය කළා.

චලිතය පිළිබඳ නිව්ට ගේ දෙවන නියමයට අනුව බලය F = m (ස්කන්ධය) X a (ත්වරණය) ඒ කියන්නේ වස්තුවක ත්වරණය එයට යොදන බලයට සමානුපාතිකව වැඩිවෙනවා කියන එක. එතකොට මොමෙන්ටම් කියලා කියන්නේ ස්කන්ධය වැඩි කිරීම ප්‍රවේගය.(  m x v) 

 එතකොට ත්වරණය a (Acceleration) කියන්නේ අවසන් ප්‍රවේගය අඩු කිරීම  මුලික ප්‍රවේගය වැයවුණු  කාලයෙන් බෙදීමට  (V2-V1)/t

ඉම්පැක්ට් ෆෝර්ස් එක එතකොට වෙන්නේ ස්කන්ධය වැඩි කිරීම  ප්‍රවේගයේ ඇතිවූ වෙනස බෙදීම එයට ගතවුණු කාලය.  F=m x (V2-V1)/t

මූලික ප්‍රවේගය එයා කියන විධිහට පැයට හැතැප්ම  තුන නම් ඒ කියන්නේ තත්පරයට මීටර් 1.33 ක් 
-->3* 1.6 = 4.8 Km per hour = 4.8*1000/3600 = 1.33 meters per second (ms-1)
මෙතැන් 1.6 කියන්නේ හැතප්මකට  කිලෝ මීටර් ගාන , දාහෙන් වැඩි කලේ මීටර් වෙන්නේ. 3600 කියන්නේ පැයට තත්පර ගණන.

දෙවෙනි ප්‍රවේගය පැයට හැතැප්ම පහ නම් අර විධිහටම හෙව්වම ඒක වෙන්නේ 2,22
 5*1.6 =8 kmph = 8*1000/3600 = 2.22 ms-1

එයා  කියන්නේ හැප්පුනේ මිනිත්තු එකත්  දෙකත් අතර කියල, අපි ගමු වැඩි අගය වන මිනිත්තු දෙක. එතකොට acceleration  හෙවත් ත්වරණය වෙන්නේ  0.0074 (තත්පර වර්ගයට මීටර්)

a = (V2 - V1) / t = 2.22-1.33/120 = 0.0074 ms-2

දැන් ගණනය කරමු බලය. 

හොන්ඩ  එකේ බර කිලෝ ග්‍රෑම්  1100

F= ma= 1190*0.0074 = 8.8478 N (newton) =0.0088KN කිලෝ නිව්ටන් වලින් 0.001 වගේ වෙන්නේ. 

 එතකොටගනිමු ඉම්පැක්ට් ටයිම් එක මිනිත්තුවයි කියල. 

ත්වරණය  a = (V2 - V1) / t = 2.22-1.33/60 = 0.0148 ms-2

බලය F= ma = 1190*0.0148=17.65 Newton.=0.017KN

හොන්ඩ එකට  කීයටවත් කිලෝ නිව්ටන් 17 ක බලයක් යොයොදන්න බැහැ 

මේ ත්වරණයම  සලකල බැලුවොත් අවුඩි එකට බර 1640 kg  නිසා එනවා නිව්ටන් 12 ක බලයක්. කෙටියෙන්  කියනවනම් අවුඩි එකේ බරින් යොදන ප්‍රතිවිරුද්ධ බලය වැඩියි. මම තර්ක කළා හොන්ඩ එකේ  ඉම්පැක්ට් එක අවුඩි එක තුල දිය වෙලා ගිහින් ඩ්‍රයිවර් ගාවට එනකොට මිනිමල් කියල. අඩුම වෙලා. ඒ කියන්නේ එයාගේ බෙල්ල ඔය විධිහට හෙල්ලෙන්න වත් උකුලපෙරලෙන්න විධිහකුත් නැහැ  කියල. හරිනම් මමයි ඉස්සරහට විසි වෙලා බෙල්ල නැමෙන්න ඕනේ. මට එහෙම වුනේ නැත්නම් එයාට වෙන්න විධිහක් නැහැ කියල. 

ඒ නිසා ඩිෆෙන්ස් (මම) එකෙන් ඉල්ලුව මරිය ගේ පරණ වෛද්‍ය වාර්තා දෙන්න. එයාට තියෙන ලෙඩ මොනවාද මිට කලින් ඇක්සිඩන්ට් වෙලා තියෙනවද , මිට කලින් වෙන ක්ලේම් (රක්ෂණ මුදල් ඉල්ලීම්)  තියනවද කියල. 


නීතිඥ හෙලන්ට අනිත් සමාගම එක්ක සාකච්චාවක් තිබ්බ. ඒකෙදි ඒ ගොල්ල කිව්වා අර පර්යේෂක ඉංජිනේරු මහතා  එයාගේ වාර්තාව ඉල්ලා අස් කර ගත්ත කියල. සුමානෙකින් දැන ගන්න ලැබුන  විශේෂන්ඥ වෛද්‍යවරු දෙන්නත් එයාලගේ පිටු දහයේ වාර්තා ඉල්ලා අස් කර ගත්ත කියල. නඩුව කොලැප්ස්ඩ්.

 ඒ වෙනකොට විශේෂන්ඥ දොස්තර හබිස් ගැන මම වෙන දෙයක් හොයාගෙන තිබ්බ. එයා ගැහැණු ළමයෙකුට කනට ගහල GMC (බ්‍රිතාන්‍ය වෛද්‍ය සභාව) එයාව  සස්පෙන්ඩ් කරලා තිබ්බේ. මිනිහ ලියල තිබ්බෙත් හොර නමක්. හොසම් කියන නම  H Sam හැටියට.  එතකොට එයාගේ වාර්තාව කොහොමත් වැලිඩ් නැහැ. එතනට යන්න වුනේ නැහැ ඉතින්.

දුවලට භෞතික විද්‍යාවේ ඉගෙන ගන්න දේ  ප්‍රයෝජනයක් තියනවා " කියල දුන් උපදෙස මේ ආකාරයට ඔප්පු කිරීමට හැකිවීම ජයක්.

මගේ ලොකු  දුවයි අයුමිණි දුවයි විද්‍යා විෂයන් ඉහලින්ම සමත් වුනා හිතවතුනි. 

තව එක කතාවක්  මේ යටතේ තියනවා. ඒක පසුවට. 

(තට්ටයාගේ කොළම සංවිධානය කරන ශනිදා බ්ලොග් ලිවීමේ පස් අවුරුදු සැලැස්ම යටතේ කොළඹ ගමයා  විසින් ශනිදා සිට පැය 84 කට පසු ලියා පළ කරන ලදී.)

- අජිත් ධර්මකීර්ති 2023-12-20 

ප.ලි: පස්සේ කාලෙක ඔය නැගෙනහිර යුරෝපීය  සෙට් එක ගලන්න ගත්ත නේ එංගලන්තෙට. කාර් මහා පාරේ නවත්තල හප්පගෙන පවුම් 5000 ක්ලේම්  කරනවා. ඒ මදිවට දෙතුන් දෙනෙක් දාගෙන ගිහින් හප්පලා අර තමන්ගේ කාරෙකේ හිටි එවුන්ට whiplash ඉන්ජරි සල්ලි ඉල්ලනවා. ආණ්ඩුව අන්තිමට රක්ෂණ සමාගම් වලට  කීව අර අපි අහපු ප්‍රශ්න වගේ ඒවා අහල පිළිතුරු දෙන්න බැරිනම් පොලිසියට භාර දෙන්න කියලා. දැන් ටිකක් අඩුයි. 

Sunday 10 December 2023

රුසියන් යුද්ධය සහ තවත් යුද්ධ හා සාමය



රුසියාව ගැන ආයෙත් ලියන්න පුළුවන් තත්වයක් ඇවිල්ල.  හේතුව පස්සේ කියන්නම්. නමුත් මේ වෙලාවේ ප්‍රවෘත්තියක් ලියන ආකාරයට මිසක් වෙන විධිහකට ලියන්න අදහසක් නැහැ. නමුත් ඉතා වැදගත් කතාවක් යහළුවෙක් ලියල තිබ්බ.. සාමය හදා ගන්න පුළුවන් යුද්ධයෙන් විතරයි කියල. උදාහරණයකට අරන් තිබ්බේ දෙවන ලෝක යුද්ධය. දෙවන ලෝක යුද්ධයේ හිට්ලර් ගේ හමුදා වලට යුද්ධයන් පිළිතුරු දීලා පරාජය කරලා සාමය උදාවුණු බව ඇත්ත. නමුත් එතැන ආක්‍රමණිකයාට එරෙහිව  තමන්ගේ ජිවිත හා තම උපන් දේශය  රැක  ගැනීමට ප්‍රති ප්‍රහාර දීමක් සිද්ධ වුනේ නේද?  සෝවියට් දේශය, යුරෝපය සහ බ්‍රිතාන්‍යය  ගත්තහම ඒක එහෙමයි. ලෝක සාමය සඳහා සටන් කලේ ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය. ඒ අතරේ   වෙළඳාමත් ලස්සනට කර ගත්ත. ඒක යුද්ධයේ අතුරු පලයක් කියමු.

මම  නම් හිතන්නේ යුද්ධයක් ඇති වෙන්නේ සාමය බිඳී යාම නිසා. සාමය බිඳී යන්නේ නොයෙකුත් දේශපාලනික හෝ වෙනත් දූෂණ , වංචා වැනි හේතුන් නිසා. ඉතින් ඒ ප්‍රශ්න හරියට විසඳ ගත්තා නම් යුද්ධ ඇති වන්නේ නැහැ.
 
කවුරුත් නොදකින යුද්ධයක් ගැන කියමු ඉස්සෙල්ලම. අප්‍රිකාවේ සම්පත් සෑහෙන කාලයක් භාවිතා කරේ බටහිර යුරෝපය සහ ඇමෙරිකාව.  දැන් ඒක කරන්න බැහැ  චීනය එක්ක. චීනය භාවිත කරන්නේ ණය දීමේ ක්‍රමය. රුසියාව පුටින් යටතේ ඒකට බැස්ස. ඒ කුලී හමුදා දාලා. ප්‍රිගොෂින් යටතේ. ඒ කුලී හමුදා  අද  සටන් කරනවා ප්‍රංශ කුලී  හමුදා වලට විරුද්ධව. ප්‍රංශ කට්ටිය සෑහෙන්න පැරදිලා ඉන්නේ. හිටි හැටියේ අප්‍රිකානු  රටවල රාජ්‍ය කුමන්ත්‍ර වෙන්නේ ඒ නිසා.  රුසියාව අල්ල ගන්න අප්‍රිකානු සම්පත් මෙහෙයවන්නේ චීන - රුසියානු සමාගම්.  ඉතින් ඒක තමා පෝලිමට යුරෝපීය රටවල් අප්‍රිකාවෙන් සමාව ඉල්ලන්න පටන් අරන් තියෙන්නේ. ලඟදි ජර්මනිය ටැන්සානියාවෙන් සමාව ඉල්ලුව.  තෙවැනි චාල්ස් රජතුමා කෙන්යාවෙන් සමාව ඉල්ලුව. 

ආ, කියන්න අමතක වුනා. අර මෑන් හෙලිකොප්ටරේ වැටුන එකෙන් මැරුණේ නැහැ කියලයි කියන්නේ. ඒ මැරුනේ වෙන එකෙක්ලු. මිනිහ අප්‍රිකානු රටවල සටන්  මෙහෙයවන බවයි ආරංචිය. 

උක්රයිනයේ වෙන්නේ මොකක්ද දැන්. අර මම කලින් කීවනේ උක්රයින හමුදා වලට ආපු ජර්මන් යුධ ටැංකි හෙම රුසියානු හමුදා අල්ල ගත්ත කියල. උක්රයින ප්‍රතිප්‍රහාර  සම්පුර්ණයෙන් අඩපණ වෙලා තියෙන්නේ. එහෙම වුනා කියල උක්රයිනය සම්පුර්ණයෙන් පැරදිලා නැහැ. නමුත් දිනලත් නැහැ. රුසියාව  අල්ල ගත්ත ප්‍රදේශ තවම තියනවා. හමුදා දෙකටම යුධ භටයන් හිඟ කම තදින්ම තියනවා. දෙරටේම සටන් කරන්න පුළුවන් තරුණ තරුණියන් පැනල යනවා වෙන රටවලට. ළඟදී මියගිය ශ්‍රී ලාංකික හමුදා භටයන් වගේ උක්රයින විදේශ විශේෂ බලකායේ වෙනත් රටවල වැසියන් උක්රයිනය  වෙනුවෙන් (මුදලට) සටන් කරනවා.  නමුත්  රුසියාවට තව අවුරුදු ගානක් මේ යුද්ධය ඇදගෙන යන්න පුළුවන්. 

යුරෝපය දමපු සම්බාධක වලින් රුසියානු ආර්ථිකයට යම් ප්‍රශ්න ඇති වුනත් ඒක බටහිර මාධ්‍ය කියනව වගේ  වැටිලා නැහැ. ඒක බොරු කතාවක්. යුරෝපීය   තවම හොරෙන් රුසියානු තෙල් සහ ගෑස් මිලදී  ගන්නවා.  ඒ නිසා සම්බාධක වලින් රුසියාවට නැත්තේ සමහර චීස් වර්ග, වටිනා සුවඳ විලවුන් වර්ග, ඇඳුම් පැළඳුම් වගේ දේ. ඒකෙන්  පාඩුවත් බටහිර සමාගම් වලටමයි. 

තවම අවසන් නොවූ මේ යුද්ධයෙන් දැනට දිනලා තියෙන්නේ  කවුද?  රුසියාව සහ ජර්මනිය ඩොලර් බිලියන්  නමයක තෙල් සහ ගෑස් නල මාර්ගයක් හැදුවනේ. උක්රයිනය මග හැරලා  ජර්මනියට හා ඒ පැත්තේ යුරෝපිය රටවල තෙල් සහ ගෑස් දෙන්න. ඒක උක්රයින ජාතිවාදී හමුදා කණ්ඩායමක් පුපුරුවා  හැරියා. එක්සත් ජනපදය හා බ්‍රිතාන්‍යය මේ නල මාර්ගයට කැමැත්තක් දැක්වුයේ නැහැ. ඒවාට හේතු ලෙස  මට හිතෙන විධිහට රුසියාව සහ ජර්මනිය  අතර සම්බන්ධතා වැඩි වීම. යුරෝපය රුසියන් ගෑස් මත රඳා පැවතීම. (ඇමෙරිකාවේ ශේල් ගෑස් සමාගම්  වලට පාඩුයි. Shale gas) . ජර්මනිය වඩා බලවත් වීම. (යුරෝපයේ පළමුවැන් සහ දෙවන ලෝක  යුද්ධ දෙකක්ම   ඇති කලේ ජර්මනිය නිසා ඒ බිය සාධාරණ යයි හිතමු) . ඉතින් ඇමෙරිකා එක්සත් ජනපදය සහ බ්‍රිතාන්‍යය දිනුම්.

තව කොටසක් ලියන්න අමතක වුනා. සෝවියට් දේශය බිඳ වැටීමේ ආරම්භය  සනිටුහන් කලේ චෙ-ර්නොබිල් පුපුරා යාම. මම තව දුරටත් විශ්වාස කරන්නේ නැහැ රිඇක්ටරයේ ප්‍රශ්නයක් නිසා ඒක වුනු බව. ඒ රිඇක්ටර් ප්‍රශ්නය පසුව හොයා ගත්තත් චෙර්නෝබිල් - සැඟවිය නොහුණු සත්‍යය 3 ලිපි පෙලේ තවමත් එවැනි පළමු බලාගාරයක්  රුසියාවේ ක්‍රියාත්මකව තිබෙන්නේ ඇයි කියන ප්‍රශ්නය  මම ඇහුව.  උක්රයින  ජාතිවාදීන් ගෙන් අයෙකු රිඇක්ටරය තුල පීඩනය වැඩි  කීරීමත් අනිත් ක්‍රියාකරුවන් එය මුලින්  ගණන් නොගැනීමත් එයට හේතු වුනා කියල සහ  කේජිබි එකට වැරදුනේ ඇමෙරිකානු රහස් ඔත්තු සේවය පස්සේ යාම නිසා කියල මම හිතන්නේ. ඔවුන්ගේ (අමෙරිකනුන් ගේ)  කිසිදු සම්බන්ධයක් එයට නැති බවයි මගේ අදහස.  

සෙලෙන්ස්කි අවුරුද්දකට කලින් රුසියාව සමග සාම ගිවිසුමකට යන්න ඔන්න  මෙන්න හිටියේ. ඒක නැවැත්තුවේ බ්‍රිතාන්‍ය අගමැති බොරිස් ජොන්සන් ගිහිල්ල. පුටින් කියන්නේ යුධ අපරාධකරුවෙක් කියන මතය ඉදිරියට දාල. ඒ නිසා, කීයටවත් සම ගිවිසුමකට යන්න එපා බොරිස් තමා කියල තියෙන්නේ.

නමුත් අද  තත්වය වෙනස්. රුසියානු  භටයන් උඋක්රයින  සිවිල් වැසියන් ඝාතනය කල බව ඇත්ත. ඔවුන් උක්රයින කාන්තාවන්, කෙල්ලන්, දරුවන් මෙන්ම පිරිමින් පවා දූෂණ කළ බවත් ඇත්ත. රුසියාව උක්රයින්  නගර වලට බෝම්බ හෙලන බවත් ඇත්ත.    

කාන්තාවන් දුෂණය කිරීම ඊශ්‍රායල භටයන් නොකලාට ගාසා තීරයට  ඊශ්‍රායල හමුදා බෝම්බ දාලා  සාමාන්‍ය මිනිසුන් සහ ළමයින් මැරෙන එක ඇත්ත. ඒත් ඉතින් බටහිරට බැහැ නෙතන්යාහු යුධ අපරාධකරුවෙකු කරන්න.  මොකද ශ්‍රී ලංකාව  වගේ රටවල් විතරක් නෙමේ රුසියාවේ පුටින් නුත් ඔප්පු කරලා තියනව ත්‍රස්තවාදීන් ඉන්න තැන  මොකා  හිටියත්, මොකා මැරුණත්  බෝම්බ දාල ගෙවල් පොඩි කරලා , ඉන්න තැනින් එලවල ඒක දිනන්න පුළුවන් කියල.

හ-මාස් කියන ත්‍රස්තවාදී සංවිධානයත් සිවිල් වැසියන් මැරුව ලඟදි. ගැහැණු දුෂණය කරල මරල දැම්ම. ඔවුනුත් යුධ අපරාධ කරලා තියනවා. මෙතැනදී වාමාංශිකයන්ට සහ මුස්ලිම් රටවලට හා-මාස් යුධ පරාධ කරුවන්  නෙමේ. බටහිරට හා ඇතැම් දක්ෂිණාංශිකයන්ට ඊශ්‍රායලය යුධ අපරාධ කරුවන් නෙමේ.  

අනූ ගණන්වල පුටින් අනතෝලි සොබ්චාක්  කියන ඉතා ලිබරල් පිටර්ස්බර්ග් නගරයේ නගරාධිපතිගේ සහායක. මේ  කියන්නේ විප්ලවය වුනු පෙට්‍රොග්රාදය හෙවත් ලෙනින්ග්‍රාදය ගැන.  පුටින් තෙල් වෙනුවට බටහිරින්  කෑම අරන් මිනිසුන්ට වික්ක, කෑම ප්‍රශ්නේ විසඳන්න. ඒ ගමන්ම මත්ද්‍රව්‍ය කාරයන් මරල සල්ලි අරගෙන තමන්ගේ කෙජිබි යාළුවන්ට දුන්න බිස්නස් කරන්න. තමන්ගේම පරණ කේජිබි යාලුවන්ගේ නෙට්වර්ක් එකක් හදා ගත්ත. පුටීන්ට  භාෂා තුනක් හොඳට  පුළුවන්. ජර්මන්, රුසියන් සහ ඉංග්‍රීසි.  ඒවා භාවිතා කරලා පිටරටින් එන වෙළඳ නියෝජිතයෝ එක්ක සම්බන්ධකම් හදා ගත්ත. සොබ්චාක් රුසියානු ජනාධිපති චන්දෙට ඇවිත් දිනයි කියල බයට යෙල්ට්සින් පූටින් ලව්වා සොබ්චාක් පරාජය කළා. පූටින් ක්‍රෙම්ලින් යන්න මග පාද ගත්තේ එහෙම. 
එතැනදී ලුතිනන් කර්නල් කෙනෙක් වුනත් පරණ කෙජිබි එකේ හෙවත්  අලුත් රුසියන්  රහස් ඔත්තු සේවය වන එෆ් එස් බී එකේ ප්‍රධානියා වුනා. 

අනූවේ දශකයේ අවසන් කාලේ යෙල්ට්සින් ට කෙළවෙන්න ලඟයි, අසනීපයි. එම්ටීබි බැංකුවෙන්  ක්‍රෙඩිට් කාඩ් ලැබිල  යෙල්ට්සින් ගේ දුව තාන්යා, ස්වාමියා සහ යෙල්ට්සින් එව්වා  වියදම් කරලා.මිලියන් ගණන් වලින්.  පාර්ලිමේන්තුවෙන් දෝෂාභියෝගයක්  ඇවිත් විසිවෙන්න ඔන්න මෙන්න.කොමියුනිස්ට් පක්ෂයේ කැමැත්ත ඇති හිටපු කේජිබි  ප්‍රිමකොව් තමා ඊලඟට එන්න ඉන්නේ. යෙල්ට්සින් පවුල හිරේ යන්න ලඟයි.  යෙල්ට්සින් පූටින් අගමැති කළා. අගමැති පූටින් කව්රුත් දන්නේ නැති ඇපරච්චික් කෙනෙක්. (නිලධාරියෙක්) හිටි හැටියේ මොස්කව් වල බෝම්බ දෙක තුනක් පිපිරුණා. එක තැනක 119 මැරුන. ඒක කලේ චෙචෙන්  ත්‍රස්තවාදීන් කියල කිව්වේ. ඒක ගැන හොයපු පොලිස් පරීක්ෂකවරු හිටි හැටියේ මිය ගියා. පුටින් චිචෙන් අගනුවර වන ග්රෝස්නි ෆ්ලැට් කරා. පුටින් ජනාධිපතිවරණෙන් දිනුව.  යෙල්ට්සින් හිරේ යන්නේ නැතිව බේරුනා. 

ලංකාවේ වාමාංශිකයෝ  කිව්වේ ත්‍රස්ත වාදීන්ට ෆ්ලැට් වෙන්න ගහන්න කියල. (මෙතැනදී වාමාංශිකයෝ කොටසක් යුද්ධයට විරුද්ධ වූ බවත් මතක තියා ගන්න ඕනේ)  ඒකෙදි අති විශාල ප්‍රමාණයක් සාමාන්‍ය මිනිස්සු  මැරුණා. ස්ත්‍රී දුෂණ සිද්ධ වුනා. නමුත් යුද්ධේ දිනුව. යුධ අපරාධ  චෝදනා එල්ල වුනත් ඒවා කවදාවත්  ක්‍රියාත්මක වෙන ඒවා නෙමේ. මොකද  යුධ අපරාධ  පිටිපස්සේ  ඉන්දියාව කියන බලවත් රටත් ඉන්න නිසා. 

ඉතින් මේ යුධ අපරාධ සහ යුද්ධය හා සාමය කියන ඒවා හරිම සාපේක්ෂයි. උක්රයිනය මේ යුද්දෙන් ඇත්තටම පැරදිලා, බටහිරට අම්බානක ආයුධ ගන්න ගිහින් ණය වෙලා ඉන්නේ. ඇමෙරිකාවට සහ යුරෝපයට තවත් ආයුධ දෙන්න විධිහක් නැහැ. සල්ලි දෙන එකත් අමාරුයි. ඊශ්‍රායල හමාස් යුද්ධෙත් එක පැත්තකින්. එනිසා උක්රයිනයට  සාම සාකච්චා සඳහා යන්න වෙනවා. රටෙන් කොටසක් ක්‍රිමියාවද ඇතුළුව නැති වෙයි. හැබැයි ඉතිරි කොටස යුරෝපා සංගමයට යයි.  අපට මේ යුද්ධේ ගැන දැන් ඕනෙනම් ලියන්නත් පුලුවන්.  දොරකඩගහ මූකලන් යායේ බසු ජ්‍යෙෂ්ඨ කලමනාකර මහතා පූටින් ව බ්ලාස්   කරල දැම්මට අන්තිමට වෙලා තියෙන්නේ සෙලෙන්ස්කි බ්ලාස් වෙන්න යන එක.  

ලෝකය හැර දමා යන්න -Leave the World Behind කියල චිත්‍රපටයක් නෙට්ෆ්ලික්ස් එකේ යනව. පුලුවන්නම් බලන්න. ජුලියා රොබට්ස් එහෙම ඉන්නවා. 

දේශපාලන කුමන්ත්‍රණ සිද්ධ වෙන්න  කලින් පොඩි පොඩි ටෙස්ට් එනවා. හිටි හැටියේ ලයිට් යනවා.  අන්තර්ජාල සම්බන්ධතා බිඳ වැටෙනවා. හැකරුන් විශාල කම්පැනි වලට රජයේ ආයතන වලට පහර දීලා සම්බන්ධතා බිඳලා අකර්මන්‍ය කරනවා. විදුලි බලාගාර අඩපන කරනවා . දුෂමාන ආරංචි පතුරවනවා. අර ජන වර්ගය, මේ ජන වර්ගය ත්‍රස්ත්‍රවාදී ක්‍රියා කරනව කියල පත්‍රිකා එනවා. බෝම්බ එක දෙක පුපුරනවා. මිනිස්සු එකිනෙකා, තම අසල්වාසීන් , මිතුරන් අවිශ්වාස  කරනවා. මඑකිනෙකා මරා ගන්නවා. . ඊට පස්සේ තමා ඇත්ත කුමන්ත්‍රණය එලියට එන්නේ. එතකොට ඉතින් රටේ ආර්ථිකය වැටිලා ඉවරයි. එහාකොට මිනිස්සු කියනවා වෙන දෙන්න  කෙනක් නැහැනේ අනේ. එයාට විතරයි දෙන්න තියෙන්නේ කියල.   



පරණ ලිපි:



Thursday 16 November 2023

එන්ෆිල්ඩ් හි අද්භූත කතාව පිළිබඳ විග්‍රහයක් - Enfield Poltergeist - reasoning

මොරිස් ග්‍රොස්
මොරිස් ග්‍රොස් ටේප් රෙකෝඩරය සමග 


මුල් ලිපිය:   එන්ෆිල්ඩ් හි භුතයා ගේ  නිවස , 284 ග්‍රීන් ස්ට්‍රීට් (ග්‍රීන් වීදිය) - Enfield Poltergeist

මේ භූතයා පැමිණෙන්නේ යයි කියූ නිවස ඇත්තේ අපේ නිවසට මීටර නමසීයක් පමණ දුරින් බව කලින් ලිපියේ  ලීවෙමි.ඔහු භූමදාන කළා  යයි කියන  සොහොන් භුමිය තිබෙන්නේ ඩුරන්ට් ක්‍රීඩා පිටිය අසලමය.  ඒ පිටියේ පොඩි දරුවන් ට කෙළි සෙල්ලම් කරන තැනක් ඇති අතර දියණියන් කුඩා කල අපි එහි නිතර ගියෙමු.   මේ කතාවේ  දියණියන්ද එහි  සෙල්ලම් කරන්නට ඇත.

මේ ගැහැණු ළමුන් දෙදෙනා දරුවන් ලෙස බොරුවක් කරන්නේ යයි කියන කතාව මදක්  විමසා බලමු. 

විකිපෙඩියා හි ඒ ගැන ලියා ඇති තැනැත්තා වැඩි බරක් දී තිබෙන්නේ එයටය. 

මෙහිදී බ්‍රිතාන්‍ය කම්කරු පක්ෂයට සම්බන්ධ වාමාංශික ටැබ්ලොයිඩ් එකක් වන මිරර් පුවත්පත කුමන්ත්‍රණයක් දියත්  කළේය. වාමාංශිකයන් ඒ කාලයේ කොහොමටවත් මේ විශ්වාස වලට විරුද්ධ විය. සෝවියට් දේශයේ කේජිබිය මේවා ගැන  හොර රහසේ පර්යේෂණ පවත්වන බව මේ කාලයේ දැන සිටියේ නැත.  මිරර් පුවත්පත  කලේ දෙතොල් නොසොල්වා තමන්ගේ අතේ කිසියම් රූකඩයක් එල්ලගෙන කතා කරන (ventriloquist ) නාට්‍ය  ශිල්පී  රේ ඇලන් කැඳවාගෙන ඒමයි. ඔහු ඒ දිනවල එංගලන්තයේ ප්‍රසිද්ධය. ඔවුන්ගේ තර්කය වූයේ ජැනට් එලෙස කතා  කරන  බවත් මිය ගිය බිල්වි ල්කින්ස් ඇය හරහා කතා කිරීම බොරුවක් බවත්ය. 

ජැනට් හා එලිසා, ඔවුන් ගේ  මව නොමැතිව කාමරයකට කැඳවා ගත්  ඔවුහු මිරර් මාධ්‍යවේදියා ඉදිරියේ ඔවුන් කරන්නේ බොරුවක් බවට පිළි ගන්නා ලෙසට බල කළහ. රේ ඇලන් කතා  කරන අයුරු පෙන්වමින් තමන් එවැනි දෙයක් කර බවටත් ඔවුන්ගේ මව හා මොරිස් ඔවුන්ට කියන දේ ඔවුන් කරන බවටත් ගැහැණු ළමුන් කී  බවට පසුව ලිපියක් පලවිය. ජැනට් හා මාගරට් දෙදෙනාම තමන් එවැනි දෙයක් කී  බව ප්‍රතික්ෂේප කල අතර පසු කාලෙකදී ද  එය නැවතත්එ ලෙසම ප්‍රතිකෙෂේප කළහ. 
  
ඔවුන්ගේ මවට රැකියාවක් නොතිබූ බව මම කලින් ලිපියේ පැවසුවෙමි,. දරුවන් හතරදෙනෙකු බලා ගැනීම අපහසු කාර්යයකි. වැඩිමහල් පිරිමි ළමයා  හරියට හැසිරෙන්නේ නැති බව කියා ළමා නිවාසයකට ගෙන යන  ලදී. මව එනිසා සිටියේ දුක් කඳුළු පෙරා ගෙනය . පියා  ඔවුන් හැර ගොස්ය. ඔවුන්ට  රජයේ ආධාර හැරෙන්නට  හරි  හමන් මුදලක් අතේ තිබුනේ නැත.  ජැනෙට් ගේ උපන් දිනයට භූත ගවේෂක මොරිස් සහ ගයි ලිඔන්  ප්ලේෆෙයාර් සුදානම් කළ  උපන්දින සාදය  ඔවුන්ට ඉමහත් ප්‍රීතියක් දැනවූ සිදුවීමක් වියා. 

 ගයි ප්ලේෆෙයාර් පසුව මේ භූත  ගවේෂණය  ගැන පොතක් ලියා පළ කළේය. 

මනෝ විද්‍යාව පිළිබඳ කථිකාචාර්යවරියක් වන ඇනිටා ග්‍රෙගරි ද මොරිස් ග්‍රොස් හා  මා දන්නා මහාචාර්යවරයෙකු වන බර්නාර්ඩ් කාර් (ක්වීන්ස් මේරි විශ්ව විද්‍යාලය) ද මේ නිවසට භූත ගවේෂක SPR සංවිධානය නියෝජනය කරමින්  ගියහා. ඇනිටා ග්‍රෙගරි "ඔහුව" විශ්වාස නොකරන බැවින් "බිල් විල්කින්ස්" (නමැති භූත ආවේශය" ) ඇය දෙවරක්ම නිවසින් එළවා දමන ලදී. (බිල් ලෙස කතා කලේ ජැනට් ය). ඇනිටා ඇගේ  පොතේ තමන් මේ සිද්ධීන් විශ්වාස නොකරන බවත් මොරිස් ඇතුළු අනිකුත් ගවේෂකයන් ගැහැණු ළමුන් දෙදෙනා ට බොරු කීමට පොළඹවන බවටත් චෝදනා කලාය.

සමහර මනෝ විශ්ලේෂකයන් මෙන්ම ඇනිටා ද  හිස්ටිරියා තත්වයක් අනුමාන කළහ.

දීප්ති ගුණරත්න විසින් සංස්කරණය කළ "හිස්ටිරියාව" පොතේ සඳහන් වෙන්නේ මනෝවිශ්ලේෂණයට   අනුව එය වැළඳෙන්නේ සම්භවය (origin) පිළිබඳ ගැටලුව  විසඳීමට නොහැකි වීම තුල බවය. (පිටුව 10)   හේතුවක් නැතිව කෑ  ගැසීම, දැඟලීම, හැඬිම කලින් වූ අර්ථ දැක්වීමකි.  නමුත් මෙම පොතේම නූතන දෛව ස්ත්‍රියගේ අනුභූතික ලක්ෂණ වලින් කිහිපයක් ලෙස බුද්ධික බණ්ඩාර මෙසේ ලියයි. (පි. 314)  "ඇඟ කිළිපොලා යන ආකාරයේ කිසිම  තේරුමක් නැතිව කරන හඬනගා සිනාසීමක් හා දැඟලීමක්, අධික අනුකම්පාවක් උපදවන අසරණකමක් හා බියසුලු බවක්, අධික ගුඨත්වයක් ඇති කරවන නිශ්ශබ්දතාවයක් හා අධික ව්‍යකුලතාවයක් ඇති කරවන හදිසි චෝදනා කිරීමක්"   
මේ අර්ථදැක්වීම් ඇනිටා ග්‍රෙගරි ගේ අදහස සමග සමපාත වෙයි. මේ ඉහත සඳහන් හැසිරීම්  සියල්ල ජැනට් හා මාගරට් කළ බව සැබෑය. නමුත් මෙහිදී හිස්ටරික ස්ත්‍රිය වනුයේ ඔවුන්ගේ මව වන මිසිස් හොජ්සන් ය. ඇනිටා ඇතුළු විශ්ලේෂකයන්ට වැරදුනේ මවගේ ස්වභාවය දරුවන්ට ආදේශ කරන්නට යෑමෙනි. මවට භුතාවේශයක් සිදු වුයේ නැත. 

මෙහිදී මම කලින් ලිපියට දැමු ප්‍රතිචාරයක් නැවත සංශෝධනය කොට පල කරමි.

මෙහිදී වඩා වැදගත් කරුණු වන්නේ මේස පුටු විසිවීම, ලෙගෝ කෑලි දමා ගැසීම, ජැනට් අහසේ සුළු කාලයක් පාවීම , ආදිය මෙන්ම මොරිස් ග්‍රොස් විසින් පටිගත  කරන ලද බිල් විල්කිනස් ගේ කතා ද මෙම පර්යේෂකයන් හා පිටත මිනිසුන්ද සැබවින්ම අසා දැක තිබීමය. ජැනට් ජනේලය අසල පාවෙනවා දැක සිටි දෙදෙනෙකු ඒ ගැන ලියා සහතික කරණ ලද ලිපි (affidavit) පොලිසියට හා පර්යේෂකයන්ට දී තිබේ. එක කාන්තාවක් ඒ අසල පාසලේ ළමයින්ට පාර මාරු කරන්නට උදව් කරන කාන්තාවය. පුටු විසි කිරීම  පොලිස් නිලධරයන් හා බීබීසී  වාර්තාකාරිය  දැක තිබේ. මේවා ජැනට් ට තනියම කල නොහැකි බව ඔවුන් පිලි ගත්හ. එසේ කරන්නේ නම් ඇයට අමුතු  මානසික බලයක් තිබිය යුතුය. එසේම මේ කාලය මුළුල්ලේ බිත්තියට තට්ටු කිරීම් කරන ලදී. ඒවා විටෙක නිඅවසේ උඩ  තට්ටුවෙන්ද යට තට්ටුවෙන්ද ඇසුනි. ඒ වෙලාවට ජැනට් හෝ මාගරට් ඇඳේ වාඩිවී සිටි අතර ඔවුන්ට එසේ කිරීමට නම් අමුතු  බලයක් තිබිය යුතුය. මොරිස් මෙන්ම  අසල්වැසියන්ද ඒවාට සාක්ෂි දෙති. (බිත්ති වලට තට්ටු කිරීම සහ බඩු විසි කීරීම) 



නොවැම්බර් 12 වෙනිදා ජැනට් ගේ උපන් දිනය දවසේ ඇයව පුටුවත් සමග ඔසවා විසී කර තිබේ. එසේම සෙටියේ හිඳ සිටි දැරියන් දෙදෙනා සහ සහෝදරයා ද සෙටිය සමග පෙරලා තිබේ. මොරිස් ග්‍රොස්, ඔහුගේ සහායකයා වන ගයි , අසල්වැසි ළමයින් සහ දෙමාපියන් සියල්ලන්  ඉදිරියේ මේවා සිදු වී ඇත. ඔවුන් ඒ අවස්ථාවේ ගත් ඡායාරූප ද  තිබේ. මොරිස් ග්‍රොස්  මේ සිදුවීම්පැ සහ ජැනට්ය / බිල් විල්කින්ස් සම්මුඛ සාකච්චා  දෙසීයක්  පමණ ටේප් රෙකෝඩරයෙන්  පටිගත කර ඇත. එසේම මාස ගණනක් පුරා යම් යම් දේ  සිදුවූ අවස්ථාවලදීම ගත්  ඡායාරූප විශාල සංඛ්‍යාවක් තිබේ.   

මෙම SPR සංගමයේ සිටි ලන්ඩන්විශ්ව විද්‍යාලයේ භෞතික විද්‍යා ආචාර්ය වරයා වන බර්නාර්ඩ් කාර් මෙම සිදුවීම් ගැන එතනට ගොස් සොයා බලා  තිබුණි. මම ක්වීන්ස් මේරි විද්‍යාලයේ අභ්‍යවකාශ භෞතික විද්‍යාව ඉගෙනගත් කාලයේ (2012) මට මහාචාර්ය බර්නාර්ඩ් කාර් මුණ ගැසුණි. ඒ මම උපාධි නිබන්ධනයට ප්‍රොජෙක්ට් එකක් සෙවූ කාලයේය. ඔහු බහු විශ්ව (multiverse) ගැන පර්යේෂණ කරන අයෙකි. ඒ හා සම්බන්ධ දත්ත මදි කියා ඔහු සුපර්වයිසර් වීමට අකැමති වුනි. නමුත් ඔහු හා කරන කතා බහේදී ඔහු දැන් බෞද්ධයෙකු බව මට කීවේය. ඔහු මහායාන බෞද්ධයෙකු වීමේ හා මේ කතාවේ සම්බන්ධය මම නොදන්නෙමි. නමුත් මේවා ගැන සොයා යාමේදී මමද ඒ පිළිබඳව හැදෑරුවෙමි.  (අන්තරාභවය, ගන්ධබ්බ, බාඩෝ සංකල්පය හෙවත් ධර්මාත  හා මළවුන් සමග කතා කිරීම )   මෙම එන්ෆිල්ඩ් සිද්ධි පිළිබඳව කේම්බ්‍රිජ් විශ්ව විද්‍යාලයේ සමුළුවක කතා කරද්දී ඔහු සමාන්තර විශ්ව ගැන කතා කර තිබෙන අතර  ඔහුට සමහර  විද්‍යාඥයන් එදා සමච්චලයට සිනහ වී තිබේ.

 එදා සමහර භෞතික විද්‍යාඥයන් සාමාන්‍ය භෞතික විද්‍යා නියම වලින් මේ සිද්ධීන් පැහැදිලි කළ නොහැකි බව පිළිගත්හ. ඒ බව පිළිගත් එක්  අයෙකු වුයේ භෞතික විද්‍යා මහාචාර්ය ජෝන් හැප්ස්ටෙඩ්ය.  හැප්ස්ටෙඩ් තමන්ගේ පරීක්ෂණ වලට ගැහැණු ළමුන් දෙදෙනා යොදා ගත්තේ ඉන් ඔවුන්ගේ මනසට වන හානිය පවා නොතකාය. ඇත්තටම මේ කුඩා කෙල්ලන් දෙදෙනාද පවුලේ අනිත් අයද ලැබ් රැට් ලා වුනු බවද  නොරහසකි.  හැඳි ගරුප්පු නැමුවේ යූරි ගෙලර් ය.  එවැන්නක් ගැන ජැනට් කතා නොකර එවැනි දෙයක්පෙ න්වා නොතිබියදී ඇයට එසේ කිරීමට හැප්ස්ටෙඩ් බල කලේ ජැනට් ට කිසියම්  මානසික බලයක් ඇතැයි යන විශ්වාසයෙනි. 

ජැනට් උගුර පිටුපසින් කතා කිරීම  ගැන වෛද්‍යවරුන් ගෙන් විමසීමේදී  කෙනෙකුට එසේ කතා කළහැකි වෙලාව මිනිත්තුවක් දෙකක් පමණක් බවත්  එසේ දිගටම කතා කරන්නේ නම් ශබ්ද උපදවන මාංශ  පේශීන් විනාශ වෙන බවත් ඔවුහු පිලි ගත්හ. එසේනම් ජැනට් දිගටම කතා කලේ කෙසේද?
මේ ගැන ලැබුණු ප්‍රතිචාරයක් නිසා මේ කොටසද එකතු කලෙමි.

ශබ්දය නිපදවන voice box එකට කියන්නේ larynx කියාය. මෙහි  මස්ල් (මාංශ පේශීන්දෙ) කක් තිබේ. . කතා  කරන ශබ්දය එන්නේ එයිනි. voice box එක තිබෙන්නේ  trachea ට්‍රිකියා එක උඩය. windpipe කියන්නෙත් එයටමය. . //The trachea is the long tube that connects your larynx (voice box) to your bronchi. Your bronchi send air to your lungs. Your trachea is a key part of your respiratory system. The trachea is made of rings of cartilage. //  අපි කතා කරන්නේ කොහොමද? අප හුස්ම ගන්නා  විට  vocal cords  විවෘතව  වාතය නිදහසේ  ඇතුලට ගමන් කරයි.කතා  කරන විට  මේ vocal cords වැහෙන්නේ හුස්ම ඉවතට යනවිටය. එවිට  මේවා vibrate වේ. මේ වෙව්ලීම නැත්නම් vibration එකින්   ශබ්දය නිපදවේ.
ඇනිටා ග්‍රේ නැති මනෝ විද්‍යාඥවරිය පැවසුවේ ජැනට් ගේ මාමා කිවේ ජැනට්  බිල් ගේ කටහඬ ලෙස ගැඹුරු කටහඬක් පුරුදු වී කරන බවයි. මතකතබා  ගන්න ඇය වයස 11ක දැරිවියකි. එසේ නම් කවුරුන් හෝ ඇයට එය පුරුදු කල යුතුය.. ඇගේ  මුවට එක මයික්‍රොෆෝන් එකකුත් ගෙල පිටුපසට්තවත් එකකුත් තබා බැලීමේදී ජැනට්  එම ගැඹුරු "භූත " කටහඬින් කතා කරන විටහඬ එන්නේ ගෙල පෙදෙසින් බවයි. 


ප්‍රශ්නය වන්නේ කෙනෙකුට යටි උගුරින් හෝ උගුරේ පිටුපස පෙදෙසින් එසේ ගමබුරු ලෙස බොහෝ වෙලාවක් කතා කල නොහැකිය. එක්කෝ කැස්සක් එන අතර වතුර බොන්නට අවශ්‍ය වේ. එසේම  වෛද්‍යවරු පවසන්නේ එසේ කතා කරන විට vocal cords විනාශ වෙන බවයි. (සොයා බලන්න)  ඒ කියන්නේ ඇය කතා කරන්නේ දෙවෙනි vocal cords නැත්නම් secondary vocal cords වලින්ය. මේවාට false vocal cord කියාද කියයි. laryngeal ventricle නමැති ටිෂු එකකින් මෙය ප්‍රධාන true vocal cord වලින් වෙනවා පවතී. මෙය ඇත්තේ කතා කිරීමට නොවේ. නමුත් ඒවාද vibrate වන තර ගැඹුරු රළු කටහන්දක් නිපදවිය හැකිය. (ඕනෑම කෙනෙකුට) නමුත් කිසියම් සීමිත වෙලාවක් පමණි. ජැනට් පැය දෙක තුන එම ශබ්දයෙන් කතා කිරීම මේ අනුව වෛද්‍ය විද්‍යාත්මකව අපහසුය. 

ඇනිටා ඒ  චෝදනාවට මොරිස් ග්‍රොස්  කලේ කුමක්ද? ජනට් ගේ කටට වතුර පුරවා කට වසා  ගන්නට අණ  කොට නැවත ටේප් රෙකෝඩරය ක්‍රියාත්මක කර "භූතයා " වන බිල් විල්කින්ස් ට කතා කිරීමට ආරාධනය  කිරීමයි. ජැනට් නැවතත් "බිල් " ලෙස කතා කළාය. ශබ්දයේ වෙනසක් සිදු වුවද තවමත් "බිල්" ගේ වචන පැහැදිලිව ඇසේ. අනතුරව අධිමානසික පර්යේෂක මොරිස්  කලේ තද සෙලෝටේප් පටියකින්  (සාමාන්‍ය  ඒවා නොව කාඩ්බෝඩ් පෙට්ටි වලට දමන පටි) වතුර පුරවන ලද ජැනට් ගේ කට වැසිමයි. (මෙය වධයක් ලෙස මට සිතේ) නමුත් මෙහිදීද ජැනට් අර විධිහටම උගුර යටින් කතා කලාය. ඔබට එසේ කල හැකිදැයි බලන්න. වයස එකොළහක් හෝ දොලහක් වයසැති කෙල්ලක් මේවා පුරුදු වී කළා යයි ඔබ විශ්වාස කරනවාද? (මේවා ඔප්පු කරන ටේප් රෙකොර්ඩර් සහ ඡායා රූපද  ඇසින් දුටු සාක්ෂිද තිබේ. ) 

ඇපල් ටෙලිවිෂනය මගින් කරන ලද වාර්තා චිත්‍රපටයේ අවසානයේ ඔවුන් ඉතා වැදගත් සොයා ගැනීමක් කරයි. ඒ භූතයා තමන් හඳුන්වා ගත්තේ බිල් විල්කින්ස් යන නමින් නිසා ඔවුන්ගේ පවුලේ අය සොයා යාමයි . බිල් ගේ පුතා  ඔවුන්ට කතා කර තිබුනේ තවත් වාර්තා චිත්‍රපටයක් බලාය.

මගේ ප්‍රශ්නය කලින් ගවේෂණ කළ අය හා සැක  පහල කළ අය විලියම් නමැති භූතයා හෙවත් බිල් විල්කින්ස් ගේ පවුලේ අයගෙන් ප්‍රශ්න කලේ නැත්තේ ඇයිද යන්නය.

බිල්ගේ පුතා මෙසේ පවසා ඇත.

1. මේ කටහඬ මගේ නැතිවුණු පියාගේ. ගැහැණු ළමයා නැති වුනු පියාගේ කටහඬින් කතා කරන්නේ කොහොමද යන්න මට වටහා ගන්න අපහසුයි. අප ඔවුන් කිසිදාක හමු වී නැහැ.

2. ජැනට් මගේ පියා  මැරුණු විධිහ ගැන කියන එක ඇත්ත. ජැනට් "බිල් විල්කින්ස්" ගේ හැඳින් පැවසුවේ තමන් (බිල්) මියගියේ  පහල තට්ටුවේ පුටුව (සෙටියේ තනි පුටුව) මත බවත් ලේ ගැලූ බවත්ය. ඔහු හදිසියේම මිය ගිය බවද ජැනට් හැඳින් කතා කල කෙනා  පැවසීය. පුතාට අනුව  බිල් මියගොස් ඇත්තේ මොළයේ හෙමොරොයිඩ් එකකින් හෙවත් අභ්‍යන්තර ලේ වහනයකිනි. මිය ගොස් තිබුනේ පහල තට්ටුවේ පුටුව මත තනියමය.  

3. බිත්ති වටා තට්ටු කිරීමේ හඬවල්  ඇසීම ගැන පුතා කීවේ මෙවැනි කතාවකි. දෙවන ලෝක යුද්ධයේදී බිල් සහ ඔහුගේ යහළුවන් ජීවත්ව ඇත්තේ මේ පැත්තේමය. මෙහි බෝම්බ වැටෙන විට දිව යාමට බිම් ගෙවල් සාදා තිබුණි. ඒවාට කිවේ බොම්බ් ශෙල්ටර් කියාය. සතුරු ගුවන් යානා එන  බවට සයිරන් මගින් දැනුම් දෙද්දී බිල් සහ ඔහුගේ මිතුරෝ බිත්ති වලට තට්ටු කර එකිනෙකට දැනුම් දෙති. ටකට ටක්, ටකට ටක් යනුවෙන් තුන් වරක් දැනුම් දී ඔවුන් බොම්බ් ශෙල්ටර් එකට දුවති. පුතා කියන්නේ බිල් ඒ ගැන ඔහුට පවසා තිබූ අතර ජැනට් ගේ බිත්ති වලට බිල්ගේ භූතයා හෝ කිසියම් අධිමානසික බලයක් ක්‍රියා කරන්නේ එම ලෙසටම බවයි.  

මේ කතාව අදටත් එංගලන්තයේ සාකච්චා වන්නේ ඇයිද යන්න ඔබට වැටහෙනු ඇත. ජැනට් සහ ඇගේ සොයුරිය තවමත් ජිවතුන් අතර සිටින අතර ජැනට්  තවමත්  මේ ප්‍රශ්නය  නිසා පීඩා විඳින බව පැවසුවාය.

මේ කතාව වැදගත් එතරම් පර්යේෂකයන් ගණනක් සොයා බලද්දිත් තවමත් එක නිගමනයකට පැමිණීමට ඔවුන් සියල්ලටම  නොහැකි වීම නිසාවෙනි. 

මගේ පෞද්ගලික අදහස නම් බහුමාන විශ්වයක මෙවැනි දෙයක් සිදුවීමට බොහෝ ඉඩකඩ ඇති බවයි. අපි වැනිම තවත් පුද්ගලයෙක් වෙනත් කාල අවකාශයක සිටිමට ඇති හැකියාව මට බැහැර කිරීමට නොහැකිය.  නිව්ටන් කාලය හා අවකාශය  නියතයක් ලෙස ගෙන භෞතික විද්‍යා නියමයන් ඉදිරිපත් කළේය. ඒවා සැබෑ වන්නේ  එම රාමුවේදී පමණකි.  අයින්ස්ටයින් තම සාපේක්ෂතාවාදය නියමය ඉදිරිපත් කරදී අවකාශකාලය  යන සංකල්පය ගෙනා අතර අවකාශය (වොලිබෝල් නෙට් එකක් මෙන්)  නැමෙන බවද පෙන්වා දුන්නේය. 
 (අවකාශ-කාලය යනු කුමක්ද හා අයින්ස්ටයින් ගේ ගණන් - ලිපිය බලන්න) ඔහුගේ රාමුවේදී අවකාශය හා කාලය එක්ව නියතයක් වේ.
ක්වන්ටම් භෞතික  විද්‍යාවේදී අප දන්නේ ඉතා කුඩා අංශු වලට එය නිවැරදි නොවන බවය. එනම් අවකාශකාලය නියතයක් නොවේ. අවකාශය-කාලය සමග නියතයක් නොවේ කියන්නේ අප සිටින මානයට අමතරව වෙනත් මාන තිබිය හැකි බවය. අංශුන් ආලෝකයේ වේගයට වඩා වේගයෙන් ඒවායේ අතුරුදහන් වීමට හැකි බවය. බහුමාන හෝ බහු විශ්ව කතාව එන්නේ එතැනිනි. 

මහාචාර්ය  බර්නාර්ඩ් කාර් මෙසේද පැවසීය. මේ භූත ආවේශය හෝ එම දේ කරන කිසියම්  දෙයක් වේ නම් ඒවා  හානිකර නොවන අතර  ඒවා mischievous බවයි. එනම් "ඔහු" කරන්නේ තරමක් දඟකාර සෙල්ලමක් නැත්නම් මැර කමකි.  මේ ගැන සිතීමේදී මට වැටහුනේ අප බලන බොහෝ ත්‍රාසජනක හොල්මන් චිත්‍රපට බොරු ඒවා නොවේද යන්නය. ඒවා කිසි විටෙක සැබවින්ම සිදු ඒවා නොවන අතර භූත ආත්ම හෝ එවන් කතා වල  ආතුරයාට කිසිම් හානියක් සිදුවී නැත. හානි සිදුවී අවස්ථාවල බොහෝ විට ඔප්පු වී ඇත්තේ ඒවා බොරුවට ආවේශ වීම් හෝ කිසියම්  යටි අදහසකින් කරන ඒවා බවය. එනම් මුදල් ලබා ගැනීම් , කපටිකමින් වෙනත් දේපල අත්පත් කර ගැනීම් හෝ තරුණියක් මුලාවෙන් වසඟ  කර ගැනීම් ආදියටය.  

මේ නිසා ඉතා කලාතුරකින් ජැනට් ගේ අත්දැකීම් වැනි දේවල් අපට දැන ගන්නට ලැබෙන අතර අර බොරු දේවල් නිසා මේ ගැන පර්යේෂණ කිරීම වැළකී යයි. 

මා සහ කැනඩාවේ සිටි ලවුලන් ද ලංකාවේ ඇතැම් මිතුරන්ද සම්බන්ධව  කරන ලද සමහර පර්යේෂණ වලින් ලැබූ දත්ත නිවැරදි  ඒවා  බව මගේ හැඟීමයි. අපට යටි අරමුණු තිබුනේ නැත.  ජැනට් ලාගේ කතාවද බොරුවක් බවට ඔප්පු කල නොහැකි එකකි.

අජිත් ධර්මකීර්ති -2023-11-16